Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 2, 10 January 1891 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kakulu Alameida |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
taona a me na kulanakauhale i oleloia a ke Kuhina Kalaiaina e apono ai e na hale hana ea aa no ka hana ana i ka ea aa a me ke kuleana e malama a hoohana aku oiai ka manawa e paa ana keia pono kaokoa.
NA PAIPU ME NA PAIPU NUNUI
Pauku 3. E loaa no i ka hui i oleloia ka mana e hoomoe i ka lakou mau paipu nui me na paipu lawe a me na paipu hoolako aku maloko o na alanui a pau, alaloa, alaliilii a me na wahi a pau o ka lehulehu ma Honolulu, a me na taona a me na kulanakauhale liilii o ke Aupuni Hawaii mawaho ae o Honolulu e like me ka mea a ka hui i oleloia i manao ai he kupono a maikai paha. Ina nae, aole lakou hana wale me ke kumu kupono ole i kekahi mea e keakeaia ai ka lawelaweia ana o ia mau alanui alaloa, alaliilii a wahi paha o ka lehulehu ma ka hoomoe ana ia mau mea, a ua hoomoeia na paipu nunui, na paipu lawe a me na paipu hoolako aku i oleloia a lawe a me na paipu hoolako a paa pono me ka maikai a like me ka manawa mamuia, e eia nae, ina e hooponopono hou ole ua hui la in a alanui, na alahele, na alaololi a me na kahua o ka hoomoeia ana a me ka hoomakaukauia ana, alaila, o ua hui la a o kekahi luna paha o ua hui la, ke hoahewaia imua o kekahi Lunakanwai Hoomalu a Apana paha e hoopaiia i kekahi huina dala i oi ole ae mamua o elima hanaeri a i emi ole iho malalo o hookah haneri no kela a me keia hewa. Eia nae, aole e lilo kekahi mea maloko o keia Kanawai i mea e manaoia ai ua kue a kulike ole me kekahi o na Kanawai o kei Aupuni, na rula me na hooponopono ana o ka Oihana Kinaiahi a me ka mana o ke Kuhina Kalaiaina maluna o na alanui a me na alahaka o ke Aupuni.
NA POU KUKUI ME NA KUKUI
Pauku 4. E loaa ia ua hui ne ii oleloia ke kuleana e kukulu in a pou kukui me na kukui no ka hoomalamalama ana in a alanui, alaloa, alaliilii a me na wahi o ka lehulehu o ke kulanakauhale i oleloia, na taona a me na kulanakauhale ma na wahi i aponoia e ke Kuhina Kalaaina i oleloia.
NA PAIPI HOOHUI.
Pauku 5. E loaa i ua hui ne ii oleloia ke kuleana oiai e mau ana keia pono kaokoa e hoomoe in a paipu hoohui ma kekahi a i ole ia, ma na alanui, alaloa, alaliilii a mau wahi paha o ka lehulehu a pau i mea e hoolakoia ai na hale noho, halekuai na hale oihana a me kekahi, a i ole ia, na hale a pau o ka lehulehu, a i ole ia, no kekahi poe ponoi a me na ipukukui alanui, no ka hoomalamalama ana in a alanui a me na alaloa o ke kulanakauhale i oleloia me na taona a me na kulanakauhale e like me ka mea i kupono, a e hana hou, hoomaemae a hookaaawale ae paha ia mau mea, a ma na manawa a pau e hana hou a paa pono na alanui, alaloa, alaliilii me na wahi o ka lehulehu e like ma ka manawa mamua, a e hana a kulike me ka hoololiia ana o ka iliwai i hanaia e ke Kuhina Kalaiaina o ko Hawaii Paeaina iloko o ka manawa e paa ana keia pono kaokoa.
Pauku 6. E loaa i ua hui ne ii oleloia iloko o ka manawa e paa ana keia pono kaokoa a e eli a hookaawale, hana hou a hoomaemae paha in a paipu nui, na paipu lawe aku me na paipu hoolako na pou ipukukui me na kukui e like me ko lakou ike ana he mea kupono.
NA KI HOOPONOPONO EA AA.
Pauku 7. E loaa ia ua hui ne ii oleloia iloko o na hora me na manawa kupono a pau e komo iloko o na hale a pau e lawelawe ana ika ea aa o ua hui nei no ka hana ana a hooponopono ana in a ki hooponopono ea aa a me na paipu maloko o laila a e helu a hoomaopopo i ka nui o ka ea aa i pau a no na hana a pau i pili i ka lawelaweia ana o ka ea aa maloko o ia hale noho a hale e ae paha.
KUMUKUA O KA EA AA.
Pauku 8. E loaa i ka hui i oleloia ka mana e auhau aku, lawe mai a ohi mai ka poe a pau e lawe ana i ka ea aa no ka ea aa i hoolakoia aku e lakou i ka poe lawe i ke kumukuai a lakou e hooholo ai i kela a me keia manawa aole nae e oi aku mamua o elima dala no ke tausani kapuai kupika a ina ua nele i ka aelike e hole ana e hoemi ia ke kumukuai o ka ea aa a pau i lawelaweia no na hana o ke Aupuni hookah hapakolu o ke kumukuai i auhauia in a mea lawe ea aa e ae.
NA PAIPU HOOLAKO.
Pauku 9. E loaa i ka hui i oleloia ka mana e auhau aku i ka poe lawe a poe paha e manao ana e lawe i ka ea aa no ka hoohui ana me ko lakou mau paipu a mau paipu nui a no ka loihi o na paipu hoolako i kupono no ka lawe ana aku i ka ea aa main a paipu nui a paipu lawe paha a hiki i ka hale, a i ole ia, pou ipukukui i kekahi uku kupono a kaulike i hooholia e ka hui oleloia.
NA POE LAWE EA AA I UKU OLE.
Pauku 10. E loaa i ka hui i oleloia e like me ko lakou manao he pono mahope iho o ka hoikeike ana aku no na hora he iwakalua-kumumaha, e hook ii ka hoolako ana i ka ea aa mai kekahi mea lawe ea aa i hole a i hookaa ole paha in a bila kupono no na ea aa o ka hui i oleloia iloko o ka manawa i hoakakaia e ua hui nei no ka hookaa ana o ia mau bila, aka aole e lilo ia okiia ana o ka ea aa mai ia mea lawe aku i kumu e hiki ole ai i ua hui nei e hoopii aku a loaa mai ia bila a mau bila paha i hookaa ole ia imua o kekahi aha hookolokolo i loaa ka mana ma ia mea.
KA MANA E HOOHUI.
Pauku 11. Ua hiki ia Winston i oleloia e lawe i keia pono kaokoa a kukulu a malama in a hale hana ea aa ma ona ponoi iho a i ole ia, ua hiki iaia me kekahi poe e ae e kukulu a malama ia mea, a i ole ia, ua hiki iaia me kekahi poe e ae, a i ole ia, kona mau waihona e like me ko lakou manao he mea pono e hoohui i hui i hoohuiia malalo o na kanawai o ko Hawaii Paeaina a hoolilo aku i ua hui ne ii hoohuiia i ka pono kaokoa e haawiia nei ma keia.
Pauku 12. Ma keia pono kaokoa e loaa ia ka hui ia oleloia ka mana e hana a malama aku in a hale hana ea aa ma ke kulanakauhale, na taona a me na kulanakauhale no ka manawa he iwakalu-kumumalima makahiki mai a mahope aku o ka hooholoia ana o keia Kanawai, ina nae lakou e hoomaka iloko o umu-kumamawalu mahina mai a mahope aku o ka hooholoia ana o keia Kanawai e hana a paa a hoomaka i ka hana iloko o elua makahiki ma ia hope iaho, a ina e hooko ole ia na mea i hoakakaia ma keia Pauku e lilo no ia i mea e pau wale ai o keia pono kaokoa, aka, aole e kauia kekahi hoopai e ae, lilo wale ana a hoopaa ana paha maluna o ua hui ne ii oleloia no ia hiki ole ana e hana.
KE ANO O KA EA AA.
Pauku 13. O kea no o ka ea e hoolakoia e ka hui i oleloia no ka hoomalamalama ana i ke kulanakauhale o Honolulu i oleloia oia no kea no o ke ana mau i emi ole malalo o umikumamalima kukui ihoiho ka ikaika.
Pauku 14. E mana keia Kanawa i mai a mahope aku o kona la e aponoia ai.
Aponoia i keia la 14 o Novemaba, M. H. 1890
KALAKAUA REX,
Na ka Moi: C. N. Spencer Kuhina Kalaiaina
HE KANAWAI
E hoololi ai in a Pauku 3 a me 8 o ka Mokuna XLV. o na kanawai o 1888, e pili ana i ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, a me ka Pakui mai i Pauku hou i ua Kanawai la, e Kapaia o ka Pauku 8 A.
E Hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii:
Pauku 1. E hoololiia a ma keia ke hoololiia nei ka Pauku 3 o ka Mokuna XLV, o na Kanawai o 1888, a penei e heluheluia ai:
“Na ke Kuhima Kalaiaina me ka apono o ka Aha Kuhina e hookohu i ka Ilamuku Kinaiahi.
“O ka Ilamuka Kinaiahi, i kanaka ia i makaukau ma kea no Enekinia, Kahakii a me Hanalima, a mamuli wale no o ke kumu kupono, a i ole, ma o ka Aha Kuhina oia e hoopauia ai.”
Pauku 2. E hoololiia a ma keia ke hoololiia nei ka Pauku 8 o ka Mokuna XLV, o na Kanawai o 1888, a penei e heluheluia ai:
“E hooko no ka Ilamuku o ka Oihana Kinaiahi i ka hana oia hoi:
“(a)—I hookahi manawa iloko o kela a me keia ekolu mahina, a me na manawa e ae ana i manao ai he pono, e makaikai aku a nana in a hale noho a pau, halekuai, na papai hale, wahi oihana a wahi noho paha, a me na hale e ae e kukuluia ana a e hana hou ia ana paha, a me na wahi e ae a pau maloko mai o ke Kulanakauhale o Honolulu, a e nana hoi in a kapuahi, na wahi ho-a ahi, n pukauwahi, na ohe uwahi, na ipuhao-mahu a me na enekini, na mekini hoomama i ka wela, ka ea a-a a uwila paha, a o kekahi mea paha e ulu mai ai ka poino maluna o kekahi waiwai, a i kekahi waiwai a wahi paha e pili mai ana, mamuli o ka pauahi o poino paha, no ka hoomaopopo i ka maikai a me ka paa kupono mai na poino pauahi a no ka poino paha mamuli o ka pauahi a mea e ae paha, a he hoopilikia paha i ke ola, a ua kukuluia a hanaia paha ua mau mea la e like me ke kanawai no ke kaupale ana i ke ola a me ka waiwai mai kea hi, na mea pa-hu a me na mea poino, a me na hale pale pauahi. A ina e loaa i ka Ilamuku Kinaiahi kekahi o ia mau mea ua inoino a hemahema a ku i ka hoopilikia a kue paha i ke kanawai, e kauoha aku oia i ka mea nona ia wahi, a o ka mea paha e noho ana ma ua wahi la, ma ka palapala kakau a ma ke kauoha paha i paiia, e hana hou ae, e hoonee aku a hoomoe hou ae paha i ua mau hemahema nei, a ina aole e hanaia ua mau mea la, alaila, ua pili ka hewa mikamina i ua mea kue la.
“(b)—E nana pono me ka hoomaopopo in a kii a me na hoakaka a me ke kahua o na hale a pau, a o na apana hale paha e manaoia an e kukulu, e hoonee a e kapiliia paha maloko mai o ke Kaulanakauhale o Honolulu, a me kahi i manaoia e kukulu in a wahi ho-a ahi, na kapuahi, na pukauwahi, na ha ahi, na ipuhao mahu a me na enekini no ka hoomama ana i ka mahu, ka ea a-a a uwila paha, a o kekahi mea e ae paha i ku i ka hoopoino i ka waiwai mamuli o ka pauahi a poino e ae paha, a ke aponoia e ia ua mau mea la e like me ke kanawai, a aole hoi i ku i ka poino o ke ola a me ka waiwai, alaila, e haawi oia i palapala hoola no ia mea, a e ukuia ka auhau he elima dala no ua palapala hooia la i ka Ilamuku Kinaiahi ma kea no he loaa Aupuni, a e hoihoiia aku iloko o ka Waihona Waiwai ma o ke Keena Kalaiaina la.
“(c)—E hoomaopopo ina o na kanawai e hooponopono ana i ka manawa a me ka hoahu ana i ka aila mahu, petroleum, naptha, benzole, na wai turpentine a gasoline paha, a me ka pauda kip u a me na mea pahu e ae, ina ua hooko pono ia e like me na hoakaka o ua kanawai la, a ina ua hooko pono ole ia, alaila, e hoomaopopo oia i ka hooko pono ia o ke kanawa.
“(d)—E malama oia i ka moolelo hoomanao o kana mau nana a hoomaopopo ana a pau, a e hoopaa in a kii a me na hoakaka a pau i waihoia aku imua ona, a me na inoa o na poe i pili kahi i manaoia, a ina paha ua aponoia a apono ole ia paha. E malama i ka papa inoa o na poe e noho ana maloko o na hale a me na wahi ana i hoomaopopo ai ua kueia ke kanawai, a e hoike aku i ke Kuhina Kalaiaina in a kueia a pau o ke Kanawai ana e malama ai i ka hookoia. E lawelawe in a hana e ae a ke kanawai e kau aku ai maluna one.
“(e)—E kakau oia i ekolu mau kope oiaio a pololei i ka pau ana o kela a me keia eono mahina i ka hoike o na pauahi a pau i ulu ae maloko o ke Kulanakauhale o Honolulu, a i ka inoa o ka mea a mau mea paha i poino a poho paha, ka huina i ka poino a me ka uku hoopaa pono maluna o ua waiwai la, ina ua ikeia i hookah kope e waihoia aku me ke Kunhin Kalaiaina, hookah kope me ka Luna Kinaiahi Nui a hookah me ka Ilamuku Kinaiahi e malamaia i hoike, a i ka pau ana o na makahiki elua e hookomoia ua mau hoike la iloko o ka hoie a ka Luna Nui o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu.”
Pauku 3. E pakuiia i Pauku hou no ka Mokuna XLV, o na Kanawai o 1888, a e kapaia o ka Pauku 8A, a penei e heluheluia ai:
“Pauku 8A. No na mea i makemakeia ma keia Kanawai, a no ka hooko ana hoi in a hana i kauia maluna ona e ke Kanawai, e loaa no i ka Ilamuku Kinaiahi ke kuleana a me ka mana e komo (mahole o ka hoike ana i kona manao ke makemakeia e ka mea nona ia wahi, a i ka mea paha e noho ana) a e nana pono me ka hoomaopopo in a hale a pau a me na wahi a pau a me na waiwai i kauohaia ma ke kanawai nana e nana a hoomaopopo. O kela a me keia mea e keakea ana mamuli o kona manao iho a me ke kumu ole paha i ka Ilamuku Kinaiahi ma ka nana a hoomaopopo ana e like me ka mea i kauhohaia nona ma ke kanawai no na hale, ka waiwai a kahua paha a me na ano hale e ae, a ma kona hooko ana paha i kana hana i kauia maluna ona ma ke kanwai, e pili ka hewa mikamina i ua mea la.”
Pauku 4. O na kanawai a pau i kue i keia ma keia ke hoopauianei.
Pauku 5. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e aponoia ai.
Aponoia i keia la 14 o Novemaba, M. H. 1890.
KALAKAUA REX.
Na ka Moi:
C. N. Spencer, Kuhina Kalaiaina.
Ka Nupepa Kuokoa.
NO KA MAKAHIKI-----$2.00
NO EONO MAKAHIKI-----1.00
KUIKE KA RULA
Poaono, Ianuari 10, 1891.
E AO KANAKA MAI.
Iloko o ka halawai a kekahi hui i hele malalo o na huaolelo “kalamina,” a i malamaia ma ko kulanakauhale ne ii ka la mua o keia makahiki, ua paneia kakeahi mau olelo ikaika e kekahi o na haimanao o ka la. Ua kikooia aku na pane koho wale maluna o ka huakai hoolana kono o ke Alii ka Moi ma Kapalakiko o owili pu la iho la me na manao kohokoho wale i hoolaha ia e kekahi mau nupepa haole o na aina e no ka mea pili i ka hoohui aina. Eia ka olelo—“ina e loaa hou main a hono ua hana no ka Moi pela, mamua o kona hehi ana i ka aina nei, e nele mua oia i ka nohoalii.” Ua kahaha loa makou i ka puka ana mai o kela mau olelo ikaika mai kekahi kanaka i hoomalamalama laula ia me ka naauao, a i ku ae ma ke kulana o ka ike akea ia aku. Aka nae paha, he mea ole ia kulana i ka mea i ulupuni me na daimonio o ka inaina a i nele i ka maau hiki ke uumi me ka malie. Eia ka ninau—e mihi ana anei oia no kela mau olelo i puka aku, a hilinai aku i ka mana hooponopono o ia hana, ana e nauka la? he mau olelo okoa iho kekahi i ku i ka hooweliweli a i kupono na ke kanaka pupule e pane, Oia mau olelo ana e hoopuka la a hahai ka lehulehu mahope ona, nele koke o Hawaii ke kuokoa a noho pio malalo o ka mana hoomalu o ke aupuni malihini.
Ua minamina makou i ka hoolaha ana aku i keia mau olelo, aka he mea hiki ole ia ke huna ia. Ua manao makou, ma ka hanau hou ana o keia makahiki e hoohanau hou ia na noonoo i kaokoa ae mai ko na hana kuhihwea i hala. Ua lana mau nae ko makou manao, o na pohihihi a me na kuhihewa i alakai makapo ia ai ka lahui iloko o na la i hala, ua hoonaauao ia lakou i keia makahiki, a no ka poe hahai a e kokua i ka makemake o keia kalaiolelo hohe wale, ua kanlua ia e loaa hookah iaia. Minamina makou i kona kulana a me kona naauao i ka hoolilo ia i moonihoawa oia ke hanai ma ii ka lehulehu nana oia i luhi. Ke kono nei makou iaia e ao iho i ke kulana kanakamakua.
KE HAMAU WALE NEI.
O ka hapa hope o ka makahiki i hala a komo mai ne ii keia mau la makamaka hou o ka 1891, he manawa ia ia hakilo ia aku ke kulana o na lawe olelo iwaena o ka lehulehu. Ua hoike mai ka hopena o ia hakilo ana i ke kulana malie a hamau o na walaau kue i ka hookele aupuni e neenei, koe he hookah, he kauna, a he piha poholima poaha o ka hanauna awahua e pa e mai nein a leo mai ka poopoo. He nune no i hoikeia ae, aole nae o kea no hihiu loa e like me na la o ke aumeuume balota o ka wa i hala.
O ke hoike ana mai o keia mau ouli hamau ma ka manao a ma na hana, oia no ka mawehewehe pno ia ana o na maka a me ka hoomalamalama koke ia ana o ka naau, i ka hilihewa o na hilinai ana o na la i hala ae, mamuli o na alakai a me na hai manao laula haanui wale a ka pooe i hapai ae ia lakou luna me ka haaheo, a kappa iho he poe alakai, hooko a huli pomaikai kaulike no ka lehulehu.
He mau olelo maikai nae ia e pane laula ia ke hoomau ia ka paulelel nui maluna o ka manao pololei a me ke kono o na olelo. Ua nana aku ka lehulehu a pau na la o ke kau, me he la ua kupu ae ka nalu a me ka ninau, ehia o lakou, auhea ka hana, heaha ka pomaikai? He mau ninau nae keia n aka poe i hoonaikola ia, mawaho ae o ka poe i moakaka lea ia lakou ke kulana o ka hoopomaikaiole o na hana a ua poe alakai la, a mamuli o ka hoopili ana o ka poe hapa ike in a loina o na noonoo o ka poe ike i keia la, ua hilahila lakou ke p@ne akea ae. E lawe mai kakou i keia kalamanao o ka naauao:
“O ka paulelel khihewa i ikeia ke kumu o ka hamau, a o ia hamau ana ke komo ana o ka mihi. ke hamau nei ka poe i hoopunihei ia iloko o ka mihi a me ka hookahua houa ana in a manao e hahai aku ma kahi o na alakai pololei. A ma kekahi ano hoi, ua loaa ia lakou na haawina ao e hookanakamakua mau ka noonoo. O ka hana kanaka maku ke kahua o na pomaikai kaulike; oia n ke alahele i hoi nele ole mai me na pomaikai o keia noho ana ma ke kino ponoi iho a ma ke ake.”
Ma ia ano, ke kono ia aku nei ka lehulehu e kaana mua in a manao alakai a me na kumuhana laula a ka poe kuhou mai ana imua o oukou. Mai lele e i ke kawa au i lele mua ai me ka nana mua ole ina paha he wai no malalo, no ka mea, he wai no malalo, no ka mea, he wa no ka wai a he wa no ka maloo. E ala mai ana na kalaimanao he lehulehu, aka, hookah wale no mea nui, oia ka hookaulike i ka aoao koikoi o ka pono. Ka aoao e hooikaika ana e hoomau i ke kuokoa o ke aupuni, ka maluhia o kona lahui a me ka laahia o kona mau kanawa.
E makaala i ka poe haanui wale, i ka makani ka lakou hua e lulu ai; a i ka poe maalea, aia i ka pakeke ko lakou hoopapau. Nana aku a kalai iho, e kanaka makua ana ke kahua o ka hana, e maloeloe ana kona mau aoao, e malamalama ana kona alahele a e moakaka ana kona mau hoopomaikai mai, oia ka oiaio a kakou aku. E hoala like i ka lokahi ma ia ano a kululu i ka hilinai me ke kapekapeke ole. E pale in a okomokomo wale, o lilo kou kuokoa i mea kaupaona ia me na hunahuna helelei wale.
KE ALII KA MOI
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Australia mamua ae o kona manawai kumau, ua hoopomaikaiia mai ke Kuokoa ma o kona mea kakau la in a mea hou o na aina mamao, a no ka haiki o ka manawa a me ke kowa kaawale ole e huai aku ai i keia pule, ua kaulua makou a ka manawa pono. Hookahi mea ano nui a makou e hoomaikeike aku ai, oia no ka pii mau o ke ola k@ maikai a me ka ikaika o ka Moi. Ua kappa makaikai aku oia ma na wahi ano @ o Kaleponi a ua hoolaulea pinepine ia oia e na makamaka haole ma na wahia pau ana e hele ai. Ma ka olelo hou ana ae, ua nui kona ohohia ia. Ke manao wale ia la, e hui hoi mai ana oia ma ka mokuahi e haalelele ana ia Kapalakiko ika la 12. O na lonolono wale mailaila no ka hala loa aku o kama huakai i Wasinetona, he kuihewa; aole oia e hele ana ilaila.
No na mea pili i ka hoohui aina, aohe mau hoike ano nu ii loaa mai, oiai, he hana ia mawaho ae o ka hiki ke hooiaio ia malaila a mawaena o kakou nei; ua hoikeia mai nae aia ke hooikaika ia la e hoolaula aku i ke kuikahi mawaena o na aupuni. Aohe he mau hoike hoohui aina.
“MALUNA O’U KE KOIKOI,”
O na olelo i kaumaka ma ia maluna ae, oia kai pane ia e kakahi mea hailoleo o ka halawai o ka Hui Kalaiaina i ka Poaha i hala, Ianuari 1891. Ua kiko ae kela mau olelo mailoko ae o ke kanaka i hoomaona mau i kona houpo lewalewa make pololi me ka wela o ka inaina, a i hoomau mai me ia haawina ilie he makahiki okoa i hala ae a kiko hou no i ka la mua o keia makahiki. O na olelo mamua iho o kela mau huaolelo ae la, oia kona hoike ana mai e hoakoakoa i poai o na kanaka malalo o kana paipai ana a hahao aku ia lakou iloko o ka enaena o kea hi o ka hookah koko. Alaila, puana koikoi iho la i ua mau huaolelo nei, maluna o;u ke koikoi.
Ua ulupuni keia haiolelo nui o ka la me na hoopuiwaiwa o na olelo nupepa no ka hoohui aina, a ua manaoio paha oia he mea hiki wale no ia ke hanaia me ka loaa ole he leo no ka lahui iloko o kona hale kaukanawai. He kanaka opio oia i haawe ia e ka lahui mai kona wa iluna kea lo a hiki wale i kona kuana a hele, oia hoi kona hoonaauao ia a Aa ma na ike kiekie. O keia anei kana panai i ka lokomaikai nu ii ka lahui, o kea o aku i kona manao kuhihewa a me ke kho wale e komo pu main a kanaka me ia. Ke hele mai nei kana mau hana iloko o ka hehena, a peia oia i aloko ai i ka hilinai o kekahi hapa uuku o na kanaka, apau nu ii ka haule pio a make.
O na hualelo maluna ae i kaunakoma ia, ke ole makou e koho hewa, oia no kai hoopukaia mamua o kela la o ke kaua kip ii make ai na kanaka Hawaii. Auhea ka mana o ia mau huaolelo i ka wa i hoopaina ai kela haole Belegiuma a me kekahi heluna iho o na Hawaii i haukae pu i ka hana o ka hookahuli aupuni? Makehewa ka hilinai a me ka hooiaio ana i keia ano alakai lalau, a mai punihei wale aku. Ku iho no ka lahui i ke kahua paa a hele aku ma kea la pololei o na hana.
Ke kono nei makouo i ka lehulehu o na poe i hoopouli ia me na alakai pololei ole o keia ano e ao kanaka; e pani paa i kou kuleana hooko mai ka lawelawe ana ia hana, a e heluhelu iho a hoomaopopo i keia mau huaolelo o ke kumukanawa: “O na kuikahi e hoololi ana in a dute maluna o ka waiwai o na aina e mai, a e hoololi ana paha i kekahi kanawa, e hoike ia imua o ka Ahaolelo no kona ae ana.” O ke kuikahiu hea ke hana ia e hoololi ana i kekakhi kanawai a hoonele ia ka lahui mai ka noonoo ana ia hana iloko o ka Ahaolelo?
KE AKEAKAMAI
Mamuli o ka huli nui ana o ka poe akeakamai a maopopo ke kau kanawa ia ka ino kupikipikio o na ale o ka moana e ka aila, ua hhuli hou ia mai nei a ua loaa kea no o ka hoonee ana i ka aila no kekahi kowa kaawale loa mamua o ka moku. Ua hana ia kekahi poka nu ii piha me ka aila, a ma ke kuni ana i kea hi ma ka uiki a loaa ka pauda , ua hooleleia ka poka a kaawale mamua o kahi a ka moku e holo aku ai, alaila pahu ae. Ia wa e lelehune ai ka aila ma o a maanei, a ma kahi o ka aila e haule ai, ua malino ke kai a ua hoemiia ka ikaika popoi o na ale.
O ka hooulu ana i ka lolo o ke poo, e like me ka hooulu ana i ka ikaika o ke kino, ua hoike ae kekahi huli akeaakamai i kona manaoio: He kanawai kumu kona a ma ia ano wale no e ulu ai ka lolo—oia ka ai nu ii na mea ai maikai, ka hooikaika kino a me ka hoomaemae, a me ka loaa o ka maha kupono a me ka hiamoie maikai.