Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 5, 31 January 1891 — Ke Alii o na Powa. Ka Weli o Rusia. [ARTICLE]

Ke Alii o na Powa.

Ka Weli o Rusia.

Kooa kulana- Kana hana—Kona hopuia ana—Ka hoopaahao ia no km make ma Siberia. Sana rcieroboro, Dek- ai —Ma ke kulanakauhale o I/>ostk, iloko o PolaHi, e malama ana ko laila aha ho«kolo i ka h.hia o kekahi karaiou kkkk loa 1 lawelaweia maloko o ke aupuni e Rusia, a o ka oi o ke kamahao ma ka mooielo ooa hihia. Oka lawehala > ke aupuni ma keta bibia, he kanaka Rus»a o ke kulana hanohano, he powa nui nana i ho->haahaa ka inoa maikai e kona ohan*, a i kupu ae na borjhuoi ia mamuli o kana hana. Ua paa ka hihia nona ma kona moolelo o ka hooko ana i ke luraimt jx;wj, i hoohikiia imu 1 0 ka aha, me ka nele i na ku-nu kanalua L kau aai ka hoopai. Oka inoa oka powa o Kro*ikowski (Karat saki). [ So kekahi mau makah ki i hala aku.

he kanaka opio wale īho no oia i hoomaopopo ia kona alakai a hoala ana 1 na kumuhana kue maluna o ka pv>at u na kanaka koikoi a waiwai (nobles) 0 Volpynia. A oiai nae he keiki ou na kekahi mau maku« waiwai loa no ke iupuni akana o Podo!sk iloko o RLsia, ua loaa iaia na hoonaauao maikai u a ua walea i kona waha ka olelo Farani, e like me kanaka mai Parisa mai. Ua hoohalaia ka hapanui o kona wanawa ma Parisa, oia hoi ka hoomaka ana'ku 0 ka lawelawe ponoi ana nona iho, a ua lilo oia he malihini makahehi nui ia iwaena o na hookipa ana a pau o na i.naina hanohano ma Parisa. lioko oka makahiki 1881, ikea aku la ka paukio o kona ola ana ma P«insa iloko oka uhauha. A hiki Ika mimi no ana o kona waihona, hoala ae la oia 1 kekahi puulu o na kanaka powa a e hoomaluia ana e kona mau ukali po noi, kona mau kahulio me na kanaka 'awelawe o kona hale ponol A mala lo o kana alakai ponoi ana, hiki aku la lakou i ke aupuni o Kej »ff, hao aku la

i na wiiwai o na kanaka koikoi oka lina e noho haaheo ana maloko o na kakela, a uj lawelaweia keia mau hana ine ka ikaika a me ka maalea n > hoi e nke ne ka lakou mau hoonohonoho o ka hana powa. Ma keia wahi o ka hooko ana i ka lakou oihana powa, ua halawai pu lakou me na koa, kaua aku a kaua mai, nui ka make rna na aoao elua, aka nae uz hoopuniia ae ko ianei heluna uuku me na koa he nui, a ua nele ka manaolana no ka pakele. Ua holopono ka lanakila o na koa ma ka hopu pio ia ana o na powa; eia nae ka mea haohao, ua nalo honua ke alakai o n» pewa iloko o keia hooouniia. Alaila, ua hoomanao ae la na koa • ke kiuwahi elema kule nawaliwali a kolopupu i noi aku i ka oluolu a me ke aloha ia mai e na iliik* a e hookuu aku iaia mawaho o ka laina koa e hoopuni ana. Ua aeia oia, eia nae o kfralii no keia o na powa

Elua makahiki i hala hou mahope •nai o kela pakele ana, aole i lohe hou ia nona a hik* i ka ike hou ia ana ma ke poo o kekahi puulu powa hou iloko o Oilieia, a ua hoomaka hou ka hao a me ka powa wale ana, me ka nee ana mai kc'<ahi wahi a i kekahi wahi. Ua hooa mai oia ma na kulanakauhale a pau oka poe waiwai me he makani puahiohio ta, me ka ikaika a me ka wiwo ole, a e like me ka nalo ana o ka makani, peh oia a me kona puulu powa e nalo koke ai. Ma ke kulanakau hale I/>ustk kahi ona i hookolokolo ia mai !a, ua hoikeia ae ka ike pinepineia 0 ke ahi powa e holoholo ana me na wahine ma na alanui akea, a o na hoao pinepine ana nae a na makai e hopu, ua hiki ole. 1 kekihi po, hoikeia ae la i ke peo o ka oihana makai kooa wahi i noho ai a ua kai aku he pualikoa nui no ia wahi, he hale aia i ka ftu'a waho loa o ke ku lanakauhale. Ua hoopunua ka hale e na koa me ka makaala k>a ia o na ipuka. Me ka wehe ole ia oka puka e ka pee koa, oili mai la mailoko o ka hale he aliikoa Ruk ni o ke kulana kie kie nae ka aahu piha, a e hiolo ana na pihipihi gula ma kona umauma me na poohiwi Me ke kulana haaheo oke kanaka iloko o ka aahu koa, ninau mai la oia i na koa e ku kokoke aku ana i ko lakou poo alakai, oia hoi ka na koa 1 kuhikuhi ae ai ī kekahi kanaka opio kinn maloeloe e ku koke aku ana, me na helehelena o ke kahaha nui oiai oia t nalu ana me ka pihoihoi, aole no ka hopu ana i ka powa kana hana i hoo-

una ia mai ai, aka. no ka hoohaahaa aku i kekahi aliikoa kiekie o na puali kaua 0 ka Emepera, he kanaka hoi e heike mai ana ma kona kuliha hanohano» kana mau olelo hopepe ole a me na heleheleoa waipahe a pan maluna ona, 1 kona ku mamao mai na hewa a pau oke karaima powa. Aka nae, ma ke kulana o ka feooto ana i ke kauoha i haawiia aku iaia, oia ka ke alakai 0 na koa 1 hoike aku ai ma ke aoo haki lo 1 na helehelen 1 loli ano e a pau maJ luna oke kanaka eku aku nei me ka aahu piha o ke aliikoa Rukini, ioa he mau lieleheleoa ia e alakai ana i na ho> oia o keia ao ua alii powa la. -

l Aka, ma kahi oka hoike aoa aku i |na hekheleoa pihoihoi a me ka inakiu, hookokoke Ua aka U ke atii powa o ke alakai o oa koa, me he la e [koM aka ana iaia e oaoa poeo mai— 'a me ke kukra ana ako imui, me na binoaka a loe ka naoaioa kahaha, ua Mke ako la ou i ke kokihewa o kooa hoouoaia ana mai e hopo i kekahī alii koa ma kahi oke alii powa. Hoomaha ibo la oia me ka nanao ana iho ik>ko o kona pakeke, a unuhi ae la he pepa. kakau iho la a haawi aku la i ke alakai o na k«a me ka paoe ana aka: "E hoi. a haam ako i keia palapala i ke pooe ka oihana makaL He kuhi ko'u eia| oe a roe koo mao koa malalo o ka hanohano mai u'o, a he kauoha ka'u i *ke ai ia oe e hooko akn, eia ka he aii $iona okoa kau o ka hopo i kekahi aln powa. £ hoi a hoopau moa aku i keu pohihihi.** Me keia mao olelo a me na nanaina e ae a pau i haikeia mai e ke ainkoa Rukini, ua iawa ia no ka hooiaio ana aoie io no oia ke alii pnwa, a he kuhihewa hoi na lono i hoikeia aku nona, nolaila, ua hoi aku la na koa a haawi i ka palapala i ke poo oka oihana ma ka', a penei na f huaolelo uuku maloko: 'Kr Jck«w*Jd. k» Alii ooa Ppwa—ke haawi . - iw\ i kaOM alolu ike Alii o u M&L&l " ■

Ua hoopau kokeia ke pohihihi o ke alakai o na koa nia kona lawe ronoi ana i ka palapala onai ke alii powa e hoike ana oia ponoi no ua alii powa U, a mc kona hoopauia ana mai ke kulana luunela aku iloko o ka inaina nui o ke poo o ka oihana makai. Ua helehuhu hou aku na hana a na powa mao a maanei, e hao wale ana a e lawe pio ana 1 na kaikainahine opioopi ) a ka poe hanohano mamuli o ka haawin o na makana kiekie no lakou ke hoiLoi ia aku. Iwaena o na pio a ke alii powa, o ke kaikamahine kekahi a kekahi Cauna, he kanaka koikoi no Rusia. Ua haawi keia Cauna he puu dah kiekie no ka hoihoi ia aku o kana kaikamahine, a ua hoihoiia aku; eia |nae ua hanau iho la oia a ua lilo i m - kuahine no kekahi keiki hou. Hoa< iho la ke Cauna t mare ia kana kaikamahine me ke alii powa, me ka hoohiki pu aku imua o ke aln powa, ina oia e ae ana, a hoopau i kana hao wale ana me ka powa, a hookuonoono iho e lil<> hou i kanaka maikai, alaila e haawi no oia i kona ikaika a pau e loaa kona huikala ia mai. Aole iae aku ke alii powa me ka hoike aku i kona aloha i kekahi wahine okoa aku. O.keia wahine a ke alii powa i aloho ai, ua huli aku na makai a loaa kona hale. Malaila keia alii powa ikawa i hoea aku ai na makai. Mahope o kekahi hakaka i hooukaia mawaena ona me na makai, paa iho 1a oia i ka hopu la no ka halepaahao. Oiai nae he nui na hakaka ana a keia alii powa mamua

aku, ao!e he mau hoike ana o kona hoeha i kekahi ma ka nihi malu ana o ka hohe wale, aka ua ku aku oia he alo a he al» me ka hunahuna ole iho, a paio no ke ola me ka make. O keia wale ■o ka hoike ana nona e kokua ana a e hoonalo ana i ka inoa powa mai iaia ak". He lokomaikai oia, a ua m.inawa lea laula aku i kana mau waiuai pio he nui no ka poe ilihune. Ua h olohe a kona hihia a ua kau ka hoopi a ka aha e hoopaa iaia ma ka mokupuni Sa kaline iloko o Sibena a pau kona ola, he ano hoopai paha e like me ko Napoliona ma ka mokupnni Helena O Stberia ka luakupapau o na pio a pau a na kanawai o Rusia me ka loaa ole he pakele o ke ola ke mahuka.