Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 6, 7 February 1891 — KA HOOIK AIKA HOPE A KA MOI. [ARTICLE]

KA HOOIK AIKA HOPE A KA MOI.

Mamuh o ka heluhelu ana i na manao i hoolahaia ma na nupepa o na aina e, me ka hiki ke hooiaio ia maanei no na hana eae a ka Moi ma kana huak&i aku nei i Kaloponi, ua hooia pu iho makou ma ia mea. O na hoonuinui o na olelo nupepa i hele aku nei ka Moi e hoolilo i ke aupuni, uahauoh makou i ka hoea ana mai he hopena hoka. Ke hauoli nei makou e hooiaio aku ma ka aoao o ka lahua, aole loa i kupu ka manao iloko o ka Moi e kumakaia i ke kuokoa o kona lahui a me kona aupuA) a me kona hanohano alii. Mawaho ae o ka pulama ana i kuna ola kino iho, aole oia i hoonele i keka hi manawa o ka noonoo no ka pomaikai ametk holomua o kona lahui. Ua hoike oia i kona aloha lahui oiai ma ka aina malihini e like me ia ma kona one 01 wi iho, a ua hoonaniia aku oia.

Iloko o na la o ka hanu ola ikaika iloko ona mamua koke iho o kona ma* ke ana, he mea nui iaia ka noonoo ana i ka pilipaa o ke aloha a me ka noho ana makamaka mawaena o Amenka Huipuia a me kona aupuni uuku. Ua hoohalaia he mau manawa o ke kuka mawaena ona a me kona Puuku ponoi ma na mea pili i ke kuikahi. Ua boike aku oia i ki Puuku i kona ake nui e ike i ka hopena holopono o ia mea, a e hoi mai auanei oia i ka aina hanau me ka puuwai hauoli e hoike aku i kona lahui i ka mea hou. Eia aaalalo iho na olelo i hoikeia e kooa Puoku i kekahi mea kakau nupepa o Kapalakiko mahope o kona make aaa: u lna wale no i loaa iaia he ikaika he mau hora hou aku, he mea hou ka'u e hoike aku ai iaia e hoomama ia ai kona puuwai no na manawa hope loa o kona hanu. u He mau la mamua aku o kooa aa : ke ana, ua kamaiUo mai oia ia'u maluna o na kumuhana like oie e pili ana ia Hawaiu Pinepine loa kona hoike aaa mai ia'u i na mea e plli aoa i kooa launa makamaka iu me Amenka Huipuia, a ua helu pu ae la i kooa hoomaikai kiekie a me kona hauoU i na pulama hoaloha a me na lokomaikai i pahola ia aku imua ona e na luoa oihana aopuni a mena kupa o Amenka Huipuia. **0 kana mau oWoao bope loaia'u, e pall ua lonike kuikalu e paa oei

maweni o oaaupuni elua. Ua kono mn oia u'u e hooouoao »ku ia Mr. Kiaka, ke Kuhina Havaii ma Was*metooa, D. C, e noooi ako Ila oluolo o Kuhina B'ame e hana i na mea a pau ik)ko o kooa mana e hoopooopono i na mea e p?li ana i ke kuikahi roc ka ahaolelo. *'Ua mohala maoli oo ka oqonoo o ka Moi ma na kulana Ik»u e\o nei i keia manawa e pili aoa maluna o ia kumuhana. Ua lana kooa manao ua biki iaia ke lawe pomeui kona paemoku, i kekahikumu o ka hooiaio, oia ho», e nele ana na hoonioni u o ko makou la una pili makamaka ana. "Ekolu la mahepe iho o keia mau kuka ana o maua maluna o keit kumu hana, loaa mai la ia'u he olelo mai ia Kuhini Kaaka mai e i ana, e hai aku, au i ka Mo», e hoouna aku ana o s dena Harisona he heike ahaolelo i keia pule i ka pono o ka waiho malie ana pela i na olelo o ke kui kahi e like me ia i keia wa. •«Awiwi aku la au me keia mea hou maikai me ka maopopo loa ia'u e V aa iaia he hauoli a he kokua nona, aka nae, haiawai aku la au me ia ua pau ka pono."

Ma keia mau olelo mamua ae e maopopo Joa ai, aole loa ka Moi i hoao iki e kumakaia i ke aupuni. Oke ake nui a me ka īini a kona puuwai e holopono hou ke kuikahi e līke me na wa i hala ae, a ua hooikaika nui hoi oia e loaa he mau hooia, a i ole, o ka hopena maopopo loa paha o ka hoopaa hou ia o ke kuikahi, mamua o ka pau ana o ka manawa o ke kuikahi e ku nei he mau la poleole i koe. Oka nee mua oke aupuni ma o ke kuikahi e like me ia i keia la, me lea heoi pu ana aku i kaīkaika nee ma kekahi mau kumuhana e ae, oia na mea nui iloko o ko ka Moi noonoo mawaho ae u kona ola kino— ka holomua o ke aupuni a me ka pomaikai o kona lahui kanaka. Auhea ka hopena i ikeia o na hoonuinui, na hoopihapiha, na alukai ir>e na ao lalau a ka poai opu piha makani i noke iho nei i ka haanui me ka liki, a hemo okoa na niho me ka e o na | maka ? He neo—he puahiohio. E heluhelu i na olelo mamua ae a hooiaio iho. Malia iloko o keia mau la o ka ehaeha, e puapuai ke ana ke aloha no na helehelena, no na olelo oluolu, no kona lokomaikai a me ka heahea, mai poma i ka hoomanao pu ana ae i ke aloha nona no kana mau hooikaika hope loa ana maluna o ka lepo matthi ni, i pono a i pomaikai no kona aupuni.