Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 8, 21 February 1891 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri.

Ka Nani e hauU ai ka /lonua; Ka Mahina M<li o Salantdina\ Ka Im ahhi o Muiiseiera\ Na Kulu Koko kamahaa Ekol*. Na Ui Hookelakela o ke Ao holookoa. Na \'ani Puuwai Ualioa o ka Honua oei A O KE Ki/a Maieneii o ke alōha —"0 Para■ mtrt no ta " Ua panai ia mai keia mau olelo a ua kaikamahine al|i la e ka mea nona ka leo i hai mai ai iaia no Romeaia i ka i ana mai: Me ke kupaa o kou puuwai a pau e loaa ai ia oe ka lanakila imua o kela keikialii, ake ole pela, alaila he aliiwahine oe i hade pio malalo ona,

Ua uhola hou ae na hiohiona haikea maluna o ua ui la no keia mau olelo a ka leo kamahao a oia kaha i pane ae ai e kupaa ana au a hiki i ka hiolo ana o Volegana.

Pane hou mai la ua leo la, ae, e kupaa e kuu luhi a hiki i ka hana lepo hope loa o Volegana nei a owau pu kekahi me oe.

Alaila, e ka mea heluhelu, me kela mau olelo mawaena o ke kaikamahine alii a me ke kahu hanai ke kupua Volegana, lalau ae la ua kaikamahmealii la i kekahi kaula gula e lewalewa ana ma ka aoao o kona nohoalii a huki mai la me ka ikaika, a ia wa no i olowalu koke mai ai kā leo o na kiai me ka hualelo hookahi, he ku|>ua, he kipi, he pakaha.

No ka manawa pokole, aia na kiai luli ole o ka halealii Vulegana ua ma* kaukau me na mea malee, a o ua hale alii la hei, lewa ae la oia iloko o ka ie wa he mau kapuai mai lalo ae o ka lepo a niniu ae la ia ipe ka ikaika nui me he lua mimilo la ka halulu, a o ia halulu, ua holo aku la ia a lohe ke keikialii Komeala ma kona alahele e hoea mai ai i ka halealii a oia ka ua alii opio la i ninau iho ai i kana ohenana maka)ii no ua mea la. E Luaiona ke kamahao, heaha keia mea halulu a'u e lohe nei ? Pane ae la ua wahi Ludiona nei. o na mana ia o Volegatm nei e hoao mai la e hooweliweli ia oe, i huli hoi hou aku ai oe ihope me ka naau hohe waie a haalele iho i ka aina o Voltgana me ka ike ole i kona mau pohihihi, aka, e kupaa ka manao a e ikaika hoi kou mau manao koa o ka wiwo ole a e hele imua, mai makau no kela mau mea, oiai, ua hala ka make a me ka ehieha, oiai, ua lanakila oe maluna o laua a o ko laua mana, he pio ia no ka wa mau loa, ano e kuu alii, e ikaika na kapuai, e hele imua a o Ludiona pu kekahi me |oe ma ia mea. Mamuli o keia mau olelo a me na hoike a Ludiona, ua uwila hou ae la na kapuai o ke keikialii R«>meala a hoomau aku !a i kona alahele no ka halealii o \ r olegana. No Itekahi mau minute loihi keia hele ana. ike aku la lakou i ka halealii £ o Volegana e niniu mai ana ia me ka ikaika, lona lapalapa ahi hoi e koUli ana la me ka īkaika ma kela a ma keia aoao o ua hale la.

Ike pu aku ta no hoi lakou i na kiai e hookala ana i ka oi o ka lakou mau mea make ma kela a me keia wahi o ke alahele a lakou e hele aku nei me ka hooho ana t ke kupua ke kipi kapakaha. Um holo ae ka haalulu a me ka wehweU maluna o na hoa alo ehuehu o ke keikialii Komeala mamuli o keia mau hiohio&a weliwel» o ka hookala kupua

aka, no ke keikialii hoi o ka hookelā kela, aole lo* ia i hoike mai i na hel*helena o ka hopohopo, ak«, o ka ulunuhiehie o na minoaka ana oia ke uho | la ana maluna o kona mau naoaina. ! Oka hookokoke loa ana mai ona la o ua keikialii la e hoea aku ai iinua o kona makuakane, e like me ka laua mea i aelike »i, noliila. laleiale ae la oia i kona mau hoa alo ehuehu me na olelo e hoonaueue ia ai ko lakou mau puuwai, 4 he mea oiaio e kuu makama ka heluheiu, na ia mau olelo a ke kila makcneti i hahao hou aku i na manao wiwo ole o ke koa īloko o lakou; a lalapa ae la ia me he pauda la e hoowela ana i ko lakou mau aakoko, a oia ka lakou i hooholo iho ai e ukali mihope o na kapuai o ko lakou haku opio a hiki i ka make like ana. Nolaila, me ka leo hookahi, halelu like ae la lakou me ka huaolel» o ka haaheo, o Romeala ka loea o ke ao f ka mea i poniia e Alahe e lilo i kila makeneti e haule ai ka honua, aole me ka oi o na meelala kila, aole me ka ikaika o na pualikoa, aka, me ke kamumumu § ke aheahe malie. Nani ka huila o Kilauea malie i ka lai Kowah lua a hoolailai Kapalili i ka ili o ke kai. O keia mau leo hooho o na hoa alo ehuehu o ke keikialii Romeala t ua holo aku la ko lakou o wawahi aku la i na pahu lohe o na kiai luli ole o Volegana a o ka ua poe kiai la i haehae ae ai i na paia lewa me na leo ahiu: Ha—sa—na —he kupua ! Sa—he kipi! O kela mau leo kalahea ahiu o na kiai o Volcgana aole loa ia e hiki kd hookuemi mai i na kapuai hele mua o keikialii Komeala a aole hoi i ka weliweli o ka lakou mau mea make ke wawahi i ke kupaa a me ka wiwo ole o ka puuwai o ua keikialii la.

O na hoao lehulehu ana a na kiai o Yolegana ?hooweliweli mai ia Rome«la, ua hiki ole ia ke lanakila, nolaila, ut kahea hou ac la lakou me ka lro nui • Haehae ka manu Oi aleale ka wai. Aka, e ka mea heluhelu, o ia mau hoao ana, he hooulu la makani wale iho no, oiai, o ke koa a me ke kuemi hop« ole o na kapuai o ke keikialii Romeala na ia mea i hoohiolo mua ioa aku ka mana o ua poe <kiai luli ole la o Vole* gana, a na ka mana o Ludiona ke kamahao i kipaku aku la lakou e auhee liilii i o a lanei me ka haalele ana i ka hanohiAo o ko lakou kahua kiai.

Ano, e kuu makamaka, eia kaua k« ike nei i na kiai luli ole o Volegana ua auhee, o ka haaheo a me ka lanakila oia ka ke keikialii Komeala a me kona mau hoahele i lawe ae ai a lilo ma ka inikrana iho i na mele i haku ia no ua alii opio hookelakela la.

Romeaia ka ui Ka nani o na pua Ka mea i poni ia I loea no ke ao E haule ai ka honna ? A hiolo rrai na lani. X X * O ke, auhee ana aku o na kiai mai luna akb o ko lakou kahua o ka hana, na ia mea i hoike aku i ke aliiwahine Ane, ua nahaha a ua weluwelu ka Oia* na o kona mau kiai a eia karp i hoo manao iho ai he loea io ke keikialii Romeala. Nolaila, haawi ae la ia i na hilinai hope loa ana maluna o ka mana o kona nohoalii a me ke kupaa o kona puuwai, a k? hulihia kela mau mea i ke keikialii hoowalewale, alaila he ui oia i kahakaha ia kona lae he pio i haule malalo o Komeaia. Aka, e ka mea heluhelu, mamua ae 0 ka holopono ana o na hoolala ana • na noonoo o ua ahiwahine la, aia hoi, poha aku la ka leo o ua keikialii la me he ahiuhiu Waikoloa la ka li puanuanu 1 na pana puuwai o ke kaikamahinealii 1 ka i ana aku.

E Ane! E Ane ? Ka ui hooma* hiehie o Volegana—Eia au oka naoi • na pua—Ka ipo hoohie a keia mau ui lehulehu, a i kipa mai nei ma kou hale alii no ka pom' ana aku ia oe i pua hope loa e lawa ai ka lei kalaunu o Parameii Nolail* e hoomanawanui iki ka ono o na makamaka heluhelu o keia moolelo a huai hou ia aku i keia pule ae me kona ikaika piha.