Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 9, 28 February 1891 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

NO KA MAKAHIKI             $2.00

NO EONO MAHINA                        1.00

KUIKE KA RULA.

POAONO. FEBERUARI 28, 1891

 

Na Pihe Kumakena

HUE’A KE ALOHA

Ka Makee Alii.

Ike’a ma ka Waimaka i ka Hoohanini mawaho.

Na Olelo Ho’aloha’loha.

            Malalo iho la moolelo o na halawai a na makaainana i malamaia ma ko lakou mau wahi iho,me na manao ho’aloha’loha i hooholoia mai ia mau hala wai no ka ohana alii.

 

I ke Alii ka Moiwahine LILIUOKALANI:

            Moiwahine aloha i hoonaluea ia e ka luuluu pilihua no ka hala ana o koa kaikunane aloha a hoapili no hoi nou no na makahiki i hala. O makou na kamaiki o ka pono, na lala o ka Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano o Kaluaaha, i akoakoa mai iloko o ka Luakini o Kaluaaha, ma o ko makou mau Komite’la, ma ke ano o ke kanaka, ke hoike aku nei imua ou i ke aloha walama, ka haehae, ke kumakena, ka luuluu, ka ha ana, ua hele a ahanane loko iwi-haihai, wehe i ka pe’a kua o ke kamaka ka ua mea o ke kukia mau i ka hele ana o kou kaikunane alii i aloha nui ia. He mea puanuanu nui keia o ko makou mau puuwai o ka hele ana o kou kaikunane i alo ia ai na ale apiipii o na Kai Ewalu, na awawa anoano me ka ua nui lokuloku o ko olua Pae Aina Hawaii. Me keia mau ho’aloha’loha ana nou e ka Moiwahine Liliuokalani, ke hai haahaa aku nei makou, na lala o ka Ahahui Imi Pono Karistiano, ma o ko makou mau Komite’la, e lawe aku i ko makou aloha nui no kou kaikunane alii Davida Laamea Kalakaua, ka oluolu a me ka lokomaikai. E ae haahaa aku kakou i ke Akua ka Makua, ka Haku Iesu Karisto a me ka Uhane Hemolele i ka haawina o ke kaumaha i kau mai maluna o kakou a pau. O kona inoa ke hoomaikai ia; Nana no i haawi mai a Nana no i lawe aku. O ka makou pule i ke Akua, e hoo@ ia mai kou kaumaha a @hooloihi mai i kou mau la m@ ka Noho Kalaunu, a ma ka @

Rev. H. Manase, J.H. Mahoe, D. Aberahama, D. Kailua, D. H. Kahaulelio. Kaluaaha, Feb. 8 1891.

 

I ka Mea Kiekie LILIUOKALANI, ka Hooilina o ka Nohoalii a Moiwahine o ke Kalaunu o Hawaii:

            Moiwahine aloha i hoonaluea ia e ka luuluu pilihua no ka hala ana o kou Kaikunane Aloha, a hoapili a kuka nou no na makahiki i hala. O makou o na lala o ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui o Kaluaaha, i akoakoa mai iloko o ka Luakini o Kaluaaha, ma o ko makou mau Komite’la, ma ke ano o ke kanaka, ke hoike nei imua ou i ke aloha walama, ka haehae, ke kumakena, ka luuluu, ka lia ana, ua hele a ahanane iloko iwi-haihai, wehe i ka pe’a kua o ke kanaka, ka ua mea o ke kukia mau i ka hele ana o kou Kaikunane Alii i aloha nui ia. He mea puanuanu nui keia o ko makou mau puuwai o ka hele ana o kou Kaikunane i alo ia ai na ale apiipii o na Kai Ewalu, na awawa anoano a me ka ua nui lokuloku o ko olua Pae Aina Hawaii. Me keia mau ho’aloha’loha ana nou, e ka Moiwahine Liliuokalani , ke hai haahaa aku nei makou na lala o ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui, ma o ke makou mau Komite’la, e lawe aku i ko makou aloha nui i kou Kaikunane Alii Davida Laamea Kalakaua, ka oluolu a me ka lokomaikai. E ae haahaa aku kakou i ke Akua ka Makua, ka Haku Iesu Karisto a me ka Uhane Hemolele i ka haawina o ke kaumaha i kau mai maluna o kakou a pau. O kona inoa ke hoomaikai ia; Nana no i haawi mai a Nana no i lawe aku. O ka makou pule i ke Akua, e hoomama ia mai kou kaumaha, a e hooloihi i kou mau la ma ka Noho Kalaunu, a me ka pomaikai.

Rev. H. Manase, J.H. Mahoe, D. Aberahama, D. Kailua, D. H. Kahaulelio. Kaluaaha, Feb. 8, 1891.

 

I ka Mea Kiekie LILIUOKALANI, ka Hooilina o ka Nohoalii a Moiwahine o ke Kalaunu o Hawaii:

Moiwahine aloha i hoonaluea ia e ka luuluu pilihua no ka hala ana o kou Kaikunane Aloha, a hoapili a kuka nou no na makahiki i hala. O makou o na Hoahanau a me na Luna o ka Ekalesia Hoole Pope o Kaluaaha, ma o ko makou mau Komite’la, ma ke ano o ke kanaka, ke hoike nei imua ou i ke aloha walama, ka haehae, ke kumakena, ka luuluu, ka lia ana, ua hele a ahanane o loko iwi-haihai, wehe i ka pe’a kua o ke kanaka, ka ua mea o ke kukia mau i ka hele ana o kou Kaikunane Alii i aloha nui ia. He mea puanuanu nui keia i ko makou mau puuwai o ka hele ana o kou Kaikunane i alo ia ai na ale apiipii o na Kai Ewalu, na awawa anoano a me ka ua nui lokuloku o ko olua Pae Aina Hawaii. Me keia mau ho’aloha’loha ana nou, e ka Moiwahine Liliuokalani, ke hai haahaa aku nei makou, na Hoahanau a me na Luna, e lawe aku i ko makou aloha nui no kou Kaikunane Alii Davida Laamea Kalakaua, ka oluolu a me ka lokomaikai. E ae haahaa aku kakou i ke Akua ka Makua, ka Haku Iesu Karisto a me ka Uhane Hemolele i ka haawina o ke kaumaha i kau mai maluna @ kou a pau. O kona inoa ke hoomaikai ia; Nana no i haawi mai a Nana no i lawe aku. O ka makou pule i ke Akua e hoomama ia mai kou kaumaha, a e hooloihi i kou mau la ma Noho Kalaunu, a me ka pomaikai.

Rev. H. Manase, J. H. Mahoe, D. Aberahama, D. Kailua, D. H. Kahaulelio. Kaluaaha, Feb. 8 1891.

 

I ka Moiwahine LILIUOKALANI i hoonele ia i ka Haku Moi Kaikunane:

            Aloha oe:         Mamuli o ko ka Mea Mana Loa oluolu i ka lawe ana aku i ka hanu hope loa o kou Haku Moi Kaikunane i aloha nui loa ia Davida Laamea Kalakaua I; nolaila,

O makou, kekahi o na makaainana o ka Apana o Hana, Mokupuni o Maui, ma o ko makou mau Komite’la;

            Hooholoia.      Ke komo pu aku nei makou Kou mai makaainana e kumakena pu me Oe iloko o ka haawina kaumaha i ili iho maluna Ou a me Kou lahuikanaka ka ehaeha, ka niua maeele kupoili, ka mokumokuahua walania, a me ke kanikau kumakena ana ia Kalani Kaulilua, ka La e Alohi nei, ka Onohi o Hawaii.    Hooholoia.      Ke komo pu aku nei makou me Kou ohana alii e auamo pu i na lihaliha o ke kumakena Alii.

Hooholoia.      Ke nonoi nei ka makou leo pule e hoomama ia Kou kaumaha. E ola o Liliuokalani ka Moiwahine e noho nei ma ke Kalaunu i ke Akua.

P. Kauimakaole, J. Pahia, P. K Kauimakaole, P. Kaulu, G. P. Kauimakaole, Y. P. Kai.

 

I ka Moiwahine LILIUOKALANI, i hoonele ia i ka Haku Moi Kaikunane, Aloha oe:

E ka Makua.    Mamuli o ka lono kaumaha i pahola iho maluna o ka lahui, oiai ua oluolu i ka Mea Mana Loa iloko o kona ahonui palena ole ka lawe ana aku i ka hanu hope loa o Kou Haku Moi Kaikunane i aloha nui loa ia Davida Laamea Kalakaua. Nolaila, o ka pilikia i ili iho maluna Ou ua kau pu iho ia kaumaha maluna o makou, a o ka ehaeha i ili iho ia Oe ua ili pu iho ia ehaeha maluna o makou kekahi o Kou mau makaainana i loaa i ka mai Lepera. Nolaila, ma ka inoa o ka Ahahui Puuwai Lokahi o Kalawao, Molokai;

 E hooholoia.  Ke komo pu aku nei na luna nui a me na lala a pau o keia Ahahui iloko o ke kanikau kumakena pu ana me Oe; a E hooholo hou ia.     Oiai Oe e noho ana iloko o ke kaumaha kumakena i ke aloha kaikunane, ke pule nei makou i ke Akua Mana Loa e hoomama ia mai Kou mau kaumaha a pau, a e ae aku kakou o kona makemake ke hanaia aole o ko ke kanaka. O makou iho no me ka luuluu.

J. Kalohi, Wm. Kaaiape, Wm. Paki, J. Naoho, J. Kiope, P.S. Maunahui. Kalawao, Molokai, Feb. 20, 1891.

 

I ka Moiwahine Kanemake, KAPIOLANI:

            E ka Makua.    Mamuli o ka lono kaumaha i pahola iho maluna o makou, oiai, ua oluolu i ke Mea Mana Loa ka lawe ana aku i ke ola makamae o ke Alii ka Moi ka makuakane o ka lahui; oia hoi, o ka pilikia i kau iho maluna Ou ua kau pu iho ia kaumaha maluna o makou kekahi o Kou mau makaainana i loaa i ka mai Lepera, a o ka ehaeha i loaa ia oe ua loaa pu iho ia ehaeha ia makou. Nolaila, ma ka inoa o ka Ahahui Puuwai Lokahi o Kalawao, Molokai;

E Hooholoia. Ke Komo pu aku nei na luna nui a me na lala a pau o keia Ahahui iloko o ke kanikau kumakena pu ana me Oe; a

 E Hooholo hou ia.     Oiai Oe e noho ana iloko o ke kaumaha me ka walama ehaeha a ke aloha kane, nolaila, ke pule nei makou i ke Akua mana loa e hoomama ia mai kou mau kaumaha a pau loa, a e ae pu aku kakou o kona makemake ke hana ia aole o ko ke kanaka. O makou iho no me ka luuluu.

J. Kalohi, Wm. Kaaiape, Wm. Paki, J. Naoho, J. Kiope, P. S. Maunahui. Kalawao, Molokai, Feb. 20, 1891.

 

I ka Mea Kiekie, ke Kama’liiwahine KAIULANI:

Me ka luuluu.  Mamuli o ka oluolu ana i ka Makua Mana Loa ka lawe ana aku i ke ola makamae o Kou Makuakane Moi Davida Laamea Kalakaua i ke ala hoi ole mai; nolaila ua ili iho maluna Ou ke kaumaha a me ka luuluu; nolaila, e

            Hoolohoia.      O makou o na haumana o ke Kula o Malumalu, Mokupuni o Kauai, ma o ko makou mau Komite’la, ke komo pu aku nei makou me Oe iloko o ia haawina hookahi e uwe a e kanikau pu aku me ka ehaeha. A ke pule nei makou i ke Akua mana loa e hoomama mai ia Oe mai na haawina o ke kaumaha. A ke pule pu aku nei makou i ke Akua mana loa e hooloihi @ a mai Kou ola ana ma keia ilihonua. O makou no me ke kaumaha palena ole.

Joseph Oliver, Henry Blake, John Waleimaile, James Kaili, James Kula, William Laeha. Malumalu School, Feb. 21, 1891.

 

            Ua malama ae na makaainana makee Alii o Kalaupapa me Kalawao he halawai e hoike aku ai i ke aloha, kaumaha a ehaeha o ka naau, imua o ke alo Alii mamuli o ka lawe ana aku o ka Mea Mana Loa i ka hanu makamae o ka Moi i aloha nui ia Davida Laamea Kalakaua, ma ka mokuaina o Kaleponi, Amerika Huipuia. Ua kohoia o Mr. Wm. Clark i lunahoomalu a me D. H, Kanoeau i kakauolelo. Ua lawelawe ia na hana me ka malie. Ua koho ka lehulehu i 17 komite na lakou e pane ma ka aoao o na makaainana. Hookuuia na hana me ka maluhia. D. H. Kanoeau, Kakauolelo.

 

Na Ekalesia.

Malalo o keia poo, e hoopuka mau aku ai makou i ka moolelo e pili ana i na Ekalesia a puni ka Pae Aina. E kakau ma na mea ano nui, a e hoopuka ia aku no.

 

E HOOLOHE!

            E noho ana na Ahahui Kula Sabati a me ka Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano o na mokupuni o Maui me Molokai ma ka luakini o Kaahumanu i Wailuku, Maui, ma ka poakahi ka la 4 o Mei, 1891, penei:

            1          E noho ana ka Ahahui Kula Sabati mai ka hora 9 kakahiaka aku a ka hora 12 awakea o kela a me keia la o ka hana.

            2          E noho ana ka Ahahui Opiopio mai ka hora 12 awakea aku a ka hora 5 ahiahi o na la hana a pau.

            3          O na Kahukula Sabati a me na Elele a pau, e hiki ae me ka makaukau i na hoike pakahi me ka pololei a maemae hoi.

            4          O na Peresidena a me na Elele o na Ahahui Opiopio a pau, e hiki like ae me ka makaukau pono i na hoike pakahi me ka pololei a maemae hoi.

            5          O na Kahukula Sabati Nui apau o na Mahele Kula Sabati, e hiki ae me na hoike makahiki o ka lakou mau Kula Sabati a pau. A i ole, e hoouna ae i ka lakou mau hoike pakahi iho me ka pololei a maemae hoi.

            6          O na Peresidena me na Elele o na Ahahui Opiopio, e hiki ae me ka makaukau i na hoike a me na haawina a pau i haawina i na Peresidena me ka makaukau pono a pololei hoi.

            7          O na Kula Sabati a me na Ahahui Opiopio pakahi, e hoomanao ae i ke dala hookahi no na hana a na Aha e elua, a me ke kokua pono ana i na Kahu me n@ Elele paha, e hele ae ma Wailuku, Maui. Ma ka lokahi ana e Lanakila ai kakou na @ io iloko o Karisto Iesu. L. W. P. KANEALII. Kakauolelo.

 

NA HAINA NINAU.

Malalo iho kekahi mau haina no ka ninau Kula Sabati o Kona-waena:

            Ninau  Pehea i maopopo ai ka Elia oihana?

            Haina   Ma ka manaoio ana me ka hana, MISS LEIALOHA, No ke Kula Sabati o Siloama, Kalawao, Molokai.

            Ninau  Pehea i maopopo ai i keia wahine kanemake ka Elia oihana?

            Haina   Ma na hana mana Elia. Kula sabati o Kona-waena.

 

Hoole Waiona.

Na ka Ahahui W. C. T. U.

Ma Kaleleonalani, oia hoi o “Ema Hale, ma Honolulu. He halawai i kela me keia Poalima hora 7:30 o ke ahiahi. He halawai Hoole Waiona, o ka Ahahui o ka Lipine Bolu o Honolulu. Ke kono ia aku nei na kanaka, kane, wahine, keiki, na mea kiekie, na mea haahaa, ka poe waiwai, ka poe ilihune, ka poe hoole waiona, ka poe kanalua, na mea a pau, e akoakoa ma ia hale i kela me keia pule. Pela no me na malihini mai na mokupuni e mai, e komo, a hui me makou ma keia hana kuonoono. “No ke AKUA a me ka HOME, a me ka AINA HANAU!!”

 

HOOLAHA KUMAU

I ka Poakolu auwina la, ma ka hora 2 e hiki ana o Miss Mary E. Green, a me Miss Helen J. Judd ma Hale Ema e malama i ka Ahahui Hoole Waiona, i kapa ia “KA BANA O KA MANAOLANA,” iweana o na keiki o ke kulanakauhale o Honolulu nei. Ke kono ia aku nei na keiki o ka aina makua, a me na keiki o na aina e, e hele mai. E malama ia ana he wahi paina meaono me ka inu ti a me ka @kilima, ma ka Poakolu hope o ka mahina.

 

            PONO OLE KA HANA.      He mea kupo@ anei i ke kanaka hoopunipuni ke @oho e malama i na hipa o Waimea nei? Aole. O kona hewa mua keia i hoikeia imua o ke akea. Ua hookolokolo mua ia oia no ka hoolaha i kekahi mau kaikamahine malalo o kona kuhihewa, eia nae ua makemake oia e hana me ka lohe ole ia e ka lehulehu. Aole nae pela kona manao,ua kahea aku oia i ka nui lehulehu e noho ana, a ma ia hana ana ua ikeia kona hoopunipuni me ka palua a pakolu o kana hana ana pela; mahope, hoike mai oia i ka mea oiaio, nolaila, ua kupono anei oia ma kona wahi e noho nei? Ke hoole aku nei au, aole. O ka lua, o kona hikiwawe i ka lohe a hoolaha @ aku la me ka maopopo ole. O ke @olu, aia a he poe hemolele, kupono ka lawelawe ana i na hana a ke Akua. O ka mea maikai anei keia no na keiki Hawaii o ka hele ana e ao i ke kula kahunapule pela iho la e hana ai. Ua manao au he oi aku ka poe p@g@na ke noho ae ma ia wahi mamua o ka poe i ao ia. A he mea maikai anei i na wahine a na kahunapule e hoomauhala i kona huhu me na hipa o Waimea nei? Ua manao au aole loa laua i kupono ma keia wahi e noho ai. Auhea na makua o ka pono i noho mua i keia apana? E aho o lakou ke hele mai o na mea i nohola e ka naau aloha. MALUKEALOHA.

 

O ka palapala mamua ae i kakauia ua kanaluaia ina paha o Malukealoha ka inoa ponoi o ka mea kakau. A ina hoi he o@io na mea i hanaia, no keaha la i pee ai ka mea kakau malolo iho o ka inoa kanalua ia? L. H.

 

UA HALA.

            Ma Nalua, Kau, Feberuari 4, 1891, ua oluolu i ke Akua ke kii ana mai i ka uhane o D M Piliola a lawe aku la ma kela ao; nolaila, ua haalele iho oia ma keia noho ana he mau makua a me na kaikuaana, na po@, na kaikuahine a me ka ohana e noho @ aku me ke aloha. Ua hanauia oia ma Paukunui, Kau, Hawaii ma ka la 2 o Iune, M. H. 1866, na Namakawewehi a me Kuewa, a laweia aku la e kona mau kahu hanai a noho ma Puna paia aala i ka hala a me ka hinano, a mai laila mai ua hoi loa mai lakou a noho i Kau nei. Ua noho pu oia me kona ohana me ka oluolu, ke akahai a hiki wale i kona wa i hookomo ia ai i ke kula ma Waiohinu, a ua ikeia kona holomua ma na mea hoonaauao, a mahope mai ua hoi mai oia a noho ma Naalehu. Ua kukuluia kekahi mau hana hoolana manao, he mau paio i kela a me keia ahiahi; a iwaena o na hoa hooikaika i ka ke Akua hana ua ikeia kona lele oi ma na ike hohonu e pili ana i ko ke Akua makemake. Ua kukuluia he mau Kula Sabati, he Ahahui Opiopio, he Ahahui Hoole Waiona a me kekahi mau hana maikai e ae; a ua manao ia oia e na makua o ka Apana o Naalehu e hoolilo i keiki na ka Aha Ekalesia o ka Apana o Kau; a ma ka noonoo ia ana ua hooholo ka Ekalesia e wai@o hou no hookahi makahiki. I ka pau ana o ka makahiki i @ ia ai ua koho pono ia oia e hoi ma Honolulu i ke Kula Kahunapule, a ua lana mai kona manao e hana i ka makemake o ka Haku, ana ka Haku i kauoha mai ai e hana i ka hana o ke kino oi kau ka la, a e hana hoi i ka hana o ka uhane oi kau ka ea. I kona hoi ana ma Honolulu a noho ma ke Kula Kahunapule, ua nonoi nui oia i ke Akua e hoonaauao ia ia, oiai he malihini oia i kela mau hana. Ua huli pono oia i ka ke Akua olelo me ke kanalua ole, e like me ka mea i kauoha ia mai,          “E huli nui oukou i ke Aupuni o ke Akua a me kana pono”. Aka, i ka huli ana mai i ka hopena o keia ola ana, ua kii mai ke Akua ka mea nana i hana i ke kino a me ka uhane. Mahalo ia oia e na mea a pau.

            A no ka lana ana mai o ko’u manao e hoike aku imua o ka lehulehu i ike ai oukou i ke ano o kana mau hana a me ka hookele ana i ka oiaio a pau. Komo mua oia i ka makahiki mua, ua hoolohe pono oia i ka olelo a ke kumu a me kana mau ao ana. I ka ekolu o kona hoi ana i Honolulu ua kohoia oia e holo no Kaupo, Maui, aka, ua nonoi aku oia e hoi mua mai e ike i ka ohana, a ua hoi mai oia e ike i ka maka o ka ohana a me ka lehulehu a pau. Ua nonoi mau oia i ke Akua no kona mau makua, e hoohuli mai ia laua i hookahi pa-hipa a i hookahi ohana, oiai laua e noho ana me ka hoomaopopo ole i ka nani o Iehova.               Ua hele oia i Kaupo e hoike hou aku ai i ko laila mau hoahanau e noho ana me ke aloha. Kau maluna o ka mokuahi oni na hao a nome ka huila i ke kai loa o Ma@. I kona hiki ana i Kaupo ma ke awa o Nuu, ua hookipa ia aku oia e ko laila Puuku Ekalesia a a noho ma kona home a hui aku oia me ko laila kahuhipa maikai. Ua kaunu ko laila poe iaia e lilo oia i makua no ka apana, i mea nana e hai ka olelo a ka Haku Ua noho oia he mau mahina ma kela aina, ua oluolu maikai ke ola kino a hiki wale i kona hoi ana i Honolulu. He keiki oia i hilinai ia e na @ pu me ia.                 Ua hoomaka mai ka pilikia ma ke kino oiai oia e noho ana ma ke kula a hiki wale i kona hoi ana mai ma Kau nei. Ua noho hoomanawanui oia iloko o na la he nui i ka mai eha ma ka opu a me ka umauma, he hookahi mahina a me elua pule a hiki i kona hoi ana aku ma ka aoao mau o ke kanaka.

            Ma ka la 4 o Feberuari, 1891, ua hiki mai la ka anela o ka Haku a lawe aku la i kana o ka uhane; nolaila, eia maluna o makou na haawina o ke kaumaha a me ka luuluu; ua hu mai ke aloha a nui iaia no kana mau hana maikai.                         Ma ka Poaha,  Feberuari 5, ua hoihoi ia aku kono kino kupapau ma Waiohinu. I ke komo ana iloko o ka luakini, ua hoomalu mai la o Rev. J. W. Kauhane e noho ana me na helehelena kaumaha. Nolaila, i na haumana o ke Kula Kahunapule e noho ana ma Honolulu, e hui pu oukou me ke aloha a nonoi aku i ke Akua me ka pule e hookomo aku i kona uhane ma kahi maha ma kela ao maikai.

            Nolaila, i ke Kapena o ke KUOKOA ko’u aloha, a me na keiki hoonoho hua kepau ko’u welina, a no oukou ia e hoike ae me ka pauaho ole i ike mai ai ka lehulehu a me na makemake e noho ana mai ka hikina a ka la a ke komohana, oiai ua laweia aku la ka mea minamina a ka naau e noho nei o ka uhane a ua hoonele ia mai makou ka ohana i ka pokii ole. Ua make o D. M. Piliola ko’u kaikaina iloko o ka hana a ke Akua, a ua hana oia e like me kana kuhikuhi i na kanaka a pau. He kia hoomanao kana mau hana maikai i ka puuwai o na mea a pau. Ua hana ke Akua i ke kino mai ka lepo mai, a o ka uhane no ka lani mai, a ua hoi aku no hoi ke kino i ka lepo,  a o ka uhane hoi i ka lani. Na ke Akua e kokua mai ia kakou a pau.       J. M. NAIWIELUA, Kau, Hawaii, Feberuari 10, 1891.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o C. Monting, o Honolulu, mokupuni o Oahu, o ka aoao mua, a me Walter F. Frear, o Honolulu, i olelo ia, o ka aoao elua, ma ka la 4 o Feberuari, 1888, i kakau kopeia ma ka buke 106 aoao 369, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi, no ka hookaa ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.             A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 2 o Maraki, 1891, hora 12 o ia la.                        Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.                     Hanaia i keia la 26 o Ianuari, 1891.

            WALTER F. FREAR, Mea Moraki mai.                   Penei na aina i moraki ia:        O kela hoolimalima a Kananimauloa ia C. Monting me Leong Hoy i kakauia ma ka la 21 o Iune, 1886, i kopeia ma ka Buke 99 aoao 440, oia hoi kekahi wahi ma alanui Maunakea Honolulu, i oleloia, no 15 makahiki, ma ka $216 o ka makahiki a me na hale maluna iho i kukuluia o ka Mea Moraki. @

E. LILILEHUA,

Loio ma ke Kanawai.

Notari hooiaio palapala no ka lehulehu, kakau palapala kuai, hoolimalima, moraki, me na ano palapala pili kanawai a pau.                 Keena Oihana:            Kawehionamanu, Kaiuaaha, Molokai.           2288-6ms

 

PAPA! PAPA!

AIA MA KAHI

LEWERS & COOKE

o Lui Ma.

Ma ke kahua hema o alanui Papa me Moi

E loaa ai na

PAPA NOUAHI

o kela a me keia ano.

PaniPuka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O a, Na Papa Hele, Na Pap@ Ku. A me na Papa Moe nui loa

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI

O NA ANO A PAU LOA.

NA BALAKI ANO NUI WALE.

A hai i ak@ Makamaka a pau, ua makaukau keia Makamaka o oukou e hoolawa aku ma @ pau e pi ana ma ka laua oihana

NO KA

UKU HAAHAA LOA.

E like me kamea e holo ana mawaen@

LAUA a me ka MEA KUAI.

HELE MAI E WAE NO OUKOU IHO.

 

Ka Waiwai o ka Hilinai

Saseparila Ayer

Y @, Laau Saseparila, kai kaulana hilinai@uiia no ka hoomaemae koko, mana wahi a pau o ka nonua, ne aneane 40 makahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia h@ iwaena o na oihana lapaau. O keia.             LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.             HE koko inoino a nawaliwali ane kou? U a wili pu anei me na ano mai ikaika? A u hui pu anei me na wai awaawa hoopehu Na keia.             LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau a maikai. O na kauka lapaau a pau o Ame ika ike ke ano o ka AYER SASAPARILA ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awi@ pu ia, aka o keia wale no. No ka    HOOMAEMAE ana i ke koko, a me @ hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano mai i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae O ke             KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holopono ana ma ke kino, e hoomaemae ia ana a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana keia LAAU SASAPARILA A AYER. He maa lahi a he   MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma’i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa. He lehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana m@ i keia laau mamua o kahi mau laau e ae    AHILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma’i, a pelu aku. He nui na laau hoomaemae koko i oolaha wa@ wale ia malalo o na inoa @lehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holo okoa, maluna o ka       Ayer Laau Sasaparila  I HOOMAKAUKAUIA

K@ J. C. Ayer & Co. Lowell. Mass.             HOLLISTER & CO Na agena ma ka @aina Hawaii.

 

Kakela a me Kuke

Ka Halekuai Nui

O NA

Waiwai Like Ol@

E laa na paniolo, koi hole, @amale, koi @ni a me liil@ wili puaa, rula, apua@, @ a au kai kaa,@ pohaku @, kepa, lei@ ia hao ilio, pahi, upa, pahi @ kalapu, kope hulu, pulu@ lakala, lina hao, ami @

KAULA OPU

PALAU

O na ano he nui @ Oo, ho, kopala, pe @kua, hao kope, @la aku, kua bipi, lei b@ pi, kaula hao bipi,@ pa, uwea keleawe,@ piula, kaa palala, ipu@ pa-palai,   Makau me Aho Lawaia.

Ili wai, papa holoi, kopa ala, @ uaina, hu’akai, ehi wawae, hulu @, hopaoioi, a pela aku. Pena wali, kini nui a me @ ano a pau, me ka pepa k@ kuhi, pena keokeo, aiia pena, aiia hoomal@, vaniki kaa, a me vaniki moe,         

PENA HOOMALOO

a me aniani hale

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA@ AILA KAA, INIKA KAMAA PAUDA. KUKAEPELE @ PAUDA UIKIIPU@ ANO HE NUI A @

Na Pakeke P@

O KE

Ano Hou Lo@

NA MEA @

Mikini @

MIKINI A WIILO@

NA MIKINI

REMINGTON

He nui loa na mea hao@ ae o na ano a pau, aole hiki@ ia aku, hewa i ka wai na @

            Laau Lapaau Kaulana L@      A DR. JAYNE. LAAU HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU @ LA@ KUNU. PENIKILA @ PAAKAI, LAAU HOOPAA @ Me @ Laau Hamo a @   Ano, e kipa mai oukou e na @ maka a ike no oukou iho.        KAKELA & KUK@