Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 10, 7 March 1891 — KELA ME KEIA [ARTICLE]

KELA ME KEIA

!ka hapaniu, S,imueb. ioa mai nei hoi ka Pj(»a Ola. )o]>\iukahua ac kekahi nupepa i ka waiwai ole a me ka hooi k.i waen (elegarapa moana e i mai nei opuka aku nei makou i ka hai anu a ke K»hu o Haill, Hilo, onianao hope ana i na hana a :let*c)ena o ka Moi i make. 10 niai nei ka maluhia o keka ui piliwaiwai e hoike akea mai na hoohaunaele ana aku a na ihia. Ea, he kaa paha no na kc kua ? Ea, hohono p< popo. Mamuli onei o kela olelo a na lunakanawa» o ka Aha pili ana i ka ninau a na kuhimu o keia mau akaku hoololi i p( o o na oihan.i !ala aupuni? i ma», no ka )a hnpe o keia halahiki na oki poo a me na oki haj uku me ke kope, he nau a ihi. He hoohail' wale iho no hoolele hauli paha. He anu wela paha. laupu o keia mau la iho nei o laka mai o kahi kuono o ka na hou e like me na lohelohe ,tpoo koke o Keo Kaaka ma t >ni kauo pu aku i napauleie ooikaika nui na mana hooko ; pau ka opiuina, ina aole hoi kona hohono hauna maea. nanaina keia o ka haike maoli i hooikaika ia e hooko i ke lohelohe hou ia mai nei o ua i Hawaii nei e holo ana i ka i*o i na aina e maUlo o na lilo )lelo i hookaawale iho nei. O ho nei hoi !a, pau e nui aku mare wahine. na paona me ka hapa ke kau ekahi halakahiki i loaa ma ko dwcll mala hala. Oia ka hua i malalo iho o ka la, a • haui ka mahiai i na hua ohaha o . k ka Hotr\e Hawaii he heiuna ihini, ao Mr Samcy«ao Ouai kekahi. me na paahana pu* > ka hoihoi ana i Guatemala e ia ma ka mahiko ana, a ina e , alaila kii hou mai. ae i ko makou mau hoolaha ea aku nei; he kaueha na ka Waiwai o ke Alii ka ke, he aina e kuai kuda)a ana Peleula, he mau aina moraki >ko i*. a m« m hoolaha aha ola ,

He kuaoa kaumaha ko keia wanaao, I oooa ke koikoi o elaa aaoeki me ka hapa. He ola hoi paha ia. Ua kaa kekahi kaoaka i ka pali a ua make loa, ma Waio:bt, Kaoai; a ma ka maoao wale ia aku no, oa polubia oia ika "wai ahi". Fsre! Beeltxebtjba. He mau heluoa nui o oa tooa naoahu ka ka mokuahi "Houiwlww " e hoo | oee oei ī keia mau la ma ko kakoo nei awa, a wahi a na paahaoa, aohe oo ka 1 laua mai Ua loaa aku ke kioo make • kekahi hael : e laoa heie ana maluna o ka iii o ke kai 1 ka Poaha ne». a o kona mau pono kino, a me kekahi mau dala, e paa pu ana no me ia. Aia he heluna nui o na Umahana lapana a boea mai i o kakoj nei 1 keia mau la iho; e pau nui r.ui ana no na mahiko Penea aku ana la na wahi limahaoa poooi o ka aina ? Ma Hamakua, Hawaii, ua hopuia kekahi kaoaka mamuli o kekahi hewa, aka, ua h«>ao ae la oia e pakele mao kooa holo mahuka ana maluoa o ka lio a 1 ke kokoke ana ma Kukuihaele, ua baule iho la ou a make loa. Mai aMr Severance mai o Hilo, i loaa Miai ai ka papa helu kanaka, mai Waiakea a H onoln, he 1,042 pukik?, 1,071 kepani, 466 pake, na kanaka mioli ame na lahui e ae, he 143 6 ; ka huina nui f he 4,015. | Ua make o Hamana maluna o ke »lokea ana i kukulu ai me ka manao e li ia o Morrd-. kai maluna o laila, a aia nae nona iho n >. Pela no ka mea e hana malu ana i ka ino no kona hoaaloha, a aole nae i ike e nahu mai auanei 1 kona alelo iho.

He mea maa mau maoli no iwaena o kekahi hapa o na makaioaka ka hoolilo mau ana i ka waha i mau kapuahi e lalapa ai na huaolelo pelapela, a ano peg.»na maoli no i kahi wa. Mai bookomo hoi paha oe 1 ka lepo iloko o ke kiaha waiu.

Ha;nleto~ K haawi la ana he haiolelo Kuanelio malnko o ka Ariona Hale, •a ku la Subjti auina la, imua o naka- ? aka Hawaii, i ao kekahi mahele olelo. Ama ka hora 7:30 ahiahi no hoi e like me ka mta mau. E hoomau ia aku ana ka wehewehe la ana ma na kumuhana o kela Sabati aku nei. Ua poloai oluolu ia na mea a pau e hele ae. Ua hoike mai o John. L. Suil»van ka moho kuipuupuu kaulana la Mr. L J Levey, e hiki mai ana oia no Honolu lu nei iloko ae nei o lune, no kana hu* akai i na panalaau, a ua iini oia e papa lealea iki me na keiki Hawaii. Ka, e ala e Kawelo, oni mai e Aiwohikupua, pehea mai oe e Ihuanu, ina aku ke kupua, o Kauahoa aku na, Kameeui-o-Hanalei. Pe~la pa—ha. Alia. Ua kaulana k» piko mauna o Ararata no kahi hooluana mau a na kamahele, a ua waiho papu ae na aina a pau m* ka hema a hiki ike Kai U)a. Ua like paha pela ka piko o Kiiohana, he wahi nani maoli 00 no na kamahele e hoohala manawa ai; e waiho molale mai ana ka nani o na Koolau a hiki i ka ae kai, ka lae o Kualoa e oni ae la me n » hiohiona o ke anoano, ka uluhala o Luluku me kona nanaina oke ano Partd.t s >.

Ua nuu ae ni elelo ana ole o ke ahi t kekahi e na h.«lekuai e ku nei ina ala* nui Nuunnu, ma ke aumoe Poakahi iho nei. Ona lako a piu o loko, ua lilo i lehu. Aohe i maopopo pono ka mea nana \ hana keia hana—Auw-e ! O ka h«me ka hoi kekahi o ko makou makainaka Kahikina Kelekona ma ia haawina hookahi ma Iwilei ae nei i ka wanaao Poak»lu nei, a ua loaa mai oo nae ka hapanui o na pono kino.

Mamua pono aku o ko makou keena pai nei, ma ke awakea o kekahi la o keia pule iho la, ua ikeia aku kekahi o na makamaka ma kahi hana, e noke ana i ka haioielo i oa pahu puna a me ka mea e maalo ae ana, a ua poholo loa mai kekahi mau mamala ilnko o na pahu hua oke Kuokoa: 'i am Hawaiian mi olosam Wilikoki, I wan f*.t ewele hade. M E komo aoa no hoi i ka aahu o ka wai uoeuoe puuwai E kuhi ana makou ua kui ia ae la e ka pahu puoa. ' O ke kumukanawai hea ka oukou « nauki oei T wahi a ko makou Batolomio e mnau ana i kekahi puulu ka* oaka. <4 0 ke kumukanawai elau pu," wahi a na kanaka me ka leo hookahī. "Kuhihewa ! Oke kumukira<*a» o Kamehameha no ka oukou e nauki U. 0 ke kuku ana nae o na pu i kela la 30 o lune i pakui hou ia ihd ai he mau huaolelo hou, manao iho la oukou be kumukanawai okoa. Ihea oukou mamua aku ouaU 30 la. No Kaioehameha oo ke kumukaoawai ia wa, a 00 Kamehameha 00 hoi ka hapamii 1 keia wa, o ka lawe wile ana 00 ka Kalakaua nona, a 111 Ka mai nei ia Liliu om ka hoohiki. E aha 00 hoi oukou e kuhihewa oet l w wahi a Eatoioatkx