Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 14, 4 April 1891 — NANEA KAMAHAO KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI

i j Ka Aanl e haulē ai ka Honua ; Ka Mahina Meli o Salaredina ; Ka La alohi o MulUeelwa; ya KiUu Koko Ekolu,

Na Ui Hookelakela O KE AO nOLOOKOA.

2>T-A. WAin Pnnwai Uato o ka Houoa nei, —>A OKS

Kiia Jiagcneii oke Aloha—« 0 Patameri no ia."

Kahahal wahi ako knpena. Pe« hon kakou e ku aku al 1 raramorl. oial eia no kakou iwaeua moanu nei kahi 1 holo aku al me ka ik<« wnlil aluA ole. Ptlu no o kuu knpena maikai, wahl a Boraetilt. Aku o kuu kapena malkni, wahi hou a llomeula, aole anei ownu ka uiea nnna I hookuhuli ka hoiiuu a 'iie ku lewn, ka inea nona ka noeau i ka honua holookoa e inakau nei. ] Alaila, oMr Kapena Keoki, pehea oe 1 hoole ai i ka f u mau olelo. Ho oialo loa kelu mau olelo a'u e ke kupena, lloko o na la ekolu e ku ii kakou 1 ke awa lulu o Paraineli, ka aina I pula me ke onaona waiinuhea. Ano, e Mr Kapena, e Uwo i na olelo a Romeali a o haua iku me ka paewaewa rle. Alaila, e ka men heluhelu, īne keia muu olt*lo a Homeula, ua hoo* hull ae U ke kapena i ka Ihu oka «uoku im kuhi >\ RomeaLi I kauoha il, a a!a ua moku la ke palnu la me Ka awiwi nui. £ poha inau ana no hot ka leo ) ko kapena opio ma kel i a me keia wahl a puni ka nioku, a ma ka oielo pokole ana ae, e ka makamaka heluhelu Hlhimanu ko kai o Alika, Kai okl 111 o Aukaki. Ae, e kuu makauiaka heluhelu, ua lulu ka makani i ka halelana o ke Keikialil Romeala, a o kona mau iegne hulo imua ua oi aku ma* inua o na wa i hali aku, a oia ka uiea i kohu ai ka olelo, Hu«l ka ulu o Lele I ka makani Kona Aohe hana nuJ eae a ke kapena a ine na luina, o ke kiai mnkaala wale no 1 na wa a pau e llke um na «auoha a Eomeala, A i ka h.ila ana o na la elua, a iim ka winaan o ke kolu oka la, Ua hoi uh ike la aku U ka aina. A jka mea nana 1 ike oin no ka men <iai i ka ihu oka iuoku, a ua hoio *oke ae la ka lono a puui ka moku no ka ike ia o ka «ioa, « oa ia lono hoi 1 hoaU aku 1 na mea a |aa e looe aoa, a haawi ao U Ukou i oa ana i ka inea nooa ka aina haaheo, aUila kilohl aku la na ui puuwui weluwelu 1 ka aina o ka ui nookeiakeU o ke ao nei ine ka hoohUlami nui. Iwaena hol ona poe hoohihi loa; • ike kumaka, o na ul no a Rome* | ila 1 Uwe pu inal ai, aU iloko o U*, <cou na iini e ike ika aina • kahel ina ka waiu a me ka mell waino- j hea I ka iu, ka aina hoi o ka raea nana 1 wawahl i ko Ukoo maiuhla i ike nui ai! na hoku maka liiiil e noooho ana 1 Muliwaa. oka maiamaUma koke ole «e, »U ka mea nana i hoonaukiukl loa aku i ua poe ul U, a I ka man&wa

nae i nioukaku pono ao ai, aii ii->i e | waiho mai una k;i ainu u Par;uiKTi ! iinua o na kanaka aumoana uie ka : huaheo nui, me ho i.i o <»lclo okoa mui anu: Me he moena pawohe ia ia'u Ke kula o Mokuleiu e uaiho niai | nei hoi o f Nani wtile ko nana aku j Ua kohu ipo i kuu poli aloha | Uu haawi ae ua poe ui nei i na ' mahulo nna he nui no ku nani a ine ke kilakil i o ka aina o P.im/nei i, u wahi a ua poe h, lwuena ihj no o lakou: Makepono keia huakai, ua !kc pono i ka, aina o ku mea nanu i liooluhi nel muu iwi, ho ob ku lohe pepelao. Ua hoopaa ia kn hoio o ka moku la wn i loaa ai he inanuwu no ko ke kulanakauhaie u hoomakHUkau ai e apo mai i ko lukou moi opio, a ma , ka hora 12 o ke awakeu, hookomo aku la moku i ke awu me ku ohuohu pono 1 na hae. Uu holke pu mui )a hoi ke kulanakauhale ia muu hiohiona like n ua plha u ae U na pipu alanui i na i kanaku a hookeke, e ake ana e ike I ko lakuu moi a me ka mea hou o ' * kana huakai aumoana kaulana. • | Mahope iho o ka pili anu aku o ka moku i ka uwapo, uu lele aku lu o Eomeala me kona mau hoa «u--moana. A ke houe la na meu kuni i no kona hanohano, a o na aiunui o Parameri ua kipehi wale ia no me ! na ano pua like ole, a o kekahi no hoi Ia o na U ulumahlehle uui o na kauaka i ike ia. Le*i Kohala, 1 ka nuku na kanaka. Aole waie hoi o ka lahni a me ke Mupuni o Parameri kai hoike mai i ke ohohia a me ku huuoli no ; ko lakou moi opio, aka o na paia poiuiu kekahi o ka lewa, ua kulae na kuahiwi a ua ahuwale na ku«- , lono, a o nu pae opua hoi me ko ia-. kou inau kahiko o ka makeo alii a ( ine ka hauoli kuUU | u anu me ka ; Uhui nona ke alii nui o ka U. E olapa an \ na nlelo anu ole o kn uwiU, uina nakolokoio ka leo p.iapaaina o ka hekiii, no ka hanohnno hol o ka U nui huaheo o ko keiki alii Rome«la, no kona hehi hou . aua i ka lr|io o k- na sina hnnau uiahope o kuiia kuawnle ann no ku ' hookahi makahiki. v Elike me nu kuUnao ku haaheo a me ke ohohU q k;\ lahui Paru- ■ mert, peia o Eumeala i kamoe nku j ul kana huakai i»o ka haie.ilii ku j pah« hopu. | Ia Ukou i hoea aku ai» aU hoi e i : pahoU mal ana ko ka haUaiii muu . hoohlwahiwa ana I na knmahele! kaapuni hona», e klpa aku e huipu ! ine na hauoii ana iloko o ko Uk»u j mau luhirhu, a o ia mau kono ana a oa mau nanl U, ola ka RomenU i huii ae ai l kona inau hoa a pane aku U ine keU mau olelo: '

| O ko'ii 'i.i, a u:\ »«)ii na | w.ihi ;i [';iu o l tk4i oukon m:i ko : ano lu' \roc m*linl oukou na'u i ke alo o kuu njl|jakano. Alaihi, o k:i ni heluhelu, ine : ; kehi nmu ok'lo i«omeitla, komo ' Uku l:i lakou iloko pai alii ma-' : waena o na koa oku f\v/ «na ina i kt*l i a me keia :*oao (Ko aiahelu. I k.i huakai ih >m ;Ai ai no ka ipuka o ka hak'alii.uiiookipa loa ia iiku 11 lakou no inli imua oko | :ilo o ka moi Homulha/ iue kana | inoiwahine. j I Ua hui ae 11 ke ke|ialii me ko* | na mau makua iloko «ia puili aio-! ha ana me ka liauoli iE, a oia ka R ):neal t i p.mo aku a muao kona mau makua peuei: Ua hoc*a hou mai a ka hnpe o ' na la a kakou i aeiiki li, nmhope ; iho o ko'u haalele ht>j ana ia olua j a iiele aku ma ko ane emoho hoo* | kelakela no ke ao lookoa, a 0 ; kuu makua, e hai r i heaha na j uiea liou o keia uiau lolhi i hala ! aenei, oiai au ina kn' huakai. 1 Aoie he mea hou, uo na hoo* manao wuie ana no n eke keiki, ! wahi u Homelina. 1 Alaiia o kuu keik heaha ka nu | hou o kau huakai ho< jlak»'ia loea, walii a Homelina i r au aku ai. ! O ka mea hou e a'u huakai, ' waiii a B'meala; u; iuahel» ia e ! a'u ka honua nei ilol o ka haaheo | a me ka lanakila nui, e kuu ma- [ kua, e haawi ae i li naaa ana ( miiluua o keia )>oh k :amahine, a e hoomanao iho oe iu oe wale no lakou a pau i eo k akou naau a me na puuuai ia Ruc nla kau keiki hookahi. Ae, e kuu makua, eo pakahi l»kou a pau ia*ti rna anoapau, mal ka l >ea ona han hookelakel* u 1 ki noeau o iu kii mlklui a ke pohihihi, a m i kek. ano hoi, na Rjme.«la ke Kili Ma oetl kauiina o Panimeri i hoohiol ke kupaa o ko iakou mau naau, Eomeala i wawahi ka u<th«Mi < o Uikou niao puuwai a weluwelu il, a nialuna t» uu luea a pau, a< > l»ea I koe o ke a ' mi i ui leieo kou hahala e ' ka noeau o kau keik iei, n oia au e hoīke hou aku nei nua ou e kuu mnkua, e kukala ak yc iiuua o k« :to h 1 ua haut ka hooua ia J R )fnt*:il i, n o na f i lewa ua ko-; koke e hh4» mai. j X l <ili e kuu ma! i no ka hope ] o ka'u man olelo, h uiea pono Ia | lik< nel ma ke ano he pne malihini lekle na ko kaua alaiiii, a e loj Uke hol la lakou ke kuleana pak i 1 ka ooho kiiiiunu o Paratner | Knhu pono aku ino | He kiamanu al mal | Aohe kiina hal | Ua pa aku Li i a mlno holu He ulua kapapi*.

>"o n« |>o huihui 0 RomeaU okoa iho la no i;i Ke Kilrt M«genetl Loea hookelaKeU o ke ao Alaih, e ka mnkamaka, ine kein l mau oM > un hot.launit pakahl uku l i o Roiueal;» i keU a ine keU ui a ,me kona aupunl, ino na inoolelo ! kamahao o la inau aupunl, a ua npo > mal la no hoi ka mol Homelina nu* | ke pahaohao nui no keia moolelo a ! kana keiki e hoiko aku nei. j Mahope iho ua hoolauna n ike I umi l.i na mea a pau, a ua panee ia ! mal he papaalna hanohano nul no : na malihinl, a malunao la papaalna II hookuu aku ai o Romeala I na j moolelo kamahao a kupnlanaha a ' na ui a me Homelina 1 loheole ai, a ua lilo he meu ohohia nui kola . kano Imua o na kaikamahlne a uie I na raea a pau- ! E kuu makamakn, e liko me ka ; kaua 1 iko mua aenei no ko Rome> | ala hai ana aku Imua o kona makuakane e kukala uku ola luiua o 1 ke ao holookoa ua haule l»kou ia H )tneala, pela no o Homelina i ! hooko aku al. a iioko o na mal «ma |he nui punl ae U ka honua I ke | kuah lua a ua mol la, aole loa hol he . uiea i kuo inal. ! Aka. a hala ae la he mau U a e Inneane aku ana hoi e plha ka m • | kaliiki, ua hoen ae la iuu ke hlo.il Ii j o Parauierl kekahi moi opio mna [ka inoa o Mazaravia, ka puuuai j koua hao o ka Emepke o Inla. Mamuli o ka hiki ana aKu o ke kuahaua a ka moi Homelina, nola* ila ua ku ae l.i oia a hele aku li e ike a hoao hol I ka loea o Homeaia ii)e ka noeau e huahuai niau ana lloko o kona puuwol. laia 1 hoea aku ai I Pararacrl t ua hookipa ia aku ola me , pumehana a ua holke akuJoia I ke kuaiu o kona hiki ana Aku, a ola ka Homelina i pane mal al: O kou makenuke e hoiio 1 na iko o olua, ke hopohopo nel au e lilo ana oe he nie* «»Io Imua una, a i me& nae e p »bo <»lt> ai oe, e ukali iiiai luahope o'u a na*u o lawe aku , ia oe imua onj. i Me ia oaau elelo a Homelioa, ua jalakai aku la ola I ka iuol Mazami via v a no kekahl mau minute k<> | i ua hele ana ( huea aku la laua iii • j ka rumi a Kooieaia e noho nna roe i kana poe kaikamaiilno I kiliopu |ai e pohai ana iaia. # : Iko laoa komo ana aku ua ku ae la o Hoiueaia lluna, a hookipa mal ia me ka ninau ana aku: Heaha ki ka makeuiake o kuu makua? E Komeaia, kaa kelkl, na roakemake ka mol Maiaravta e ike i koo ioea e like me ke kaoiana o koo fooa t .wahi a Honeiina I pane aku ai me ke kuhi po *na ae i ka ok4 o luia.

l" i 11;i:i wi ;:o o Uomeahi 1 na kunou ?:u.i, i p.me aku la; V i uuikemako anel oe e Ike l > Rorac;liil? Ae, wa'ii \ Mazaravia. ALiil.i, ho.iha ka'u e hann aku ai ; n<m kuu Loaloha, wahl a Eometili i p.inu aku ai. oka hoao ana I kou looa, oIA ke !■ kumu ««'u i hiki ni.«l Ih. Oial, uhoea ne ke kuahaua ma ko*u au- ' puni no kou kaulan.i a nolalla au I | hele m.ii l i e ike 1 kou noeau, wa- | hi a Maz iravia. E kun hoaioha, o ka noenu he* ! la knu i m «kem ike ai e ike, a o ki | naauao hea la kau 1 makemake ai : e hoao, wahl a HomeaLi. 0 kou uaauao no a pau kn'u i | makeinake ai, w.ihl a Muearavlu. Kolaila, e Hoineal», wahi a Ma- ; z.iravia i hoomau iuai al, ina au e haulehi i ia oe, alaila nou ka Emepire pulah iliha o Inla. [A«ilō i pau.]