Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 15, 11 April 1891 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI.

, Ki XGīii t haule ai ka Honua; ; Ka I(ahwa Mdi o Salaredina ; « Ka La alohi *Muli*edcra; Xa Kuln Koko kamahaa Ekoiu. i NaUi Hookelakela | OKE AO nOLOOEOA. ! Pfliiai Oakoa ota Hoaaa lei, —A 9Xf Kila Magenrii u U Aloha—" 0 Atj rameri no ia." j. Ua h«nwi mai ke keiki alli Ro- ; i na naoa pono tna mnluna o : ka Moi Mazaravia no kokahi mau -ekoun, alaila, ]>ano mal la oia: £ Maz.trnvia, o ke aha la.kau i niakem:)ko ni na Homeala nel e kuailo »kti ai, a heaha hoi na m»onoii ana iloko ou i manaolnna ai na R<jmeal.i ke kila makeneU o Paramori e wawahl aku ? E Roui<Mtla! £ Romeaia!! wahi a ku Moi Mazaravia i hooho ae ai. O ka'u i makemnke ai na kou loea e hoikf> mai } oia keia mau ninau pohihihi elua. Ka mua: Owai ka maikai ioa oiai ko ke kanaka ola ana ? Ao ka iua: Owai ka enemi ino ioa o ke kanaka, oiai kona mau la e oia ana ? Ua hoomaha iki iho lt ka Moi Mazaravia i kam mau olelo rae ka haawi ana mai i na nana pono ana maluna o kt> keiki alii Komenla, a liuliu pane hou mai la oia:

Pehea, ua puno anei keia mau ninau imua o kou alo e ka loea o ka honua? Ae, e kuu hoa'lohn, uaponoa ua poloioi ka niuau, a he huokahi wale no mea i koe o ka liainn, wahi a Eomeala. Alailo, i paoe hou mai al ka Moi Mazuravia, he hookahi a'u ninau i koe, alaila, o ku piha ana ia o ka ekolu o ka'u mau ninau ia oe. E hai mai! £ hai mai! Ana Komeala ia e hamaro nku a \veluwelu lillii, wahi a ua kila makeneti la me ka haaheo nui. Ae e Kouieula, o ke kolu o ka f u muu niuau i makemake ai na kou loea e hoike mai, oia no keia: lloko o ka punawai hookahi e puka mai no he wai awahia o ka make a ine ka wai momona o ke oia, a oia mau wai elua ua inu ia e ko kt> ao hoiookoa, alaila, o Rqmeaia ka loea, owai kela punawai kupanaha, a owai hoi kona inoa ? Ua hohola ae la na mineaka o ka hauoli o na helehelena o ke keikialii Bonieaia no keia ninau hope a ka Mui Mazaravia, a oia ka ua keiki aiii la oka hookelakela i pane mai ai: O kau mau ninau ekolu, e loaa aku nna la oe ka haina iloko o na 1« he kanakolu mai keia la aku, aole nae imua o kou alo ponol aka iuiua o ko ke ao holookoa, i Ike ai Inkou a hiMimunao, o Komeala au ka loea o ka honua. lhea, a ma kahi hea e loaa al ia'u ka hanohano o ka lohe ana i kou loea e nieala ? wahl a ka Moi Masaruviu. Maluna o kou aupuni ma na paiena o kou halenlil, a imua hol o na miliona o kou lahui kanaka, w*hia Homeala i pane aku ai.

Ua pono a maik»i, 1 pane mai ai ka Moi M«xaruvia rno ka haaheo nui, me ka maiiaolana o ua Mol la e puhlll io ans ka luea oke aupuni o Pai-atneri iahi, aka e kuu makamaka, o nana aku kaua i ke aa o

ka manawn, a na ia mau miuute e holke mai, ai>le io no he loea o ke ao naoa e hoopuhili i ku noeau o ke keiki alii Homeala, ka hao kila makeneli uneane o P»ramerL

Nolaila, mahope iho o ka hookuu ana o na kuk::i olelo mau'aenao HoineaU a me ka mui Mazanivia o loiii, haalele ro«i la oia i ka loea o Pai-ameii, a huli hoi ako la no kona aioa (Inia) ke kaulana, me na manaolana hauoli no ka haulehia o ke keiki alii Bk>meala laia. "laia i hoea aku ai i kooa anpuui kuahaua aku b oia \ kona lahui kanaka e akoakoa koke mai ma ka la a ke keiki alii Eomeala o Panu meri e hoea aku ai, no ka lohe ana i ka naauao tmoka noeau o ua keiki alii I* maluna o na nioau pohi* hihl o ke akeakamai. O keia kuahaua n ita moi U o Inia» ua hoolmllaAahl aku ia i ka puunai o kona iahui, mai ka lopa koakea e ooho aoa ma na papopo

hal«» f a i ke kanaka waiwai i«-w e tī"ho ana maluko o na halealii nani I k i hoea Rna mai i ka U o ke Keikialiī e keehi r.ku ai ma ita pulena o ke aopuoi o Inb, oa ka ae U keU a mo keu kao*k* a knmoe ako U do ke kahi o na hana e maiama U aku ana, a ua heie ke kahaa • Hapuku ki i's o fcipaaa Eapeka i ka upeon a ka Lawakoau Ae, e kua makamak» helaheia, ot una U ka haahaa me kc kiekio, ki \raiwai me ka ilihuue, a he bovkahi wahi e noho ai oia ke kahua o na hana hookelakela naauno, mawaeoa hoi o ka raoi Maxaravirt a me Komeala. £ hone ana ka leo ona mea kani oo ka hanohano o ka la nui hx> kelakela o ua aupuni l.« o Inij, a " oa paiena a pau o kona kulanakauhnle alil ua kahiko waie ia no me na hae. £ hauoii ana na kanaka me ke ohohia, e haalieo ana hoi na kua me ko lakou mau kahiko u ka oihana, a maluoa ae o na mea a pau Y aoho palena 1 koe o ke kahua hookelakela I nele ka hookeke oiv ia e na uiakaikai. AUiirt, e kuu makamaka, ina nei wahi e hoomanao iho ai kaua, aohe ia kanaka nui eae I hulianiahi ai 0 ka iuhui o Inia e like me keia Li. Ca hele a Makole ke kal o Hann, Maukioki i ka ili o ka ip<>. Ano, e kuu makumaka heluheUi, aohe a kaua mea nui e nt? e olelo ai, aka, o ka hoonee wale aku m» imua no na minutc a ke Keikii<lii Roiueala e hoea aku ai. E like nie ka k«ua mea 1 ike tnua ao ut i no ka hialaai a me ke ohohiu nui o na kanaka o Inia no ke nke e loh* 1 ka v noeau o ka loea o ke ao, n e ike hoi i na lielehelena o un kiia mageueti la, pela ua lahui la i kali ai. Aka, hala ne lu na minute ;» me na hora o ke kakahiuku, kalukole ae la ka la, nole loa i hoea ;ik o Kouieula; a oia ka ua iahui i;t i ku;iki iho ai mo ka hoonaukiuki no ka hoohoka ia o ko lakou mau mauaolana, ala mai Ia na ninau o hoohuoi iiko 010 i>v«ena o lakou, a pela wale aku; aka, o ia mau noonoo ana nae a lakou ua kulai ia aku ia a walawala I ka honua o Komeala, oiai ua hoea aku oia i ka wa a lakou i moeuhane oie ai o koi»a manawa ia e hiki aku al. O ka hora 12 o ke awakea, oia ko Komeala manawa i hoea aku ai iloko o ka pa alii iwaena hoi o na koa o ku lalna ana ina kel;i a me keia aoao o ke alanui me ka haahoo nui, a mahopo mai ona e ukali ana he kanaka Arubia me kana wahine a mahopo loa mai hoi he ilio nui eleele. Aia m& ka lima hema o uu knnnka Ambia la e kuikui nna kana wahine, a ma kona limaakau, e paa ana ola i kokahi pauku luau nui o ke anoiiewa.

Ia lakou 1 komo «ku ni, ua hookaniiaae ko niele lnhui o Parameri no ka hanohano o ke keiklalii Homeala, a na ia leo mele i hooki iho i tia kaina w.iwao hele niua o ua keikinlii In, a i ka wa i hoomaha iho al o ko m«ie lahul o kona alnu hanau, hoomau aku la lakou i ka hele ana imua no kahi a ku nio, Mazuravia o noho ana 1110 kona alu alii.

Aole wale o na mea kani ka i lu ia mai no ka hanohano o ko keikiulii Komeala, aka o na leo hooho o ka mahalo ame na akeua pu aua kekahi no ka ul o ua Kila Mnke* neti la f a ma ka olelo pokole ana ae ua hookaha maoli no ka oaau o ka Uhui luia no Koiueala, a o ia paha kahi i hookaau ia ai ke mele a iu po« klui: Hoohihi waie ae no ka manao, HoolaAU ana i ka puuwnl, I waiwai pili paa ka anoi, KuMima 1 ka lauia o Kapaa. Ua kahiko ia ua keikUiii la me kooa aahu plha o ka hooilina knlaunu o Paraujeri, a ma kona unia uioa a iue na kip<K>hiwi e owakn ana na hoku allho Pan»meri loe ko iakou mau kinohinohi o na waihou iuu iike ole. Ma ka aoeo hema o ua ioea la o ke ao, e lewalewa ana ka makia «» kona nohoalii • nie ke aupuui (pahi kaua.) Ia Emieala I hoea aku al ioa kahi e hiki *i I ka mol Mazaravia ke iko pono mal i«da, haawi aku la ua luem ia I ke aloha n>a ke kunou poo ana, alaila hoii ae la oia maluoao ke kaoaka Arabia a haawi mku U be hoaikHia me ka oi o kaoa pahi kaaa.

O kela hoailooa a Romeaia i haa* wi ako al malooa o ke kanaka Arabia, ua loaa koke mai ia la i oa maka hia~a oua k&naka Arabia la, alalla e Uke me ka olapa aoa a ka uwiia, pela ka hikiwawe oua Arabia nei i hull ae ai a haawi aku la 1 kekahi o oa pa*l ikaika loa maluna o kaita wahine hala ole, me ka maopopo ole I kela wahioe ke komo o keia mau haoa komakala a kaoa kaoe lala.

t Ak a, o kii iikm h»fiihv!u, o kr!i ■ pa*i c; t'iarMhao.-i a ke kanak* Ar:i--l h.\r*Ti akn ai niuan* o kiuw wr.ihtm\ w i!iw* kom i&iika o hiki «4e ai i kan.i Wihlu k« ht\>inar*« w.tr.«i i k.i oh i h \ N >»4»!», k i l.t> ku ? »rki « 4 h4« eh.i, nwt' kjp *H .10 1.1 n : :i ino ke kahoa an 10hjp : i k kin.> «> x .iku (aui o k»hi i uku r. * kmi m trt •LumaAai* o k t i O keU k t \v.ifiinc n<"» ka h-.>pu :io.:i i ke kin-» o k;ir.,i kane hiiiia %o i 1 k;t ka «i M.*Z4rAvU i ku b.)koac .;i i'iuru Q»e ku inain 1 uui, •» kar.oi . ? I,i i m koa n<> ka h'»pu a?i.* i k«* kiu > o kr k%n «ka liuu k k tuh t »> k i puu\r»i ileel*. ;t ln%c aku iut o hti>prt« iu K.t h (l'. ja <ii..o aniki i ā t uj •» k i; t ho«'k"i«»k> ii tu. E ii«' nte k.\ 100 kauoha o k» ni«»i M.tiartv;.), p\l 1 ua kot i UK like mii .ti t <» ka h j*»ko n"A i ki* l"» :tl=i, ak* <? kvi mnkamik.i n»ii* ;«u \ nt» v» k i pll pi » au.» t» k»' kaiu k.i Arnh v il »k >i> k » Uk»»u nmii», aia lioi u.t ltiijt\rc iu uku U k». o k:i k v » k;tu»>*h.t iilii n ko !*• k>'U ni<>i h vv« liiiii 0 koi. mau eiol > •aioili: (A'j'e * /vn<,)