Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 19, 9 May 1891 — Ka Make ana o Rev. L. H. Kulika M. D. [ARTICLE]

Ka Make ana o Rev. L. H. Kulika M. D.

Ua lohe mal ka Lonahooponopo--00 o kēU nupepa me ke kaomah», 1 ka oluola an« i ka Makaa Lani, e hoop«a I ka Kauka Rev. Lutera Halsey Kulika lawelawe hana ana ma kela aoao o ka honaa, a e hoihoi aka e noho Uoko o kooa poll ponol, mal ke kolaoakaohale ako o Springfle!d, mokualna o Ma* kesaketa, Ameiika Hoipola, I ka la 8 o Aperila, 1891. Ua hanaoia o Kaoka Kulika ma Hoooluhi nei I ka la 10 o lune, IS--28, na Rev. P. J. Kalika a me FVio* oy H. T. Kalika, kekahi oiao mUiooirl mua o Hawall nei I hUd mal iMlona o ka moko HuiMkm, I ka la 80 o Mamkl, 1828. I ka makahlkl 1840, oa hooonaia ola [ Ame-

rita Huipai* e Homu*oao st, au* puk<« m kt* KuU alLiipua mai o >'□ I<>kx f I*-V», * oUi o* ao po oia i k i ike kahunapoK ouUila, o» pon! U oU i kahoMpole i ki» I*sl. I ka U Okatoha f I&V>, ua oia tue Mi«* Lm»ha L*wb o ke koUn*kaōh»lc oNa loka. MikaU 1S o X<jYem*ha, 1931, nui ka hoakai ho* okāhi me Soov a m« Stur£«9, u* haalHe aku Ukoo la BoseUxui a ho lo nui ou ke ano ka iiuakni mo* t na mUlonari i k* P*e Aloa o Ka*t>lina «mUto e ka Papa Aowrika. Mahope iho oka uiokaiikai īe »o* i kooa *io* h*n*a nei * m*> «ooa Ikno aoa e kakoiu i ka ilui a na Keiki HUiohari e paa loā uei a hikl i keU wa, ua haalele mai U oia hi Honololu mt k* U 15 o luUi ok* 1852, a holo aku U oo Maikooisia. Ua hoonohoU oU a me Tur«ke (Stui*e*) ma Pooape, a o Kaoo, (Snow) ma Kus*ie. Ma kooa wahi i hoonohoi» ai oo ka hana a ka Haku, ua eleu oU ma ka hana a me ka hoolilo ana i ka oielo palapaU ole i olelo puUpala. Ua haUwai me oa keakea a me oa pilikU, aka, aole 00 oae i pauaho ika haoa. Maho pe o ka paaoa loihi ana ma Ponape no kekahi mau makahiki, ua hoonee ia aku oU no Ebon no ka hui ana me Rev. Dr. Pierson e kukulu 1 ka oihana muiona ma ka paeaina 0 Makala. Ika 1861, ua hoi mai oia i Hawaii nei me kona ohana, a ua holo loa aku i Amerika Huipuia. Mamuli o ke kuliu o kona lehelehe 1 ka haiolelo a me ka ikaika i ka hoopii ana i na kokua no na ekalesia, ua hoolini»li®a ia oia e kA Papa Auierika no ia ano hana. Ma kona hoi ana mai i Hawaii nei, ua koho ia i Kukuulela na ka Papa Hawaii i ka 1863, a ua liio nul kona munawa ma ka hooponopono hou ana 1 na ekaiesia.

Ma ka 1865, ua lilo iaia ka nupepa Kuokoa mai a H. M. Wini mai, a ma Sepatemaba, 1865, i launa mua m! ka mea nana e kahakaha nei keia moolelo me ia, aua noho laweiawe pu ma ka nupepa Kuokoa malalu ona a hiki i ka wa i haalele ai oia ia Hawaii nei a hoi aku no Amerika Huipuia.

laia e lawelawe ana i ka oihana Kakauleta y he holomua na hana o na ekalesia iaia, a ua aloha pu ia oia e na kahu a me na ekalesia Hawaii. Ma ia wa hookahi no, ua kukulu pu oia a me kana wahine i ke Kula Kaikamahine o Kawaiahao ma ke ano wahi kula ohana wale Iho no, a ma ke kahua hookahl e ku nei ke kula hanai kaikamahine o Kawaiahao 1 hoomahuahua a hoakea ia o keia wa. O ka wahine a Rev. S. Kekuewa o Kohala, oia no kekahi o kana mau haumana mua a kaikamahine hanai hoi.

1 ka 1870, ua holo aku oia no Amerika Huipuia, a ua hoohana ia ma ke ano oia kekahi a na kakauolelo apanā no ka Papa Amerika. I ka 1871, ua hoouna ia oia i Europa e kukulu i na miaiona o ka Papa Amerika mawaena ona lahui Katolika Roma. O kona wahi noho mau ma Italia, aona kaikaina ona oia o Wiliama a me Tamakl, hele laua i «epania, aia no o Wiliama ilaila e noho ln, a o Tamaki oia ke kahu o ka ekalesia haole ma Makawao, Maui. Ika 1874, ua hoounaia oia ma ka huakai e nana ai i na misiona o ka Papa ma Tureke Akau a me Hikina a me Bo6emia, maliaila mai i hoi ioa ai oia no Bosetona. Oiai e makemake ana kahui Hoolaha Baibala e loaa ooa egena e hoouna ai i Lipana, nolaila ua imi ia o Kauka Kulika, me ka nonoi pu i ka Papa Amerika ahookuu ia mai. Ua hoounaia oia i lapana ma ke ano Agena no ke pai a me ka haawi ana i na baibala ma ia Emepire. No kekahi mau makahiki mahope mai, ua pakul hou ia aku i hana nana oia ka noho Agena no ka Hui Hoolaha Baibttla ma Kina, a e hele ana i Kina a me lapana pu me ke kukakuka pu me na miaiona o na aoao huomana a pau. laia ma lapana i Sepatemaba 5, 1877, puni iho ia ke kanalima makahiki o ka noho mare ana o kona luaui makuakane a me makuahioe, oial uahaalele iho la laua ia Hawaii nei i ka 1876 a hoi aku la e noho pu me na keiki i I«pana. laia i lawe ai 1« Kaoahal I wahi noho nona, oa lawelawe pu oia i ka olhana haioielo mi na i* Sabati no na haole, a ua hooponopono pu i ka nopepa haole CAine*e Recorxier. Xe keia mau hīip» kan* maha, ua emi mai ka ikaika o kona kina Oiai o Kaaka Kulika no ka mua o ka ohana, aka o kona mau mull, ola no o Oiomela H. Kulika, loane T. Kuilka, Wiliaooa H. Kulika, Teodoa Kalika, T. L Kulika ame Juiia Kulika. Oka hapanui o kela ohana e oia nei, aia lakoo ma lapana eakoakoa ia, ao na mea wale no I maiele mai, o W. H. Kulika ala i Scpanla, a o Toma L. Kolika ma Makawo, Maui

Ca pomaikai o Kaaka Knlika I ka loaa ana iaia o ka olnola 1 ka ike ana i kana npn kelk! poool maOo»

ko »ku oo», e UweUwe kloo *n* * | komo pu i k* oih*n* mt«k>n&rt, t oU hoi o kek*hi o kana m*u keiki oU o R*v. Sidoey L. Kulika, a m# . ke kaik*m*hioe i m*re ai U Rcv. j r. A. CUrk, oia lakou aw l«p«oā,, * o kek*hi kaikamahine ua mare U ! Pr»>f. F. F. J*«rett o ke KuUoui o ■ (>beriiii. u kekahi mao keiki eae oia o K« v. K. L. Kulika, he k*hu U rv> K4 «kaleeU m* 000100, Xa* ko ukeU; o Kauk* Later* Kullka opi«>, oU ke aUkai n ka koomaama* nulama uU o*-» k» koU oo o* Han* KarUtiHiio, * o k* oiuli lo* oU o i*ielre L. Kulika, ke heie oei no i j ke kuU Kiekie ma Spriogfleid. | laia i ike al i ka emi otai o kona, ikaika a nawaliwali, ua hoohala oU i kona mau U hope me kan* ; keiki m* Spriogfield. A mahope o , ka hoomallo aoa o ka m*i no ka ! luakahiki hookahi, ua kaili U aku : U oU i kona hoomaha hope loa maluna, e akoakoa pu me keanaina | o ka puali anela, a e hoopau i kona j mau hana no ka Haku ma ka bo-1 oua nei.