Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 20, 16 May 1891 — [Illegible] HAWAII. [ARTICLE]
[Illegible] HAWAII.
Ip ; • t mii l i uinwaena o n;i ir- 'A 111.ikii. Mnii, k» kai»i PU« !> 'k.i k»> Kul i Kuhm'■i' • »ss i ;in:i ik» i* |*> i'oulfp'; kirup"|K) e lih'l»' «na k M.ikiki i k.i honi 3 |Di .iiiim.i lii I'<*,iono, Mei I|<' II »Hui kue i:i K:tin«'■i ! !• l<*i iii.ii nei o llori. j \ l' K i.ik.i i koiia n<>ho B»n i Nnlw» nifi Wji«<im*torin, lr' 11 i iiiiP p.i iki ka imi pi . ; k' i in.n iiei kn Loio Ku* ) t|> >»' koho haah.ui e Ihmi. 11 iii iihm .ii i k i H <1" V>vA' > iij im» k.i niaii.i w i ii. < "ii<» it ii ii k i i.i - : tku <» M i i»i<'• ;>il i|>.ila t L»'iU'l»U oku lii H|P« ; m i k»» piM> iniinno: ||flpll - '*iti i hupu h(H)iiiki oh' in kK iii 111, * * ii<»l«' I * >it r hnopuka HD i ii 'ik»' "lo iii li i kou inoa n iiiiu in.ihina kon:ino ko Hpii i ii» i k i Hul Arioti mtilalo Hk .> n.ik iuii.iU' Monil i k.\ p»> u Kl' ■' M« i nei. Ki i n.i p.iLip inii.i ; lo iii ii rno k;»a ahi kr kuNpKhn • 111hiku iii.ii nei ka I«<m> ia jjnf ' •'i 11 ' ■>" ku h<KMiUiinua iku ni i n.i iuna liiin:i kapuiu ■P > i:n. Kc aaki nei na kui <• ■p> i <<• ili I kona uN lo |K>noi, H>> "i> «na kninuhinuia oKa "i • u) muia aku nei e paika■l) i• »ii.* o Mr. T. K Kvani H I*,i iik.l.iiii.i opiuiii;i e k i Hb«' uii llooiinlu i ko kaku■i '.U.iln nei, iie ina ktti "k.ihi makahiki o lioo* Hk>i i m.i ka haim oolea. l'a '- » •»•»« kn »»»<•?» hiiopiiia i |Bo-i iu ia ka uku kaulelo n<> SBp> i i.i niiluna o ka halau kl- ■'! -'k ihi wah» no auhau e H. i ii" ka iiku konio mau, Bk< ii. Nolaila ina keia hoH». ' ' ii ipiha dala wal»> no ka ■B « - ni.> ai na iuva a pau. okn 11 "kuku kipu poloW'i o Kt«■U i v t auwiua la Poaono i hala, 1 Mr. J. H. FisJht oka H)k i k.i helu kiokie oko ku Hk >• a o k »n.i lalo aku oJ. Hi' > li iim' .•*;». Ko ka pap.i H >. • J. 11. Soper ka hi lu ki«*Hu ki iina, aoMrF. S. Hli • !t"u ia inai iu»i ka moku P »!.«! > o ka la I!>oMaraki, Hi«'. uKii, ini ke a!a aenei i< i/x n » a h• h'ii mai la I Houo- < Nin na keakea l halawai u« ki iii"ku a me ke kapeni I. !;.ki m.ni ana (Mha ola I HoI i • i i u.o»nr* o lune me ka »> i kahi, aoli» (v«ha. » ! kuku klni|»opo mawaena >u. !i Mawaii iue Honolulu 1 k» lo i h.ila, ua haalele Ino loa la i muliwaa, nu ka lu i ka llenolulu i ka Uawaii 1 l'.i uianao ia o make kohahe » H.iw.ūi, eia ka e loaa aoa j k*» kwino ana & Ua naII -iw >ii i k>.im hopu popo ole k» k;«hi v > kona mau kalkl eleu, u i k:i m.ii. * elua mau kanaka akeakamal M na e i hiki mal I Hooolulu nel fca Po«fiina 1 hala, oia o Prof, E. Prf»atoo o Amerika Hulpula tue Dr. Adolph MafcttM o *manla. E ooho ana Uoa maiino kekahi mau inalaeoa • kilo jkf kihi inau maa i pili no na nlN no na «atitu a me na lonilo, I k e kokua al I ka oihona kilo uia ka hooholo ana l kekahl O h«ua a tlua, I hel* mai nel oa ix>ruaikai o ko Uua aupaoi pahi ibo ma kela olhaoa.
O-ka nwi op« hlhia o ke ka kitirt? k.iapanl o Hil/\ he 4 mm hih ; i kamima, 17 n;au hihia kiviU ame mao oki mare. O ka mea l^uaka f o ka hap« o oa loio. Pehw h ke kanaka nana i kapa Iho I kon i ltx* o Wllikanahele, ke nkiaki mai nei i na mea o kekahl hal* paahao na Kauai, me ka hunakvie i kooa inon mai a makoa aka. O ka paUpaU p»»papekaa WaileU o HiiUwe, i ke KahukaU Babati nul, «v»le e hiWi ke hooUha ia, oo ka men he huna oe i koa inoa ponoi, a |«fl * I mv»po|*> ai kou hohe wale a haku epa. t.\i kono mai nei k»» aupuni o Arn*'nVa Huipuu in H-«waii, e komo pu aku i n.i hana o k » hwike* ik#» nui e mUamnia ana i ku umkahiki I«!>.1 ma ke kulan;<k»uh.il<' o Kikako. Kku nial ana ma ka nuku o Miimal.i i kt*ia poaono ae, mal Hom>ki«.ina a rne lokaham?! m.ii, ka rn ( »ku:ihi L'i(y Ptking, n e holo k«»ke «ku nna n. ia la no Kapal;ikiko. .VAp<>i.Kos-SrHOi.TZ—I ka la 9 o M» i, ua hf)ohuiin e Rev* 11. H. Pal« kii ma kn nwr**, o Mr. J. Kelliho nhuuii N;ii>ole«in o kuKmakauh;ilr, me Mi.*i JohHnnn Knuakahi* muhikuhni .Stholtz o Wailuku, Maui.
o ka nui o na la a ka mokuahl kaun hao hou lon Knpalnkiko o na auinoku o America Huipuia mai ka haali le ana i ke awa o Kapalakiko ahiki i ke ku ana I Kalio, Peru, Auieri* a Hi ina, ke hui pu i i iii«> n i manawa i kipa ia e ia ma u:\ iiwa e ae, he iwakalua kumaniMlima la. II»>lo kola. Imua o kn Aha H'x»malu o Honolulu n«'i i ka Poakolu i hala, ua hoop.iii.i kri i poe pake milama opium i rn.il.ilo iho: Ah ('how, he $'»0 li<Hiji;ii m <s JP) la hfx>paahao; Quon Tark, he $*><> hoopai ine .'ln la hot>panhno; Ah You, h»? $50 hoopai a iiih t>n la h«»o|>*fihao, n me Young ( li.in, io' ?">«) hoopai a me kekoina. Ke nnkem.ike nei makou e lohe pono hoi ka po<« kakau manao a pau i n* nupopa Kiokoa a me Pakaina 1 huiia a me Paeuna puka l:i, aole loa e hoike wale la na inoa ponoi o lakou ke hoike pololei mai ia makou me ka manno e kapae n m \ ka inoa kapakapa e puka ai. He nalo loa ia mea ia makou, a aohe lunaaupuni nana e kauohae hoike iki iu aku. Mawaho o ka nuku pipnu o ke awa oei o Kou o Mr. MeMullen kahl i kukulu fti kana inau mea paahana e hooin:iojKipo ai 1 ka papaku o kahi e eii aku ai, a me he mea la n»u ku makoii loht* vrale mai I kekahi poe, o ke one a ine ka lepo ka nul i hoomaepopo ia mu kihipapau o ka nuku o ke awa.
Ma ka la 'Jl o A|ierlla, 1 kekahl mau waa elua e aoloolo ana 1 oa malihini mal Waialua aku a I Na» hiku, he ekolu o luna o kahi waa a he ellnm o kahl wna. Ika puka ana aku iwaho o kuaau, kahuli lbo la ka waa ekolu kanaka o luna, aka hool.iua ia no nae a lana a holoaku U no. Ika luamao ana aku mal ke iwu paha he mau mlle, kahull Iho la ka waa elima klno kanaka o luna i hoolana ia no nae a lana a hoomau no i k.i holo. He hap.ilua mile pa ha ka m unao hou aku, kahuli hou no keia waa ho|>e o ka lua la oka inaiinwa. Oiai e lana ana keia poe i kahi o ka mano, hlkl inal U he Aaa kokuA mai Nahiku mal. He »na (mha ka poo o luna o keU mau waa I kahuli pinepine ai. no ka oiea, o ka niakou wahl no lae holoh» lo ai I ka wa lillil mal Kapaeo* kahl liiei aku, aole he kahull Iki, a I keU poe ae U hel he kahuliholl wale.
11« kan«hA minule l haU •• o ka horn 9 okt po t\»ono kku nei I h*U, Mei 9, m* KnhehuKi, Honolulu nel» ua kil mai la ka aneia o ka uiake la Mi* Annl« Kaleimakaiii a Uwe aku U i ka hanu ufau mahope o ke kaama! ana no kekahl mau n)MUtmi t a I ka 16 a keu o ko» na mau m«kahikl o ke oU ana. He hauniiwa oU np ke KnU Hanai K«* ikaoaahiM o Ma«aaolu t anuUlokn tnai o ke kuU I Uwe U mai al oU e Upaau, eU nae, ua ol aku ka ikalka o ka mai imua o ke akamai o ke kaoaka. 1 ka hora 4:80 ahiahl 8aUal mai, ua maiamaU he ananina pule honlewa ma ka hale o ka ma* kena e R*v. e. M. Hyde, amak» hom 5:15 ahUhi t ua Uwela aku kona kino kupapao a hoohuiU aku U mekonamau pUikana īua ka illM o KouU. Aloha ino U kmlkamahlne oplo I Uw« a U aku U e ka maka Ke pil awiwl aenei na paU o ka
I kf» kakahUka Pnaha oei, ua hali ako iw kamukoU o ke Kolanal o loUoi i na haamaoa o ke kuU loka o ke anawi o Mano* o hoohnlna 11(11! ai mawaena o na likn a dw Dft ommiol aia oka «iokH?. t"a hiki maikai aka Ukoo a pau iuka o ke ituvi mamoa o ke awakea, a auwana aka Im ktia a me keU keiki iloko oka nahelehele. Ike kupono ana ok* la i ka 1010, ua paa mai la Ukoa a pau i ka hoi e paina i na OBe« ai o kekahi papaaina I hooma kaokmu U i ke akea a howau ihn |a a pao ka ono. Mahope o ka f<tu ana o ka paina, ua kaoliilii hoa aku Uoa haomaoa ma oa wahl like oie, iloko oka olulaau, i ka haku Ul a i ka makaikai U Waiakekua, I kekahl poe i hele ai a ku ma ke kae o WaUkekua, ua kaa mal U he pohaku mai lun i mai o ka pali a pi% p.»no mnhope o ke poo o W. W. GUdstone Wright, he keiki Pelekane 11 makihiki a maule iho ln oU me ka peiu o kii ike. l"a Uwe U I ka Halemai M«»iw.ihine, a ua hana ih<» na kauka i ko Uua ike, aka aole hiki. Ma ka hora 3 ahiahi, make Ina aku U oh.