Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 22, 30 May 1891 — Page 1

Page PDF (1.64 MB)

This text was transcribed by:  Lynette Danylchuk
This work is dedicated to:  In honor and memory of William Makuakane.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

ME KO HAWAII PAEAINA I HUIIA.

 

@KE XXX.    HELU 22.       HONOLULU, POAONO, MEI 30, 1891.    NA HELU A PAU, 2339

 

            hoolaha Zolo.

            @IE M. LOWREY,

            @l@ka LEHULEHU

            A HE

             a @IO PA@APA A A ME  NA PATAPA @A H@MIKI

A Hana me W. R. Kakela, a ka aoao makui o ka Hale Honolulu.      2331-7m.

 

            BROWN,

@ Kolaia make Kanawai

ANA HOOLAIO PALAPALA NO A MOKUPUNI NI O OAHU

@ Kola@ make Kanawai

ANA HOOIAIO PALAPALA NO A MOKKUPUNI O OAHU

LANA: MA ALANUI KALEPU.

2331

 

HITCHCOCK,

@ HIKIKOKI,

Kolua ma na mea a pau ana ma ke Kanawai.

NO NO HILA AIE @K KA AWIWI

Hawaii.            2331

 

@E. P. KAMAUOHA,

a he Kokua ma ke Kanawai.

a ka Lehuiehu.

a Haaw@ aiapaia Ae Mare.

No Koha@ Akau, Hawaii.

A HE

A ANA AINA

@a Kohala Akau, Hawaii.

            2331

 

R. KAKELA,

@ he Kokua ma ke Kanawai

@ NA HOOIAIO PALAPALA

2331

 

WAILA MA,

OE KUA@PAPA O NA ANO A PAU

OAA ME KA MAKEPONO MA KA uai PaPa o WAILA MA,

@ Moiwahine, Honolulu,

            2@

 

OCH JOHNSON,

(ENOKA.)

Loio a Kokua ma ke Kanawai,

na @hahooko@oko@a pau o kela Aupuul.

Hooiaio Palapala Kop@ no ka no o Kona, mokupuni Oahu.

ena Hana, helu 15 alanui Kaanu, ma ke keena mua iho nel

C. A@hi.         2331

 

@ILLAM C. ACHI,

a he Kokua ma ke Kanawai a o na Aha a papu o keia Au@i.

@otari no ka Lehulehu a Boroka @a Waiwai Paa.

@a Oihana, Helu 36, Alanui @, Honolulu, Oahu.     2331

 

@LDER & CO., (WAILA MA.)

K@ai Papa a me na Loki ku@ hale o na ano a pau, a me na @ e ae a pau e pono ai o ka hale.

@i o Alanui Moiwahine me Papa

2@1

 

@ES M. MONSARRAT,

(MAUNAKEA.)

ke Kokua ma ke Kanawai,

LUNA HOOIAIO PALAPALA

@a ia no na Palapala Kuai, Palapala @ aii@a, a me na Palapala Pili Kana@e ma ka olelo Hawaii. Da@ no ka ma ka mo@ki ma na Waiwai Paa. @a liana: Hale Pohaku hoa ma ka @a Waikiki o ka Halewai, alanui Ka.

            2331

 

LILILEHUA,

OIO MA KE KANAWAO.

H@ Palapala no ka lehulehu, kakau @ Kuai, Hoolimalima, Moraki, ma @ palapala pili Kana wai a pau.

O@hana Kawehionamanu Kaluaaha.

@okai             2331

 

T. WATERHOUSE,

(WALAKAHAUKI,)

@iknai o na Lole Nani Panio!

LAKOHAO,

Na Lako Hana Mahiko,

A PELA AKU ME NUI WALE.

@nui Molwahine,        Honolulu.

            2331

 

NANEA KAMAHAO

KE

KEIKIALII

ROMEALA;

KA Ui Kila Mageneti

O PARAMERI.

Ka Nani e haule ai ka Huma;

Ka Mahina Mei o Salaredina;

Ka La alohi o Muli@edera;

Na Kulu Koko kamahaa Ekolu.

 

Na Ui Hookelakela

O KE AO HOLOOKOA.

 

NA NANI

Puuwai Uahoa o ka Honua nei,

A O KE

Kila Mageneti o ke Aloha - "O Purameri no ia."

 

            A-e Ke alii, o ke kahua a me na kkumu a ua poe kupua la i aa ai e hoohoka mai ia oe he alahele no ia i piha i ka ehaeha a me ka luhi a o na palena a pau e hoea aku ai i ua aina la o Homelana he make wale no ia.

            Ae-e ke alii, he alahele kona i piha i ka luhi a me ka ehaeha, a o ke kanaka e aa ana e komo laelae aku ola iluna o ua aina la, e auwana oia maluna o ka honua a pau na la o kona ola ana.

            A-ha! oia ka ka hana a kela poe poe kupua i manao ai e hoohoka mai ia Romeala ea?

            Alaila e ke kilokilo, i na o ia ke kahua a lakou i upu ai, alaila ua aa au me kuu punwai e huli ia lakou maluna o ka poepoe honua a hiki i ko lakou loaa ana ia'u, a imua ponoi hoi o ko lakou alo e hookuu akku ai au i na kuhinia o kau papaaina e hewa ai ko lakou mau waha, a palaka na mea hana a ko lakou mau manao i hoolala ai.

            Malama i pu poki oe

            He kapeke wale nae ke poi.

            Alaila o kou manaolo maoli anei ia e ke aliii opio? Wahi a ke kilokilo i ninau mai ai.

            Ae, e ke kilokilo-wahi a Romeala, aka o ko'u makemake nui nae e ike oia no ke kumu i koho ai o kela poe kupua o ka aina o Homelana ko lakou auuni e hookoka mai ai ia'u!

            E ke alii-wahi a ke kilkilo, o kela mau huaolelo pohihihi i koe elua oia o Redina a me Sedera o laua ka hilinai a me na manaolana hope loa ana a na kupua a  pau o ka lewa a ke hiolo laua, alaila o ko lakou haule ana no ia a weluwelu lililii e like me na hoku o ka lewa.

            A-he! o kela mau huaolelo pohihihi ka ea? alaila owai laua a heaha ko laua ano? wahi a Romeala i ninau aku ai me ke pihoihoi nui.

            Ae, e ke alii, o ua mau huaolelo pohihihi la o laua no na pua laha ole o ke ao nei ka mea hoi, aole i ike ia maluna o na palena o ka poepoe honua, wahi a ka luahine kilokilo i pane mai ai.

            A-ha! he mau pua ka? Ha! ha! ha! heaha ka waiwai o ia mau pua i piha na papalina me ke ala waianuhea a pa mai na kukuna o ka la a e mae iho no lakou me he lau laau ia, a heaha hoi ka waiwai o na hua ai pala a ua mau pua la e hoohua mai ai, olai he palaho wale no lakou, wahi a Romeala i ninau aku ai.

            Pane mai ia ke kilokilo: He olalo ia mau olelo au e ke alii, aka aole nae laua he mau pua maoli, aole hoi he mau laau ulu, aka he mau ui laua i kahakaha ia me na huaolela.

            Ka Mahina Meli o ke aloha

            Ka La Alohi o Purika.

            Ho! he Mahina ka me ka La wahi a ke keikialii Romeala i hooho aku al.

            Alaila e Mamiona, owai ke kkupua maluna o ke ao a owai hoi ka makaula maluna o ka honua i hiki ke kau kanawai ia laua ma ko laua alahele.

            Ea! mai ka hookkumu ia ana mai o ka honua a hiki i kela la aole hookahi i lilo i haku maluna o laua he hookahi wale iho no o Gidewa ka mea nana i rula ka la a me ka mahina maluna o Gidea a me ke awawa o Diwa-

            Pololei e ke alii, pololei! ua pololei oe i kuailo mai la i ka nane huna pohihihi a ka manao alunu a pakaha o kela poe kupua i makaulii ai, aka e ke alii opio, no Gidewa us rula oia i ka la a me ka mahina ma ka inoa o Alahe, aka no kela poe kupua, e ku akku ana oe i mua o lakou ma ke ano o kou loea kelakela a me kou loea o ka naauao kau e kulai aku ai i ua la ala a me ka mahina a hiki i ko laua weluwelu liilii ana.

            Wahi a Romeala i pane aku ai kahaha! i na paha laua he mau mea kino leo ole e like me kau e hoike mai nei, alaila e Mamlona ke kilokilo, he mea paakiki paha ia na Romeala ke olelo ae e hiolo ana laua i mua o'u malalo o ke ike hookelakela, aka i na laua he mau mea kino ola a leo uhane e like me a'u nei, ke hai aku nei au aole e napoo na la ke Kila Makeneti o Parameri, o weluwelu no laua, me he pohakku paea ala imua o'u.

            Ua haawi mai la ka luahine kilokilo Mamiona i na nanapono ana maluna o ke keikialii Romeala, a liuliu minoaka iho la ua kilokilo la a pane mai la.

            He oliaio e ke alii, he mau mea kino ola no laua e like me kaua nei aka e ke alii-o ke alahele a me ke alanui e hoea aku ai ilaila, ua piha ia i ka make a me ka popilikia, ka auwe hoi a me ka ehaeha.

            He mau mea ole laua la'u i na he mea ia i hiolo mai ai o na lani wahi a Romeala.

            Alaila i pane mai ai ke kilokilo o ke kupaa me ka hoomanawanui o ke koa me ka hoi hope ole i na pilikia he nui, alaila e hoea aku no oe i ua aupuni ia o Homelana, ka aina loi nona ka moolelo kamahao loa i hoike ia ma ka buke Korana he mau aoao kona i piha me na momona he nui, a ma kona mau palena a pau aohe lua a puni ke ao.

            Heaha na pilikia a heaha hoi na poino o ke alahele e hookuemi hope ia ai na kapuai o ka poe e ake aku ana e hiki i ua aupuni la?  wahi a Romeala. i ninau aku ai.

            Pane aku la ka luahine kilokilo: He nui a lehulehu wale e like me na hoku o ka lani, he kiuikiui hoi a manuunuu e like me na pukoa o ka moana, aka e ke alii mamua ae o ko'u hoomaikeike ana aku ia oe i na pilikia e hiki mai ana, e ae mai oe la'u e hoikeike mua aku no kela mau pua laha ole malalo o ka inoa huna o Redina a me Sedera.

            O keia mau inoa e ke alii, he mau hapa wale no laua ma ka hoohalike ana ka Mua a me ka Hope ke Kumu a me ka Welau, a o ka hooholo pono loa ana o ko laua mau inoa, o ia no keia, Salaredina, Mulisedera he mau ui laua e loaa ole ai ka lua a puni ke ao, a he mau nani hoi i ike ole ia maluna o ka ilihonua a o ua mau ui la, o ia ka na kupua o ka lewa i koho ai maluna e laua lakou e paa ai a hiki i ko laua weluwelu liilii ana.

            Wahi hou a ua kilokilo la i hoomau mai ai i ke kamailio ana. O ka ui nona ka inoa i kapa ia Salaredina, he ui ia nona na helehelena e me ke aiai o ka mahina meli a o kona mau maka hoi e like me ko ka Aneterope.

            He mau owili lauoho kona i oi aku ka poni uliuli a me ka lupalupa i ko ka hulu o ka manu Revena (Koroka), a o ke aiai hoi o kona ili ua like no ia me ke aiai o ka hou o Heremona, a o ka hooholo loa ana o na hookapeke olelo o kona inoa, o ia no ka Mahina Mell o Salaredina.

            Nolaila e ke alii, i ka wa au e ike ai i kekahi ui i like na hiohiona me ka'u i hoike aku la, e hoomanao ae oe, o ua Mahina Mell la ia o Salaredina.

            Ae e Mamiona! ke hoomaopopo ala au he ui io ka laua malalo o ka inoa kapakapa me ka manao el nalo mai na maka aku o Romeala nei aka e Mamiona, e hoea aku ana au imua o laua me he aka wailua la a wawahi aku ia laua iloko o ke kamumu o ke aheahe malie.

            Pane mai la ke kilokilo: O kela ae la na hoikeike ana e pili ana i ka ui i poni ia me ka inoa Salaredina, a o ka ui hoi i kapa ia me ka inoa Mullsedera, o ia ka'u e hoike hou aku ai, a ano e hoolohe mai:

            O keia ua Mulisedera, i hoomau mai ai ua luahine kilokilo la i kana kamailio ana, he ui ia i halamu ia kona helehelena e ka nani a me ka wainohia e like me ko ka ui Salaredina, aka o ka ui o na helehelena o Mulisedera, ua like no ia me ka nani o ka La Alohi o Humedero, a o ka ula weo o kona ili me he laau sitima la no Numa (Nuwela ma ka olelo Hebera).

            O kona owili lauoho he poni uliuli a lupalupa no ia e like me ko ka Vuletura, a o kona mau maka hoi, ua like no ia e like me ke onaona o na maka o ka manu nunu ahiu o Haredina, a maluna ae o na mea a pau, aia ke kilohana o na waihoohuu punahele ekolu maluna o ua mau ui laha ole la o Homelana.

            Ano e ke alii, ke ike oe he ui e like me ka'u i hoike ae la, alaila e hoomanao iho oe o Mulisedeua ia ka La Alohi ka mea nona ka akena ia ana a puni o HOmelana ka La Alohi o Mulisedera, a e ke alii ua maopopo aku la anei ia oe kela mau ui a me ko laua ano?

            Ae e Mamiona ua maopopo aku la la'u owai la keia mau ui, a he wa e hiki mai ana, e hoea aku no au i mau o ko laua alo no ka hookelakela pu ana me laua, wahi a Romeala.

            Aka i hoomau aku ai ua keikialii la i ke kamailio ana, o ka mea pilikia wale no o ia no ko'u ike ole ana i kahi o ua aupuni la i ku ai?

            Oiai ua makaikai ia e a'u na buke akeaamai a pau, aole loa he hookahi o lakou me na hoike e hai mai ana no keia aupuni, a oia ka'u e hopohopo nei malia o huhewa ka auwaa panana ole, aka he lana no nae ko'u manao aole e nalowale na latitu o kela aupuni mai na maka aku o Romeala a e hiolo no ko laua kkupaa ia'u.

            Ano e ke kilokilo ke poni aku nei au ia oe i haku kilokilo no Parameri nei, a mai keia la aku a hiki i ka pau ana o ka nohoalii o na haumana a ka moi Kupelina, e noho oe he loea a he kuhikuhi puuone no ke aupuni o Parameri, a o ka'u papaaina e ai ai malaila pu no meoe.

            Ua hooki iho la ke keikialii Romeala i kana kamailio ana, a oia ka ua kilokilo Mamiona nei i haawi mai ai i na hoomaikai ana maluna o ke keikialii Romeala, alaila pane hou mai la oia me keia mau olelo:

            E ke alii-e like me ka'u i hai mua aku nei ia oe he pilikia a me ka ehaeha ke alahele e hoea aku ai iluna o ua aina la, a o ia ka'u e hai hou aku nei ia oe, e kuewa ana oe me ka aea, e auwana ana hoi me he hanauua la na Hame, aka e ke alii o ka hoomanawanui me ka pauaho ole o ia wale no ka mea nana e pailaka aku ia oe me ka pololei iloko o na inea he nui ma ke alahele a hiki i kou hoea palekana aua aku iluna o ua aupuni la.

            Pane aku la o Romeala, he mau mea ole wale no ia i ko'u manao a oiai au e hele aku ana ma ka'u huakai, ke noi aku nei au i kau mau kokua ana ma ke ano o oe hookahi ko/u kamaaina iluna o ke aupuni pohihihi o Homelana.

            Me kuu naau a pau, me kuu ikaika hoi a pau, ke ae akku nei au i kau noi e ke alii, aka e ke aliil e hoolohe iki mai la'u no na mea i koe e pili ana i ua aupuni la, wahi a ke kilokilo i pane mai ai meka hoomau hou ana mai i ke kamailio ana:

            O keia aupuni o Homelana, aia no ia iluna o na paia ale ahiu o ke Kai Make (Dead Sea) e hunakele ia ana hoi e ka punohu ohu aiai loa; aka, o ka mea pilikia wale no, o ia no ke alahelel e hiki aku ai i ua aupuni la, oiai, aia ma kela a me keia wahi he nui a lehulehu wale na pohaku hoohihia e kulai ia ai ka puuwai kupaa o ka mea i ake nui ka manao e hoea aku ilaila.

            Aole wale hoi oia, aka ua piha ua mau alahele la me na make he lehulehu e lilo ai ke koa o kou puuwai i mea hohe wale.

            Alaila, e Mamiona ka hakku o na loea o ka oihana kilokilo-aole anei e hiki ana ia oe ke haawi mai i na kokua na no'u nei? wahi a Romeala i niuau aku ai.

            E kealii, wahi a ke kilokilo, e haawi aku ana au ia oe i na kokua ana a pau au i makemake ai, aka o ka mea wale no a'u i hopohopo ai, o ia no ka hiki ole ana ia'u ke hele pu me oe me keia ano kino o'u.

            Alaia, ma ke ano kino hea oe i manao ai e helo pu me a'u? wahi a Romeala.

            Malalo o ke kino akaku pahaohao loa, i pane mai ai ke kilokilo Momiona.

            Aka, wahi hou a ua kilokilo nei, mamua ae o ko kaua hele ana aku ma ka kaua huakai o ke kaapuni honua, e huna iho ia'u imua o ka hooilo, a na ke kino akaku kamahao o Mamiona e malama ia oe ahiki i kou huli hoi ana mai.

            Nolaila, e ke alii, mamua ae o ko'u hookuu ana akku i keia anaina, eia au ke hoouna hope nei i ka'u wahi elele no luna o ka aina o ke Ao Olina, no ke lii ana akku a kaili mai i ke akaku wailua o na kauwa hooko a hoolohe loa a kou kupunakane, ka Moi Kupleina.

            Me keia mau olelo a  ua kilokilo la, unuhi ae la oia mailoko ae o kona poli he hua ohia aniani, a me ua hua ohia aniani la, huli hou mai la oia a pane mai la ia Romeala:

            O keia hua ohia aniani, o ko'u kino akaku kamahao no ia, a ua kapaia oia, ka hua ohia o ka opua, a i ole, o ka hua ohia o Mamiona.

            Alaila, huli hou ae la ua kilokilo la maluna o ka hua ohia aniani e paa ana ma kona lima a kaukau iho la i keia mau olelo:

            E ka hua ohia aniani kamahao o Mamiona, e hele no lunao ka aina o ke Ao Olino, a kaili mai i ke kino akaku o na hoahanau ekolu, alaila e huli hoi koke mai oe i o'u nei me ka hakalia ole.

            Aole i pau.

 

HE MOOLELO

NO

WALAKA RARE,

KA

ILIO AHIU O NA KUALONO,

A I OLE

KA HIENA OPIO O NA HILANA.

MOKUNA X.

            E oloia ana na maka ihe a ua mau naila aahu ulaula la, e poha ana na koikaua me ka ikaika, a o na makakila ke olapa ala ko lakou mau papalina aiai imua o na koa o ka hatari pukuniahi, alaila e hoomanao ae kaua e ka mea heluhelu, ua wehe ia ke kaua o ke kahua kaua elua a ke keikialii Walaka Rare kue ia Hiki maluna o ka lepo o Alani, a o na minute o ka hahana a me ka weliweli, aia ia ke noholii la iloko o ka enaenao ka uwahi pauda a me ka weliweli o na poka pukuniahi.

            Ua hoonaueue ia ka honua e ka leo haalulu o na mea kaua, a o kona mau palena hoi, ua kupinal ia me ka leo auwe make o na koa, a iloko o ua mau minute la o ka weliweli a me ka hahana, aia hoi ua lilo pio mai la malalo o ka malu o ke keiki alii Walaka Rale he elua mau pukunlahi, no laua hoi na waha i papani ia aku ia e ua keikialii ia me ka ikaika o na medala kila a me ka wiwo ole o kona mau naila, a ua hamau hoi ka leo o ua mau pukuniahi la, a o ko laua mau poka welaua hiki ole ia ke hemo mai iwaho.

            Oiai ua kaili ia mai ko laua hanu e ke koa wiwo ole o ka uwahi pauda, a o na minute no ko laua hoohana ia, oia wale no ka mea i koe a kaua e makaikai aku ai e kuu makamaka heluhelu, a o kohu pono iho no auanei ka hooheno ana--

            Hoohae ka naulu oni ka opua

            Makani luna, ua lele ino ke ao.

            I ka wa a kela mau pukuniahi i lilo mai ai malalo o ka mana o ke keikialii Walaka Rale, ia wa lawe koke ae la oia i kona kulana ma ko laua mau aoao, a iloko o ka hapalua minute, aia ke waha o ua mau pukuniahi ia i hamama pono ana imua o na koa Irelani o ka pukuniahi a me ko lakou mau batari pu, ua palua iho ke keikialii Walaka Rare i ka ikaika piha pauda a me ka poka o kana mau p ukuniahi, a iloko o na sekona pokole wehe aku la ua keikialii la i kana mau pihapukuniahi maluna o na euemi, a na ko laua mau leo nakolokolo a me na poka wela i kiola aku he mau haneri o na koa Irelani o na batari pukuniahi iloko o ka lewa ua pau na kino a me na poo I ka weluwelu.

            O keia poino nui o na koa Irelani o ka pukuniahi, oia ka ke keikialii Hiki i ike mai ai mai kona kahua hoomoana mai, a puhi ae la ia i kana o-le hoailona no ke ki-papa like ana aku o kona mau batari pu maluna o na enemi.

            Emoole aia ka leo weliweli o na batari pukuniahi o ke keikialii HIki e paapaaina like mai ana i ka wa hookahi me ka ikaika nui, a na ko lakou mau leo weliweli i hoonaueue ae i ka lepo o Alani me ka haalulu nui.

            O ke ki hoomau ana mai o na batari pukuniahi o ka enemi i kela a me keia hapalua minute, ola ka mea nana i hoopouli koke ae i ke kahua kaua me ka uwahi eleele o ka pauda, a iloko o na minute pakole, ua nalowale na aoao a elua mai ka ike ana aku a kahi aoao  i kekahi aoao, koe wale iho no @ ula ahi e olapa mai ana iloko o k@ uwahi pauda.

            O kela wa a ke kaua hahana e hoouka ia ana mawaena o ke keil@ alii Walaka Rale me kona mau n@ ita he elua haneri wale no a me k@ ke keikialii Hiki pualikaua n@ hewahewa, o ia na minute a ke malamalama o ka la e anehe aku ana e huna i kona mau kihi mala@ o ka ili lipolipo o ka moana, a o@ ka Walaka Rale i huli ae ai mal@ no o kona mau naita a haawi mal@ i ke kauoha no ko lakou haalei ana iho i ke kahua o ka weliwel@ no ka hoomaha ana i na maluhilu@ o ia la hana nui a ko lakou ma manao wiwo ole a me ke alo@ aina i hakoko ai me ka hoi hope ole.

            E like me ka leo kauoha a @ keikialii la o ka uwahi pauda, law ae la kona mau naita i ko lake kulana o ka hooko kauoha, a no @ minute hope loa a ka leo nakoloko! o na pukuniahi hope a ua ke kialii opio hiena la i paapaaina ak ai, huli ae la ia a kau aku la m@ luna o kona lio, a haalele iho la i @ kahua kaua na na Irelani e ki mai ka puahiohio (makani).

            Ano e kuu makamaka heluhe eia kaua keike nei ia Walaka Ra a me kona mau naita ua haalei aku la i ke kahua kaua weliweli lakou iku ai me ka puuwai wiw ole o ke koa, a kamoe aku la l@k lakou alahele me ka puahi mui @ kahi he elua mile ka mamao m@ kahi aku i hoouka ia ai ke kaua.

            Ma keia wahi i hoomeana iho: ua keikialii la o ka uwahi paua me kona mau naita malalo o n@ eheu meha o ka po, a haawi ae la @ na kahoahoa ana i na lani no ka haawi ana mai ia lakou i ka lanakila maluna o na enemi.

            Mahope iho o na kanaenae ana a ua keikialii Walaka Rare la i mua o na mana lani, haawi ae la ia i ke kauoha no ka hoomaha ana o kona mau naite a e hoolohe hoi me ka maakaala no ka o-le hoailona kanoha.

            Me keia mau olelo a ua keikialii la, huli ae la ia maluna o kona lio a hulo pololei aku ia no ke kahua kana a na Irelani e hoouka ana i ka makani, a no lakou paha ka mea i olelo ia e ka pa-ha a kahiko penei:

            Uneune hewa ke kolopa-aohe pine

            Ua ka koili ka pua-lele me he manu la

            E kala no au i paleo aku ai aohe kamaaina

            He ku hale wale iho no ia o Kaupo.

            Ua lawe pu aku no hoi ua keikialii ia o ka uwahi pauda he elua o kona mau naita, a holo nui aku la lakou no ke kahua o na Irlani maialo o na alakai ana a Walaka Rale ko lakou haku.

            O ka mau no o ka aaki paa ana a ka uwahi pauda mai na pukuniahi aku a ka enemi, a me ka poeleele o ua po la, na ia mea i kokua nui mai i ua Hiena opio la o na Hilana ma kana huakai hoomakakiu i ke kulana hoouka kaua a me ka ikaika o na enemi, a no ka manawa he aneae e hapalua hora ka loihi huli hoi aku la oia no kona kuhua hooomoana a me kona mau naita me kana papa hoolala kaua e pii aku ai a hoouka kaua aku maluna o ka enemi.

            Ua hoomaha iho ia ke kami hoomau ana o na pukuuiahi a ka enemi, a i ka wa a ke aliiwahine o ka po i oili ae ai a kiola pau mai la i kona nani maluna o ke kahua kaua o Alani, aia hoi ua meha a hamau loa ka waha o na pukuniahi a ka enemi, a o la ka ua koa la o ka uwahi pauda i huli ae ai maluna o kona mau naita a luai akku la ikeia mau olelo:

            E na naita! I keia po e alakai hou aku ana au ia oukou imua o ka inaina o na pukuniahi a ka enemi a i na he mea hiki i ka moto haaheo o ko kakou aupuni ke haawi hou mai i ka lanakila ia kakou alaila e na naita, na kakou auanei ka lanakila o ka hooili kaua a hoea mai.

            Me keia mau olelo a ke keikialii Walaka Rale, hoouna aku la ola i kona mau naita iloko o ko lakou mau laina me ka eleu nui o ka hooko kauoha, a iloko o na minute pokole, aia lakou e ku makaukau ana no ka hooko ana i ke kauoha

            E like me ka olapa ana ae a ka malamalama o ka uwila ma ka paia polulu o ka lewa lani me ka hikiwawe, pela uamau naita la i uwila ae ai maluna o ko lakou mau lio a holo aku la ia mua o ke kahua o ka hana malalo o na alakai ana a ko lakou alii opio.

            He puahime ka ikaika, he pua@lohio me he makani la pela ua poe naita la i maalo ae ai maluna o ua kula laula o Alani me ka hikiwawe nui a no na minute pokolo @a lakou e aneane aku ana e koino @loko o na puali pale hope o ke keikialii Hiki, a na ke puha wawalo o ka leo o-le, na ia mea i hoouna aku @ lakou me he mau puka pu la i mua o ke alo o na enemi, emoole @oele ae la ka lakou mau medala @ila, a o na leo kani haoeoe o ko lakou mau papalina kila ke o ala ia me ka ikaika, a ma ka olelo pokole ma ae no kaua o ka makamaka he@heu.

            Uina Namolokama

            I ke alo o na puli.

            Ae e ka makamaka heluhelu, ua @puka ia ke kaua hahana mawae@ o na naita o ka aahu ulaula o Wale a me na koa o ka puali pale @ope o ke keikialii Hiki iloko o la @u minute o ka po, amahope iho @a apuepue loihi ana o na aoao ina, aia hoi ua weluwelu lilii ao i ke kulana pale ikaika o ka puali @ope, a o ka hoomalu ana o ko lakou kahua, ua kaili ku ia ae la ia e @ keikialii Walaka Rale a me kona mau naita.

            O ka lilo pio ana o ke kahua hoo@lu o puali pale hope o ke keikialii Hiki malalo o Walaka Rale, oia ka minute mua loa nana i hoohaalulu aku ka ikaka hui o ka puail holookua o na Irelani, a o ia ka na ukall o ke keikialii Hiki i holo aku ai i mua o ua keikialii la a nonol aku la laia no ka wa-hi ana ae i ka puaii holookou HOk@ o na kolamu kaua ikaika iha a @ weae i ke kulana o ka hoopuni ana i ka enemi e hoomouna la ma @k@ kahua hoolulu o ka puali pale hope me ka ikaika o ka waha o na pukuuiahi.

            (Aole i pau.)