Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 22, 30 May 1891 — HE MOOLELO NO WALAKA RARE, KA ILIO AHIU O NA KUALONO, A I OLE KA HIENA OPIO O NA HILANA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO WALAKA RARE, KA ILIO AHIU O NA KUALONO, A I OLE KA HIENA OPIO O NA HILANA.

MOKUNA X. E oloio ana na maka ihe a oa mau naila aahu ulaola la, e poha ana na koikaua me ka ikaika, a o oa makakila ke olapa aia ko iakou mau papalina aial imoa o na koa o ka batari pukuniahl, alailae hoomaoao ae kaua e ka mea heluhelu, ua wehe ia ke kaua o ke kahua kaua elua a ke keikialii Walaka Kare kue ia Hlki maluoa o ka lepo o Alani, aooa mlnute o kahahana a me ka wellweii, aia ia ke nohoiii ia iloko o ka enaena o ka «wahi pan* da a me ka weliwell o na poka po* kuniahi. Ua hoonaneue ia ka honua e ka leo haaluiu o na mea kaoa, a okona mau palena hoi, oa kupinai ia ma ka leo anwe make o na koa, a Uoko o oa mau minute |a o ka weiiweii a me ka hahana, aia hoi oa lilo pio mai la malalo o ka malo o ke kelki alil Walaka Rale he eioa mau pakunlahi, no laua hoi na Waha I papani ia ako ta e oa kelklalli ia me ka Ikalka o na medaLa kila a me ka wlwo ole o kona mau nalla, a oa hamau hoi ka ieo o ua mao puko. nlahi la, a o ko laoa mau poka wela oa hikl oie ia ke hemo mal iwaha

Oiai ua kaiii ia mai ko i.iua hanu e ke koa wiwo ole o ka uu .ihi paulia, a o na minute no ko iaua ho» hana ia, oU waie no ka mea i a kaua e makaikai aku ai e kuu makamaka heiuheiu, a o kohu pono iho no auanei ka h<xtheno ana— Hoohae ka naulu oni ka opua Makani luna, ua leie ino kt ao. I ka wa a keU uiau pukuniahi i lilo mai ai maiaio o ka mana o ke keikiaiii Waiaka Hale, U wa lawe koke ae ia oia i kona kulana ma ko Uua mau aoao, a iloko o ka hapalua minuie, aU ka waha o ua mau pukuniahi U e hamama pono ana imua o na koa Irelani o ka pukunlahi a me ko lakou mau ba(ari pu, ua pnlua iho ke keikialii Wa» laka Uare ika ikaika piha |)auda a me ka poka o kana mau pukunU ahi, a iloko o na *ekona pokoie wehe aku U ua keikiaiii U i kana mAu pihapukuniaiil maluna o na euemi, a na ko laua mau leo nako* iokolo a mo na poka wela i kioia aku he mau hatierl o na koa IreUni ona batari pukuniahi iloko o ka lewa ua pau na kino ame na poo I ka weluwelu. O keia poino nui o na koa rrelanl o ka pukuniahi, oia ka ke keiklalli Hiki i ike mai ai mai kona kahua hoomoana mai, a puhi ae ia la i kana o-lo hotiiiona 110 ke kUpapa iike ana aku o kona mau hatari pu maluna o na enemi. Emooio aia ka leo weliwell o na batari pukuniahi o ke keikialii lliki e paapaaina liue mai ana I ka wa hookahi me ka ikaika nui, a na ko lakou mau ieo weliweli i hoonaueuo ae Ika lepo o Alani ine ka haalulu nui. O ke ki hoomau ana mai o na batari pukuniahi oka enemi i kela a me keia hapalua minute, ola k i mea nana i hoopouli koke ae i ke kahua kaua me ka uwahi eleelo o ka pauda, a lloko o na minute p< * kole, ua naiowaie na aoao a eiu:i mai ka ike ana aku a kuhi aoao i kekahi aoao, koe wale iho no jv. ula ahi e oiapa mai ana iioko o k • uwahi pauda. 0 keia wa a ke kaua hahana < hoouka ia ana mawaena o ke keil aiii Waluka Rale me kona mau n lta he elua hanerl wate no a me k ke keikialii Hiki pualikaua nu howahewa, o la na mmute a k maiamalama oka la e anehe ak • ana e huna 4 kona mau kihi malal 0 ka ili lipolipo o ka moana, a o! ka Walaka Rale 1 huli ae ai mali na o kona mau naita a haawi mal l Iko kauoha no ko lakou haalei ana iho iko kahua o ka weliwel no ka hoomaha aua i na maluhilul oia la hana nui a ko Ukou mit manao wiwo 010 a me ke alol. aina i hakoko al me ka hol hoj ole.

! K liko mo ka leo kauoha a i ' keiklalil la oka uwahl pauda, lav ae la kona mau naita l ko lak( kulana o ka hooko kauoha, a no t mlnute hope loa a ka leo nakoloko! o na pukunlahl hopo a ua ke kialii opio hiena la i paapaaina ak ai, holi ae la la a kau aku la m luoa o kooa 110, a haaiele iho la i I kahua kaua na na Ireiani e ki mai ka puahiohio (makani). Ano e kun makamaka heluhe eia kaoa ke ike nel Ia Walaka IU a me kona man naita oa haalel aku la i ke kahua kaua wellweli iakoa i ko a! me ka puuwai wiw oie oke koa } a kamoe aku ta I k iakou aiaheie tne ka puahi nui i. kahi he eioa mile ka mamao m. kahi aku I hoouka ia ai ke kaua. Ma keia wabi i hoomeana iho t ua keikiaiii lao ka nwahi paod |me kona mau naita maialo o n. | eheo meha o ka po, a haawi ae (a i |na kahoahoa ana I na ianl no ka | haawi ana mai ia lakoo I ka laoa* ; kiia maiuna o na enemL

I Mahope iho o na kanaenae ana a * ua keikiaiil Waiaka Bare ia I mua | o na mana lanl, haawi ae la la I ke | kaooha oo ka hoomaha ana o kona | mau naitA a e hoolohe hoi me ka maakaala oo ka o-le hoailooa kaooha. Me keia mau oieio a ua kelkialii ■ la, huii ae la ia maiana o kooa 110 a jbolo poMel aku ta no ke kahoa i kaoaa oa Ireiani e hooaka ana I ka

makani, a no Ukou (HihA k* me* 1 01010 fa e ka pa-ha a kahiko penei: l'ncutu> hown ko kolo(m—«ohe pino Ua k* koili krt pu<i—lelf t»e h« manu U K kala tio au I paleo «ku ai aohe kamaaiiui He ku hale wale iho no ia o Kaupo. Ua Uwe pu aku uo hol ua keiklalii la o ka uwahi pauda ho eiua o kona mau naiu, a hoio nut aku la lakou no ke kahua o na !relanl mnialo ona alakai ana a Walaka Ilaie ko lakou haku. O ka mau no o ka aaki paa ana a ka uwahi |Muda mai na pukuniahi aku a ka enemi, a mo ka poeleoio oua po ia, na ia mea I kokua nui inai i ua lliena opio la o na Hiiaoa ma kana huakai hoomakakiu i ko kuiana hoouka kaua a mo ka ikaika o na enemi, a no ka manawa ho aneano e hapaiua hoin ka ioilii huii hol aku la oia no kona kuhua hooomoana a me kona mau naiU me kana pa|m hooiaia kaua e pii aku ai a hoouka kauu aku mnlunu o ka enemi.

U* hoomaha iho U ke kaul hoomau ana o na pukunlahi a ka enomi, a i ka wa a ke ulilwahim* o ka |K) i oiii ae ai a kioia pau mai la i kona nani maluna o ke kahua kaua o Alaui, aia hoi ua meha a hamau loti ka waha o na pukunUhl a ka enemi, a o la ka ua koa U o ka uwahi pauda i huli aeal maluna o kona mau naita a lual aku la I keU mau olelo: K na naita! I keia po o alakai hou aku ana au U oukou imuu o ka inaina o na pukunUhl aka eneuil a i na be mea hiki i ka moto haa» heo o ko kakou aupuni ke haawi hou mai 1 ka Unaklia la kakou aUila e na nalu, na kakou auanoi ka lanakila o ka hooili kaua a hoea mai. Me keia uiau olelo a ke keikiuiii Walaka Hale, h<x)una aku la «»ia i kona inau naiUi iloko o ko lakou mau laina me ka eieu nui o ka hooko kauoha, a iloko o na minuto (K)kole, ala Ukou e ku makaukau .ina uo ka hooko ana i ko kauoha K like me ka oiapa ana ae a ka luulamaUma o ka uwlla ma ka (mia poiuiu oka lewa lani me ka hlkiwawe, pela ua mau nalta la I uwiia *e ai maiuna o ko lakou mau iio a hoio aku U i mua o ke Kahua o ka hana malalo ona alakal ana a ko iukou aili oplo-

lie puahi mo ka lkalkA, ho pua(iluhio (uo ho nwkānl la pola ua |hkj nnlla la l maalo ao al maluua o iia kula laula o Aianl 1110 ka hlkl* A-awo nul a no na mlDUto pokolo iia lakou e aneane aku ana o koino luko o na puall palo hope o ke koixiaJii iliki, • na ke poha wawaloo ka leo o-le, na ia mea 1 hoouna aku . t lakou roo he mau poka pu la i uua o ko alo o na oneml, emoolo v>cle ao la ka lakou mau modala a o na leo kanl haoeoe o ko la»<>u niau papalina kila ko o aJa ia ne ka lkalka, a ma ka olelo pokole •na ao oo kaua e ka makamaka heihelu.

UinA Namolokima I ke «io o on p«li. Ae e kA mākunāk* helahelu, ua . />uka la ke kaua haluiiui inawae» 4 o na ntila o ka aahu ulaula o •V*le a nie oa koa o ka puali paie »ipe o ke keikiaiii Iliki iloko o ia n iu mlnule o ka po, a mahope iho . na apuepoe loIKI ana o na aoao iui, aia hoi ua weiuweia llilll ae i ke kulana poie ikaika o ka puali a o ka hoomaiu ana o ko la.ou kahua, ua kaiii ku la ae ia ia e :«? keikiaiii Waiaka Rale a me kona iau nalta. <) ka liio pio ana o ko kahua hoo- . t!u o i'uall |xiie hope o ke keikialii iliki maUio q Walaka Ralf>, ola ka iiii iu(e mua loa nana i hoohaaluiu «ku k;i ikalka hui o ka puaii holoo' koa i> U4 In»Uini t a o ia ka na ukall a kc ki īkiaiii Hiki i holo aku ai i mua «» ua keikialii la a nonol aku la iaia no ka wa-hi aua ae I ka puaii hoiookuM Mok * o tui kolama kaoa ikaika ehi . i,w*- te i ke kuiana o ka hooponi i?»» i k* eoemi e hoomoana ia ina • k j kahna hooiaiu o ka puaii paie Uojh? me ka ikaika o ka waha o oa pu^uulahl. (Aol* i pau.)