Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 27, 4 July 1891 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

K ka «p ana he moku limahana , ina Mahukona no na mahiko K ■ 'h.ihi. kikipu pololei ke naalama ia •.* Ji)H Kahauiki i ke awakea o -•■ia 1h l o lulai, e ka Hui Raifela. i a <>īti\ ka pahu aila mahu i keia < » :« i k* o ka pahu, oia hol \ ~ ♦" 1 uj4 tlni * loko o ka pahu hook A keia Poaiua aku e haluluj mai i ka mokuahl <4 Zealandla" ma ilonolulu nei mai Kapalakiko mai. l'a hnouna ia aku na leta he 856 » nw na he 21 ma ka 4<Mon .whl" mai llonolulu akn nel i ka l'iMha I hala. r.t hoepai hi kokahi Pake sifu j. liwaiwai I ka Poaha nel, he $~>oo amo $2.40 kolna. Ua hoopii hou :t k ii oia iluna ae. r>* hoio ioa aku ka "Monowal" nn Ka|>aUkiko i ka hora ll:3oawak !v>aha nei nie 5 ohua kn|>ena a ine 101 huihul halakahikl.

('a hala aku ke Knhukula nul i ka makaikal kula nupuni o (, ka inokupuni knili Ia M mnlunn o kn Mikahala o ke ahiahi Ponlun nei.

0 lhivi<i 8. Knnuha, ka Hawaii e iini hou la I ka naauao um ke Kuln «. liHmpton, Vir#»glnln, o Wnlknpu tua Maui k<»na nne hanau. 1 ji ke Keik/alii KalanuimiMie f hul heihei wanpa, a ua I•*•>< Ih ka inna inalnlo c» ka inoa o k i lii«iilina Kulaunu o Ilnwali nei. K ku nmi »nn ke Kinau i ke knkHiiinkn nui o ka Poaono, i lona ai i mau limahuna ka hauoli pu miih kn poe o hnuoll ann I ka la l o iulai. n ka mea liooinanao a ka pnpa • kahi o Kamehameha i poka iho i keia makahiki, oin ko lakou k.mu lanu nna mn ke kahua o ke k nla. I*h hoouna aka ka Olhana lieta »n i ka niokunhi »«AuBtralhr o ka p.iHiua nei, no AmeHea, Europa a n o A*i«, i i»a ieta he 6,3:17 » na i Ih» 1,f153.

K liiki ana paha na lilo o ka luak inl hou o Kaukeano mawaena oke a me kn $100,000, a e hala •ia he hrH>kahi nmkahiki mai lulai ,kii nei alaila paa.

l a hala aku i ka make me ke ' pauuioko ia o I'aAlua, ke keiw kane 9 makahiki a Mr. a me Mr§. < u Hopdln*, mn ko takou home : » PHwaa i ka la BaUitl nei. l'a hoouna ia aku I ka Mahiku o •Naluiku maluna o ka mokuahl C. !:. Hiho|m o ka Poakolu nel, he • kane a me 17 wahine o na lima. ina irt|>ana hou loa mai nei. Mamuli o ka hoopil a kekahl poe n»kaa auhau o Honolulu nei, ua K>p»u aku ke Kuhlna Kalaialna i Luna Pa Aupuni mua iho nei o M'ia npana, a ua hookohu la he mea Ma mahul wale mal makou, Ina • >ie he mau keakea mawaena okela innnawa a me Okatoba aenel, alalla * hoU> makaikai aku ana o Hon. A. Cummina I na Panalaau o U Hema. l*a lioohui ia ma ka mare i ka po i'oalua nel lune 30, ma ka hale noho o Hon. me Mw. P. Neumann tna Kulaokahua, e ka Hakn Bihopa o iHoha, o Mr. Wiiiiam F. C. HasHon, Wlllki nui o ke Aumoku Kaua Ameiiea I hoonoho ia ma ka Pa KapiU Moku Kaua o Mare Island, B)« Mlaa loea, kekahl o na kaikamahin* a Ilon, P. Neumann o keia knlanakauhaie.

l'aka mai ka Maiipoea inehinei tnai Knpalakiko mai, aaa hala Uw aka no na Panaliau eka Hema. Ut hfki pa mai me ka moho kuikai puupau kauiana o keao nei, John I>. Bolavana. He 44 ka nui o na po e kii itf ana i ka puka mna la oka la apopo, ma ka hoohalike ana, he hookahi pa o ka mokaaina hookahi iloko o ka Uniona, a oia hoi ke lakoa heluna nui i keia wa. Ua haawiia aku ia Hon. H. A. P. Carter, ko Hawaii Kuhina Noho ma Waiinetona, he eono mni* hoomaha e ke aupuni no kona nawaliwali pilikino, a noiaila aa hala aku oia i Oeremania e hooluolu ai Ua hoobanakarupe i* aenei o F. H. Kedward o Honolulu nei, a ke kauoha ia mai nel ka poe ana i aie aku ai, e hele aku e hooiaio i ka laleou mau koina i moa oka Aha ma ke Keena ma ka la 9 aenei o keia malama.

Ua hoopni ia kekahi wahine i ka Poakolu nei imua oka Aha Hoomalu, he $r>o no ka hakaka a me ka hoeha i kana kane, a u& kauoha pu ia e hoopaa mal oia i $100, aele e hoopilikia hou i kana kane no eono malama e hele aku nei.

Ua pnu i ke ana ia ka hapa o Waianae o ke Alahao Oahu a hlki 1 ka ine o Kaena, a ua manao ia ina e mau ana na uilanl ana o kamanao hooko o ka Hui, aiaila e paa ana ia aoao o ke alahao a hiki 1 Waianae i na la hope o Novemaba aenel.

O na Puali Kinipopo aahoa Honol» lu kue ia Kamehameha, na rnoho mokomoko • ke kahua o Makiki i keia Poaono, a he mea kanalua ole e lau kanaka ana ua kahua la, no ka mea, he mau puali kela i anoi nui ia e ka poe makaikai.

Ua lohe mai makou, e holo makaikai aku ana o Rev. H.H. Paleka ia Europn, a e hala ana iaia ma keia huakai hele, he eono mau malama. luia e kaawale aku ai, e kaa ana ka hanai ana i kana mau hipa 1 na Kev. C\ M. Hyde a me O. P. Emer»on.

1 ka auina la Poalua uei, ua pii ia e ke kaa hapauml o ke alanui Nuuanu, ma ka hookee ana ae 9 ke alanui Pauoa, ka uha o kekahi «hua Pake, iaia i hoao ai e lele mailuna aku o ke kaa a kapeke. Ua eha lon la oia a ua hoihol ia l ka Halemui Molwuhine.

Ko h>he lnuahea wale ia nei, he kulana hakukoi ko ka aha kuhina o ka Moiwahine i kela manawa, mamuli o ka opaha o na kaheka aupuni a me ka nenohua o ka poe kuonoono o ka alna i ke kakoo ole aku, a me he la pela paha e kuhao nel ke kulana eueu ole ae o ke aupuni.

() ka nui o na make o Honolulu nei i ka malama o lune i hala, he 40 Ilawaii, 16 l'ake, 6 Pukiki, 4 I»pana, 3 Amerika, 2 Beritania a me 2o na lahui e ae. Huina a pau he 79. lie 22 o keia heluna 1 make no ka 4 *ia garipa," he 15 make la« pnau ole ia a he 2 he mau mallhlni mai.

l T a hula aku nel o Mr. Godfrey Bn>wn i ka makaikai ia Amerika a me Kuropa, a e hoohlki hou ana i Honolulu nei ma ke aia mai o na Panalaau ma ka malama e lelepaueii o keia makahlki. Pela ka lohe, koe aku ka h(X)ko ia o na mea a pau. £ lawe no nae kakou ma ka mea e oiaio ae ana. Ua hala aku I ka make I ke kakahlaka nui Poaono I hala ma Honolulu nei, o C. F. Baldwin o Lahaina, Maui, kaikaina oka Hon. Henry P. Baldwin a kaikunane o na wahine ana Hon. W. D. Altx* ander a me S.M. Damon. Ia ahiahi | iho no, ua kanu ia aku kona kino kupapau. Ina he olalo na lohe, alaila o ka nui o na mea ai 1 hoomakaukau ia no ka lublle o ke Kulanui o Oahu ma ka lu 26 o lune I haia, he 8 pahu poi, 3 pipi, 48 poaa, 150 moa a iue 20 kaau la. Oka nol ona laalau i wahi ia a hoolua la iloko o na iniu, he 3.500, he 1.010 •!« mau laulau, he pipi wala no, a • ke koena Hku, no na puāa a me na manu. He 600 a oi aku paha na makamaka a me na hoaloha I hoohanohano aku I ka papaaina la hanau o ka Mr. a me Mn. Chaa. Bpenwr kamaiki hookahi makahlki inaoKa o Pauoa! ka ponel, ma ko lakoa hlki kino ana aku. Kaha ka wai a ohuohu ka papaalna.

Ua k>b© Ui mai aia ki Hon. C. H. Bishop I ki Ia 6 o lane ma ke kalaoakaahaleoNa loka e makaokaa aaa no ka Imlo i Ommanim paha. Mai laila mai i hooaoa mai ai ke Alil puawai >»»»»■»»• i ka mahalo m me ka hoomaikai i ke aopani oka Moiwahioe, no ko lakoa hilinai kiekie malana oaa i ka heomaa ana aka i kona hookoha Peresidena no ka Papa Hoonaaaao. "He ekolo paa mare i awaiaala ia maKona Hema, Hawaii, i keia maa la eD. 8. Kaai, peoei: lune 17, o John Kaaahoa me Kahea; lune 18, o Jim. Naihe me Mrs. Miko* iiana; lane 27, o Kaanaana Waikapa me Mias Kahoe. 'E mahaloia ka mare no na mea a pau.' Ola o Kapaliloa nei, aole e holo i amikamalima mile i kahi o ke kahu e loaa at M

Ua komo aihne ia ka halekaai o ka Hui Kaiepa o Hackfeld 4 Co. i ka po Sabati i hala, ma ka puka mahope mai ke komo ia ana. Ona p&kaakau a na Kakauolelo, ua pau wale ne i ka huki ia i waho me ka ooke ia i ke kuekaa, ahe $15.00 paha ka haina o na mea i lilo ke houluulu ia ko ia ame ae ia ume ae. Ua nana no ka aihue i ke komo ana iloko o keia haie malalo ponoi o na ihu o ke kaiko.

Ua ku mai i ke ahiahi poeleele o ka Poakahi aku nei i hala, ka moku kiakahi Beritania 10 tona Tibballs mai Victoria mai. Ua lohe wale la, 1 ka wa mamua ae o ka haalele ana o ua wahi ukulii nei i kela awa hope, ua hookaulana la e holo ana oia ne ka moana Arita, eia nae ka mea kupanaha, ua halulu loa mai nei i Honolulu iloko o kanaha mau la holo. Oua ukana ha'uha'u paha ko luna, aua pau aku nei i ka helelei.

Ua hoohikihiki ako ka mokuahi "Auitralla" 1 ka Poalua nei oo ke awa o Kapalakiko, ia 57 ohua kapena, 30 ohua onekl, 15,890 mau eke kopaa, 500 mau eke laiki, 4,441 mau ahui maia f 241 mau pahu hua ai, 13 mau pahu mea hoikeike, 2,516 mau ili pipi, 975 mau ili kao me hlpa, 1,000 mau pahu ioole a me 27 aau pahu hua kepau kahiko. O ke kumukuai • na waiwai Hawaii i koho ia, aia ma ke $92,322.49.

Ua ikeia ka mokuahi Monowai i ka hora 10 o ka po Poakolu nei, a ua komo iloko nei o ke awa i ka hora 12 aamoe, me 7 ohua kapena no onei a me 48 ohua kapena 78 ohua oneki no Kapalakiko. Ua haaiele oU ia Kikane i ka hora 5 p. m., o ka la 15 o luae, kuae I Aukalana i ka hora 9 kakahiaka o ka Ia 19. Ikala 20 ae, haaleie ia Auka. lana a holo mai no Honolulu nei. me ke kalewa ana hookahi hora ma Tutuila. Manawa holo mai Nukilani a hiki i Honolulu, he 12 mau la a me 9 mau hora.

I ka la hope o lune i hala, ua wa* iho aku o Mr. Peter C. Jones okn llui Kalepa kahiko oC. Brewer A Co. o keia kulnnakauhale i kona noho ana Peresidena a Luna nui no ia liui, mamuii o kona liuliu no ka heie i maop«po ole ka huii hoi hou mai i Ilawaii nei. Nolaila, ua hoo< kiekie ia aku o Hon. Joseph O. Carter ma kona wahi, a o Mr. O. M. Robertson, i Malama Buke nui ma kahi o Mr. Carter, a o Mr. £. F. Bishop, ma kahi o Mr. Robertson. He poe wale no iakou a pau i lawelawe hana loihi iioko • ia Hui Kalepa.