Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 29, 18 July 1891 — Page 1

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Bob G
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

ME KO HAWAII  PAEAI NA I  HUIIA.

BUKE XXX.  HELU 29  HONOLULU, POAONO, IULAI 18,1891.   NA HELU A PAU, 2346

 

Hoolaha Ioio.  Antone Rosa, akoni. a he Kokua ma ke Kanauai.      @NA  HOOIAIO PALAPALA.  na  Hana ma Alanai Kaahumanu  @

 

Nellie M. Lowrey, NOTARI   no ka LEHULEHU   a ne Luna Hooiaio Palapala a me  na Palapala Hookiki.  Keena Hana me W.R. Kakela, @, ma ka aoao makai o ka Hale @ Honolulu.  2381 – 7m.

 

Cecil Brown,

Loio a he Kokua make Kanauai, HE AGENA HOOIAIO PALAPALA NO KA MOKUPUNI O OAHU.  Keena Hana:  Ma Alanui Kalepa.      2331

 

E.G Hitchccok, (aikue hikikoki), Loio a Kokua ma na mea a pau e pili ona ma ke Kanawai.  E hiia no na ila aie me ka awiwi.  Hilo, Hawaii.  2331

 

George P. Kamauoha, He Loio he Kokua ma ke Kanawai

@ no ka Lehuleha.  Luna Hinawi Palapala Ae Mare. No Kohaia Akau, Hawaii.

A  me Mea Ana Aina.  @ no ma Kohala Akau, Hawaii   2331

 

W.R  KAKELA, He Loio a he Kokua ma ke Kanawai

hk LUNA HOOIAIO PALAPALA.   2331

 

ENOCH JOHNSON, (ENOKA.)

He Loio a Kokua ma ke Kanawai, @ Ahahookolokoloa pau o kela Aupuni.  Lana Hooiaio Palapala Palapala Kope no ka apana o Kona, mokupuni Oahu.  Keena Hana, helu 15 alanui  Kaahuinanu, ma ke keena mua iho nei W.C. Achi.            2331

 

William C. Achi,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai imua o na Aha a puu o keia Aupuni.  He Notari no ka Lehulehu a Boroka no na Waiwai Paa.  Keena Oihana, Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu, Oahu.  2331

 

James M. Monsarrat, (Maunakea.)  Loio a he Kokua ma ke Kanawai, HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.  E hana ia no ma Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na Palapala Pili Kanawai er ae ma ka olelo Hawaii.  @ no ka @ ma ka hoopaki ma na Waiwai Paa.  Keena Hana: Hale Pohaku @ ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, alanui Kalepa.  2331

 

E. Lililehua, Loio Ma Ke Kanawai.  Notari Hooiako @ no ka lehulehu, @ palapala Kuai.  Hoolimalima, Moraki, me @ palapala pili Kanawai a pau Keena  Ohana.  Kawehionamanu Kaluaaha, Kolokai.  2331

 

Wilder & Co., (WAILA MA.)  Mea Kuni Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.

Kihi o Alanui Moiwahine me Papa.  2331

 

WAILA MA,

NA POE KUAI PAPA O NA ANO A PAU.  E LOAA ME KA MAKEPONO MA KA Pa Kuai PaPa o WAILA MA, alanui Moiwahine, Honolulu, @

 

J.T. WATERHOUSE, (WALAKAHAUKI,)

Hale@ o na Lole Nani Panio! LAKOMAO.  Na Lako Hana Mahiko,  @

alanui Meiwahine, ….Honolulu   2331

 

HE MOOLELO

NO

WALAKA RARE,

ka

ILIO AHIU O NA KUALONO,

ALOLE

KA HIENA OPIO O NA HILANA

 

MOKUNA XI

KA ILIO AHIU O NA KUALONO – HULIHIA KE KALAUNU O IRELANI.

 

I kela wa I haehae ae ai ka lewa me na leo paapaaina weliweli o na pukukuniahi a na Pelekane, a hihie hele aku la ko lakou mau poka me ka ikaika nui, a he mea olale e ka makamaka heluhelu, ua wawahi a kulai ia aku ilalo o ka honua, he lehulehu wale o na koa pukuniahi a me na koa pukuniahi a me na kou helewawae o na enemi aka nae, o ka makemake o ua moi puuwai haokila la no ka haule pahu ana o ka hae o na Irelani ilalo aole nae ia I hooko ia.

            O ka welo haaheo mau mai o ua hae Irelani la maluna ae o na kolamu uwahi pauda e hohola ana ma luna o kahua kaua o kona mau enemi, na la me I hoonaukiuki loa mai I ua moi la,  a oia ka ua moi la I ku iho ai mahope o kekahi pukuniahi a levela aku ia oia I ua pukuniahi la, he uina mo ke poha nakolokolo ana, aia hoi lele walawaia ae la ua hae la iloko o ka lewa me kona poomuku apahu e paa ana, a i ka haule ana iho ilalo o ka honua aole loa ua hae nei I huki hou ia ae maluna e kona  wahi a hiki I ka wa I loaa mai ai o ka lono ua make keikekiali Hiki, a o kona mau puali kaua holookoa ua auhee weluwelu @ no ka hoopakelo aua I ko lakou mau ola iho.

            O ka lono i loia mai ia no ka make ana o kekialii Hiki, ua loaa pu mai ia me ka lono e pili

ana i ka mea nana i pepehi i ua keikialii ia, oia hoi – o ke kanaka opio i kapa ia ka ilio Ahiu o na Kualono.

            Ae – e ka makamaka heluhelu ua make io ke keikialii Hiki o Irelani, ua hoomaha oia i na 

inea a me na luhi e keia ao, ua pepehi ia oia e ke kaikialii Wakaka Rale mahope iho o ke kipoka ia ana o kona (Hiki) hae kalauna ilalo, oiai ua hoea mai ua Ilio Ahiu ia o na Kualono iloko o na minute o ka hahana a me ka weliweli, a luku a ulupa ae la oia i na puali pale hope o ua keikialii ia o Irelani, a ma ka olelo pokole ana ae no ua keikialii Walaka Rare, he Ilio Ahiu maopopo oia e hiki oie ai i ka mana a me ka ikaika o na wahi koa Irelani ke hoo haahaa.

            A oiai ua keikialii ia ma kona alahele e hoea aku ai imua o ke alo o ke keikialii Hiki, ala hoi ua ike aku ia oia i ka hae kaiaunu o na Irelani i ka lele koheoheo ana ae iloko o ka lewa mai kona apahu ae a i ka haule ana iho ilalo o ka honua, ua ilio pio ae la ia i ua Walaka Rale nei, me ka hoohiki paa a ua Walaka Rule ia –

 

O ke aikona hope loa ia o ua hae ia e welo ai maiuna o Alani a haule make no kona keikialii, a peia io no e kuu makamaka heluhelu, na hooke ia na olelo a ua keikialii ia o ka uwahi pauda.

            Mamua ae o ka haule make ana o ke keikialii Hiki, ua hoao ae oia me kona ikaika a pau e kaihi mai i ka hae kalaunu o kona aupuni mailoko @ai o na lima o ke kanaka o ka aahu uluaula ma ka hoouna ama aku i kekahi mau kolamu koa hele wawae no ka pii ana aku a hopa pie ae i ua

kekialii ia o ka aahu ula uia (Walaka Rale) aka nae, oia kau oha aole lea he koa Irelani me na manao koa o ka wiwo ole i hiki ke hooko i na kauoha a ko laou alii oiai i keia a me keia wa a na Irelani e hoohea aku ai me ko lakou ikaika, ua lomi ia mai ia lakou e ku maka o ka pehikaua a ke keikialii Walaka Rale me he pua mauu la imua o ka maka o ka pahi kakiwi a ke kanaka oki.

            O ka hooko ole ia ana o keia kauoha a ua keikialii la, ua lawe maoli ae la ola i ke kahua o ka haiawai kino ana me ua alakai ia o na koa aahu ulaula no ka wa mua loa me ka maka o ka pahikaua.

            Wahi a ua keikialii Irelani ia i hoopaa iho ai i kana hoohiki, e ku au maluna o ka ikaika o na mea kaua ahiki i ka weluwelu ana o ka lepo o Alani me ka’u mau poka pukuniahi.

            O keia mau olelo a ke keikialii Hiki, he mau olelo ia na kaua e ka makamaka e poina ole ai ke houmanao ae ------

                        Pai i ke oolea

                        Lawelawe a ka uahoa

                        Hoa ia e ka ahiu Waikoloa

                        He uahoa he lima

                        Na ka makani.

            Nolaila, i ka wa a ua keikialii la hoopaa ae ai i kana hoohiki, hoolele mai ia ola i kona lio imua no kahi a ke alakai o na koa aahu ulaula e kakele ana i kana pahikaua me ka haaheo nui, a me ka leo nui okalakala, pane mai ia oia:

            E ke kipi a me ka pakaha i ka hae aupuni o Irelani, e haawi pio mai ia oe iho a me kela hae, a i ole pela, alaila e hoouna aku no au ia oe e moe pu me na kino make o ko’u mau koa!

            O keia mau olelo ake keikialii Hiki, o ia ka waiaka i pane aku ai me ke oolea loa me keia mau olelo:

            Ma ka hanohano o ka’u pahikaua a me inoa o ka Moi Woka Rale, aole loa e loaa ia oe keia hae ahiki i kou lilo ana he luahi no ka’u pahi kaua.  Ano e kanaka kipi, ua lohe mai la anei oe i ka’u mau olelo?

            O keia mau olelo a ke keikialii Walaka, aka, o ka ua keikialii Irelani la i panai mai ai, o ia no kona hoolele ana mai i kona lio me ka mama nui me ka oniu hekiwawae ana ae i kana pahi, alaila hooho ae la i keia mau huaolelo:

            A—e lawe aku i keia e ke kipi a me ka pakaha.

            Ua hana ia keia ma@ hana e ke keikialii Hiki me ka hikiwawe a me ka eleu @, a ina o ke koa opio a alakai o na naita aahu ulaula a he holona, ina ua lilo oia ma ia la he kino puanuanu na ka maka o ka pahikaua a Hiki.

            Aka, o ka loea a me ka no mau o ua lilo ahiu la, ua lilo ia kiina pahi a ke ememi i mea ole, a o ia ka Hiki i ike iho a@ aole lo kona hoa kakele o ke hoopapa ia me ka ikaika o na medala kila ma ke ano hoomeamea, oiai ma kana mau hoao ana a pau me kona ike a ikaika i ao ai a lehia, he kapeku uwahi wale ia mai la no ia e ua eo la, me he mea la e kono okoa mai ana no i ua Hiki la,

            Hopoi kaiuli kaikoo

            Aohe e hina ia puko’a ia oe.

            A he mea oiaio e ka makamaka heluhelu, no ka malamalama o ka la aole loa he kanaka a koa kaulana nana i hoohaahaa i ua Hiki la ma ka oi i na medala kila, koe wale iho no kana mau papa hoolala kaua, oia wale iho no ka mea i hoohoke a hoohaahaa iaia, a i keia hoi ke uhai hou aka la oia ma ia mehea like o ka hoohaahaa ipo loa ia.

            O ka @ a me ka mau o na manao inaina iloko o ua keikialii Irelani la, na la mea i hookikina aku iaia e haawi oia i kona ikaika a pau e hiki ai e haule pio ke alakai o na koa aahu ulaula, ke kanaka opio hoi a kona mau koa i kapa ai he Ilio Ahlu; aka na ka hopena nae o ia mau hoao lehulehu ana a na Hiki la, ua haawi ae la oia i kana kiina pahi hope loa, ke kiina pahi hoi a ua keikialii la i manaolana ai aohe manu ahai pua @ pakele i ka upeoa kuu a ka lawakua, oiai ola hookahi wale iho no ka i poni ia me ka haaheo no ua kiina pahi la a ka lae-oo.

            Aka nae ua halahu aku la ua keikialii la i Kapua me he auwaa panana ole la, oiai ua haawi ia mai la ia me na pale mikioi ana ma ka aoao o ke koa Walaka, me ka papnai pu ia ana mai o na kiina pahi e pahaohao ai na noonoo ana o ua keilialii Irelani la.

            E pii ana ko luna, iho ko lalo; naue ka hema, oni ka akau kapapa ke konohana, kapeku ka kikiua; a ma ka olelo pokole ana ae, kau ke aho o ke keikealii Hiki i ke kani-ai.

            Ae—e ka makamaka; ua kupilikii ke kulana o ua keikialii Hiki la, a ua hiki ole hoi i kona loea ke haaheo pu me Walaka, a na kona hawawa no i pepehi iaia maluna o kela kahuna kaua poina ole o Alani, a o ke kahua kaua hope loa hoi nana i hoopaahao a kupee ia Irelani malalo o na maiuu o ka liona Pelekane ahiki mai i keia la.  Ano e kuu makamaka, ua hoea mai kaua i ka hopena o na la o ke keikialii Hiki ma keia ao, a ua hoea pu mai hoi kaua i ka hopena o ka mokuna umikumamakahi.

                                                            Aole i pau.

 

NANEA KAMAHAO

o ke

KEIKEALII

ROMEALA;

ka

Ui Kila Mageneti

O PARAMERI

 

Na Ui Hookelakela

O KE AO HOLOOKOA

 

Na Nani

Puuwai Uahoa o ka Honua nei,

a o ke

Kila Mageneti o ke Aloha – “O Parameri no ia.”

 

O keia loleo a ka moiwahine o Mesina aole ia i pane ia mai e ke kanaka opio, aka huli ae la ua kanaka opio la  maluna o kona mau kapuai a peahi mai la i ka moiwahine e ukali aku mahope ona.

            E like me ke kono a ke kamaaina o ka hale, pela ua moiwahine la i uleu aku ai, a no kekahi mau minute o ko laua poala lua ana, io a ia nei o na keena oka hale aniani kamahae o Ludiona, hoea aku la laua mawaho o ka puka o kekahi keena, aia ma ua keena la e holoholo ana kekahi kanaka opio, a na kona mau aahu i hoike mai he kiai a he pukaua oia e malama ana i ka maluhia a me ke kapu o kona haku.

            Me ka huaolelo @ ke koa a me ka makee i ka hanohano o ka oihana poha mai la ka leo o ua kanaka kiai la me keia mau olelo:

            E ku a hai mai heaha ka huaolelo a ina aole alaila e huli hou aku i hope ma kahi a olua i hele mai nei.

            Ua huli ae la ke kanaka opio nana i alakai aku ka moiwahine a pane aku la i ka moiwahine: E hai aku i kou makemake a na keia kanaka e hooko piha me ka hakalia ole, no ka mea ma keia wahi ia pau ae la ko’u mana, a haalele au ia oe me ia.

            Me keia mau olelo a ke kanaka opio. huli ae la ia a hoi aku la no ke kahua o kana hana, a o ka Moiwahine Mesina hoi huli ae la ia a pane aku la i ke kanaka kiai.

            O ka hana au i hiki mai nei i mua o kou alo, oia no ko’a make make e ike a hui hoi he alo a he alo me ka haku nona keia hale.

A—ha!  he makemake ka oe e ike i ka haku o ka hale ea.

            Ae e ke kiai---

            Alaila, wahi a ke kanaka opio i pane mau ai, owai oe a heaha hoi kou makemake me kia haku nona ka hale.

            Pane aku la ua moiwahine la, o ka moiwahine Mesina au o ke aupuni o Mesiina nei, a i hele mai nei o ike ona nona keia hale nani i na paha ua kinikohu ia i hoa kuilima no’u i ka laula o Mokuleia, e like me ka mea i olelo ia,

                        O ke aloha o ka ipo i ka ipo

                        He ahi wela ia no ke kino

                        Me he lau piku la no Azerosa

                        Ka malumalu o kona mau palena.

            Na keia mau olelo a ka moiwahine, na ia mea i hoolilo aku i ka mana o ke kahua kiai o ke kanaka opio i mea ole, a oia kana i pane mai ai i ka moiwahine me keia mau olelo:

            Mamuli o kou pane pololei ana mai nei i ka’u mau ninau ia oe, nolaila ua kapae ia ka mana o ka olelo kauoha a ko makou kaku i waiho mai ai, a ano i keia wa ua noa ke alahele nou e hoea aku ai imua o ke alo o kuu haku a e hoomanao oe e ka moiwahine, o kahi au e hele aku ai, he wahi kapu ia, a o na haku wale ala no ka mea i aiana ia ua laa iaia a nona wale no ua wahi kapu la.

            Me keia mau olelo ae la a ke kanaka kiai, huli ae la ia maluna o kona mau kapuai a kono mai ia i ka Moiwahine Mesina e ukali aku mahope o kona mau kapuai.

            E like me ke kono a ke kamaaina pela ua moiwahine la i ukali aku ai mahope o na kapuai o ke kanaka opio, a mahope iho o ko laua haulani ana iloko o na rumi lehulehu, a i ka hope loa hoea aku la laua no ke keena aka la opuu e noho ana,

                        Noho ke ala i Hilo me ke onaona

                        Hoopae ana i Hanakahi

                        Akahi wale ke aloha hiki mai

                        Ka ikena i ke anu o Wailana.

            E noho ana ua keikiallii Romeala nei maluna o kekahi noho nani a ka Moiwahine Mesina i ike ole ai i kona lua a ua aahu ia hoi ua keikialii ia me kekahi iole nani loa e hewa ole ai ke olelo

                        Kanu na pua o Kukuaniiloko

                        I ka noho a ke kanaka maikai

                        Aohe puu aohe kee

                        Ha linohau wale no kela

            O ka maemae o na helehelena o ua keikialii Romeala nei a me ka maoli kelakela o kona oiwi kino ola ka mea nana i kalii ae na hoohihi ana iloko o ka moiwahine Mesina, aoia ka ua moiwahine lai puili ae ai i kona mau lima iluna o kona umauma, a hoike mai ia kona mau helehelena---

                        Ua eha loko i ka iwihilo

                        Kuu la anoai wale__e___

                        Aloha w-le___

            Ae e ka makamaka heluhelu, ua makia paa ka hoohihi iloko o ka moiwahine Mesina no ke keikialii romeala, aka o kahi nae e hooko ia ai kona makemake he mea paakiki ia non ke olelo ae e loaa ana ia iloki o ka manawa pokole.

            Nolaila i ka wa a ua moiwahine la i komo aku ai, leha mai la na make hoohie o ke keikialii Romeala maluna ona a no kekahi mau sekona pane mai la ola.

            O ka moiwahine Mesina anei oi?

Ae, e ke kilokilo o na mea huna pohihihi, wahi a ka moiwhaine i pane aku ai.

Alaila heaha kou makemake a’u e hana aku ai? wahi hou a Romeala.

O keia ninau a ke keikialii Romeala, ua hiki ole la i ka moiwahine Mesina ke pane aku, oiai na manao hakukoi e hoohana ana i ko lakou ikaika iloko o ka puuwai o na moiwahine la, a no kona pane ole aku, pane hou mai la ke keikialii i keia mau olelo:

A-ha! ua ike aku la au i ka mea huna iloko o kou puuwai, aka e ka moiwahine, aole loa ia e hooko ia ana a hulihia keia ao, a i makemake oe i ike, alaila e hoao no ka laau kupono.

            No keia pane a Romeala,haikea ae la na helehelena o ka moiwahine me ka naka haalulu ana ae o kona kino, a liuliu pane aku la oia.

            E ke kilokilo kamahao, e hai mai heaha ka mea huna pohihihi iloko o ko’u puuwai.

            Pane mai ia o Romeala me ka minoaka pu ana iho: o ka mea huna pohihihi iloko kou puuwai, au i hilahila ai i ka hoike ana mai ia’u, oia no keia, aia ka makahehi a me ka hoohihi iloko o kou naau no ke kilokilo i ke alahele pohihihi o ka maka kuikele, au i manaolana kuhihewa ai owau pu kekahi ilaila.

            Aka e ka moiwahine, aole au ilaila, a aole hoi i na mea a pau.

            Nolaila ua poho kou mau manaolana, a e hai mai heaha la kau uku i ke keilokilo no kona luhi o ka hoikeike ana aku nei i ka nea huna pohihihi au i huna kele mai nei ia’u.

            Pane aku la ka moiwahine Mesina, aohe uku e ae a ka moiwahine e makana aku ai na ka loea o na mea pohihihi, hookahi wale iho’ no o ke kulanakauhale aole loa he makani nana e hoonaueue ke kumuhana.

            Mamuli o keia mau olelo a ka moiwahine Mesina, minoaka iho la ke keilailii Romeala me ka hoopuka pu ana ae i keia mau huaolelo:

            Ha! ha!  ha!  o ke kulanakauhale momi i ke alahele pohihihi o ku makakuikele.

            A---e ka moiwahine, o ua kulanakauhale ia, ua noho moi wale ia no ia e au, aole wale hoi oia, aka ua hoea loa aku ka’u noho aimoku ana maluna oke kulanakauhale makamae no a pau o ka honua nei.

                                                                        Aole i pau.

 

NUHOU KUWAHO

 

KE KAMA ALIIWAHINE O WALE.

            Pinepine loa na ninau ia ana ma ke kulana hoomanawanui hea la e auamo ai ke kama aliiwahine a ke Keikialii o Wale i ka iaahia o ka hopena o keia hoohihia ia o kana kane i ka piliwaiai.

            Ma ka hoike a kekahi kamaaina o ka halealii Malaboro i ka mea kakau nupepa, he oia mau kona hiohiona mohala maikai ---a me ke kupaa o ke kama aliiwahine e like no me kona

haawina mau i kamaaina ia o ka hamau, oiai nae e lele ana ka hauii o ka lehelehu i ka hopena mauliawa o ke Kekialii ma Sandringham.  Aohe no ona wahi ano kanalua iho i ka puka laelae mai o kana kane me ka lanakila haaheo mai keia mau hoohihia wale ana.  O ka haluku ana o ke kualau o ka hoowahawaha me ka hoinoino a puni ka aina, he pakeu loa aku no kona ehaeha mamua o ka hiki i ke kama aliiwahine ke hoomanawanui.  Ua hoehaeha ia oia a ua hookaumaha ia no hoi mamuli o na paluku olelo a na nupepa, eia nae, aole loa oia i hoopu-a ae i kekahi olelo e ahewa ana i ke Keikialii.

            Ua haaheo ke Keikialii ma ke akahai me he ia, aohe mau hookupikipiki’a ana nona ua heluhelu iho oia i na olelo a pau i hoolahaia e pili ana ia kana moo-hihia, a ua hoouna aku la no na nupepa America a me Farani i wahi e maopopoai ko lakou manao ma ia mea.  Ua hoomau aku no hoi oia i ke ku ana imua o na kue ia mai nona me ka mahiehie a me kaopu inoino ole.

            Aohe no hoi he hookahi i haliu me ka hoailona o ka moho oiaio ma kela kumu  kue Sir Wm. Gordon Cumming mamua o Maku@ o Lorne, ka mea i koho wale ia aku ua hawahawa pu iloko o ke kue, a o ka mea hoi i muka makawelawela loa ia e ke Keikialii o Wale he mau makahiki i hala.  Ano nae, ua loaa ka manawa pono, o ka panai aku i ka hoomaau, o Kaku Lorne hoi, ka meia laia na ipuka pepeiao o ka moiwahine, e kulia auanei kona mau keehina e kokua i ka awahia o na mea a pau no kona kaikoeke.

            O ke Duke o Edineboro hoi, ka mea i hoomaopop ia aku kona hoomamao loa mai ke kae o ka lua piliwaiai, eia oia ke pee nei me ka hoonakola maalea ana no ka hopena o kona hoahanau alii e hooweliweli ia la.

            Ke hoole la na poe kakau nupepa o Ladana ma ke kulanakauhale o Berelina, aohe huaolelo a mau hoikeiki manao a ka Emepera Williama i ka Moiwahine Victoria a poe e ae paha e pili ana i keia hihia o ke Keikealii, koe wale iho no kona hoike ana i ka manao kaumaha nona, a me kona manaolana pu e hulihia na manao hoowahawaha o ka lahui mai ka hookahua ia ana.

            Ua hoouna palapala ae o Lady Gordon-Cumming i kekahi hoa’loha ona ma Ladana e hoike ana, aole oia i menemene iki no ke aia ona i lawe ae ia.  Ua Hooluolu ia oia no kona home hou me na hoike o ko Sir Williama pulama ohohia ia e ka lehulehu iaia i hiki mai ai maanei.

 

HOOKAHUA HOU KA LOKAHI

 

            Ladana, Iune 22. – Ua malamaia ke anaina mare o Lutanelu-Konela W.E. Montegomery me Miss Albert Ponsonby, ke kakauolelo ponoi a ka Moiwahine Victoria ma ka luakini Welinetona Pa-kaua.  Maloko o laila i akoakoa ae ai na alii, oia ka Moiwahine Victoria, Keikialii o Wale me kana kama’lii wahine, na Duke kane me wahine o Conau, a me ka lehulehu maka hanohano mawaho ae o lakou.

            He mau noonoo wale ana no kai nu hele ae iwaena o ia anaina, i na aia he like ole mawaena o ka Moiwahine a me Keikialii o Wale o pili ana i ka piliwaiwai, e lapaau ia ana no ia mamua o kona hoomailo mau ana aku.  A he oiaio no ia, oiai, i ka wa a ka Moiwahine e hooluolu ana ma kona noho, ike aku la oia i ke Keikialii o Wale a me ka ohana aill ma kekahi aoao mai ona.  Me kona helehelena iini kulo hoi, ka pulakaumaka a ke anaina o hakilo ana i kona manao akahai, ua haalele iho laka Moiwahine i kona noho me ke kuoe kapekepeke ana aku no kahi a ke Keikialii e nonho mai ana me ka helehelena mahiehie, o aku ia ka Moiwahine i kona lima imua o ke Keikialii, iaia i hopu mai ai, kulou iho ia oia a honi ika lima o kona makuahine me ka muki e lohe ia ana a puni o oko o ke keena.

            Ua hoohaia iho ia laua i kekahi manawa malaila iloko o na kamakamailio, a ua lilo keia i mea hoohihi loa na ke anaina e makaikai ana.  Ua kahiko ia ke Keikialii me kona kapa piha o ke

kulana @ o ke kahua kaua, a oiai he la pumehana loa ia, ua hoopuai ia mai la na kulu hou maluna o ke Keikialii.

 

Ka Heehiki e ke Keiki.

 

“Ua hoohiki au i keia la aku nei i ole e inu, ole e puhi, ole e nau a i ole e olelo ino.  Ua manao au he mea hewa loa keia mau mea a pau.  Henehene mai na hoa kula ia’u me ka olelo, “Ka! Lapuwale oe!”  No kuu inu ole ana i ke saida.  Aka, alia a ike oukou!  Ua hana ke Akua i na apala i me na kakou e ai ai i ka wa i pala pono.  Mamua aku nei ua ai au i na apala maku, a ua nahu ino kuu opu; mai loa au.  Ma keia mua aku, e koho ole ana au i na apala make a me na apala palaho; a o ka wai awahia o na apala he mea ia e lilo ai na pokii i poe inu saida, a mahope lilo no i mau kanaka inu @.  Alla au e ae e puhi kikalika; he mea ino ka @ ne na mea a pau.  Paipai kuu Baibala ia’u i ole e hoohihhi ino.  No ka mea he aloha i ke Akua.  Kuhi anei oukou e hiki au e hoino aku i knoa inoa?  Nolulia ua kakau au i kuu inoa malalo o ka hoike, a ke noi aku nei au ia oakoa a pau e noonoo pono no keia mea nui a e kau pu i ko oukou inoa.

                                                                                                            WCTU,

Honolulu.