Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 29, 18 July 1891 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

I H»uaii me Kamehameha na k ini|>opo ana i ka aulna la - • ma > kiki. I k «naono a keu makal kuhulna i v ;!.»nakauhale o Honolulu noi, p I• ».i iki oka aihue. i ia ke alanui o Puuloa, K. t hooholo a ke Koml»ina rr,i, tn.ii ke alanui kahiko mai. ".I'ii mau Icta a me 2,705 l ma}H'|»m i hfK>una ia aku ma ka }vu»hi Z»»Un<lia o ka Poalua l u*-i. i< i ll;tmuku, 2 Ilope llumuku, k «|>« tia m;«kai, 3 iuUtnela, 3 ka,tiH a ii)4* ♦'•o makui, <•!)» nae he { pku loaa oka aihue. k Ki i i Pimlua iho e ku mai ai ku kuilii Au-trHlii« tm«i Ka}mlaklko i), 111<■ n.< nu liou ona aina e9O 1 }'.i I 'l'ni'uma" waie no. 1h l<>he mai makou, e au loa aku * k < fio)K* Kakauoleio mua okn hu Kiekie i Aiuerica e hooniole i iua ikf» kanawai amo Kakaolelo. r.i lawo ia aku e ka make I ka w.iu.i nei, mai Palama aku, ke rikl hou ioa a Mr. I. D. laea a h wahine, me ke aloha nui in. Aia kukui uila a Madame Vl< k<' hoomnhuahua a© la Ika p»na okn lapala|m ahl. Loaa ka lea ui. kjih. lii u kamahele makal:«i ii<»:iua. I » mnke I kf N,ibatl aku nel i i 1. malokoo ka Halemai Molwa--1 o Kaulua kekahl o na luna < .1 inai pupule, mai na pulapu mai 1 ■** iaia luai kc Kilipaki pupule n.n. (1 hiM.pai ia i mua o ka Aha i *"iutlu o Ah Piana, no ka hewa >i ittHiw<ti «*ifa i hopu ia ai oia i ka > .kahi aku nei, he $300 me na ;«>in*, h uti hoopii hou oia I ka Aha iU klf. i i«.lrli»ae kekahl hoike ma ka kokua i ke aupuni no kahihia i) miwai «i/d, ua pau ka hapalua Hmim lulu uei 1 ke komo iioko o 1 hana. Aohe io no I kana mal M ho oinio. Heeluamau kaa ahi e ahu nel 1.:« ka uwapo o ka llul Hooholo i kunhi Pīlialna, no Llhuo a me il.ik>«we]i pakahi laua a I keia heaku e hiwili in al no ko iu.i mau wahi. 1.1 hoemi ia ka uku ona ohtia lua Pele ma na mokuahi »rm īnliiii elua, he $70, ke holo ma L.kitii laina a hoi ma kekahl, pau 1 u uie n* uku hotele o ka lua iloko " ih uku houkahi ana. Ke hot>maka nei na hoike o na 1 kul» aupuni a me na kula kuukoa o k kulanaaauhale nel I kela hehe- <> n.,i, mai ka Pimkahi mal neikeia ht 1* nna, e like no me ka hoola- ( * ;« kM Papa Hoooaauao. U hiule Iho kekahl pauku hao a {ono iiuna o ka manamana wa- *■»*• nui o kekahl Pukiki poo la I k < i\xtlua nei, a pepe loa. Ama k'. ke kauka nana ana, ua okJ la iiNinamana wawae la. ililo Journal—"Ke manao nei au he makehewa ke ake ana aku e i« ke Alanui o ka iua o Pele Kakina). Ua honlolohe auwal Iho | ia-i fca Mm Mahalo ia, aole oia e ii lki ana no ko makou makeuakf. l'a hauk» kekahi paahana lapona m 1 ka hale wlll mal e kukulu la nei no ka mahiko o £wa, I ka Poalu»i hula, aua eha loa la. Ua ia ve ia mai 1 Uooolula mI, a holhiliilUhalemal. UakaoHaloata knooola.

He mau ho .loilloli o na Kumu Knla ka ka Papa Hoonaauao l hooholo iho nei no kekahi mau kula, mamuli o ka haalele mai o kekahl mau kumukula a 1110 aku ma kekahi inau olhana e u>l'a halihali mai nei ka moku kalepa John D. Brewer mai No loka mal, no Honolulo nel, ia 100 mau tona lanahu, 10,000 mau pahu aila mahu a me 30 mau kaa ukana no ka Hui Alahao o Oahu. £ hoi mai ana kekahi mau ohua Kamaaina o Hawali nei maluna mai o ka mokuahi Kaleponi o keia Poalua ae, a maiia paha aoie no e ole ka makahehi mai o ka poe kamahele ia Hawaii nei. Ma ka hookuku kinlpopo a Honolulu aie Hawaii I ka Poaono i hala, ua haule no ka Hawali i mullwaa toe ke koe hookahi kome ana i koe a ka Honoiulu aohe I paanila. Kia na puni, Honululu 7; Hawali 6. Ma ke knai kuditla ia ana o ka banakarupe oF. H. Redward I ka Poulua nei, ola hol na hoolimalima o ka pahale, ke kahua ame na lako mikini hana o ua mea banakarupe la, ua iilo aku no ia ia Ah Hee pake, no ka $4,850. Ua ku mai ka- moku kuna Hawaii Mere Poka i ka Poaono i hala, inai ka mokupuni lepo manu mai o Lysan, iloko o umlkumamalwa mnu la holo. Ua lawe mal oia ia hookahi hrneri mau tona lepo manu no ka Hui nona ia hana guano. O Hale Kanawi, ke kelki i hoopiiia ai no ka laweola inamuli o ka make ana o Simeona tna ko laua hu kaka ana maluna o ka oneki o Klnau a hina llke ai iluna oka uapo a haule loa Iloko oke kai, ua hookuu loa ia e ke kiure, oJ. L. Kaulukou ka loio.

Ua hoolllo la aenei kahl waapa mokuahl kulomoku o llilo i ku mai ai I ke ahiahi 0 ka Poakolu aku nei o kela hebedoma I hala, I ka Hul Kaa Ahi o Oahu a me Aina, a e hoihoi ia aku ana i ko kai malino o ke awa o £wa e hoohana ia al i keia mua aku, no ka pomaikal o ka Hui Alahao. Ua holo aku ka mokuahi ZealanUla no Kapalakiko I ke awakea Poalua nei, me ka laweaku ia 47ohua kapena, 17,445 eke kopaa, 2,275 eke laiki, 1,528 ahui maia, 50 puako, 154 pahu huaai, 2 pahu hulu inanu ame 20 eke guano. O ke kumukuai o na waiwal i koho ia, ho $95,080.

I kekahi la o ka hebedotna 1 hala, ua puka aku la he ekolu mau waa o Kawaihue, me umi mau kanaka 0 luna o lakou, a holo aku la I ka law.'la hiaku. £in nae, ua puhia lakou e ka muknni a nalowale i ka moana, a im ka moku kiakahi o Mr. Hookuanui i huli aku ia lakou a loaa ae mawaho o Mahukona.

Ile nhaaina nul ke malamalaana ma Klpu, Nawlllwili, ka home aekai o ke keiki puuwai hamama o Kauai Wile Laiki, no ka hui aloha hope ana me ka Molwahine, ma ka Poaono nel, lulal 18, mamua o ka haalelo ana o ka Molwahlne 1 ka «•inokupunl klhapai" a pulelo mai i ka hoi no Honolulu nel I keia Sabati iho.

Ke moe ino nel ka i>o o ka Ilamuku I ka Makal Nul o Hawail, a e oki la aku ana kona poo. £hia mahina pokole i kne a okl pu ia kona poo I ka wa e loli ai ka Aha Kuhina. Eao 0 papapau pu Ika lua hookahl. Aole na ka akahiakahl e hoopau I ka maamaalea. «Mai manao ino aku, o manao ino ia m«i. £ llke me kau e ana aku ai, pela no e ana ia mal al nou."

Ma ka mokuahl Zealamlia e haalele iho ai la Honolulu nei ma kana huakal o ka U 11 «enol 0 Augate, 0 kau aku ai na keiki o ke Kula Kamehameha I puka ola o Bamttel Keliinoi a me Charlee Klng, malalo ona lilo eka Hon. C. R Blshop a holo aku e komo I ke Kula Ao Kumu o o»wpgo, Nu loka. Malaila e hoomahuahua hou ia al ko laua Ike ne ka lala hoomaamaa kumuao. Imua aku e na Hawaii I

I ka Poakahi nel, maloko o ka halekula Hawaii o KawaUhao, I holke ai na kula olelo kamaaioa o Kawalahao, a W. Kaikuahlne kumu; Kiumakapill, J. P. I** kumu; Pauoo, L. Laloakolo kumu; a me Homa (w), Mr». Killklna kumu. Oka hulna ona haumaoa o kela mau kola i hikl ae ma kela la holke, he 49 wale 00, e averiga afla nui ka 19 haumana oke kula. p«u aku ka nul 1 na kolo oamu» ka anol aoa iehelehe pokako o k«U mao la.

0 kēkihi o m hiMhmi nai Im I o oa k«lkf polaml o Alliolaoi Hale, | oia ka hoopoa 010 I» oom Uk* ona poka uiinl maloko mal, nolaila ioa e paiia ako mawaho oei f he hoholo wale no la Ilona, oiai aohe i hoopaa ia. Pehea ta keia Ua hookaa ke kiare Hawaii ia Ailoene Buki I ka Poakola nei mal kooa hlhla laihll» I hoopii ia al oia, malalo oka olelo Ike lohe pepeiao a hookahl wale no hoike a ka aoao pale, oia o Hoo. A» luoamakaalnaiu o ka Apana 3 o Honolula neL ] Ma ke koai kadaia ia aaa o ke | ahupoaa o Kokuau ma Hilo, Ht- j wali i ka Poakolu nei, ua lilo aku no ia no ka $4,000. O keiaahupuaa he 4,840 mau eka, no ka waiwai o J. D. Mllla i make, ake paa nei malalo o ka hoolimaiima no uml makahiki ma ka $250 km hoolima* lima o ka makahiki. i Ua pae palekana aku ka Moiwa- i hine a me ka huakai I na aekai o Nawiliwili i ka hora 5:30 kakahiaka Poakolu, lulai 8, a mawaena o na leo huro I hooho ia e na makaainana aloha alii, a kamoe loa aku la ka huakai alii no Hale Nani, oia ka home oke keiki lalawai Wile Laiki ma Lihue, he elua paha mile mai ke awa aku o NawiliwUi, a ma-. lalo aku o na pio hoohiwahiwa, k&hi hol I a|H> ia mai ai ka Moiwahlne e na lima ohaoha o ua keiki papa la me ka leo i kahakaha ia ma ka lapauwila, 4< He mai!" 1 ka Poalua nel, lulai 14, ua waiho aku na kuhina I na inoa malalo Iho, no ko na Lunakanawai o ka Aha Kiekle apono mai, no na apaoa o Kauai i kuhikuhi ia ma na hookohu, penei: £ Kaaloa, Hope Makal nui o Koloa, i lunakanawai no la apana, ma kahi o A. W. Maioho i make; B. Kaiu, Hope Makai nul o Kawaihau i lunakanawai no Waimea; R. Puuki, ua hookohu hou la i lunakanawai no Hanalei. Ua hoouna la aku keia mau hookohu ma ka Mikahala oka Poalua nei, no ko ke Kuhina Parker kakau inea pu mai.

Ua hopu ia kekahi Pukiki o Kohala I ka la 4 nei o lulai, no ka malaina okolehao, a ua hoopai ia he $150. £ia ke kumu, ma ua la kulaia la ona America, ua kono aku keia Puklki ia elua kaiko e komo iloko o kona hale e inu waikeke ai. Ua ae kela mau kaiko I ka lokomalkal o ke Pukiki, a ia laua I inu ai a ko'u ka puu, ua ike lihi aku la laua I ke ku inai o kekahi omole okolehao, a lele aku la e hopu i ke kanaka malihini I kuhihewa ai, he mau hoaai laua ne kona lakomaikai, eia ka auanel he mau enemi kumakaia laua iaia.

I ka la Sabati nei, lulai 12, mahope o ka pau ana o ke Kula ana a Mr. P. C. Jones i kana papa kula Sabati ma Kawaiahao, ua makana aku la na haumana kane ame wahine o kana papa iaia me ke kookoo ona laau Hawaii' lehulehu i hana malkai ia me ka maiau me ke kuau gula i palapala la me na huaolelo "P. C. Jones mai kana papa Kula Babatl mai, lulai 12, 1891. n O keia makana, he hoike la o ko na haumana hoomanao nui no Mr. Jones ka lakou kumu e liuliu nei no ka hoi i Amoiiea. Ua noho kumu kuia Sabatl o Mr. Jones no Kawaiahao mai ka 1860 mai, koe kekahi mau malama i lilo ai i Kaukeano a me ka wa omaimai a i holo paha mawaho aku o Honolulu nei. O kana papa, ua kukulu ia no ia maluna o kekahl kahua, oia kou ike 1 ka malama nou Iho ma keia ao a me ka malama no kela aoaku, a ua nui ka poe Hawaii 1 hoopomaikaiia ma kaua hoohana ana pela.