Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 32, 8 August 1891 — Page 1

Page PDF (1.70 MB)

This text was transcribed by:  Christine Rosenfeld
This work is dedicated to:  Hawaiian Language Students

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Me Ko Hawaii Pagaina I Huila.

 

Ke XXX.  HELU 32.  HONOLULU, POAONO, AUGATE 8, 1891. NA HELU A PAU, 2349. 

 

@hoolaha Loio.

@SA,@ a ma ke Kanawai. 

@ AIO PALAPALA 

@ Kaahumanu @

 

 

M. Lowrey

@ ka LEHULEHU @

@ PALAPALA A HE Na

@atala HOONIKS

@ me W.R. Kakela

@ao makai o ka Hale

@olulu. 2331-7m.

 

 

@ BROWN, @ Kokua ma ke Kanawai

@ HOO@ PALAPALA NO

@MOKUPUNI O OAHU

@: Ma Alanui Kalepa

2331

HITCHCOCK, @kuki)

@ma na mea a pau

@ ma ke Kana@ai

@ BILA AIE ME KA AWIWI

@ Hawaii.  2881

 

 

@ P. KAMAUOHA,

@ a he Kokua ma ke Kanawai

@ ka Lehulehu

@ Haawi Paiapal@ Au Mare

No Kohala Akau.  Hawaii.

 

@ ANA AINA. 

@ Kohala Akau, Hawaii

2331

 

@ R. KAKELA,

@ Kokua ma ke Kanawai @ HOOLAIO PALAPALA

2881

 

@OCH JOHNSON,

(ENOKA.)

Loio a Kokua ma

 ke Kanawai,

@ioa pau o keia Aupuni. 

@ Palapala Kope no ka

@ Kona, mokupuni Oahu.

@ Hana, helu 15 alanui Kaa

@ma ke keena nua iho nei

@ Aehi.  2331 

 

 

@AM C ACHI,

@ he Kokua ma ke Kanawai

@mus o na Aha a pau o kela Au

@. 

Notari no ka Lehulehu a Boroka

@ Waiwai Paa. 

Keena Oihana, Helu 36, Alanui

@epa, Honolulu, Oahu.  2881 

 

 

JAMES M. MONSARRAT,

(MAUNA KEA). 

@ a he Kokua ma ke Kanawai,

@ NA HOOLAIO PALAPALA. 

@ no na Palapala Kuai, Palapala

@, a me na Palapala Pili Kana

@ olelo Hawaii.  Da’a no ka

@ mo@ ma @ Waiwai Paa. 

@ Hale Puhuku hou ma ka

 @ Waikiki o ha Hal@. Alanui Ka. 

2331

 

 

LILILEHUA,

@ MA KE KANAWAI. 

@ Palapala no ka lehulehu, kakau

@ a Kuai.  @malima, Moraki, me

@ pili Kanawai a pau @ Kawehionamauu Kaluaaha. 

2@1

 

 

WILDER & CO., (WAILA MA.). 

@ Kuai Papa a me na Lako ku

@ hale o na ano a pau, a me na

 @ a pau o pono ai o ka hale. 

@Alanui Mo@wahine me Papa. 

@1

 

 

WAILA MA,

A POE KUA PAPA O NA ANO A PAU. 

E LOAA ME KA MAKEPONO MA KA

Pa Kuai PaPa o WAILA MA,

Alanui Mo@wahine, Honolulu. 

@

 

 

J.T. WATERHOUSE,

(WALAKAHAUKI,). 

Halekuai o na L@le Nani Panio! 

LAKOHAO. 

He Lake Hana Mahiko,

A PELA AKU HE @ WALS. 

At@al Molwahine, Honolulu.

23@1 

 

NANEA KAMAHAO

O KE

KEIKIALII

ROMEALA;

KA

Ui Kila Mageneti

O PARAMERI.

 

Ka Nani e haule ai ka Honua;

Ka Mahina Meli o Salaredina;

Ka La aloha o Mulisedera;

Na Kulu Koko kamahao Ekolu.

 

Na Ui Hookelakela

O KE AO HOLOOKOA.

 

NA NANI

Puuwai Uahoa o ka Honna nei

A O KE

Kila Mageneti o ke Aloha, “O Purameri no ia.”    

E Like me ke kamahao o ka hoea ana mai o ua papaaina la, pela no ke kupaianaha o kona nalowale ana aku, a ua lilo ia mau mea I mea hoopohihihi I na noonoo o ka moiwahine Mesina, a ola ka ua molwahine la I nalu iho ai iaia iho I ka mana a me ka ike maoll o kela kilokilo. 

            A I ka hala ana ae o na minute o ke puikaika o ko laua mau waihona ai, la wa I oehu koke mai ai ka moiwahine no ka laua huakai madaidai I ke kulanakauhale Momi o Mesina, ke kulanakauhale non aka inoa I haku ia ma na halelu e ka noeau a loea mua loa o kea o nei, a o ua halelu la oia no keia:

“Puka Momi ao laelae

Na kihapai gula nani no

Na pohaku o Iasepi

No sapeira o Aitlopa

Na alanui alohilohi

Kulanakauhale pomaikai.”

            O keia mau olelo a ka moiwahine, o la ka ke keikialii Romeala i pane aku ai:

            He momi o Seira ua hiolo la, he he momi o Ierusalema ua helelei ia, he momi ke kulanakauhale o Davida, aka ua weluwelu oia, he pohaku uia hoi ko Babela, aka aole oia i hiki i ka lani a hulihia e, he hao a me ke keleawe ko Babulona nui, aka ua nohaha a weluwelu liilii oia me ka leo hookahi o Alahe; alaila e ka moiwahine, e like me ka hiolo ana o keia mau kulanakauhale pookela, pela no auanei e hiolo a helelei ai ke kulanakauhale Momi o Mesina, ano e ka moiwahine, ma kaua i ka lealea no ka puka Momi ao laelae. 

I ka hooki ana iho o Romeala i kana mau olelo, ia wa i ku ae ai ka moiwehine Mesina iluna a komo aku la laua no ka ipuka e makaikai aku ai i na palena o ke kulanakauhale Momi.

Ma keia wahi i hoomaha iho ai ka peni a ka mea kakau, oiai o kahi a ua mau kamahele makaikai la i ka nana o ke kulanakauhale Momi i komo aku ai, ua uhi ia iho la me kekahi paku silika manoanaa e hiki ole ai i ka ikaika hoolele o ka malamalam o ke kuku ke pual mawaho, a ko ua mau kamahele makaikai la paha ka mea i elelo ia—

O ka ane-ka ka’u i lohe aku

Ka haukawewe a na kaulahao

Le-ko ka huila o ka hoeuli

O ka aina keia

Ua ku i ke awa. 

            He wa ia no ka pihoihoi nui a me ke pioloke o na ohua, a i ka wa i hemo ae ai o kela paku sillka manoanoa a kana i ike mua ae nei, ala hoi ike la aku la ke keikialii Romeala e noho alli ana no ke kulanakauhale Momi o Meaina, a o ka moiwahine hoi he mau helehelena kona a ka mamina no kona kulanakauhale Momi, alai ua nohaha a weluwelu liilil la Romeal. 

            Aka e ka makamaka, no la mau minute waie no @ la, @ he mau @kona mahope iho o kei manawa a kaua i ike ae nei i kela mau nanaina maluna o ka moiwahine, ala hoi, olino hou ae ia ke ahi o na manaolana hauoli o ka uahoa, a o ia ka ua moiwahine nei i pane mal ai:

            Ae—i keia po haule iho la au ia oe, apopo hoi na’u ke eo a kaua, a aole loa e hiki i kou ike kilokilo ke kuailo mai i ka mea huna pohihihi loa o ka nohoaiii o Mesina nei.

            Ua haawi aku ke keikialii i na mino aka ano pahenehene ana maluna o ka moiwahine Mesina a liuliu pane aku la oia:

            O kei kahi a’u i iini ai e hui he alo a he alo me oe no ka hoolilo ana aku hoi i ka mana o keia kanawai ino au i kau ai i mea ole, a oiai nau ka ninau, ke hoike aku nei au i ka mea huna pohihihi o kou nohoalii a o ia keia, ua loaa oe ia’u iwaena o na pua a iloko o ko lakou mau luhiehu kau ipo o na ipo, a o ua ipo ia au, o ia no ka “make.”

            Ae, e ka moiwahine; he ipo aloha loa nau keia mea o ka make, a ua oi aku kou minamina iaia mamua o ke ola makamae o kou lahui au i iuku ai me ka puuwai hohe wale o ka pakaha, a ua make malalo o kau mau hana he lehulehu wale o na kanaka ui.

            A i keia po a kaua e kamailio new, ai he tausani o na tausani i make ia oe; no ka mea, he halawai ana ko ka po, a he make wale no ko ke ao, a o ia mea hookahi au i hana ai maluna o kou lahui, o la no kau e manao mai new maluna o’u. 

            Nolaila e ka moiwahine, i keia po he ipo au nau a pela hoi eo na’u, a i ke kakahiaka o ka ia apopo e haawi aku ai oe ia’u no ka paepae oki poo a kou puuku nui; aka ua hiki no, ua a-a au me kuu kino a pau e make malalo o ka hanohano o ka hana a’u i hele mai ai. 

            Ano e ka moiwahine Mesina, e hoomaha kaua i na luhi o keia po, a i ke kakahiak e haawi aku ai oe la’u lloko a na lima o kou puuku. 

            O kei mau olelo a Romeala o ia ka ka moiwahine Mesina i pane mai ai:

            Ua loaa ia oe ka mea huna pohihihi o kuu nohaolii, aka o ka hiki ana nae ia oe ke hoopakele i kou ola, aole loa he mea nana e huikaia ia oe mai ka mana aku o ko’u mau kanawai. 

            Ae, wahi a Romeala i pane aku ai, na ke kakahiaka o ka ia apopo e hoike mai ina he mea hiki i ka hanohano o ka’u oihana i poni ia ai ke hoopakele ae ia’u mai ka make @ a i ka lanakila.

            Ua lawa e ke kilokilo! ua lawa; e hoomaha kaua i ko kaua mau luhi ma ke ano i hookahi o kaua luhi ma ke ano i hookahi o kaua pena i kei po a i hookahi hoi wai o ka like no ka wa hope loa.

            Me keia mau kukai olelo ana a u amau opua ia, haule aku la laua hooluolu i ke koena o ia po, a no ka wa hope loa hoopuka ae la ke keikialii Romeala i keia mau olelo:

            Halo me ke kulanakauhale Momi o Mesina no ka wa hope loa!

            A he mea oiaio e ka makamaka, ua pio iho ia ke kukui gas o ka rumi opera o ua mau opua la, a o na puka aniani a me na olepelepe o ke kuianakauhale Momi, ua pau ae la i ka hioio i ka ua mea o ka nui pouli o ua kulanakauhale new, a he mea ole nae ia nu ipouli i ua mau opua nei, a no laua paha kei wahi hooheno ana:

            Mea ole la pouli nui

            I ke kono a ka manao

            E ake aku ana no e ike

            Kahi wai o Punalau.

            Ano e ka makamaka eia@ kaua ke ike hou nei ia Romeala e noho kapena ana no ka w@ kialoa o ke aupuni Me@ina, a @ no hoi ola i haalele i ka hoeoli a hiki i ke kamumu ana a ka ihu o ka moku i ka lae aa, a akahi no oia a ike ua @ ka i ka aina. 

            O kei wa a ka moku o ke keikialii Romeala i kau aku la i kula, o la no ka manawa a ka pawa o ke kakahiaka o kolo@o mai ana me kona malamaiama moowini, a ia lana no a hoomaha iho i na luhi a ke aloha, aia hei pa-e nahenahe ana he wahi leo me keia mau olelo:

            E Romeala! E Romeala kau haku!!  El oi@olu @ oe e k@ mai ia’u i kekahi o na @ooleio kamahao a kapaianaha loa o ke ao nei, malia o ko’u lohe hope loa ana aku no paha kei i kou leo a make aku oe i keia kakhiaka no ke komohewa i ka mala a ke alii. 

            O ka mea non keia leo hone o ka wehena kaiao me he ipo la i ka poli, o ka mea no ia i kapa ia o ke kulu koko kamahao ekahi, a o ke aka kino wailua kamahao loa hoi.

            Nolaila i ka wa a ke kulu koko kamahao ekahi i kahea aku ai ia Romeala ia wa i pane mai ai o Romeala me ka leo o ka mea i maopopo mua no kona hopena. 

            “Ekuu kauwa hoolohe a hoopono aia he mau minute wale no i koe a wehe mai ke alaula, a ke hopohopo au aole paha e pau ana ua moolelo kamahao la a o ke ao e mai no ia.” 

            Pane aku ia ke kulu koko kamahao ekahi, “heaha auanei hoi ka hewa, o ko’u lohe hope aku ka paha la i kou leo he ma-u-no ia—

            I hookahi no kiss he ma-u ia

            Auau i ka wai o Punahoa.”

            Na keia pane a ke kulu koko kamahao ekahi, o ia ka ke Keikialii Romeala i pane mai ai me keia mau olelo wehe mua loa o kana moolelo kamahao o ka wawahi kanawai a me ka hoohiolo nohoalii, a e heluhelu ia e na makamaka heluhelu me ke akahele a me ka malie loa.

            Wahi a ua keikialii la; “Aia maluna o kahi mokupuni pohaku o Arabeca e noho ana kekahi moiwahine nona ka ino o Ziohara, he moiwahine oia i piha kona puuwai i ka haaheo a me ka hookano, a o ka mea @ana i hooi pakela loa aku i ka haakei o kona manao oia no ka nui hewahewa o kona waiwai.

            He ma-u-a a me ka makona kona ano a o kana hookele a me kana hooponopono aupuni ana aia no ia maluna o ka alunu o ka hookaumaha a me ka makee o ka hoopilikia. 

            Oiai oia e noho ana iloko o ka haaheo a me ka haakei nui o kona naau, ai hoi kipa aku la ma kona aupuni kekahi keikialii opio mai na aina mamao loa mai o ka hikina, a me ua keikialii ala haule iho la ua moiwahine new iloko o ke aloha kulipolipo no na keiki alii malihini la.  Ua hookuli aku oia i kona waiwai i kumu e loaa ai na keiki alii malihini la iaia a no na la lehulehu; aia hoi hei aku la ua keikialii la i ke anapuni a ua moiwahine nei. 

            Ua berita ia ae laua iloko o ka hipuu paa loa o ka nohona maemae o ke kane a me ka wahine a no kekahi mau makahiki lehulehu o ko laua noho aloha ana iloko o ka berita aia hol ua hoomaka mai la ua moiwahine new e iho mai ke kiekie mai o kona kulana a kapapa aku la iwaena o na kanaka opiopio a ui o kona aupuni, a o ke aloha hoi ana i moe make ai i na kau i hala, ua komoka hoowahawaha iloko o ka naau o ua moiwahine la, a o ka lealea a me ke kuulala ana iaia iho iloko o na hana haumia me kona lahui ponoi, oia kana i hauoli loa ai.

            O keia mau hana a @ moiwahine Zlohara nei, ua hoehaeha mai ia i ka naau o kana kane, @ e like me ke kane e makee ana no kana wahine a pela ke keikialii i ukali aku ai mahope o na kapuai ulaia o kana wahine me na huaolelo o ka makee a aloha wahine, aka o ka pane a ua moiwahine la a ka lokoino ola no keia.

            Mai ukali mai oe ma ko’u mau kapuai, o kau aku auanei au i ka maka o ka pahikaua mai@na o kou kani-ai.

            O keia pane ua@oa a ua moiwahine la, ua ike ia me kekahi pahi oi lua i helehele aku i ka puuwai o ka moi opio, a huli hoi aku la ola no ku laua halealii me ka ehaeha nui.

            Ua noho hoomalu iho oia me ke kaumaha a ehaeha, aka o ke aloha iloko o ka makee wahine, kapee ae la ia i na olelo a kana wahine i kaupale mai ai, a ma kekahipo, a kana wahine i haalele mai ai i ko laua halealii ala ho@ na ukali hou aku la oia mahope o na kapuai o kana wahine.

            Aole @. 

 

 

NUHOU KUWAHO

KO @ILE MOKUAHI KAUA HO@.

 

            Ladana, @ulai 21.  Ua loa mai i ka mupepa Manua na lono mai Lisebona mai e hoike ana:  Ke upu la aku new, e ku mai ana ianei ka mokuahi kaua Kile Errazuriz.  Ua hiki e mal nei na haole Farani akamai kipu a me na luina Sepania no ke kau aku maluna ona.

           

KIPOKA IA KEKAHI BERITANIA.

            Ua loaa mai maanei (Ladana) na lohe mai Kile mai ma ke ala mai o Buonasa Arisa, e hai ana: Ua kipoka aku o Peresidena Balamaceda ia Richard Comming, keikikane a kekahi kanaka Beritania i hanau ia ma Kile.  Ua piha na hale paahao i na poe pio, a he elua haneri e paa pio la ma Valaparaiso.  Aohe maluhi i hoopaa ia i na malihini.  Ke hoopau ia la na Lunakanawai, aia wale no a noho oluolu me Balamaceda. 

           

HULI MAHOPE O KA AOAO KIPI O KILE.

            Nu Ioka, @ulai 21.—Ua hiki mai nei ma kei kulanakauhale o Alexander Fierro, ko Kile Elele a Kuhina nui ma Berazila, me kana wahine a me ke kaikamahine opiopio.  Ua hoopouka ae oia i kona manao, “o na poe koikoi a pau ma ka aina o Kile, ke kue nei ia Balamaceda.  O kona mau hoa’loha oiaio mamu@, he mau enemi wale no lakou nona i keia wa.  He mau maiama wale aenei no i hala ko’u boole ana aku i kana noi ia’u e lawe i ka oihana Loio Kuhina a me kuhina Ao Palapala.  Mai ka la @ mai o Ianuari, ua kukala ae au no’u iho awau kehahi o ko Balamaceda mau enemi.  Aole wale owau, o kona mau kokua ikaika kai olelo peia  Aia he mau haneri maluna o na haneri i loaa ia lakou na wae e like me keia e hooiaio mai i ka’u mau olelo.  He ekolu o ka’u mau keikikane aia no i Kile.  He hookahi o lakou he haumana ao kanawai, a elua aia malalo o na hana aupuni.  O lakou nae a pau, aia iloko o ka puali kipi e paa ana i na mea kaua.” 

 

NA HOAO ANA E POWA IA BALAMACEDA. 

            Nu Ioka, Iulai 17—Ua hoao ia mai nei na hoolala e ulupa i ka Peresidena a me ka Hale noho, me ke dimenaita ma ka manao ia ana e eli malalo a ka lepo mai kekahi aoao mai o ke alanui a malalo pono ae o ka hale noho o da Peresidena.  Aka ua’hoohoka ia keia mau hoolala ma ka lohe e ia ana. 

            Mahope koke iho no o kela hoao powa maluna ae, ua hoolala hou ia no e powa i ka Peresidena ma ke ano penei:  Na kekahi wahine hapa Paniolo o Magareta Stratham me ekolu mau haole e ae e hele imua o ka Peresidena e noi aku kela wahine iaia e huikala mai i kekahi makamaka ona i paa pio i ke aupuni.  A ina e loaa i ua wahine la he anaina e kuku pu ai me ka Peresidena, alaila e noi pu aku oia aia he ekolu mau kanada a ae mawaho i makaukau e hooia i kana noi.  A in@ e kii ia mai lakou e komo i ke keena, alaila o ka wa koke no ia o keia poe e lele aku ai e hou i ka pahi a @ake ka Peresidena, o ko lakou wa no ia e kuahua koke ae ai i aupuni kuloko.  Eia nae, ua manui e ka Petesidena i keia mau hoolala powa i kona ola.  Nolaila, ua hoomakaukau ka Peresidena laia iho me na koa kiai, a ua ae ia aku ke noi o keia wahine e halawai me ka Peresidena me ka ukali pu ia e deia poe ekolu.  He poe wale no keia no ka aoao kipi i hoonalonalo he makamaka lakou no ke aupuni.  Nolalla, i ko lakou hele ana aku e hooko, ua hopu pio ia mai lakou a pau, ua lawe ia iwaho o ke kulanakauhale a kipu ia aku la a pau loa i ka make lakou eha. 

 

LANAKILA KE AUPUNI MALUNA O NA KIPI.

            Wasinetona, @ulai 20.—Ma na olelo waea i loaa mai i ke Kuhina noho o Kile maanei, ua hooi@lo mai ola i na lohe o ke auhee ana o na kipi o Kile ma ke kana ma H@o.  Eia na olelo waea, ua auhee na koa kipi i ka welelau o ka mahele koa ekahi o ke aupuni malalo o Kolonela Almarsea.  O na koa kaua @ hoi o na kipi malolo no ia o Kolonela Saavedia, ua pau aku i ke auhee me ka haalele iho ia elua haneri poe make a me ka heluna nui o na pio, me ko lakou mau mea kaua a pau.  Ua olelo ia, o na koa kipi i pau iho la i ke auhee, o lakou ka poe makaukau loa o ka puali kipi. 

 

KAHE KE GULA I RUSIA.

            Berelina, Iolai 21—E hoouna aku ana ka haole malam banako- Mendelosohn ia $7,000,000 mau dala gula i Rusia. 

 

            HE MAI LOA KO DON PEDRO.

            Parisa, Iulai 20—He mai loa ko Don Pedro, ka Emepera kaewa of Berazila mamua, e waiho la ma Vich.  Ua halawai mua ka Emepera me kekahi ulia a loaa la kekahi o kona mau kapuai wawae i ka eba, a ua hahai pu mai la ka mai ganagarene iaia

 

            KA MOKU HEIHEI HOLO LOA O AMERICAN HUI.

            Ua hoolilo ia ka moku heihei “Volunteer” o America Huipuia, ka moku e paa nei i ke kiaha makana a America Huipuia, i kialua, a ma ka po o ka la 23 o Iulai, ua hoolana ia aku iloko o ke kai mai ka pa kapili moku mai o Lawler.  E komo koke ana na kia elua, a iloko o elua hebedoma e makaukau ai oia no ka holoholo ana. 

           

            AOLE AE O SALIBURE E IKE AKU I NA KIPI O KILE.

Parisa, Iulai 20.—Mahope koke mai nei, ua noi aku kekahi mau haole kipi o Kile ia Haku Salibure, e keakea aku i na hoolawa ana o na lako kaua no ka moku kaua Kile Errazuriz ma kekahi awa o Enelani.  Us hoomaopopo la mai, ua hoole aku o Salibure i ke keakea ana aku e like me ko lakou makemake, no ka @nea ua like la me ka ae aku e ike i ka aoao kipi o Kile. 

           

            KA ITATA MA SAN DIEGO.

            San Diego, Iulai 19—Ma ka olelo a kekahi o na aliimoku o ke “Kaletona, i lohe ia ae ai i kei la, e haalele ana ka moku kaua ianei i keia Poalua ae a hoi aku no Kapalakiko.  E hekau aku ana oia ma na kapakai o Redondo no hookahi a elua paha la, mamuli o ke kono a ko Las Angeles mau makaainana i noi aku ai i ke Keena Kaua Moana i kekahi mau la aku nei i hala a ae ia mai.  Ua hoike pu ia mai hoi, e haawi ana ka moku “Itata i hoopaaa he $100,000 alaila holo aku no Kapalakiko i ka po Poalua a kakahika Poakolu paha, no ka hana hou ana.  E hoi hou mai ana ia no keia awa iloko e eono hebedoma, alaila kali no ka pau o ka hookolokolo ia ana o kona hihia i Sepatemabe aenei.  Ua hookaa ia mai ka uku hoo pai he $500. 

 

            KO KILE KULANA O KEIA MUA AKU. 

            Panama, Iulai 15.—Ke manao ia nei, e hoomau ia aku ana no ko Kile kulana e like me keia a hiki i ka noho ana mai o ka Peresidena Vicuna i koho la.  Alalla mai la wa aku e hoomaka ai na kukakuka ana hoeponopono o ke aupuni.  Ua ku ae ka moku halihali koa Maipo me na lako kaua o ka aoao kipi e lawa ai no na koa he 25,000.  Me he mea la o ka manao laulaba mawaena o na kanaka mai na aina e aku, aia ma ka aono kip.  Ua akaka loa ko no Beritantia hilinal mahope o ka aoao kipi. 

 

             @NELANI ME GEREMANIA.

            Nu Ioka, Iulai 11.—Me he mea la o ku mea ano nui loa i ike ia ma Ladana, oia no ka huakai a ka Emepera o Geremania I Enelani e hoomaka ana i ka ia apopo a hooki ma ka Poakahi, kana huakai e ike ia Haku Salibure ma Hatfield.  Alaila, ina aole mamua, he mea m@opopo ua pau ka hana.  Aole e halawai ka haku o ka puali kana ikaika o ke ao nei me ka haku o ke aumoku kana mana o ke ao nei me ke kukai kamakamilio ole ma na kumuhana lehulehu. 

            O ke kumuhana koikoi la laua elua o ka lawelawe ana e hoohana kekahi me kekahi i ke aumoku kaua, a i ole i ka puali kaua.  O na mea i hala aku ma@ua, aole ia ia hoomakaukau i alanui no ke kamakamailio a me keia noonoo ana.  He oisio, aole no ka ulia wale iho no keia kaikai ia ana mai o ka Emepera i Ladana i keia wa, @ahope koke iho o kona hana kuikahi ana me Auseturia a me ka Moi o Italia a kukala akea ia ae ka hopena o ka lakou hana.  Aole hoi he mea palaueka ko ka Emepera o Auseturia a me ka Moi o Italia holo ana iluna o ke aumoku Beritania a inu  kehakeha ae la no ke ola o ka Moiwahine o Eritania, oiai hoi ko laua hoa e makaikai kino ana la Enelani ma ko ano he malihini kiekio na ka Moiwahine, ke alii aimoku e noho alii ana maluna o ka aina e hoomalu ia ana e ka Ahaolelo, a o kana huakai mal@a o lilo i mea nui, a i ole i mea uuku, aka me he mea la he mea ano nui, a o kana kikaha loe ana aku la i Hatfield, malia o waiwai ole.  Ma o kona kulana Moi, a me Emepera no ke kanaha millions a oi mau Geremania wiwo ole a noonoo maikai, he mea hiki ole ke olelo ne aole oia e kukai kamakamailio ana me Haku Salibure ma na launa ana o na aupuni elua, a he mea maopopo loa aole e ole ka hooikaika ia o ko laua launa ana kekahi me kokahi.  He oiaio aohe mea i ike i ka mea i holo mawaena o laua. 

            O ka Maluhia, ka maluhia mau loa o Europa, me he mea la ua paa la ma ko laua halawai ana.  Pela lo no, ma ke ano hana, o keia haiolelo a ka Emepera ma Guildhale@.  Ala Hoko o kana mau hoola ana he kani oeoe o ka manao kuio.  Ma Enelani nei, me ka nana ole i na mea e kamailio ia ana ma kahi e, ke manao nei ka lahui, ua oi aku ka hookahua ia o ka maluhia i koloa wa mamua o ka wa i hala. 

            Ma Rusia a ma Farani, aole i apo maikai ia ka halolelo a ka Emepera ma Guildhale, aole no hoi kana mau halolelo e ae.   Ua hoea koke mai he leo hawanawana kuaki mai Sana Peteroboro, o ko ka Emepera o Geremania hookipa hookelkela loa la ana ma Enelani u alike la me ka hoehaeha loa aku i ka Emepera o Rusia. 

            Ma Farani hoi, ua maopopo no i na mea a pau ko ka lahui@ Farani nune ana, ina he hawa@wana a ina paha he hooho leo nui. 

            Ua kamaiilo akea he ka Emepera Williama, a ua oi @oa aku hoi ma na wabi malu no d@ mahalo nui i na hookipa i panee @ aku no kona hanohano ma E@land a mo kona hool hou ia aku o ka anoi@ ko Enelani ola hanohano @.  O ka mea i ulia iho ma Venice, ua like la me ka mea hope i ike ha ma Flume, he noonoo ana ikaika loa mawaho, @ oi aku paha i ko Eneland@ ponoi iho.  Ke mauao nei na kanaka ma Ladana, he mea ponon no @ ua Emepera a me na Moi ka holo ana iluna o ka mokukaua Beritania ma ke ano akaikai a ma ke ano poo aupuni, aole nac@ me na manao hana i hoolala e la. 

            Aole pela ka noonoe ma ka alna puni ole o Europa, a pela hoi i ka wa i ike ia ai keal mau mea ano nui elua, e uhai ana kekahi mehope o kekahi i ka wa pokole loa, ua lilo la i mea aui loa oiai hoi ka Emepera of Geremania e hoomomoa pal punahele la mal ana e ka Molwahine  o Eneland. 

            E hoomanao iloko o oukou iho, wahi a kekahi nupepe o Farani, unamuli o na hookahakaha kilakila o na hoolela na@uao i hoonee la aku ai na kanalua no ko Enelani komo kino ana iloko o ke Kuikahi Kahikolu. 

 

            Ua ko mal ka i ka hors 6 kakablake @ wale o ka la 31 of Iulai, ka mokuahi “Monowai” mai Kapalakiko mai me 5 ohus kapena a me 11 ohua oneki no Honolulu nei a me na eke le@a me na nupepa a me 112 ohus o na papa like ole no na Panalau o ka Hema.  He mau hora wale no ka hekaa ana iho a ua Monowai new ma ke awa o Kou a kikaha loa aku la no kona alehale moana no ka pahu hopu.