Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 35, 29 August 1891 — Page 3

Page PDF (1.81 MB)

This text was transcribed by:  Matthew
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KUHIKUHI MANAWA HOLO

@hi me Aina o Oahu.

@WAI@

@ Manana Wale No.

@

 

HOU HAWAII.

@ Honolulu nei i ka @ P@, Augate

 

@ palapala nei a ko Hana @ M@ @.

 

@aku ka Hale @ ma @hi "Australia" o ka P@ @9 mau leia a m@ @.

 

@ ia aenei o W. @. Luna nui o ka mahiko @ kolu no lala @k@ Hana Maui.

 

@manao Iho e na poe a pau Poakolu ne e hiki mai ana ka la hanau o ko kakou Moi @ aloha nui ia

 

@ina iho kekahi pake o Mo @ k@na @la i ka auina la Poa@ ma ke oki ana i kona @ ka pahi umiumi a make

 

@h@ mai makou, ela ka eka@ Nap@opoo, Kona Hema, @, ke noke nei I ke nei ia Rev. @ ehoi mai e noho kahu @.

 

K@ makemake ia nei na haumana @ ke Kula Hanalima o Kauai @ku na @auinana I ka la @ @ mal@, oia ka la o hoomaka @ @ula.

 

@ 21 o Augate nei i hoo@ ai o Mr. Frederick W. @rg i Hope Kakauolelo no @ Hookolokolo Kiekie ma ka@ @fred W. Cater i waiho mai.

 

@lilo aku ia Mr. E. Rowell @ ke kuai kudala ia ana ka mo@ Hawaii "Mere" i ili ai a @ ia ma ke awa o Mahinauli, @ai.  Ke manao ia ka on a hou @ @ku e wawahi.

 

@ waiho aku ka Aha Kuhina i @a o Mr. J. K. Kupau i Luna@ai Apuna no Waianae, Oahu, @kahi i hoohakahaka ia ma ka @ke ana o J. P. Kama, a ua apo@ @ku ka Aha Kiekie.

 

@ haawi nei o B. F. Dilinaha@ keneta no kela a me ke@a @alani maikai o ka ulu ana i @e iho malalo o ka @ i@ha ke @.  O ka nui i makemake la, @analima tausani kumu laau.  @ no ua hana mikiala n@u e @ e konini ae @a la maka po@.

 

@a Poalua o ka hebedoma i hala @uo ia kekahi keiki haolo nona @ahiki he umi ma Hamakua@ Maui, o @.  Aars kona inoa, @ ka hibia ana o kona mau @ i ke kaula, a ua weluwelu @ole a ua pau ke kino i ka pa@ ole.

 

@ hoouna mai nei na makaainana @ Hilo Akau, Hawaii, i ka lakou @hoike aloha no ka ia hanau o @ Ahiaimoke Liliuokalani, ma ke @ o ka Poalua i hala, penei@ mau puaa, 2 pahu poi, 1 tini @, 1 tia@ pipipi, 1 eke opae, 1 @ opae a me 6 ope lau nahele@.  Ehuehu no o Hilo Akau e @ookelakela mai nei.

 

            Ua hoonaepopo ia mai makou, e @na ia aku ana ka moku kiapa Almy @ Maikoui@a e ka Papa Ha@il ma na la mua o Sepatemaba@, nolaila ke no@ ia nei na @makamaka ma Hawaii nei o ko ka@kou mau paahana uhane ma na mokupuni o ka lakoa o hoouna mai @ Kaka@eta o ka Papa Hawaii @a Honolulu nei, mamua ae o ia manawa i kau ai maluna o ua moku la E makeala.

 

            I ka hora 8 o ka po o ka la 22 o Augate nei, ma Walehu, Maui, ua noohui ia ma ka mare e Rev. J. P. Kuia, o Mr. John Kaluna me Miss Kawahine. Mahope o ka hipuu la ana, ua hohola ia he papaaina hoohanohano no ka paa mare, i kukai ia e ka nuu ana i na ono a na mea mare. Malaila ae kekahi poe haole@ me na lede o ka ua hoeha ili.

 

            Ua haalele mai ka mokuahi Australia ia Honolulu nei ma ke awakea Poalua aku nei, a holo pololei aku la no Kapalakiko, me ka lawepu aku ia 50 ohua Kapena, -ohua oneki, 9,182 mau eke kopaa, 4,118 mau eke laiki, 1,361 mau ahui maia, 24 mau pahu halakahiki, 81 mau pahu hua ai, 10 mau pahu pepeiao laau a me 340 mau puolo huikau. Huina waiwai io he @77@694.

 

            O ka hui peani kinipopo maama@lea Kamehameha me Hawaii, na moho hoopapa o ke kahua o Makiki ke malama ana i keia Poaono, Augate 29, no ka panina o na hookelakela ana a ka Ahahui Kinipopo M@amaalea Hawaii, no ke kau e pau ana i keia malama. Mamuli o ke akeukeu ana aenei o ka Hawaii i keia mau la ai hoopau, nolaila ke uou ia aku nei e anoi nui ia ana keia paani hope a e lau kanaka ana hoi na makaikai.

 

            O ka paani kinioopo o ka auwina la Poaono i hala ma Makiki mawaena o ka Honolulu a me Hawaii, oia ka makamua o ka Hawaii paani konekonea ana i make ai o Honolulu no ka wa mua loa i keia kau @a Hawaii. He 12 puni a Hawaii a @ 11 a Honolulu. Ua hoomaka ko Hawaii pii mai nei ma ka huelo hope loa o ke kau, mahope o ka hool@liloi a me ka hoopihapiha ana i na uhalu. E aho ia e Hawaii ua loaa wahi make.

 

            I ke awakea Poalima i haia, i ka waapa ukana o ka Malulani e hoe ia ana i uka o Lahaina, me ke Puuku a me kekahi mau ohua haole, a i na luina e nanea ana i ka hoe i uka o ka aina a kokoke makai iho o ke ahua pohaku o ke awa, aia hoi ua ku mai @a kekahi nalu mahope o ka waapa a olepe aku la i ka waapa a kahuli i lalo ke alo. Me ka hana nui a me ka paupauho na ohua i paa malalo o ka waapa i ea hou ai a plaekana me kekahi ola ole i poino.

 

            E ia kekahi mau lima poahi hoonoho hua o ka nupepa Holomua, ke hoonoho mai nei i kela kaao kaulana o Leinaala ma ke ano buke, a @ paa a makaukau ana no ke kuai aku i ka lehulehu iloko paha o ke anahulu i koe. O@ai he kaao keia i anoi nui ia e kekahi poe lehulehu i ka wa i puka ai ma ka Elele a hapa pu a i hoopau loa ia ma ka ma ka nupepa "Ko Hawaii Pae Aina," nolaila aole ana no e nele ka uhai loloa ia. Kumukuai @ ke kope he $1.50.

 

            Ke wawa ia mai nei, eia ko L. Aseu o Kohala, Hawaii ola ke hooweliweli ia mai nei e na pake lima hana a laua i kii aku nei i Kina a lawe la ai a hoolele i Mahukona maluna o ka moku pea"Pactolus." Ua hoopuni ia kona hale noho ma Makapala i ka Poaono i hala me ka manao e hana i kekahi karaima e ka puali pake huhu, a e ole e kipaku ia e na makai a me na paahana Hawaii pakele ai, aka aia ke kia@ la la ka hale o Aseu. He hoohalahala ai a me na mea e ae no ka lawa ole, ke kumu o keia piena.

 

            Ua make emboli loa o S. Haluapo o Keauhou, Kona Akau, Hawaii i ka hora 8 auina ia Poaha nei, Augate 27, mauka o Puunui, Nuuanu, Honolulu nei me ka mai ole. Ua holo mai o@a ma ka Malulani o ka Poalima i hala mua aku nei, ma ke ano he elele no na ekale@ia o Healani a me Kailua i ka halawai Euaaelio mokupuni o Hawaii e noho ana ma Hilo i ka la 10 o Sepatemaba aenei. A e kau anu ma ka Waila onehinei a holo aku no Hilo, aka kii e ia mai ia oia e ka make a kaili ia aku i ke aupuni uhane.

 

            Ua loaa aku kekahi @apana luna hana o ka mahiko o Hawi ma Kohala, iloko o kona hale e moe ai i ka wanaao o ka la 10 o Augate, ua make loa ma ke ki ia ana me na poka pupanapana ekolu e hamama ana na puka ma kona kino. Aole i loaa ka mea nana i hana i keia pepehi kanaka, aka ua hope ia kekahi poe mamuli o ka hoohuoi. Ua manaola, no ka @ o na IApana e ae i kela i@pana i make aku ia no ka ike olelo haole, ke kumu o kona mau hoakanaka i manao ino ai iaia. O ka inoa o ka Iapana i make, o Yoshida.

 

            Ua lohe mai makou, ua komo kol@ ha ia kahi halekuai ipuhaole pake e ku la ma ka hookunia o ke alahao hapaumi mauka o kahi o Bihopa ma Waikiki kai, i ka po Pook@lu nei, a ua aihue ia aku he $1.00.

 

            Ma ke kuai kudala ia ana o na mahele o na Hui Mokuahi Kuloko elua a me ka Hui o E. O. Hall & Son i ka la inehinei, ua lilo aka na mahele 3 o ka Hui o E. O. Hall & Son ma ke $73 pakahi; ne 5 mahele o ka Hui Mokuahi o Waila ma ka $124 pakahi; ko ka Hui Hooholo Mokuahi Pill Aina, he 5 mahele ma ka $125 pokahi, he 5 ma ka $126 pakahi, a he 10 ma ka $127 pakahi. O na mahele Hui Haupaa a me na @ona Aupaai, ua hoihoi hou ia.

 

            Ua lilo ka hoolako ana i na pine, na pou a me na kaola o ka Pa Alii e waiho hoohemahema loihi ia nei e ke Kuhina Kale Mahope i ka Hui Lako Hao Hawaii Pakipika e noho poo la nei e Mr. Dilinnhama no ke koho he $7065. E hoomanao la e na mea a pau, ua wawahi ia ka pa pohaku ako'ako'a kahiko mamuli o ka lilo ana i papu no ka hookahuli aupuni o Iulai 1889. Aka ua hookaawale ia ke dala a no ka p'up'u o ke Kuhina, ua apa loa mai ahiki i kela wa.

 

NUHOU KUWAIIO

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Alameda i ke kakahiaka nui onehinei mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na mea hou ano nui malalo iho a makou e awiwi aku nei no ka pomaikai o ko makou mau tausani poe heluhelu ekolu a keu.

            Ua hiki mai nei o John D. Spreckles o ka Hui Kalepa nui o J. D. Spreckles a me na Hoahanau o Kapalakiko. Ua ukali pu mai kana wahine iaia ma keia huakai. E noho ana paha laua he malama maanei.

            O ke kumukuai o ke kopaa ma ka makeke o Kapalakiko ma ka lono hope loa, he 3 me 47 hapa 100 mau keneta o ka paona.

            Ma ka la 19 0 Augate, ua haalele aku ka mokuahi kaua hao America Kalekona, Kapena Remey, ia Kapalakiko, a holo mai la no Kina me ke kipa ana i Honolulu nei. Ma ke kakahiaka onehinei i ku mai ai oia ma Honolulu nei.

            Aohe mau mea hou ano nui o ke kaua kuloko ma Kile, America Hema i kela mau la, no ka mea aia no na puali o na aoao elua ma na wahi mamao loa mawaena o kekahi me kekahi. Ua hoike aku o Adimarala Brown i kona aupuni, o ka nui o na koa o ka aoao kipi e akoakoa la ma Iqueque, ka punana o na kipi, he 6,000; ma na wahi e ae o ka aina e paa ia la e na kipi, he 2,000 huina pau loa he 8,000 Ua lako pono lakou no ke kau. O ka aoao hoi o ke aupuni, ala ke kali ia o ke ku aku o na moku kaua kou loa mai Farani aku. Ina epae palekana aku ana lakou, e hooili la ana na koa aupuni maluna o keia mau moku a lawe ia aku a hoolele no na wahi a na kipi e paa nei ma ka akau a o ka hoomaka ia o ke kaua aumeume mana o na aoao elua. I keia wa a na kipi e paa ia i kela man okana aina, ke komo ia no na moku kalepa o na aina e, a ke puka mai la mai na awa mai o na kipi me he mea ia aohe kaua.

            He pioo nui ma Kina i keia wa mawaena o ke aupuni a me na Luna Nui o na Aina e ma Kina. Ke koi nei na Luna Nui o na aupuni e ma Kina e hoopai ia ka poe hewa, a e uku mai o Kina i na koi poho no ka poe haole malihini i komo aku iloko o Kina. Ua hoopaakiki loa mai na Kuhina o kina i@ka hoole, a ke hooweliweli aku nei na Kuhina Beritania, Farani, Geremania a me America Huipuia, ina aole e ae la mai ka iakou koi, aiaila e hoolele ia aku no na poka o na moku kaua o na auouni i hoike ia ae la m@mua e ku nei ma na awa o Kina. Nolaila, he pioloke nui ma Kina i keia wa, a ke pakui ia aku nei he mau @noku kaua hou e h@l@ i Kina.

            Aie ke @ @aluea @ Gen@ @ ka E@, a @ nei na@ e pahola ia no kona ele p@ @ keia ma@wa. Ma kekahi @ kona noone ka @ ka papahele o ka moku a eha ke pui o ke ku@; ka kekahi hui, ua oi ae ke koikoi o ka mai mamua o ka mea i hoike ia mai.

 

KELA ME KELA

            Ma ka la hookahakaha o ka Puali Kaua nui o ka Ripuhalika e hoowehiwehi ia ana ma ke kulanakaahule o Dertoit, Mikikana, America Huipuia, aia no hei kekahi mau makaainana o Canada i hookahua i ka noonoo America, ke hoowehiwehi mai la ma kahi kulamakauhale o Windson, Oaatario, ma ka aoao mai o Canada, no keia la nui me ke kau ana i na hae America. Ua ukiuki loa ka poe kue manao America i keia hana, a ua hoike koke ia aku i ke Kuhina Kaua kela mamao lili, ua haawi mai la oia i ke kauoha e huki ia ilalo na hae, a ua hooko ia me na hoikeike pu ia mai o na koa.

 

Ka Huakai Makaikai

A KAUKA TALAMAGE I KA AINA

HOANO.

 

[Hoomania.]

            He hapalua hora paha o ko makou hoonanea ana, hoolale ae la ko makou paina ahiahi, a luana iho la makou ma ko makou papaaina me ka hauoli mau ana.

            Pau ae la ko makou paina ana, haule iho ia makou ma na hoonanea kamailio ana ma na mea he nui i hala a me na meae nee aku nei mamua o makou.

            Ma ke kani ana o ka hora umi o la po a ke anoano nui wale, ua hoi aku la makou e hooluolu, me ka lia nui e ao koke ae, aka aole ia makou ia wahi, a aole i hala he hora o ko makou hoolai ana @iho ma na halelole o makou, me ka emoole, pa iho la he kikiao makani mai ke kukuiu hema mai.

            O keia makani i onou ae, mai ka moana Iniana ae no ia, a he kakaikahi loa nae kona pa ana i ka mahina hookahi. He wela a he hahana keia ano makani i kona pa ana mai.

            He ano like loa no ka ikaika o keia makani me kela makani i pa ai maluna o makou ma ke Kai o Galilaia, a o kahi like wale ole no, he huihui oluolu ko Galilaia, a he wela hahana maoli hoi ko keia makani.

            He ekolu hapaha hora ka loihi o ka pa ana o keia makani maluna @ makou, aole e hiki i na halelole @ makou ke kupaa, ua puehu liilii ae la i ka makani, a ua pau nui ae la mokou a pau i waho a hookuu malie aku la i ka inaina o ka makani e hana pela.

            Pau ae la ka pa ana o keia makani, a ua auhee ae la ka makau mai a makou ae, aka ua hoomana@ ae la makou, ma ke ala a ke kanaka e hoao ai e holo aku ma ka heihe lani, aole loa no auanei e nele kona palo ana me na ino he nui, na ale e popoi ana mai na alii, na haku, na ahi ikaika o ka lewa a me na hake o ka pouli, a pela no auanei makoa e hele nei no ka huli ana i na nan kupanaha no na pomaikai o ka olelo o ke ola, a he olalo, mai k@ makou haalele ana i ka aina hanai a au mai i ke kai no na aekai o ka Aina Pomaikai, ke ike nei, a k@ halawai pu nei makou me na ma kani a me na kuaua o ka ino, aka

            "He uwila he hekili no,

            He ino nou ikaika mai

            Aole nae makou i poho,

            O Iesu nae ke alakai."

                        "Ma ko Iesu inoa mau

                        Ku makou a paio ae

                        Me e ka nu e haalulu nei

                        Paa mau nae kuu manao."

            Hui pu hou  ae la makou ma ka hoomaikai ana i ke Akua no kona hoopakele mau ia makou mai na ino ae he nui. Hui pu makou me na manao walohia, pelu na kuli a haliu ae la ko makou mau maka i ko Akua. O ke Akua ka puuhonua a me ke kokua kokoke loa i ka wa popilikia ana.

            Hooponopono hou iho la makou i na wahi opala o makou i kaiehu ia e ka makani ia po a pau ae ia me ka hololea.

            Ala hou ae ia makou a pau a akoakoa hou ae ia makou a pau a akoakoa hou ae ia makou a pau ma@ko o ka halelole hookahi me ka ma@ ana malia paha e lo@hia hou makou i ka ino nui eliko me ko ka wa mua i hala iho nei. Aka aole me makou i halawai hou me ia mau haawina a hiki wale i ka wehewehe ana mai o kalao.

            Ma na inoa kakahiaka nei ua @ makou n@ ka paina ana pau ka paina ana a o ka hele iho la no ia.

            I keia wahi a makou i nee hou aku ai a hala paha na mile eono ia makou, akahi no a halawai aku ko makou mau maka meka nanaina molaie o ka moana Iniana.

            He ano ahiahia a he aeae ka lepo o keia mau wahi a makou e au aku nei, a i ka nana iho no hoi he lepo momona a he maikaihoi no na mea kanu.

            He ulu maikai no hoi na mea ulu a makou e ike nei, o ka mea oui loa nae i ka makou ike aku, @ia uo na laau loulu a e ulu nenee ana ka hapanui ma kela a ma kela wahi o ka aina.

 

            Eia makou ke puka aku nei i keia kakahiaka me ka aahu o ke kanikau, he kumakena hoi no Kamaki ke Kane Keikialii a ka Moiwahine Liliuokalani.

 

            Eia malalo iho nei ka papa kuhikuhi kinipopo a na Puali Kinipopo @ na Kamalii e ulele ana i keia Poaono ae ma ke kahua maa mau no ia hana hooikaika kino.

 

St. Louis vs. Crescent             Sept. 5

Iwilei vs. Aliiolani                   " 12

St. Louis vs. Aliiolani             " 19

Crescent vs. Aliiolani              " 2@

Aliiolani vs. St. Louis             Oct. 3

Crescent vs. Iwilei                  " 10

Iwilei vs. St. Louis                  " 17

Aliiolani vs. Crescent              " 24

Crescent vs. St. Louis             " 31

Aliiolani vs. Iwilei                   Nov. 7

St. Louis vs. Aliiolani             " 14

Iwilei vs. Crescent                  " 21

St. Louis vs. Crescent             " 26

Iwilei vs. Alliolani                   " 28

St. Louis vs. Iwilei                  Dec. 3

Crescent vs. Aliiolani              " 12

Alliolani vs. St. Louis             " 19

Crescent vs. Iwilei                  " 23

 

            He mau malama lehulehu @ bala aku, u@ eaa o Mr. Henry Plummer o Clemente, Ka eponi, i ka mai ikaika he pupuu no ne ala. Ua maa nae ola i ka hoomaha ia ma ke ka ana i ka mopina, aka mamuli o m@oopena inoino ke pohala ae, ua hoopupu@ ka loa ia oia he mau hora mahope ihoo ka malele ana mai o ka mai. Ua hoohulihuli aku au iaia e hoao i ka Chamberlain@ @olie, Cholera a me Diarohoea Remedy. Ua @aahalo loa oia ia laau, no ka mea he hiki@awe loa ka hoola ana, a aole hoi he hikiwawe loa ka hoola ana, a aole hoi he ma@ mop@puka e hahai mai mahope. Chas @mert, Luna nui, Farmers Trade Union Elements. Cal. E loaa no wa na Hale kua@ @aau Lapaau a pau.

BENSON, SMITH & CO.,

Agena

 

            Aole huaolelo ikaika kupono e hoike aku i eu i kou mahalo nui no ka inau iapaao @una a Chamberlain's Cough Remedy. He aau ola no ke kunu kalea a me ke kuno ani o ka puu au i iko ai. Iloko o umi ku namawalu mau makahiki i haia, ua hoao au a kokoke e pau na laau kunu kaulana @ @a makeke, aka ke olelo nei au me ka oiaio @ ka Laau Kunu a Chamberlains Cough Remedy oia ka oi o iakou a pau. Thomas Rhodes, Bakerfield, California. E loaa n@ @a @a Halekuai Laau Lapaau a pau.

BENSON, SMITH & CO.,

Agena.

 

HOOLAHA HOU.

 

HOOLAHA PA AUPUNI

            E kuai kudala akea ia aku ana keia mau lio ke hiki aku i ka poaono. Aigate 29, 18@1, ma ke Pa Aupuni ma Ewa, Oahu: Akahi lio kane nui keokeo maikai, ha@ kuni uha hope akau ND: ma ka uha hope @ema @U. Hookahi lio kane lokia wiwi me ua @pea no, hao kuui uha hope hema ano e.

100-5@  23@2-2@               Luna Pa Aupuni

 

Olelo Hoolaha.

E noho ana ka halawai makahiki o na aina lui o Aliomanu, Papaa, Moloaa, me Kaapuna, @a ka luakini o Anahoia ke hiki aku i ka la @ o Sepatemaba, 1891, hora 10 a.m. Ke kauoha a aku nei na ona a pau oia Hui e hele ae ma ahi i hai ia ae ia, a e iawe pu ae i ko oukou uleana maopopo, na palapala kuai a kauoha uleana maopopo, na palapala kuai a kauoha aha. A he pono e hele mai oukou a pau ia ia.

Jas. K. Apolo

Luna Nui

Papaa, Kauai, Augate 25, 1891.         23@2 @

 

Olelo Hoolaha.

Ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau, aole au e hookaa ana i na hila i aie a e Mrs. Rebecca Panee Puuku, me ke kauoha @e i kakau ia mai au aku.

J. Alfred Magoon.

Kahu Malama o Rebecca Panee Puuku.

Honolulu, Aug. 21, 1891.       2352 @

 

Olelo Hoolaha.

Mamuli o ka lilo ana mai ma ke kuai o Kukiaho ma Ilaena a me Kapunapuna, Kohala, Hawaii, ke papa a hookapu loa aku nei au i na mea holoholana e holo ana @aluna o ua aina ia, e hooponopono e koke mai ne au no ke kula o ia mea.

2@@2 @        J. Wight.

 

Olelo Hoolaha!

Ke papa ia aku nei na mea a pau maloko o keia Aupuni, aole e hoale mai ia Chas. Kalaiki ma ka inoa o ka Hui Hoolima @ima o na Keauhou 1 & 2, a me Kahaluu ma Kona, Hawaii @ no ka mea ua hoopau ia oia (o Kalaiki) ma ka la 9 o lu ai, M. H. 1891, ma kona @oho Luna ana, no ka hooponopono ana i na pono , a me na omaikai, a me ka ohi pu ana i @a a@h@ o na kanaka.

            Nolaila ke kauoha ia aku nei na Laia a me na Hoaaina i koa aole i hookaa mai i ko lakou au auh@ (@2@0) mai iulai i a Dekemabe @1, M. H. 1891, e hookaa koke mai i na Luna nui o ka Hui i koho pono ia i keia wa.

            J. W. Kelikoa

            S. K. Haluapu } Na Luna Nui.

            S. B. Kaomea

Honolulu, Aug. 27, 1@1.       22@2 @

 

Hoolaha Papa.

Mai keia la a mahope aku nei ke hookapu loa ia aku nei na aina o liam@la, aina helehewa kakahi kanaka a me wahine paha maluna o ia mau aina, o hookolokolo ia no lakou o like me ke kanawai.

            E pepealia no na ilio a pau k@ ma kala aina e papa ia nei.

Humuula S@eep Station Hui

Kalaieha, Hawaii, Lune 1, 1@. 2@

 

A ha hookolokolo kaapuni apan@ Eiua o @ Hawaii Pue Aina Maka H@ ponopono Waiwai. Ma ke haua @ no Waikapu. Ma@ mak@ Ma ke keana.

            Ma ka heluhelu a me ka waih@ ia ana ma@ ka Palapala Noi a Kahaleole ka keiki @ kaik@aana o ka mea i make e ho@ke ana @a make kauoha ole o ku @ n@ wa kap@ @ wa kapu, Maui. i ka la @ noi ana e hooponopono ia ka waiwai a e h@ ia aku maluna o na hoo@ilina.

            Ua kauoha ia o ka poaha, ka la 21 o Sepatemaba mala M. H. 181, ma ka hora 10 kakahiaka oia ka manawai koho ia no ka hoolohe ana i ua noi ia imua o ua Lunakanawai ia ma ka Hale Hookolokolo, ma Wailuku, Maui, a ma ia ma @awa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina @e kumu @ual@ @olakou e ae oie ia ai ua noi ia. A o keia kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii ekola pule maloko o ke Kuakua @upepa ma Honolulu.

Kakauia ma Wailuke, Ko Hawaii Pae Aina.

Augate 12, M. H. 1891.

Geu. E. Rioharison.

2@      Lunakauawai Kaapu@a Apana Elua.

 

A ha hookolokolo kaapuni apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai @ make KAULI (k) a me HAA (w), no Waikapa, @ make kauoha ole. Ma ke Keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka P. lapalapa Noi a John Brown, e hoike ana na make kauoha ole o Kaluli @k@, no Waikapu, ma Waikapu, i ka ia -o-- -- 1888, a e noi ana e hooponopono ia ka waiwai a e hooholo ia i na hooilina.

            Ua kauoha ia o ka POAHA, ka la 24 Sepatemaba, M. H. 1891, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawai koho ia no ka hoolohe ana i na noi la imua o ua Lnakanawi la, ma ka @ale Hookolokolo, ma Wailuku, Maui, a ma ia ma @awa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kum@ oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. Au keia kanoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii @ek@ ia pule maloko o ke Kuokoa, nupepa ma Honolulu.

            Kakaula ma Wailuku. Ko Hawaii Pae Aina.

            Augate 17, 1891.

Geo. E. Richardson.

2352 3@         Lunakanawai Kaap@ Apana Elua.

 

A ha hookolokolo kaapuni apanu Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Maka hana o ka Waiwai @ KEANAOLE (k), no Kamaole, Maui, i make kau ha o e. Ma ke Keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala @Noi a Hua (k), he kaikaina no ka mea i make, e hoike aua na make kaaoha ole o Keanaole no Kamaole, Maui, ma Kamaole, i ka la --o---- -- -- 189--, a e noi anae hooponopono ia keia waiwai a e hooko ia na hooilina.

            Ua kanoha ia o ka POAHA, ka la 24 o Sepatemaba, M. H. 1891, ma ka hora10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai ia, ma ka Hale Hookolokoo, ma Wailuku a ma ia mauawa a ma ia wahi no, e hele mai ai ma mea a pau i piile hoike mai i ke kumu, ina he kumu oialo ko lakou, e ae ole ia aiua noiia. A okeiakau oha e hooiaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma oko o ke KUOKOA, nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina.

            Augate 12, M. H. 1891.

Geo. E. Richardson.

23@    Lunakanawai Kaapuni Apana Elua

 

A ha hookolokolo kaapuni apana elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o HANALOA (w), o Hamakualoa i make. Ma k@ Keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waihu ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike o Kaaihue, o ka waiai o Haualoa (w) no Keanula. Hamakualoa i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $13.00, a e hoike ana o na mea i loaa mai ia a he $60.00, a e noi ana e nana a apono ia keia mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuieana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona wau hope mai ko lakou noho ana ma ia aho.

            @a kauoha ia o ka PO@KAHI, ka la 28 o Sepatemaba, M. H. 1891, ma ka hora umi o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Makawao, ola kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na Papa Hoike i olelo ia. @o ka poe a pau i pili maaila e hele mai a e hoike i ke kumu, @@a kumu io ko lakou, e ae ole ia ai @a mea i kuleana maloko o ka @ wai i olelo ia. A o kela kauoha ma ka @ Hawaii, e pai ia maloko o ke KUOKOA, @ pwpa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, @ ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.

            Kakauia ma Wailuku, Ko Hapali Pae Aina

            Augate 17, M. H. 1891.

Geo. E. Richardson.

13@2-3@       Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki.

I kulike ai me ka mana i hookomo ia iloko o kekahi moraki i hanaia e PE@EHO KAHAULE a me KAAHU kana wahine o Ko hala Akua, mokupuni o Hawaii, ia James Ren@ton o ia wahi hookahi no, i @e 13, 1887, a @ hoopaa ia iloko o ke Keena Kakau Kope ma ka buke 109 a ma na aoao 42 a me 43, nolaila ke ho ike ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke make make nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko no ka uhaki ia o naolelo oloko, oia ka hookea ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee. Ke hoike hou ia aku nei, mahope iho o ka pau ana o ka manawa o na hebedoma ekolu mai ka ia aku o keia hoolaha ana e hoolaha ia aku no ka waiwai i paa maloko o ua maroki ia no ke kuai aku ma ke kudala i ka hora 12 awakea POA KAHI Sepatemaba 21, 1891, ma Kapaao, Koha ia, i olelo mua ia mamua iho o ke a@ o ke Keena Lo@o o H. L. Holstein, o na lilo hana palapa la ua ka mea nana i kuai mai.

            No na mea i koe, e loaa no mai ka Lo@o H. L. Holstein mai o ka moraki.

James Renton

Mea e @aa nei i ka moraki

            Hanala ma Kohala, Augate 22, 1891.

            O ka waiwai i hookomo ia ma ua moraki ia, oia ka aina e waiho ia ma Honopaeo, Kohala @ olelo mua ia, ala na mea a pau lioko o ka pala pala i hana ia i Novemaba 1882, a i hoopaa ia maloko o ka buke 76 a ma na aoao $@7 a me $@ nona ka ili he 1 eka. He maikai ke kuleana

[23@2-38]

 

Kula Hanalima o Kauai.

E hoomaka ana ke kula hanalima o Kauai, ke hiki aku i ka Poakahi, Sepatemaba 7, 1891. Ua makemake ia na haumana @ hoi koke mai.       23@2 @

 

Hale Hana Kopa o Honolulu.

            Ua paa a@n@i ka Hale Hana Supa Mah@ Hau o ka poe no lakou na inoa malalo iho @ ua makaukau iakou @ hoolawa aku i ka poe piepiele i na.

 

Kopa Maikai Loa Maoli.

I hookomo ia iloko o na Pahu 100 pa on@, mai ke 43 a 56 auka Kopa pakahi.

Ke hooia nei makou i ka oi o ia MAIKAI o ka makou KOPA mamua o na Kopa o waho mai.

 

-Ua kuni ia mawaho o ko makou mau Pahu me ka hoailona "HONOLULU SOAP CO.," a @

 

Kuai ia e na Halekaui

Liilii a Pau.

 

HUI HANA KOPA O HONOLULU

M. W. McCh@sney & Sons,

            Na Egena.

 

HOOLAHA HUI

O N@ M@ N@N@ N@ @ MA@ALO @ W R. Kaha@ @Hui D @ Hale Amara. @ ia aku nei @ ia o W. R. @ ka mana @ ohi @ kakau inoa ma ka @ mea e ae.

@ KAHAKEIWI

Wa@

 

Kula Kumumua Kamehameha.

E HOOMAKA ANA KE K@I A KUMUMUA O KAMEHAMEHA @ 7 o Sepatemaba, 1891.

            Ke n@i ia aku nei na haumana, e eleu i ka hoi ana mai ka @

 

Halekuai Hou!

Ua WEHE AE NEI AU HE HALEK@ @I HO@ ma ke k@hi Hikina ma ka a @ ma @ N@ ma @lanui H@ @ ma @lanui H@ maka onaona a me na L@ @ ana ma ke one o @ ma ko u hale @ ko oukou makemake. Noho mea i @ele ia o kela a me @ loa ko ku@.

@

 

Olelo Hoolaha.

E ike ai @ na kanaka a pau ke nai a m@ ke @, ke kane @ mamuli @ ia a hele aku me ke W mea a mau mea e @ ma ke an@ he @  @ i mua o ka Luna@ @ leo pu aku @ poe mea Hale K@ wahine ma@ aole no

@ ke kakau ole @.

@@@

 

Hoolaha Hookapu Aina.

E ike au anei @a kanaka a pau ke @ mana o na mea @ ho ke nei mana @ manao maikai. @ i ma ke kuleana @ waiho nei ma Waianu @ Apua ma @ Mrs. Pele, ma ke kule ana a@ @ nei ma Wa@ @ Lio @ maua i mau @ me K Kaailii a me Aku@ e hopu oia @ aku i ka %5.00 o ke@ waiho aku i ka pa Aup@

@

@

 

He Hoolaha i ka Poe Aie.

Ke hoolaha aku nei ka mea nona ka W mala@ iho, na hookohu ia mai oia i @ hooponopono no ka Palapala Kanoha @ i make o Keala@ ia Kona, Hawaii.

            O @ waiwai o ka @ lakou e hoihoi mai @ me @a ole. @ ka pue a @ ka waiwai o ka @ ma ka moraki a @ hoik@ koke @ kupono, ma k@ paa nei ma kona wa@maloko mai o @ mai keia ia aku, a i ole ia e hoole @.

@ Caroline Greenwell.

@ o ka Palapala

            Kanoha @ Henry Nicholas Green

            @

 

Hoolaha a ka Luna Hooponopono Aie o J. Kaeo.

            Ua hoolilio mai o J. Kaeo o Honaunau, Kona Hema, Hawaii, ia u i kona mau waiwai a pau no ka p@ai@ o ka poe ana @ ai. Nolaila ke hookeia aku nei ka hohe i na mea a pau he ma@ k@na ko lakou i ka waiwai o na. Kaeo @ koke mai i ko lakou mau olia i hoohi@ ma ka Hale Leia ma Hoolena, mamua @ ka la 1 Sepatemaba, 1891. O ka poe a @ Kaeo nei, ke koi ia aku nei ia@, e @ koke mai ia@u me ka hakalia ole. O ka poe a p@ e paa ana i kekahi mau waiwai a hol@ paha o na J Kaeo nei, e hoihoi koke mai iakoa ia mau waiwai nei, ma kuu lima.

@ J. Wright

Luna Hooponopono Aie o J. Kaeo.

Hona@, Kona Hema, Hawaii, lune 17, 1891.

 

Hoolaha a na Komisina no ke Kuai ana i ka Waiwai o V.

F. Kailiuli.

Ua koho pono ia na mea nona na inoa malalo nei e ka Mea Hanohano @. B. @ Lanakanawai o ka Aha Kiekie i ma@ @ no ke kuai ana aku i na Waiwai o @ F. @a@uli i make.

            A mamu@ o la mea ke @aha ia aku nei e kuai ia aku ana ma ke Kudala Akea na apana aina i @ akaka ia malalo nei ma ke Keena Kulala o @ F. M. @ ma Alanui Moiwahine. Honolulu ma ka P@AONO, la 29 o Aug. 1891, hora 12 awakea. A penei na apana aina e kudaia @a aku ana.

            @ Apana aina ma Manoa, Honolulu, Oahu, oia ka Apana @ Hoko o ka H. P @ L. C. A. 1@24 @ ko ia no Kea@hapauole nona ka @ he @ eka.

@ Apana aina a me ka hale ia@n noi ma Alanui Like@, @ H. P. @ i hooko ia no Ka@ @.

@

 

KO BIHOPA MA,

BANAKO MALAMA DALA

 

Elawe no makaou i na dala hoomoe ma ka hoale ana ma ko makou Banako Malama Dala malalo o keia mau kumu.

            Ina e hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala Elima Han@ e aku no makou i ka @kupanee ma ka Elima Hapahan@1 o ka makahiki, mai ka wa aku o ka iawe ia ana mai o ke dala, ke waiho ia ke dala hoomoe i ekolu mahina, a a ua waihola pana ko dala a hala ua malama ekolu i ka w@ e hooponopono ia ai na he@u. Aole @ku panee e leiu ia maluna o na dala hakina no @a ia aina paha o ka mahina.

            Aole uku panee e uku ia i na dala e lawe ia ana maloko o ekolu mahine mai ka wa aka o ka hoomo@ ia ana mai.

            He @ la mamua ae o ka unuhi ana aku @ kokahi kanaka i kana mau dala. e hoike e mai i @a Banako, a e l@we pu ia mai ka @uke dala i ka wa e kikoo ai.

            Aole dala e aku ia, aia wale no ma ke kik@ a ka mea nana i koomoe mai i ke dala me ka @awe p@ mai i ka @ke hoahu dala.

            I ka ia mua o Sepatemaba o keia a me keia makahiki e hooponopono ia ai naheiu o na mea a pau, a o @a aku panee i aku ole ia malue a o na pau dala a pau e wai@o ana me k@ @k@ ole ia, e nelu ia ma ka aoao o ka mea hoomoe dala mai i hala na malama ekolu, a ma ia wa aku e h@ ia me ke kumupaa mua.

            O na puu dala haomoe mai ma@na o @ilma hane@ @ awe ia no mam@li o ka ae@ke pu ana.

            E hanana ana ka Banako ma na la a pau o ka @ koe na ia Saba@ a me na ia Kulaia.

BIHOPA MA

Honolulu, @