Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 35, 29 August 1891 — NA LETA. [ARTICLE]

NA LETA.

[Aole omakou ei&kemake e Uwe 1 ke koikol onahalanon» manao 1 hoopuka la malaloo keia poo e ko makou ;ioe mea kakau. I Kahnna Hoopnnipnni. E kuu Kilohana Pookkla, Aloha oe :—E .oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o kou oiwi i kela mau hua o kau ae la maluna, "Kahuna hoopunipuni. " Eia ma ka apana o Kahana, Koolauloa nei kekahi wahine, ke iapaau nei oia me ka laikini ole a me ka hoopunipuni pu hoi. Eia ke kuuiu e kapa ia al he hoopunipuni kana liana, lapnau iho nel oia i kekahi mai, he kaikamahine opio oia, a no ke ola pono oie, heie aku nei kekahi opio o Kiiiona ka inoa, a oleio aku nei i ua kahuna la i olelo ia ua piipii ka mai o , oieio mai nei ua kahuna nei, ae, no ka huli ole mai o na makua ma ko'u hoomana ke kumu 1 ola ole al, oiai he wahiue Moremona keia; a he nui aku na oleio hoopunipuni ana e hoopouli nei i ko Kahana poe. Ua olelo ae oia he hiki iaia ke lapaau i ka poo i loaa i ka mai hookaawale ohan», a eia iaia kekahi poe oia ano e hana ia uei. He nui ka paulele hupo o kahi poe iaia, o ka poe Moremona no nae o makou ka hapa nui e hiiiuai nei i keia hoopunipuni nui. E ke aupuni, eia iho ka hihia he lapaau laikini ole, aia ma ka Haukipiia o Wulana, Kahana, Kooiauloa. E na hoa o ka hoomana o na la hope nei, e hoopau I ko oukou puni ana. P. M. Kaiiie. Hauikipiia o Walana, Kahana, Koolauioa, Au£. 19, 1891.

Pepehl Kaiuka a Paktle k* OU

Mnaka o Makaweli i ka PoAkola nei, l:\ 5 o Augnte, 1891, ua pephhl ia o Mainala e Keaupuni a me kona kniknina. O ke kuinu i nla mai ai o keia pepehi kanaka n pnkele ke ola, oia he heopaapaa mawaeea o Mamaia me Keaupuni a me kona kaikaina, no kekahi umeke ua hoopiha ia me ka hua o ka paniui. O keia umeke na Mamala ia, a ua lawe kuieana ole o Keaupuni ma, a ola ka Mamala i noi aku al ia Keaupunl ma o hoihoi mai i ka umeke a laua i lawe ai me ke kuleana ole. Aole nae he ae ia mai e hoihoi mal i ka umeke, ua wawihi !a ka umeke a Mamala e Keaupuni ma a weluwelu.

Mahope iho o keia hoopaapaa ana, ua hoi mai ia o Mamala i kai nei o Makaweli, a iaia iwaena kono o ke alamii ana e hoi uei, ua noho iho ia oia e kuai papipi. Oiai oia j e knai papipi ana, ua loaa naai la oia ia Kenupuni a me kona kaikai* na mahope mai, a e hol ana no hol iaua no kai nei o Maleaweli. Ma keia loaa ana o Mamala ia Keaupuni, aa lele aku la oia e pepehi ia Mamala, ua laiau mai la o Mamala ia Keaupuni a kalal iho la ilalo. Aole nae 1 kui o Mamala, ua paa nialie wale iho la oo oia ia Keaapani, a i ka ike ana o ke kaikaina o Keaapunl ua paa kona kaikaana malalo ia Mamala, oia kona wa i leie mai ai mai iuna mai o kona ilo a pepehi ia Mamaia. Ma keia pe> pehi ana, ua uui ka poino i iota

maluna o ke kino o Mamala* ua moku pu ma ke kuemaka a aneane e komo Uoko o ka iwi ua haki kekahi iwi aoao hema. Aua keii mm ehaeha i hoonawnliwali loa aku Uia a*hiki ole Uia ke pale ae hoi i ka poino e haaa ia ibo la malana ona. Ca hoomau ka «n> o Keaaponi ina U Mamala a aneane e make loa, aka mamuii o kekahi uIU o ka lakl i heea m.ii i ka wa ona e anehe aku atui i ka kae oka Uukupapau, mnmuli o na hana paawai eleele a keia mau kanaka lima koko, ua hoea mai la e Papa me kana wahine a me ka laaa kaikamahine ma kahi e hana ia ana o keU hana menemene oie. lTa ike aku U Ukou ia Keaupuni a me kona kaikaina e pepehi ana ia Ma« mala, ua hoomaka ae U hkou e uwa me ka holina pu ana nie na leo nul, a na keia niau leo hoiina i Iu;o--pulwa aku ia Ke:tupuni a n;e kona kaikaina. Ua hooki knke iho la laua i ka pepehi ana ia Mamala a holo aku U me ka waiho ana iho ia Mamala ilokt» o ka pilikia loa, inamuli o na ehapha i knu iho maluna o kona kin<». Ua kaualupe ia mai ola e Papa ma a hiki i kona i> »le noho..

O na pepehi kanaka, uii hopu ia a ua hoopaa la ina ka h:»iep:taluio, a ke kakali noi ka honliolokolo no laua a hoi mai ka Lunnkanawai Apana mai Lihuo mai.

Ua kii ia ke Kauka e hele nini e nana i ka mea poino. * A ma ka ke Kauka ike, aoie he akaka o ke ola 0 ka mea l ioohiu i ka poino, olni o ka eha ma ka iwi aoao, oia ka eha 1 kukonukonu ioa, a oia ka eha a ke Kauka i hopohopo ai. O keia mau keiki, ua maa no laua i ka hana 1 na hana ino o keia nno, :i ua pakele mahuneliune aku laua nini naiimaakuoke aupuni. Aka, i keia hana ana e wi ai na niho o ke kolohe.

0 ka moolelo o ka makunknne o keia mau keiki, nana no i popehi i kana wahine me ke ano manaonao ma ka uhau ana i ke poo o kana wahine me ka omole a pakele ke ola mai lilo. Ona aiina ana i hana ai maluna o kana wahine, ko kau nei no ia mau alina maluna o ka wnhine a hiki i keia la. Aka ua hoopai ia no la iio $100.00 me hookahi makahiki ma ka haiepnahan ma ka hana oolea, ua ai oia i ka hua o kana hana, a pela no kana mau keiki i hahai aku la mnhope o ka meheu o ko laua makuakane no ka al ana i ka hua o ka hann a lana I hana ai.

O na hiohiona o keia ohan;i ko nana aku, mai ka mukuakane a na keiki ekolu, he hiohiona o ke ano lahui hihiu a launa kanaka ole mai, o na olelo e puai inai ai mai na \vaha mai o keia ohana, he mnu (>lelo awahia, a lio li-o na maka ko nana mai 1 ke kanaka. A mo he mea la, na ia mau hiohiona i hapal mai na manao iloko o lakou e hana i ka hana limn koko <> ke ano lapuwole loa. Waimea, Kaual, Au#. 8, 181)1. O ka heihei wanpa i hookauiana ia ai e malama ia ana i ka Poakahi nei mawaena o ka waapa l, Alf Roger9" ok* Hul Matala n me •«Pomaikaiani" o ka Hui He«lani, ua hooko io ia mailoko aku nei o ke awa a i ka mnuo Maiholo, huli a hoi i kahi i hoomaKa aku ai e holo mailoko aku nel o ke awa. Aole i lilo I heihei nnoi nui ia e ko poe maknikai, no ka mea he pne hoe kamalii hanlele loa ko Pomaiknlani, a he poe manmaalea ko Alf Bogers. Mai ka hoomnka ana e holo a hoi wale mai no, o Aif Rogers wale no mamua.