Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 36, 5 September 1891 — HOU HAWAII. [ARTICLE]

HOU HAWAII.

■ ik'On »#• *J«• *. S4'|i.-|tcri) , lha ■ k i liou u i k»> Kulanui o H > i-.jio a«- ka lfhu)fhu ika ■ ' l'iiuku -• ka ll ilealii i " k«'i« l.i. H .o .\ui;at«\ »ua llof|o|i)|(| ■ .iu ni ii ii:i k:t w ihine a ■ A I M •i/. - i'i |.ii<», h«' krik iHr uni ik i ojh if)a |«-| ; ; n»a V Im <» ki l'Milua noi, ho H » a in«« :><»7, nnii B i' 11u iill aenei «• hooi H *.t <• n.i hah* li'K»» <i. > a K ' ttU < ila iji fi.iiini .u ii ka B —; vt* im kohina ■ '•< in♦ i*-i 111 - * h«»oh'\va o ke ' B K 'lk» ilii" uiaki' riia ka l*oa- ■ i i.i ana ke nu kuhina o l'jirker, S|H*m % «r ('o,, ka K. i iii t ka lunkoliu oihana kn- ■' luhaii ole. I t ii «.iina »ka ka llale l<eta ma ■ Mii ii-wa oka Pemoiio nei, uo l)^'-ikiko, in JI Js mau lela 11 me Mis 11 imp'pn. L'i • ' ■ tmu moho lohiih'hn e wa- • ii.>i ix» na nohoh ik ihaka ■(a . i m«• Kipahiilu. Aia o na B i k«- kiko i.i ana. ■ l iha ia mai nel r ka PuuK f I <!♦»ilii, f ln>oh'\va ia nna B ». apa|»:ni o k«« Kano KeikiI: t« >aiati a»« Si>patemaha <». ■ • ni ii iii ikou, ua mnkr loa B iinlnio lapana oka maK» !ik iwHi i kekahi la oka Br i ii hala, t pii ia eka huila m «Mhm a«» kt* kumukuni o & .m\ k a lono ho|H* laa ma ■ ! nuiia mai, oi i inau no he ■ niai) kcii«*ta o ka paona K» hiika niokuahi Mahpona nii iiiiwii'ii.i o Kikano a l\ :i. lnn<, a ua lohi l«v» ola ho K k.> ku aii» i Aukalana, a k 11 «n. lulu nei. ■ , a aku u llanale P<*»r i SaK- ka AHmeil» «» ka Poalima I» . .k a ti.»)io hana ana malalla k D)«'i liaawi hana ia & f k«»*ll' l |HM\ ■ . , ,j inii Wm Marip*»sn i ke kai nui i hnla, mai na Hi iu) ii««i oka hiMiia, a nu' ka L i 'iinn h ilk» im», ua hol<> loa ■i » ' iio Kn|ulakiki». ■ . k i ruai k& mokuahi Aml imiia Bi r.»alua nn, iu:ii Kapalakiko K ■< 4 ohu* ka|H'iia, ohua _•'««: mau l*ta, 2SO-'S nmu nn- ■ um' mau tona ukana. ■ i hi ruma aku ana ka Puali w • Hi«> Mawaii ma ka pa aln m i noiii l>ora I a iii«* <> ahiahi i. .« « |au o keia liehiNionia aliiki i.. '. h««nk*wa ii ai k<* k ioe a k* k M i ki bom 10 kakahkika Po:«nt(>. i ik<it4ii« 7, I*9l, liinloko o ka «iLim o Wai»lua, ikihu, e linlam ka AMhai Kuanelio Mokunui < kab« oei. K naakaala ao na »U o kaak*. I ka la 1« o Aafftte t im o§frego, Ka l<»ka, oa awaiaulu la ma ka ■am" • Rer. C. I>. Harrow*, o Arthar «\ Aleiander me Mia* Mmry a Kaak» llUll»ra<ii • HmmUAi maoiua.

Mallonolulu nei, i ka honi 2:1« anina ta P<»»h>, ,| U in hanau nvu n;> k.i wahim- a l'waia Na|>oliona, ho knikamahine nui nepunopu. I k:i aowin.i |.t S;il*a(i aeuel, Be|*at4*inalM h'K,i#.wa ia aku al ke kino kupnp.iu o Ka >fea Kiekie ke Alii John Owpn Ikmiini*, ko "Kanf i m.ike. Ile keu maoli k<» IlonoUilu palaleha i ka malania halawai hoalohalo!»a oh' no ko Kano Kfikialil. Ile! ahona paha auain i k i na hui lnlii e hooknaoui mai n<*i. l T a alaai.i iv> i ka Poakolu nei, mailoko inai o Kinau, k»»kalii o kona mau ipuhao npulu, a e kiwe ia aku ana i waho o kuaau i ka wa e pau loa mai ai iui iptihao i ka huki ia iuka m»i, l'a loa.i mai ia makoii ho kope o ka |np:i lielu kan-ika mai ko Konii*ma lIHu Knnaka in »i, Kauka Ho-kek«-o ka a nona iiiakou e iiiahalo aku n«'i no kori;l hooma* nao ;iii i m ti makotl. O ka aliaaina i lioolaha ia e h.iawiia aua malalo o ka malii kohai o Man ioa i ka Poaono j hala, ua Ihj<>I paru>i> ia mamuli o ka maiiownnowa i ko ««lv:in»* Koikialii" u hiki,i ka l'oaono, S« jr»tfniaUi JJ. l'a noi mai o \V. A. Mio, Knhukula S.«hati nui o Hanaii, o hoike aku i na Kula Nahali o Haili a nie < inomiM ina llilo, «» malaiua ia nna ka hoikn kula Sah.iti k«* hiki aku I Noiiah iiiaha 12, lsi)|, i» liko me ke noi a ko liilo.

o na nnko o Ilonoluln nei no ka innl.uoa o i liala, lie Hawaii, ,s Pake, U Pukiki, G laj»in i f "i Anieri('i, •» lloritania ame Io na lahui o a<\ lluina 01. Mailok<i mai o ki ia lioluna, ho H'» niAe Inpnan ole i:i a ho ."» mau uialihiuL Na ilawali ka oo o kn piiani klnipopo o ka Poaop» i halg, ina Mnkiki. 110 II puni a llawnii n ho 10 puni a Kaniehamohn. Ua pii mni ke akauini n me ka oleu o Hawaii i ka ho|»o loa o ka \vu |>aani f a o Inkou no kn 1m Iu hope lou ma ka pnuinn o ko kau paani.

( r n onou la nku ko kauoha aka Moiwnhine 1 kekahi |>oo oihmia i oioa v na liweli ni ua poo la no kokahi hookohu I makemako oe i nlo ka niana hooko, akn an ao la mal ua ima la naua i lielo nku, nole (Hino o lawe hi'lo i ka inon o ko alil ina na mea o hoohaahaa ni iaia.

Ma na nupopa namu 1 iko in iho ai, e haalele aua kn mokuahi kaua AmeHon ia Kapalakiko ma ka la 2Uo Auf:ate a holo mai ma llonolulu ekn al. K !mla mia paha i keia moku ':aua tio eilnia mulama eku ai ma Honolulu nei, alaila nee aku i kekahi wahi e aku.

I ka la 29 o Aug:ittf, ma alnnui Kinau, Honolulu nej, ua lawe ia aku e ka mnke o Min. Atwater, wahlno mare a ko Knkauolelo 4iui okn Hale Ilana Hno o Honolulu, W. (>. Atwator, kaikuahiiie o Hon. 11. P. llaMwin, a kaikaina ona Mr*. S, M. Ihimon ame \V. I>. Alexamler. l'a hoao ia e aihue ka Halekuai l*na\i Lnpaau o H. l!ollbtcr & l'o. I ka |>o Poiikahi aku nei, ma ke 010 ana i ka paia me ka manno e komo a hoka. Ua liouo oia ma na mea a pau e komo ai, aolo uae hiki ikl, nolaila ua Imalole iho oia i kana mau mea |>aahana aihue i moali no na kaiko e hookolo aku ai.

Ua lioi mai nei ka 1 lo|H-> Knnikela lU?rituni;i 'l\ U. \V«lkor, wahine a ine ke keiki, Hev. W. 1). Oleoon, na Mlss«s Pateh a me Hrewer o ke Kula llanal Kaikamahine o Kawaiahao, Allka X\ l>owsett a ine kona kaikuahine, Mw. U. H. Hrenham a mo kekahi iiiau kamaaina e ae o llonolulu nei. O Inkou a pau, he mau ola maikai wale ua Ua ' «h»|mu la ka lunakanawal : inn o Ki|«ahulu Maul a mo ka lunnkannw.ii hoomalu o Kwa, Oahu inai ko laua mau noho oihana ana, malalo o ka hooinio ana ia ana o na kumu i hoopii fa mai ai laiia, me ka uku I na koina kanono pnkahl. 1 ka hom 2 auina la Pwakahl nel ka hoopuka ia ana mal o ko laua mau olelolo hooholo o k* aha kiekie.

Aole i kann jnai kn nul o oa halo inu bla mn na wiieha I keia maniiwn. Ua olelo nmi keknhl kfunatina iii inakou, noii o omi waUi|o oko kaaa.'i mo eiaa k»un>» ko.lnkou heluna. Hokahoawil ia o knho m»l an rof« ho !nn bfet. V* hooi«~ nn limi ka apao» mātnuli o kc koiopupa loa o tarixnn» hoon&io mHlail» o llke no m« ko Honolulo nel.

t*a oinolu i kf Afll k* Moiwahine k.i h'»»kohu ana aku I Ka Mea Kie* kio ko Alii ke Keikialii lhvM Knw:tafinakoa T Hon. SindfonJ Ik l»ol^ t (»oa C. ReckJey, ACrmham Fcrnam]es, D. P. IL lMitiergra me John Richānlmo, i nuui hoa no kona Ahakaka M«lu. A mm koia maa nku e pakoi ia ana mamoa o ko lakou mna iooa Ka Mct Haoohano.

I kaPooloa nei, I piliaai ke63o na makahiki o ke Alii lui Moiwahine, n oiai e noho ana oin iloko o ke kumakena no knna Kane Koikiaiii i ako e ia aku e k.i make, aku ko hoomalkai aku nei makoa no ka loaa nna iaia o keia mau makahiki i oi aku i ka hapolua k«neturia, a ke kalokaloaenei no ka hoololhi hou ia nku o kona ola aua, a e piha hoi i ka oluolu a me ka poinaikai.

Ua ku mai ka inokuahi kaua America "Kalekona" ma Honolulu nei i ke knkahiaka Po»lima i hala niai Kapnlakiko mai, ina kona ala holo moana no Kina. t T a komo loa naai oia iloko nei o ke awa e liooili lanahu ai a holo loa aku no kona |Kihu hopu e hoouna ia nei. K honili ana oia he eha haneri mau tona lanahu, alaila holo lun aku i ka la apopo paha a i ole ia i ka Poakolu aku |vha.

No kk kua inao|n»oi»a, aolie mea niaikal e ae, o ka hapala wale no lualuna o ka apana lole hululiulu aoae tne ka t'hamlierUan l'aiu lialm, alaila iioopili iho nia na wahi elia. E lioao oene ike auanei oo i kou haohao i ka emoolo oka oluolu. Me ia hana hookalu no e ola ai ka Kunmkika. K loaa no ma na Ilalekuai a pau. O I*knson & Vo., na Agena ina Ilawaii. lu&-lni. »laily. 2353-lm. wvekly.

O ka hopena o na 01010 ikaika a kulo a keia mau nupepa 110 kn 1010 o ka oihnna makai Honolulu e loaa 010 nei ka aihue kaapuni kulanakauhalo kamaa ole, oia 110 ke ala «na mai o ka Ilamuku inai kona hiamoo loihi ana 1 ka PoaJ»a aku nei a kukala akea inai la malalo o ka olelo hoolaha, e haawiia no ka uku makana o $250 i kekalii mea o alakai ia aku aī e hopu a hoopai ia ke kanaka a mau kanaka paha e wawahi hale nei iloko o na hebedoma eono I hala.

() ka nui o na hapauea kama 010 i komo mal Iloko o ka Ilome Lunalilo i ka mnkaiiiki i liala o pau ana i lulai 31, he 8 kane a me 8 wahine, a o ka heluna e koe ana ma ka Home ma ka la 1 o Augate, ho 17 kano amo 18 wahine. Ua make aku iloko o ka makahiki hookalii i hala, ho 4 kauo a mo 2 wahine. Ua hookuu la aku he 1 wahine mamu--11 o kana noi, a ua hoonee /a aku i ka Halemai Moiwahino he I. O keln mal "ln ff;iripa" i pa make iho noi ma na walii a pau o ka ainn, ua palekana ka Homo Lunalilo aolo i kipa ia aku. No ka maemne paha o ka malama ia aaa.

Ua wniho ia i mua o ka Aha Klekie i ka la 1 o Sepatemaha, ka hoike makahikl a na kahu malama walwal o Lunalllo, e hoike nna i na lona, na lilo a mo na hoopukapuka la ana ona ilala penei: Na loan, ho $47,595.08; na hoolilo, he $17,072.87. Na ilala i hoopukapuka i.4 penei: he $130,807.95 ma na moraki; he $21,000 ma na mahelo ilokoouallui Kalepa o C. Brewer A Co.; lio $9,900 ma na bona nupunl Hawail 0 kenota uku panee; he $10,000 ma na mahele iloko o ka inahiko o Wailuku. Na loaa maka kahi, Ue $15,549.91 a o na hoolilo makaliikl, he $13,875.21.

Ua hoopau la e ka Aha Kiekie i ka Poaha nol, o Kahele makai o Klpahulu, i lawe ia mai nei e ka HopeMakai nui o l{ana, Maui i hoike no ka hoopii a ka Ix>io"Kuhlna la Lunakanawai Apana Noa Kana, no ka hoike wmhahee o Kahele. No ka mea, ma ka hookolokolo ia ana o kela hihia kuai rama, ua hoohiki keia makai imua oka aha apana, o ka omole waina o ke Pukikl i hopu ia nl, oia no ka omolo e ku ana ia wa, aka imua o ka Aha Kiekie ma Honololo nel, ua l*m I ka Inu ia ka omole kumu o kn hewa e lakou. Ke nanali mai la ka poino i ka poe imihala.