Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 37, 12 September 1891 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI.

h'a Xo>ii e īuiule ai !:a lionua ; Ka Mnhina Me!i o Salare.tJinct; Ka ī/i alahi o Mutimlera ; Xu Kuhi Koko kamahao Ekolu

Na Ui Hookelakela o KK AO lIO|/)OKOA.

Piinwai Ualoa o ia Hoima iiei, A o K >; — Kiia Mayencti o ke Aloha—«« O Mirameri no ia

Mamuii o keia lono i ioaa mai la i ua keikialii nei o ka hookelnkeln, lif»,»holo iho la nia i kona manno o hoohiki ioa aku no ka halealii, no ka hoolilo ana iain iho I klu huli mea pohihihi. Me keia noonoo ana o ua keiklnlil l.i, hoeu uku la oia no ka hale alii, a hoolauna nku la iaia iho imna o ka moi Pnpine. Un haawi mai ka moi Papino I na nana pono ana maluna o ko keikiuiii Komealn, a liuliu pano mai ia oia: K ke kanaka opio, he knnaka opio wale no oe, a o ka hana nu e inakemake nel, he hana ia e aiako aku ana i kou klno oplopio lloko o ke aianui I maopo|N) ole ia oo ka hopena. O kela mau olelo a ka moi Papine, o ia ka ke keikinlii Komeala I pane aku ni ine na olelo o ke koa a me ka wiwo ole:

Aole nu i hopo no ia mea o ka mnke, oiai ua aa au o hui ni« ia i na wa a pau, aka, e ke alil, ke ole au e kuhihewa ma ka oleio ana, aole e napoo ka mnhlna o kela po, a o loaa no ia'u ka mea huna i»ohihihl i ke nlo o kau kaikamnhlne nloha nei. Ano o ke alii, e hilinai mai maInna o ka'u mau olelo, a ke wahahee au ia oe, alaila 1 hookahl no a'u uku o kuu kino nei. Na keia mau olelo a ke keikialii Komeala, na ia mea i liookaakaa ae i na maka o ka moi Paplae, a nana pono mal la maluua o ka kaua hiwahiwa me ka pano pu ana inal: Ko lawe mai nei au i kau mau olelo a hoopaa iho, a i keia po ua loaa ia oe ka hanohano o ka hoea hou ana mni ma ko'u ahwlii nei, a ia wa au e hoonoho nkn ni ia oo no ke kahua o kau hana, a o ka opio, owai kou inoa a ko'u hanohano e ike aku ai ? Pane aku la ke keikialil Komoala, o ka mea nif i kapaia **ka nani 0 hiolo ai ka honua" aka roa ka hoopokole ana e ike mai oe la'u ma ka inon o Ko. Alaila o Ko kou iuoa a*u e kapa nku ai ea ? wahi a ka mol i ninau mai ai. * Ae e ko alii—e ike mai oo ia*u ma ia inoa, wahi a Komeala. O keia mau olelo a kaua e ike nel e ka mnkamnka ma ka aoao o ko kelkialii Komeala, h« mau olelo lux»nalonalo wnle no ia no ka huna ana I koiia ano maoli. A no ka ul Kmalina hoi, ua hau- ! oii loa oia no ka liio pio o keiu ka- | naka opio i luahl no kana mau liaua wahahee. Aka, ua kuhihewa ua Kaikamahiue nei, oiai aol l ® oia i moeuhane mua o ke kanakp oplo ana o hoohoa aku nei, he kanaka opio oia e pahua al kona mau noonoo maaleo. Nolaila, i ka wa a Komeala I pane hope aku al 1 kela mau olalo» haawi mai la ka inoi Papino I keia aloha no ke keikialii Komeala ke kanaka opio hol a ua moi la I ike mua ole ai o ke kila keia e weluwelu nel ka puuwai paaklki o na ui 1 haaheo o ko ao. j Ua haawi aku no hol ke keiklalli I Komeala i ke aloha i kt moi, a hull

ao la oia maluna o kona mau kapuai, a haalelo iho la i ka halealii no ke kulanakauhale. I ka uhi ana mai o ka po, hoea hou aku la ke keikinlii Komeala no ka halealii, h imua o ka moi ua hoolauna ia aku Ia oin, a oia ka ua rnoi la i haawi mai ai I ka hana no ka mnnawa mai ia aliiahi a hiki i ke kakahlaka. Ua haawi aku ua keikiaiii la i kona ae ma ke kunou poo ana, a ia wa keia i hoolauna la aku ai no kona keena kiai. 0 keia keena kiai aia no la ma ka aoao e pili pu ana uie ka rumi o ka ui Emalina, alaila, e hoomanao iho kaua e ka makamaka, pehea la i ioaa ole ai oia i na kiai mua. Aka e nana aku kaua no mua, a na ke au o ka kaua moolelo e kuaiio mai i ka puana a ka moe. 1 ka wa o ke keikialii Komeala i hoi aku ai ma kona keena kiai, nohe hann nui e ae a ua alii opio ia hookahi waie no o ka hoiohoio heie ana ma kona keena, a i ka aneane ana aku oka manawa i ka hora 10 o ua po la, aia hoi komo mai ia ke kaikamahine nlii me na helehelena hoomahie o ka minoaka a pane mai la oia:

K ko kanaka opio, aole anei oe o komo ae ma ko'u keena no ka hooanea iki aaa me a'u no kahi mau minute. Pane aku la ke keikiaiii Komenla: Aia paha ika mea a kou ihiihi e ke aliiwahioe e olelo mai ai, aohe a'u hooie ana. Ina pela e ukali mai mahope o'u, a na'u no e hooklpa ia oe me ka mafkal, wahi a ke kaikamahine alii i pano aku ai. Mo keia mau oieio ae la a ua Hoku la oka welau hemn, huli ae ia ia maluna o kona mau kapuai a komo aku ia no kona keena me ke koikialii Komeala e ukali ana ma kona mau kapual, aia iaua ma ke keena o ua kaikauiahine aiii la, ua hookuu mai ia oia i na kiheie olelo ana e hei ai ke keikialii Komeaia iloko o kana ahele, aka e ka makamaka, oia mau mall olelo ana a ua knikamahine alii ia, aole ioa ia i kihele aku i na mnnao o ke keikiaiii Komeala, o ka ae a mo ka hoole o ia waie no na hua i ka waha o ke keikialii. No ka wa loihi ho aneane o hookahi hora o ka lauā kukai olelo ana, ku ae la ua kaikamahine alii la a hele aku la no kahi a koua pahuumo o ku ana, a iawe mai Ia he omolo waina, a kono mai Ia ia Komeala e pa kiaha laua, ua ae aku ke keikialii Komeala i ke kono a kona kamaaina, a o ia ka ua moiwahine la i uinini iho ai i ka waina iioko o ke klaha a panee mai la imua o ia nei. Ia inanawa, lalau aku la ua Romeala la i ke kiaha a kiko ae la laua me ka puana pu ana ae no ke ola o ko niiiwahine opio.

0 kola kiaha a ke keikialii Komenla i inu ae la, nolo oia i inu maoli, olai ua hao mua ia ako la ia e ka mana o ke kulu koko kamahao ekahl, no ka mea, ua ike mai Ia ola eia kona haku ma ke kulana kupilikii ina aole oia e haawi ana i na kokua nna, no ka mea, o kela kiaha waina i haawi ia aku ai iaia, aole ia he kiaha waie no, aka, ua awlli pu ia ine ka laau pauda hoohiamoe. 1 ka pau ana ae o ka laua inu waioa ana, hoomaka hou mai la ke kaikamahine aiii Emalina i ke kamaiiio ana, a i ka mlnute maa mau iaia no ka wa a ka pauda hoohiamoe e hoohana mai al i kona mana e like me na mea i hana mau ia e ia i na la aku I hala, haka pono mai la o īa malunao ke keikialii Komeaia, a iloko o kona pahaohao nui, ike mai la oia he oia mau no ua o Kahiwa i ke alo pall o Makana. Ua hoopihoihoi la ae la na nanaina oke kaikamahioealii iala i hoomaopopo mal ai aole I hooko la kona makemake, nolaila, pa leo hou mai la ua moiwahioe nei e pa kiaha hoo no iaua. Na lala ka pane, he kuoou wale no ka Komeala, a iloko o na aekona pokole, kike ae la ko laoa mau kiaha, a inu ae la laua no ke ola o ka Moi Papine. E like no me na haawina mua I loaa ia Eomeala, peU no keia, ua

kaiii mua la ae la no ka ona o ka I*au<ia hoohiamoo e ke *kuiu koko kamahao elua, a eia no ua Kmueala nei ke noho ala rae he la aole o ia i pa wahi kiaha iki. Ilala ae la na minute%> ka l.iau hoohiamoe a ke kaikamahine alii ! Emalinn, he oia mau no ke keikij alii Romeala, aohe wahl mea a maI lule iho. ' Nolaila, eka mea heluhelu, mamuii o keia mau ano, kuoahihi ae la na helehelena o ua kalkamahine alii ln, oiai aia na minute o kana Ipo e hoea mai ai ua kokoke ioa mai. Nolaila me ka hookaulela oie iho, kono hou mai ia ua kaikamahine alii la e inu kiaha hou laua no ka wa liope loa alnlia hookuu ka laua hui ana. O keia kono hope a ke kaikamahine alii a me ka pakolu o ka laua pa kiahaana, na ia mea i lioike mai i ke keikialii Komeala, ala ho hana nui ka ke kaikamahine aiii e hookina nei iaia i ka inu ana i ku waina.

Nolaila, mahope iho o ka pau ana o ka laua inu ekolu aua i ko laua mau kiaha, ku ae la ua keikiaiii Komeala nei iiuna a noi aku la i ka oiuolu o ke kaikamahine aiii no ka hookuu ana mai iaia, wahi a ua keikialii nei i pane aku ai, E kala mai ia'u o ko Kama'liiwahlno no ko'u huli hoi ana aku no ko'u keena, oiai ke ike nei au i ko'u ano kaumaha a poluluhi, a malia o haule pio iho nu he luahi oa ka ona o ka waiua, alaiia ma ke oia o na lani e loaa mai auanei ia'u ke ahewa ia imua o na maka o ka moi. Ua hookuu aku la ke kaikamahine alii i ke keikialii Komeala, me na nianao kuhlhewa o ua ui la o Papine aole la e ahuwaio ana kana n»a huna, aka, no kaua iho e ka makamaka lieluhelu, o kapo hope loa keia a ua ui ia o na welau iiema e haulani ai me kana aloha a e hoopuhiii ia no laua e ke keikiaiii Uomeala o Parameri. Aole i paiu