Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 40, 3 October 1891 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI.

I Kct Sanl r hnuh a\ ka Uonuu; , Ka Mnh inn 3frli a Safarf(tina ; Ka Ixi alohi o Muliiuīem; <\a L'iUu Koko btmahao Ekoiu. iNaUi Hookelakeia ! O KF AO ll'M (M)KOA. ! ' 2^7 PoDvai Uahoa o ka Honna oei, * • KR Kiln Magtmti o ke Aloha—" 0 Airamert no fa Alaila e ka makamaka me kela mau olelo a to keikealii hoike aku la oia I ka moolelo plha mal na sekona mua loa I loaa al lala ka hanohnno I ka hooko ana I ka haaheo 0 kana oihana āhikl i ka mloute hope loa ana i hopu pio al i ua kneaea la. Ua lilo ka moolelo a ke keike nlii Bomeitla I hahai nku nl 1 mea pahnohau lon, no ko ka niol nooooo, ame ke anaina, ia wa ke keikelMlll Rotneal>« 1 hoike hou aku ai ua makaukau oia e lawe mai i kan* lawehnla Imua o ko Inkou hanohnno, ia wa i kahea ae ni o Komenln mo ka leo moakakn. E Lu(liana ke kamnhno, ua makemnke ru la oe e lawe mni Imua o ka hanohuno o keia nha i ke klno o ke kelklalii Paresiana, I meano lakou o ike nl ika oiaio o kau mnu olelo. E like mo ko kauoha a ke keikU alli Rotnenla pela ke nnianl Liuilanr» I hooko ae ai, u iloko o ka* olapa nna nka uwli i nin ua keikinlii Pare9iana nei e ku ana imua o ke alo o ka moi Papine a me ke anaina hanolmno o kona aha hookolokolo. He mau heleheiena hni kea ko ke koikialli Pareslana iaia e ku ana imu.i o kela anaina hanohano, mo he la * hoike okoa mni nna oia l ka ehnehn n me ke kaumaha luuluu o kona nnnu no kana mna hana.

Ae e ka makamaka un ehaeha a kauinahn io in keikialii la, nole waie no kana mea i hnun ni aka oo kona make pu kekahi. Aole he pual leo mawnena o ka moi a me ke analna, a oia hou ka ke keiklalll Eomenla I pane aku ai. O ka lawe hala mua kela o kou ihiihi e ke alii I ike mai la, a o ka lua o na lawehala a'u I hopu pio ai o oe no ia o ke aitl. Ua naka ae la na kuil o ka moi Paplne ne koia mau olelo a Romeala a ola ka ua mol hapauea nei, I pane mai ai me ke ano o kalnkaln. Heaha kau olelo, heaha kau i komaillo mal la? O ka mea n'u i kamaillo ae nel he oialo ia e like me nn wnl hooluu ulioli o ka lam, wahi hou a Romenla, alaila e I mal ana oe owao kekahl I hulpn iioko o na hana a keia kelkialil? I Ae e ke alll wahi hoo a Aomeala a I mea e pao ai kou kuhihewa e nana mai no ka oinlo o ka'u mao olelo, ia Romeala i pane aku al I kela mau olelo, ka hea ne la ia ia Mamloua me na olelo o ka wiwo ole. E ke aka kloo wailna o Mamlonai auhea ka ui i loko ou? Me he mohala ana la na ka opoo pua i kipehi ia e oa kolo kehao i ka wa a ka mahana o na kukona la e pa iho al, pela Emalloa ī oill ku hao ae ai a ko aoa Imoa e na maka o ke annina, a me kona makoakane, a lala kaikama* hlnealii i Ike mai ai I kona makoa kane a me ke anaina, ala hel me he poa la I mae iho kona nanl, peia na heleheleoa o oa kalkamahlaealli oeJ i kahoii ae al mal ka olaeheio*

h»-lo a i ke ine he niea make la e hoīke mai nna i ke anaina ua hilahiU oiu no kana mea i hana ai, a nona paha ka mea i hooheno la e ke mel«. HiUhil.i ka pua o ka halu, I ka pehi ia e ke kehao. 0 ka hau- a iliki paha, Hulu-aa o Hala aniani. 1 ka wa a ka moi Papine i ike ai i knna kaikamnhine, hina aku la olu i hope o kon \ noho me ka paili ana ae o kotm mau iima iluna o I ; kona umauma, a me ka leo hooho o 1 ka ehaeha hoopuka ae la oia i kela j mau olelo. E ka inalamaiama liiolile o na we* I iau heina! Ua hoetiaeha mai kou ! maiamnlamaia'u, a e kuu mea haule | ole, hcflhfl keia mnu hana au ia'u? Ika pau ona o kela mau oieio n ka moi Paplne, ea mai ia oia iiuna ' ino ka noho (K>no ana iho Iloko o | kona nehoalii, alaiia haka pono mai la oia maluna o kana knkamahine, me na maka oelea o ka huhu, a me ka leo nui o kalakala, pane mai la oia i kana kaikamahine. E EmaUna! E pane mai me ka poloiel,a me ka oiaio i na ninau a kou inakua nei, n e hoomanao o kn hoopunipuni he wahahee la, a okn poloiei ho oinio la. Auo e hai mai, i hea oe i ku po nei? Aoie ke kaikamahlne alii Emaiina i p.ttie koke aku no na ninau a kona inakuakane, nka, kulou Iho la kona pooiUio no kekahi mau minute alailaea hou ao Ia ia Uuna, a haka pono mai Ih, me na maka kelea* \ve o ka maaiea nui, a mo na olelo wahahee o ka hoopunipuni nul pane aku la oia. E kuu makua-no ka pane ana uku i ka huina o knu ninau o ae īnai ia'u, e oielo ne, aole au i hele i i kekahi wahi okoa aku ma ko'u ru | mi no au a ao ae nei. Aaa! i hooho no ai ka moi Papine, alaiia ua wahahee ka na olelo a Ko, Ae e kuu makua o na olelo apau a keia kauaka opio apuka i heike iho nei f he mau olelo epa wale no ia o ka wahahee, oial ke kaikamahinealll Emalinn, kn haku alohilohi o ka welau hema ma kona rumi no ia kahi i hiolani ni a hiki i keia kakahiaka.

Nolaila e kuu makua e haawi ia ka uku hoopai malunn o kela kannka opio no kana mau hanahoopuuipuni, ma ke kilol ann iaia iloko o ka Imuahl I pnhiku ia ka enaena, a malaila ola e uwe n e uwl ai na niho. Ua hoomaha iho ua kaiknmahlne alii la i kana kamalllo ana, a kaulona aku la ola maluna o kona makua kane no na mea a ua moi In 1 pane mai al. He mnu m)nute i hala ae, akahl no ua moi Papine nei, n pano uial me na olelo malie o ke akakuu, a na ia mau olelo, a oa moi la i holke mal, I ko kailenmahine alil Emalani na hle kona makoakane I kana upena kuu i hoomaholahola aku nl.

Aka e kuu makamaka heluhelu, ua kuhihewa ua kaikamahlne alli la ma la men. Olai 1 ka wa a ka moi Papine i hull mal al maluna o ke kelkinili Romeala a hookau mai la i na olelo koikol o ke ahewa, ala hoi me he nnapu ana la na ka uwila luai aku la ke keiki nlii Homeala, me na olelo kuhinia e hoonanea iaal ka puowai o ua moi la a me ke analna, a oU ka oa mol la i pane mai ai me na olelo o ke pahaohao nol. » E hai mal e Ro ke kiai! E hal mal heaha kau mao olelo pele no kela moo oleio a ka'u kaikamaliinef Wahl a Romeala i pane aku al. O ke ahewa, he ahewa la, o ka hoopaiaoa, he koopoi aoa no īa, aka o ka hanohano o ka hana auiwaIho mai ai ma ka poho o ko'o lioia, he mea hiki oJe ia 1 kou mana moi ke |«kaha ae ke ole e loaa ia'o ka mea ao I kaooha mal al ia'u. Nolalla e ke alil, o ka oielo ahewa ao ! kao mai nel maluna o*o, he olelo ahew* la a Ro, ke kiai e hiki 010 ai ke ae ako me ka maopopo ole 0 na komo o kona ahawa la ana. Ano e ke alli, maiuua ae o ko'o lawe ana mai i ka hanohan* o kela olelo ahewa e ae m«a ia mai ao e 1 hoomaikalke ako i iui hanohano o

kau hana i hoonoho ia iaai ai, ake | ku ka hewa ia'u, aiaila me kuu paa- . wai iipau, ua aa au e make e Uke t me ke koi ake kaikamahineaiii. ; Me keia mau oleio a Rome«U t ■ hoike ako la oia i na niea apaa 1 | haiia la mawaena ona a me ke kai- ( kamahineaiii ma ka po i hala ka ! hlki ana aku o ka ipo hooheno a m { haku la o ka weiao hema k« iaaa i ho(o malu ana a ine ko laua paa pio aua maiaio o kona inana.

Ua haawi mai ka moi Papine Ina hoolohe, aka nele ioa ana no na oieio a ke keikialil Komeala, a I ka pau ana, pane mai la oiu. E 80-ke kiai! e hai inal no kau mau mea i iko al, a im ua hoopunipuni oe, alaiia e make io uo oe malalo oka mana e ka'u kauoha no kau mau iiana imi epa i kau kalkamahine. E like me ka iiona eae i wela kona houpo no kuna mea i makemake ai, pela ke keiklalii Homeala I hull hou ae al maluna o ka moi Papine a pane aku la. No ka panina o ka'u mau hana, a i hoike hoi nonu me keia anaina e hooia mai ai ikau mau 01010 e leha aku i ko oukou mau maka maluna o keia paia, a e ike no anauei oukou.

Aohe pahuna halu a ka Maluale* ua ku oo i ka alo mlno ka la.ii).

Laau knlihi na ke nnu. O-o i kanahele o Mahiki. A mahiki au la-e pue i ke anu. Anu hui ke kiu Waikoloa. I ka pau ana o naoleloa ke keikialii Uomeala, aia hol oiapa ae la kekalii mnlamaiama me ka ikaika nui e pili pu ai ka hanu o na mea a pau, a lohe hou ia aku ta ka luo o ke keiklalii Romenla I ke kahea ana ae I kela mau huaolelo. E Ludtana ke knmahao! e hni ne t kou malamalamala oi kelakela ma ku holko ana mal i ke kiu hoolele akn o ke kaikamahinealii Emalinn a me ke keikinlii Paresina ma ko nla helo lewa e hoea akn al i ka i puka pohihihi o ka welau hema. He nakolokolo ann na ka leo me he hekili la, he owe nna hoi me he holo moku ann In ni keknhl wal nui, aia hoi e kau mai ana i loko o keknhi aninani huina-ha nul, ma ka paia hikina o ua keena la ke kii hoolele aka o ke kaikamnhinealii Emalina a me ko keikialli Parcsina. E ki-pu ana ua keikialii la o Paresina i na kaula kaohi ona iio, o o ke kaikamahinealil Emalina hoi, e puliki ae ana oia i ka a'i o ua keikialii la me he mea la e kamailio ae ana paha oia i kekahi mau olelo. O oe ke hoa lai ka naue Kuka olelo o ke aumoe Hoolalo ka uwepa onl na Uo

O Paresina nei, ka heke o na ai lana. I ka wa a ke kll hoolele aka o ka ui Paresina, a me na nohea Emalina 1 kau lai ia ae ni e ka mana o ke keikialii Romeala, aia hol me he mea ia ua hoaahu ia aku ua mau ipo nei me kekahl lole keokeo ka helo a halkea, ao ke anaina hoi, ho nanaina o ka pihoihoi a me ka haknnu ke uhola ann maluna 0 lakou, a oia ka Homeala i pnne aku ai me na olelo o ka wiwo ole. Eke alii ke ike ae la uo anei oo 1 ke kll hoolelo aka o ka'u mnu lawehala, alaila e hai mal owai la laua. Ua pane mai la ka moi Papino me keia mau olelo o ka hoka, he olalo eRo ke kiai hooko pololei, o ke kii oiaio inaoli anei kela o ka v o kaikamahine, a o kela keikialil, oia okoa no a e no« Ke ole ao e hoohewahewa I ka pali nul o Keooa O laoa o koa wale no la, A muli e wa olelo nel-a. No kela pane a ka moi, Iko ibo la ke keikialil Romeala oa ko pooo ako la ka moi Papine I kana poka pu pauma-lana, nolaila kahea hoo ae la ia me ka leo moakaka.

E Lodiana ke kamahao! oa makemake au ia oe e hoike mal i ke \K hoolele aka o ka i poka pohlhihi o ka welao hema nei i ike mai ai keia poe. Aoie ao I ka loa me ka laula, A akua iki e kilohl nei, Hepoha ana-me ka paapaiina, all hoi e kao aoa ke kil hoolele aka

|o ka ipuka pohikihi o ka welau . hema I loko o ke aniani liilli o t Lueliana me kona mau haawina o I ka hookala kupua. E mimllo ana kona man manow.il | me ka ikaika nui, a pnko ae la ī j kahi hookahl me he Inai peie ia r ! alaila hakinuu mai la me he wai { k&he la e lumilumi ana a oo na mii nole e Hma ko ke atdn*fnaiMk aaa aia hol nMhae ne la ua mau mano- : wai la, a i waenakonu e moe ana . kekahi aianul i kipapa ia me ko | gula a me ke ilnla, he mau sekona I i hala ae, ike hou fa aku la ke ka.i- -' alii o ke keikialii Papine i ka maak> ana ae me ka wahine a hala aku 1a j ma kekahi aoao o ka I puka pohihij hi, maiuna o ua tcaa la e kau ana no ke keikialii Paresina, a me ke kaikamahinealii Emalina, a na ka puahl o na lio, na ia inea I ahā) hlkiwawe e aku ke kaa a nalowale ako | la mni ka ike «na «ku a ke analna, a oia hou ka ke keikiaiii Romeata I I kahea ae al, e Ludiana ke kainahao j no ka wa hope loa o ka'u holkeike , ana, ua makemake au la oe e holke j mai Ike kii hoolele aka oka hale« | aiii o Paresina, I iko I ka nant o ' Himela kuahiwi hene olu law© | malie. Aofe 4 Pau,