Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 41, 10 October 1891 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O PARAMERI.

k'>! .Xa,u ' a( ka Honaa; Kt Muhh<a MpH o Saīaredina „• Kn I/i nlohi o Mulis*Atra; .Vn K»> r » K"f n kamahao Ekohi. Na Ui Hookelakela kk ao norooKoA. Piioiai Oahoa 0 ta Hoia m, A O KK — Kita &t<tyentti o fct Aloha—•• O Rp> ramert no ia." I ka pnu ana o keia mnu olelo a ke keikialii Hoineala, aia hol hulla hou ne I » ka malamalama 0 ke nnlani kauinhno 0 Ludiann, meka iknika no ekolu mannwa, a īa wa i ike la aku ni I ke knu mni iloko o ua aninni ia ka halenlil o Pare9ioa me ke kmi nlil e ku nna mawaho o ka lanai, u 0 ua mau ipo la ala taua i loko 0 na pulii hooheno ana a ka ipo, mo na helehelena o ka hoohle. Umoole mnhope iho, ike hou ia aku la ke kii hoolele aka o ko keiklalii Uomeala e ku ana i mua o ua inau ipo nei, a o ua mau ipo nla hol, hlhihina like aku la Inua I hope mo he \a un pulwa laua no kela komohewa. Ile hapalui hora ka loihi o ke kau ana oua kii la, in wa nalowale ae la na men n pau, alalla huii ne la ke keiklalii Homenla a kamailio /iku )a ) ka moi Papine me na olelo e pili pu al ka mana o kn noho alli, a oin niau olelo a ua keiklalll la, ua hiki ole ia I ka moi Papine ke pnne mal, oial ua pa pono nku la oia i na olelo a ke keiklalil Komeala, a ko ninau nla oia mo he pun la

no koaie. No ka paoe ole mni o ka mol Papino 110 na olelo a ke keikialli Homeala, ua palua hou ka nlnau a ua keikialll nei, a no ke kolu o ka manawa a Uoinenla i ninau aku ni, akahi no ua moi nei a pane mai me keia mau olelo. O ka'u mnu olelo hoahewa i hookau nku nl maluna ou ko kiloi nei au ia mea llalo 0 ka W\k\ a ua eo hoi ka mnieua la oe. O ka'u kalknmahlne a me kana knne, ko waiho aku nel au ikolaua ahewa ia ana na kou hanohano e Ro-lu)i ole oke kiai makaala, a o ka mea n kou lunalkehala I Ike ai ho |>ono, ua pono pn la I ka noho alli o Paplne. O keia pane a ka moi Papine, ola ka ke anaina i nana mal ai maiuna o ke keiklalii Homeala mo na hele. helena o ka hiaai nul no na mea a ua kiui ia e hoike aku ai. He mau mlnute I haln ne, mahol>e Iho o ka pane ana mal o ka mol, nlaila luai nku la o Homeala t keia mau olelo. E ke alii wahi a oa Hnmeala nei. O ka hanohnoo o ka hana nu 1 waiho mal al na'u e hooko, he mea hikl ole la ia'u ke pale ae. A oial au e lawelawe aku ana I ka hana, eae mua mai lau e oielo pokole ae aole au i hele mai nei no ka hoahewa ana, a nole hol no ka hoopal. O wau! wahl hou a ua kiia makeneti nei, owau no ka mea I knpa ia e ko ke ao o ka nanl e haule al ko ka honua, a o ke kila hol nana e wawahl ko ke ao holookoa. Ano e ke alii a me ke anaioa, ma ke kaupaiena ana i ko*u noonoo, ua hooholo iho bu, e halawal makoo maluna oke kahua <> na hann hookelakeia naauao, a ke au I mua o laua, alalla ua loaa ka hano* haoo o keia mnu olelo-ua huikala ia laua. O kela tnau oielo a ke kt»ikeaiil Homeala, ua ipono ia mal la ia e ka moi me ka pane pu aoa mai.

O keaha U ka hana hookelakeU naiuao ou ! manao at? O na hana no a pao i na m«ri na mea hoim pohiMhl o ka lewa, a hlki i na mea paAkiki ō ka hooaa, ua a f rt au no ia mau mea Apau, a o oe « rnc ke ana i na luna Kanawai na lakoa e a pono ka aoao nana ke eo. Na ke!a maa olelo a ke kelklalll Homeala na ia mea I hoike aka i ke anaina aole keia kiai me ka iooa Ro he mea okoa, aka o ke keiklalii kalaunu no ia o raramcri f ka mea hoi a lakou ! lohe ai he kila makeneti oin e hlolo al ko ke ao holookoe. A I mea no lakou e ike pono ai i ko kai haluiu o Kauiki, ua booholo lokahl ae la lakou ma ka apono ana i na olelo a ke keikialii Romeala. E hauwalaau aua, e haluia anH, e nei aua na leo mao a maanei 0 ke keena, a 1 ka wa i malie iho ni, la wa i lohe ia aku ui ka leo o ka moi Papine i ka pane anu mai me keia mau olelo o ke kauoha. E Emalina kuu kelki, mnmuii o kou pale ana i ka'u mau olelo a lilo aku oe mahope o na kono ana a kou makamake, nolaila I kela 1a ua lilo 06 he pio na kela kanaka opio, a olni aa walho mai nel oia 1 kann olelo ahewn—O ke kahua o na linna hookelakela oia kahi au o ku aku al a aa nku ma na nno a pao e loaa nl la oe he huikala ia ana, ano oa lohe mai la anei oe i ka*a maa oleio. Ae e kuu makaa, wahi u ke kaikumahineaiii Kmalina i pane aku nl. Aluila, e makaukau nott iho no ka halawal nna me ke klla makenetl nana l hoohaule i ko ke ao nel mau loea. E ike aka oo iaia ma ke ano o kou hoa palo ia oke kahua, pela hoi oia ia oe. Un makaakau au noua I na wa a pau, a I hakalia wale no i ko kamaiiio, wahi ake kaikamahinealii. Me keia pane a ke kaikamahinealit Euialiua, Uuli ne la ka moi Pnpine maluua o ke keikialii Paresina n pano aku la me keia mau olelo.

I E Pareaina—K like me ka mea au i hana mal oi i kuu aupuni, peia na hoopui o ka ehaeha e hookau ianku ana maluna ou, a ke lona ka lannkila la oe maluna o ke klal makaala 0 ko'u aloalii oia hoi ke keikialii Homeala, alaila e pakele no auanei oe mai na kaulahao aku o ka ahewa, a ko ole pela alalla, aolo loa oe e huikala ia ana a pau na la o kela ao. Ano eke klpl, ua lohe mal In anel oe i ka'u mau olelo. Ae e ko alii. Alaila e makaokao nou iho no ka wa a ka minule mua loa 0 ke kuka* la e poha ae ni. Ua mnkaukāo ao I na wa a pau e ke alii a I hakalla wale no I ke kamalllo. Iha pela ua pono, n e hoolohe. Me kela mau olelo hope a ka moi Papine, haawl ae la oia i ka hoailona ma ke ani ana n kona mau lima, a la wa no i poha mai ai ka !eo 0 ke keiklalil Homeala me kela mau oiela E na «111 a me ka poe hauohano, ma ka wehe ana ae ika hanohano oka hana a makou i hoopaa iho nei, eae ia mai au e olelo pokole ae e like me kela— 0 kela hana a makou i hoohoio Iho nel, ola no ka haawi ana ako 1 na lawehala oei i mao minule no laua e hoopakelo ai i ko laua mau ola Iho malloko ae o na kaulahao |»aakiki 1 uhewa la ai laua, a ke loaa la laua ka K»nakila ana maluna o'o, nlalla e pakele no laoa mal na ahewa ana aku a ke aopuni o Papino uel. Ano ena lii a iuo ua poe luuioliniio, keia mau olelo, ke kukala nku nei au ua wehe ia na hana o ka la. 1 ka wa a ke keikialii Komeala e kamalllo 11%-i he mau minute ia no ke anoano o ka malohia e hohola ana malona oua keena uei, a i ka pau ana o oa olek> u oa keikiaiii nei, huii ae la U maluoa o kooa mau hoa hookeiakela a loai aku ia I kela mau olelo. Ena lli opio n»a ka wehe ana I ka hanohano 0 ka kakou hana, ke

waiho aku nei au, un o!ua rm na kamaaina e kakeie ka hrahvo 0 ka kakou hana, a o ke kuekna aku no hoi ka'u, a ke pau ko otua manaua, aiaila, la wa e loaa ai ia*u ka liano hanooka lilo ana i moho no ke kahua. Ua lilo keiu mau olelo a ke ke~ ikialii Komeala i mea maikai i ka manao 0 na Jii kamafilna, a ola ka ke keikialii Paresina i wefce mua loa mai ai I ka mlnute o ka manawa me kekahi o kana mau ninau paakiki, a ua keikialii la i manae ai nohe loea o ka honua e hiki ke wehe 0 Solom »n/i wale oa Aka e kn mea heluhelu, 0 ia oinau nae, ua hemalo ia aku la e ke kelkialii Komealu n weluwelu iiiiii, a no fca hope loa 0 na ninau a ua keikialiilao Paresina, waiho mai U oia i keia ninau e kani pono ai ka punlu lae 0 ko keikialii Romeala •♦Malihini oe, malihini I ka ihu nne kamaailia."

Wnhi a ua keikialii Pures!na nei, owal ke alanui aolo i ike i;\ eka manu, a owni hoi ke nlnnui aole i manlo ia e kn liona hihiu. I ka wa ake keikialii Pnreaina i haawimninii kela ninau, leha ne la na makn o Komeala iluna, n no na «ekona pokole wale no, uiinoaka iho la "ia a pnne aku la— Nani wale kou wahi i uoho ui e Paresina, i imi ko ke ao nei e loaa oe, nka ho ko oie nae. Nolaiia e Paresioa, o ka haina o ko ninau, o ia no ka ipuka pohihihi 0 kou aupuni, ka mea hoi i olelo ia, ko pohihlhi 0 kn welau hema nei. He oialo e Paresina, he wnhi In aolo I inaalo la e ka manu % aoie hol e ka liona hihiu, aka he hoo* kahi wale 110, oia iioi o Komeala. E kaulana nna kona inoa a pnni ke ao, a e nlako ia mai ana ka honua holookoa no ka huli ana iain, aka e hai aku au ia 0«, nolo loa he loea mahope mai o kaua e liiki ke huli 1 ke kumu 0 na welau elua a hiki i kn hopeoa 0 ke ao nei. Aole i pau.