Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 44, 31 October 1891 — Na Kokua Ma'i iloko o ke Kulana Kapekepeke. [ARTICLE]

Na Kokua Ma'i iloko o ke Kulana Kapekepeke.

K k:\ Nui»o|ki Kuokoa, Alolm oe: K oluolu niiii kou nhonui t» lawo aku i keiu nianao nona ke i>oo e kau no Ui maluna, i Ike mai ai o'u inau kini makamaka « noho m<ti la mai ka la puka i Ilaohao, a ka la welo i Lehua. Kia wa»u he mai lepera e noho ana ma Kalaupapa waena, a no'u hoi na makahiki he ekoln o k.i noana ma keia ainn, ua maa a kamaaina hoi i ko ouei noho nna, aoie loa au I ike ikl i kekahi iiaua ku i ka walohia i hana ia i na kokuu mai e like rnc keia wa, oin keia: O na kokua, ua hele mai lakou mahope o ka lakou mai, me ka apono ana o ka Papa Ola e hele a make kana mai. Kia nae t make aku la kana niai, ua marc hou aku la na kaliu i mau mnl hou na lakou ma ke nno ua loohia like lakou i ka mai. A ke ike nei lunkou, ua puka ae ka olelo hoolalm a ka Papa Ola ma 0 kona Luna nui la, e holke ana, o na kokua mni a (mu i make ka !akou mai, e ki|mku ia no lakou mai ka Panalaau aku, a e mana no ua hoolaha la inai Okatoba aku a hUei 1 ka piha ana o ua inahina eha. Me ke knuoha pu mai o ka Papa Ola, e holo na kokua i Honolulu e kii ai 1 mau puhipala 110 lakou. A ina paha e h(X»le mai ana ka Papa Ola i na kokua, ulaila e koino nial }Kiha ka Papa Ola e lx>f»u I na kokua mai i make ka lakou mau īuai ma ke ano he knniohewa i ka aina o ka Ola. Nolailu ma keia hoopuku ana o ka Pa(>a Ola i keia hoolaha, ua ili ilio he haawina . ke kaumaha raa* iuim o ua kokua a me ua mai pu, e u ana ia lakou iho, no ka mea, ua loihi na la o ka nolio ana a ua aloha hoi i ka noho ana o nei aioa o ka ehaeha i hoomauawanui ai. Oial

I be ami makahiki o a raaia- i nA aku a emi mai hoi m.ililo • w j makahiki o ka noho ann nw nei ! aioa f oiai ka wa m.il oka Uko . maa mal e ola ao«, ua kuonoono k n«bo ana o kekahi poe niaanei

O kekahi pilikla nui i ili iho maluna ona kokua mai» oia hoi, u.i hoolilo aka lakou i ko lokou nuu waiwal, ka airw ame kekahi raau waiwai Uilii e ae, oiai ua manao lakoo, o noho ana Lakou maanei a kinu na iwi. U* hooiilo aku ina pooo ia haJ, a ua oele hol lakou « na pono oio o ka hoi ana aku e noho hou i ka aioa hauau a home hol o ka noho ana o na ia opio.

A eia no hoi, ona kokua i iuare hou i na mai, ua mana i»a ke kauawai o ko kakou anpuni, eit\ ka he mana ioa ae na kanawai o k.\ Papa Ola e hookaawale ai i k» uoho mare ana o kekahi poe. Va knhihewa ioa kou mea kakau o ka Aha Kiekio oke aupuni ma Honolulu ka mea mana nana e hookaawaie ka noho toare ana, malalo hoi o na kanawai o ke aupuni i aponoia e ka ahaolelo a me ka Moi o ke aupuni ; eia ka o ka Papa Ola kekalii m.iiu ma ka hookaawaie ana i ka noho maemae o ka i>erita mare.

He hana kupono aiMioi koi;t a k i Pnpa Ola? Aole, nolt» loa i kii|xmo keia hana. Ama kekahi oli'io ;iiia t» holo na kokua i Honolulu i j>nLipala no lakou, ho uiakehewa i:i kauoha ana, a loaa ole ku hoi ka palapala i ka poo o waho e noke inai ihm i ke noi, a mo ka ha.iwi i:\ mai o na palapala o ke ano apuka ae holo, eia nae he okoa na manao o loko o ka palapala.

na kokua e manao ia nei e kipaku, o lakou no kekahi ixv i e lawelawe nei i na hana o ka l'apa Ola, oia hoi ka lole ana l ka pipi, hana ana i ke l'ai ai, laiki, polena, a pela aku , a o l:\kou no ka poe nana e hoolawa nei ia makou, aolo paha o ke kipaku ia lakou, kai no «> ka iiui niai i ke ola, t»ia ka o ko kipaku, ua ike au ma ka nupepii, aia ma l'apaikou kekahi kauaka, ke lapaau la i kekaiii p<>(* mai, a ko 01010 la oia, he ola no i na kauaka apau ka mai Lepera, ke olelo ke aupuni o ke kauaka e lapaau a ola ka inai Lepera, oia ka ko aupuni e uku ai. Aole hoi e like me keia l>oe kauka ka lilo mauwaie o ke «I ila, a eia ma ka l'analiiau nei kekahi kauka, ina e kii aku oo i laau ninau malla, aha ka pilikla? L'a ike ma iio hoi i ka pilikia e hele aku ana a kaumaha oiuna, ninau mai no, kai no hoi oka lapaau mai makepouo ke elula o ke aupuni, oia iho la o ko kipaku i na kokua. Oko makou mea no ia o pono ni, a ina <i ninknii ke loie ana i ka pipi, alaila, <• hui ana na paiaheho me ke koko o na pipi |>ono ole, aole e ai na Vilikina. Nolailn, ke ike lea mai la oukou i keia mau hana aka Papa Ola, he manao ko'u aolo i pilikia ka Papa Ola i na kokuo, oial na lakou no e iini nei i wahl pono no lakou, a o iakou no ka ka Papa Oln e hoounauna nel e pil l ka pali e oki wahie ai no kahi uku ho $0.00 Uala o ka paila. Anoai no nae pnha, ua manao no ua l'apa Ola nawaliwali la, he hlki loa i kona niau luna e noho ana ma ke Panalaau nel, ke pii ilunaokeia pali a ka nihinihi nni waie e oki wahie ai, oia ke kuniu i hoopuka ai i kana iioolaha kipaku i na kokua. Ke hookl nei au maanei. Ame ka Luna Hoo|»onopono t ame <ia keiki oniu hua meta!a kou Welina. S. W. K. Momona. Kalaupapa Waena.