Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 44, 31 October 1891 — Ka Halawai a na Opukeemoa! KA PAKAHA LIMA NUI! Pekuia o J A Kahoonei! MAHAE KA HUI KALAIAINA! PIOO KA AOAO LAHUI! [ARTICLE]

Ka Halawai a na Opukeemoa!

KA PAKAHA LIMA NUI!

Pekuia o J A Kahoonei!

MAHAE KA HUI KALAIAINA!

PIOO KA AOAO LAHUI!

Iloike a ke Kiu. Ma ka i'oa!u:i aku nei, Okatoba 27, ua kahofi ae na Ilon. R. W. Wilikoki, J. E. Buki a me J. Xawahi nia ka olelo hooiaha, e mniama ia ana ho halawai ma ia po maloko o Kohikana Holo, kihi komohana o na huina alanui Moi a me Nuuanu. Ma ka akoakoa ana ae o kekahi huina kanaka ine ka manao he halawai nialnlo la o ka elieu o ka Hui Kalaiaina, ma kahi a ma ka manawa i kahea ia ai, aia hoi ua hookuiho ia kekahi hapa o ke anaina i hlki ae, mamuli o ka pakaha lima ikaika ia ana o ka mana hoomalu mai ka lima aku oka Peresidena mau o ka Ilui Kaluiaina, loane A. Kahoonei, a pani ia ma ia wahi o Hon. R. W. Wilikoki, ma ke noi a Ilon. J. E. liuki, a ia T. Poka Spencer, i Kakauolelo no na mea polopolona a hoea mai.

Uu pii ae la ka mea nona ka matm hoomalu 1 koho ia iho la maiuna o kahi punee e huli nnu ke nio i Ew:v u he Kikane kou moku, 1 ' a o ke anaina hoi, e huii ana i «Hamohamo i Wnlkiki." Ua kahoahoa mai la ka Pcresidena i ka manao o ke kahea ia ana oka haiawai, uie ka waiho mai na Mr. Buki e hoakaka mai. Uu ku mai la o Mr. Buki a hoakaka mai la f no kona hoopilikia la ma na hihia laihila, kona noho ana hune a me ka uwe haaloulou mai no ke kapao hi ana e ka Peresidena J. A. Kahoonei, o na inoa o R. W. Wilikoki, J. E. Buki a me J. Nawahi, mai ke Komo ana iloko o na inoa o ke Komite Umikumamallma lala o ka Hui Kalaiaina, e hele al e hui a kuka rae ko ka Hui Mikanlka komite. He loihi loa aku no na kukahekahe ana, oia wale ae la no uae ka waiwai io, ina ma ka naauao o na huaolelo ka nana.

Ke noonoo !ho knkou ma keia mau raea i kamallio ia iloko o ka ulunahelu o na huaolelo a Mr. Buki, ua hlKl loa ia kakou naauao ke nlnau iho, Na Kahoonei auei na huaoleio laiblla 1 kahakaha maloko o kana mau nupepa? Heaha ke kuleana o kona noho ilihune I keia wa e lawe mal ai imua o ke anaina, mahope o kona uhaai ana l na pomaikai a me na ulakoiako a ke aupuni Ilawall ana e hoaonei e kipi I keia la, oiai oia e noho Kakauolek» Keena aina ana, noho iAina Auhau ana no Honolulu, noho Kiaaina ana no Kauai, noho Kuhina ana he mau makahiki nialoko nei o ka aina a Elele Kuhina I BamoaT Heaha ke kupono o na moho holo luiupnakaainana e like nae lakoa e komo pu Hoko o ke Komlte o ka Hui Kaiaiaina e alunu ai I na mana a pau iloko o ko lakou mau llma?

Pau ka Buki, alaila ua ku inai la o Mr. Nawahi, heio mai la oia a hopu Iho la he mamalu, hoopili mai la ma kooa umauma a hookomo ae

U malalo o kooa pnaene, nioau mai la i ke anaina. Hski «nei (m.iia'u? w*hi t ko »n.> ina. Ina noi, *«lo pah* nak'i* "Ae," hou ke «iwiiw. Abib, oa haahili ae U kana k inwilio :ina ms na hokua o J. A. no ke kiola ana i fco !.<ikou m.iu in>xi mai ke Komifce aku o ka Ilui K.iLii.-iina e hele ai e hoi mp ke t» k:* Hui Mikaoik t, ua like ine k i h«v>hoka iaia (J X*wahi> koKi h ir-.:» E like me ka mnn* o k:i Kniepem o Ra«ia, peU no keU e hana nel. M«*i nana k-ikou i k:i hoomana Kakolika, a inai Uwe mai i n« nie:i pili hor)inans. He nui wale aku no kana mau ««lelo, o ka nuku n » nae hoi e liko me kona ano mau. He l-ila nnei o Mr. J. Niwihi no ka Hui KnlaUina, no Hono|u!u a me Hilo, i kupono ai kona kuhnlahal i nna ? I kn la a iue ka inakahiki h oia i lilo ui I !ala ? E nana i k<>n<i hoole ana n«»!e oia he !a!a no ka Hui Knlaiaina, nva kaoa palapMa ia Damela [«Wana o ka maluma o Feberuari, Nolaih he kuhahh.la makehewa !i>a kana.

Pau ka Nawahi, ;»lila u.i ku ka Pere;»i(Jena Kahoonei i hof>h;uiliaa iaeohumu pakaha n»nna, ma ka ae ana mai a ka Peresidena o ka Peresidena o ka halnwai a olelo mai, o keia mau oh lo ahewa a pau e hooili ia mai nei maluna o'u he kuhihewa loa. H« elima makahiki loihi i hala ko'u kupaa ana ma keia Hui Kalaiaina a ke ku nei no ka pono o ka Ilui a me ka aina. Aole au he kanaka puui wale. Ina he hana hewa ka na Mikanele e onou mai ai, aole au me lakou. Aia au no Ka pono o ka nohoalii a me ka hooinau ia o ko Hawaii nel Kaokoa, a ho loihi aku no kana kamailio ana. Noi o Mr. Kanealii i ka Pere*itlona e ae ia mai oia e ninau ia Kahoanei. Ae ia. Ninau o Kaneelii Heaha kekumu i kapae ia ai na iuoa o Wllikoki, Buki a me Nawahi mawaho oke koinito l."> lala oka Hui Kalaiaina ? Pane o Kahoonei, mamuli o kekahi mea a'u i noonoo ai, aole e pono i na moho liolo lunamakaainana ke kom<J pu iloko o na hanaa ke komite kumau. [Ia wa, ua uluaoa na olg|o hoahewa ia Kahoonei. Lohe pu ia aku la ka uwo ana mai oka Pipi k. iloko o ia wa walaau. Papa mai la ka Pauaka o ka halawai o na eepa.]

Ku o Mr. J. K. Kahookauo e noi e lioomau ia o Kahoonei ma ka nuho Peri*3ltlcna, aole e lioopau iaia. (Aolie hoolohe ia mai o keia noi). [ Ku mai o Mr. J. L. Kaulukou e noi e kamailio. (Papa mai la ka Pauaka a hoanoho mai la iaia nole e kamailio, oiai aole ia he lala no ka Hui Kalaiaina.) Hoao mai la hoi o J. K. Knulia e noi e kamailio, (Oia hopena hookahi no ho hoonoho ia mai aohe he Hui Kalaiaina). Ia wa, ua ku mai oMr. Wilikoki e kamailio iloko o ka uluaoa mahope oke paniku ana ia Kaulukou a me Kaulia, ma na huaolelo lehulehu, e haikaika ana i na Mikanika, a e ao mai ana, mai nana kakou i keia poe haole pilau. 3le ke nol pu mai ia Kahoonei e waiho aka i ka noho Pere.siilena o ka Hui, no ka ike mai i ka oni o ke anaina. la wa i ku mai ai o Kahoonei a waiho mai la i ka noho, aole no ka haalele loa i ka hui ana i hoopiha ai no ka waloihi i launa ole mai ai ka poe e ohumu nei iaia e kipaku mai ka noho Peresidena, aka i.mea e pau ai ka pioo o ke anaina. Nolaila, ua koho iho ua halawai lima nui nei i inau luna no lakou, aole o ka Hui Kalaiaina mau, no ka mea he 10 wale no paha lala io o ka Ilui iloko o ka hale la wa, a o ka nui no waho nial. Ua koho io iho la ua halawai uluaoa la la R. W.Wilikoki i Peresidena raau; ia J. A. Kahoenei, I Hope Peresidena a Puuku; ia S. Kaleihopu, i Kakauolelo. Ma ke noi, ua koho ia o liuki, Kanealii a ua Nawahi I komite hana Kumukanawal. Ma keia e ike ia ai, he Ilui hou ka keia i>oc i ohumu ai, aole o ka Hui Kalaiaina e ku nei me ke kumukanawai i paa mua. Hoopanee,

Ma ka noho nna o ka halawai kuka a na Koniite 15 lala o ka Hui Kal&iaina me ke Komite 15 lala o Hui MikaniKa i k:t po Poakolu mai, ua alakai nku o J. A. Kahoonei i ke Komite 15 laia o k:i Hui Kalaiaina, me ko kapae pu a hoohoka ia Wilikoki, Uuki a me Nawahi. Imua oiu ahakuka o na poe i akoakoa ne, ua haiolelo aku o Kahoonei, I keia ia, ke hoike aku nei aa owau ka Perediclena oka Hui Kalaiaina mamuli o na kono lehulehu a na lala o ka Hui Kalaiaina, a oia au i hele mai nei e holke aku ia oukou, o na pono a pau o ka Hui Kalaiaina Kuinau, eia no ia ia'u [Heeihei ia.] Nolalla hele aku imua me ka makau ole [HehUiehi ia.] Aole wale keia o ka makamua n ko'u hoomaewaewa ia aoa mai e na poe pakaha mana e like me Wiiikoki a me Huki, aka oka elua a ekolu paha. E nana i ka hoomahae maa ma Huehoe. Hakl lakou i MiliUni Holo a mahope ikcf lakou i ka hoka, hoi hou mai no i ke ale, oia ka Hui a'o e paa oei. [Hehihehi hou.]