Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 45, 7 November 1891 — Page 2

Page PDF (1.79 MB)

This text was transcribed by:  Kawena Komeiji
This work is dedicated to:  JIMAR

MA KE KAUOHA

 

Hoolaha a ka Luna Auhau.

            E HIKI ANA KA LUNA AUHAU O KA Apana @ @ a Hawaii ma na wahi a me na manawa @ ma @, no ka ohi ana @.

            Hookaa ma na Poaono a pau hiki i Dec 15.

            K@     Poaono            Nov. 24

            K@     Poakahi           Nov. 25

            @        @        @

            @        @        @

            @        @        @

            @        @        @

            Ma na la e ae a hiki i Dekemaba 15 ma kona wahi noho ma P@a@a@a.

            CHARLES WILLIAMS.

            Hope Luna Helu a me Auhau o Hamakua, H@

            @, Hamakua, Oct. 27, 1891.

 

NA AUHAU O 1891.

Hoolaha a ka Luna Auhau.

            E HIKI ANA KA LUNA AUHAU O KA Apana @ na wahi a me na manawa @ ma ka hora @ ka ohi ana i na @.

            Ma Waihee      Poalua Novemaba 19

            Waa@             @        @

            Kah@  @        @

            Maa@ @        @

            M@ a hiki i Dekemaba 15, koe na la ae @ auhau ma kona keena ma Ma@. Ma ka Poaono e pani ia ka puka @ maanei @. O na auhau i oi aku i @ ma ke Dala Gula o Amerika @.

            D. MORTON,

            Hope Luna Auhau a me Auhau o ka Apana o M@

            M@, @, Oct. @ 1891. 2361 3ts

 

Hoolaha Ohi Auhau.

            E HIKI ANA KA LUNA HELU A ME @ ma ia wahi a ma na manawa i hoikeia a @ ka ohi ana i na auhau o ka @.

APANA O HILO.

Papaikou, Poaha, Nov. 10, mai ka 9 A.M. a 12 M.

Pepeekeo, Poaha, " 12, " 10 " a 12 M.

H@, Poakolu, 18, " 11 " 2 P.M.

Ha!, Poakolu, 18, " 2 P.M. a 4 P.M.

@ @ 6, 7. Dec. 1, 2, 3, 4, 5, @ Dec. 14 a me 15, mai ka 9 A.M. @.

            APANA O HILO AKAU.

H@, Poaha, Nov. 19, mai ka 8 a 10 A.M.

Maloko o Laupahoehoe, Poaha, Nov. 19, mai ka @ a @

O@ka@a, Poalua, Nov. 20, mai ka 9 a 11 A.M.

Kahawai o Laupahoehoe, Poalima, Nov. 20, mai ka @ a @

            E hoomaka ia ka hoopii no na auhau i koe a i hookaa @ ma ka la 15 o Dekemaba, me ka @pa @paku.

            @ aku ana mahope o ka la 15 o Dekemaba a me ka medala ole o ka 1891, e @ ia N.C. WILLFONG, Hope Luna @ me Auhau no Hilo a me Hilo Akau.

            Hilo, Hawaii, Oct. @, 1891. 2361 3ts

 

Ka Nupepa Kuokoa

ME

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

No ka Makahiki...$2.00

No Eono Mahina...1.00

Kuike ka Rula.

 

AUHAU NO KA HOOLAHA ANA.

NA PUKA ANA 1 2 3 4 5 6

1/2 Iniha $1.00 $1.50 $2.00 $2.50 $2.75 $3.00

1 Iniha $1.50 2.00 2.50 3.00 3.50 4.00

2 Iniha 2.00 2.75 3.00 4.00 4.50 5.00

3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00

4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50

5 Iniha 3.50 4.75 5.00 7.00 8.00 9.00

6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00

            O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.

 

HOOPUKAIA I KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H.M. WHITNEY, Luna Nui,

J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.

POAONO, - - - NOVEMABA 14, 1891.

 

WALAKAHAUKI MAKUA MA EWA.

            Ilalo o ke kulanakauhale Momi o Ewa o Mr. John Thomas Waterhouse makua i ka Poaha iho nei, kahi i kiu ai i ka nanaina o ke kulanakauhale e pii mai nei e hakoko me Honolulu nei i keia mau la. A mahope o kona hakilo ana a hookaha i ka nani o ua kulanakauhale Moiwahine la o ka moana Pakipika, ua hoopiha ia oia me ka makahehi, a me ka hookaulua ole, oiai e wela ana ka hao, ua wae ae la oia a kuai i na pa he kanaono kumamaono i mahelehele ia a ua lilo iaia ma ke kumukuai maikai. O ko Mr. Waterhouse manao ke kukulu mau hale hoolimalima maluna o keia aina i lilo mai la iaia. A he mea maopopo, ina na ka poe waiwai e like me ia na olelo o ia ano, he mea oiaio he hooko wale ia no ka hopena. He koehina hoohoihoi hou keia i loaa i ke kulanakauhale Momi.

 

Ka Oihana Kianai Ahi o Honolulu.

            Eia ke hoomaamaa ia mai nei na lio o na puali kinai ahi Helu 1 a me Helu 2 ma ka hookomo ana i na lio iloko o ke kaa me ke alakai ole ia, aka na ka leo o ka bele e haawi aku ka lohe i na holoholona ua makemake ia laua. A ke lohe keia mau lio i ka leo o ka bele e kani aku ana, o ko laua wa no ia e pioo ae me ka lele ana ma o a maanei a i hakalia wale no o ka hemo ae o ke kaula mai a laua ae, o ka holo aku la no ia no kahi a ke kaa ahi e ku ana, aole laua e holo ae ana ma kahi okoa, aka e holo aku ana no laua me ka alakai ole ia a ku mamua o ke kolo malalo ae hoi o na ili e lewalewa iho ana maluna, a i ka wa o na lio e kupono ae ai ma ko laua wahi i makemake ia ai, o ka wa no ia o ke kalaiwa e huki mai ai i ke kaula i hoopaa ia ai na ili me ka haule ana iho iluna o na lio, me na hooponopono uuku wale ana aku no e makaukau no ka holo ana i ke kahua o ka hana iloko o na minute pokole mahope iho o ke kani o ka bele.

 

No ka Babetizo Ana.

            Elua ano o ke kanaka, he kino a he uhane. Elua hoi ano o ka bapetizo ana, he bapetizo wai, a he bapetizo Uhane Hemolele. O ka bapetizo wai, he hana ia i pili i ke kino, a o ka bapetizo Uhane Hemolele, he mea pili ia i ka manao, ka iini, ka makemake o ka naau a me ka uhane o ke kanaka.

            He hoailona ka bapetizo wai. I kona bapetizo ana i ka wai, ua hoolaa ke kanaka iaia iho no ke Akua. Aole loa ka bapetizo wai he oihana hoola, aole no hoi he oihana kalahala a me ka hoomaemae uhane, he wahi hoailona hoike wale no oia e akaka ai, ua lilo ka mea i bapetizoia i kauwa na ke Akua.

            He waiwai ka bapetizo wai ke hoohanau hou ia ka naau e ka Uhane Hemolele, a ua lawe ke kulu wai hookahi i hoailona hoike no ia mea. Aka, ina i hanau hou ole ia ka naau, alaila, aole e lawa ka moana Pakipika i hoailona. Wahi a Iesu ia Nikodemo: "Mai kahaha kou naau i ka'u i olelo aku ai ia oe. E pau oukou i ka hanau hou ia e pono ai." Ioane 3:7.

            Iini mau na makua haipule e kau mai na hoopomaikai ana a ke Akua maluna o ka lakou mau keiki. No keia kumu i lawe aku ai na makuahine Iudaio haipule i ka lakou mau keiki i o Iesu la i hoopa mai ai Oia la lakou. He mea pono ole ia hana i ka manao o Kana mau haumana, nolaila papa lakou i na makuahine. I ka ike ana o Iesu i keia mau hana lokoino a na haumana Ana, kahea koke aku la Oia i na makuahine e hele mai i ona la, me ka hoopuka pu ana i keia olelo kauoha, "E ae aku i na kamalii e hele mai i O'u nei, mai hoole aku ia lakou, no ka mea, no ka poe me keia ke aupuni o ke Akua." Luka 18:16.

            Ua hiki i na makuahine Iudaio ke lawe i ka lakou mau keiki i o Iesu la, no ka mea, ua noho kino mai Oia ma ka honua nei ia wa. Aka, i keia manawa, aole o Iesu ma ka honua nei, ua hoi Oia i ka lani. Pehea la e hiki ai i na makua haipule e lawe aku i ka lakou mau keiki i o Iesu la, oiai aole Oia i noho kino mai ma ka honua nei i keia wa? Ma o ka oihana bapetizo e hiki ai. I ka bapetizoia ana o na keiki, ua kau mai ka hoailona a Iesu maluna o ko lakou mau kino, a ua hoopa mai Oia ia lakou ma keia oihana. O ke kumu keia i bapetizoia ai na kamalii uuku, i mea e hiki ai ia Iesu ke hoopa mai ia lakou, a i hiki hoi i na makua haipule ke hooko i ke kauoha e lawe aku i ka lakou mau keiki i Ona la.

            Iwaena o na lahuikanaka e, ka ohana o Korenelio, ka lunahaneri Roma, kai bapetizo mua ia. Penei  ka moolelo o ko lakou bapetizoia ana:

            "I ko Petero hai ana mai i keia mau olelo, haule mai la ka Uhane Hemolele maluna o na poe a pau i lohe i ka olelo. O ka poe ma ka okipoepoe i manaoio, a i hele pu me Petero, kahaha iho la ko lakou naau, no ka mea, ua nininiia mai ka haawina o ka Uhane Hemolele maluna o ko na aina e. Ua lohe lakou i ko lakou olelo ana mai ma na olelo e, a me ka hoomaikai aku i ke Akua. Ninau mai la o Petero: E pono anei i kekahi ke papa mai i ka wai i bapetizo ole ia ai lakou nei? Kauoha ae la ia e bapetizoia lakou ma ka inoa o ka Haku." Oihana X. 44-48.

            Maloko o ka hale noho o Korenelio keia hana. Eia na mea i hoakakaia e ka moolelo: 1. O ka bapetizo ana a ka Uhane Hemolele kai loaa mua mai. 2. No ka loaa ana o ka bapetizo uhane i kauoha ai o Petero i kona mau hoa paahana e bapetizo ia Korenelio a me kona ohana i ka wai.

            Ma ka helehelena o ka moolelo ua maopopo o ka wai kai laweia mai iloko o ka hale, aole o Korenelio ma i hele aku mawaho ma kahi o ka muliwai. No ka mea hoi, aole hiki ke hookomoia mai ka muliwai, a o ke kiowai paha, iloko o ua hale la, nolaila, manaoia iho la aole i bapetizo lumaiia o Korenelio a me kona ohana. O ke kiaha wai, ka huewai, ka pahu wai, a me na waihona liilii e ae o ia ano, na mea hiki ke laweia mai iloko o ka hale. A no ka mea hoi, aole hiki ke lumai iho i ke kanaka iloko o keia mau waihona wai liilii, nolaila ua akaka ae la, ua bapetizo kapipiia o Korenelio a me kona ohana.

            Aole i like ka bapetizo a Ioane me ka Iesu, no ka mea, ua bapetizo hou ia e Paulo kekahi mau haumana a Ione. E ikeia no ka moolelo o keia hana ma Oihana 19:1-6.

            Ma na welau o ka honua, aole hiki i ke kau hooilo ke lumai iho i ke kanaka me ka pilikia ole o kona kino, no ke anu loa o ka wai. Aole hoi e hiki ke lumaiia na poe ma'i, o make koke lakou. No keia mau kumu, a no ka mea hoi, ua hiki ke hanaia ka bapetizo kapipi iloko o na hale halawai, me ka eehia o ka lawelawe ana, i manao nui ia ai ia ano bapetizo. JAMES BICKNELL.

 

Ka Make ana o Miss Hannah Mundon.

            I ka hora 2 wanaao Sabati nei, ua kii mai la e ka make a kaili ia aku la i ke aupuni uhane, mailoko aku o ke Kula Mikiala Hana a na Kaikamahine ma Honolulu nei, o Miss Hannah Mundon o Koloa, Kauai, mahope o ke kaa mai ake-pau ana no ekolu hebedoma, a i ka 21 paha o kona mau makahiki. Ma ka Mikahala o ke kakahiaka Sabati nei, i hiki mai ai kona makuahine, makuakane a me ke kaikaina mai Kauai mai, ua hala e aku nae kela. Ma ka hora 4 ahiahi Sabati nei, ua malama ia he anaina pule maluna o kona kino kupapau maloko o Kawaiahao, e Rev. O. P. Emekona i kokua ia e Rev. C. M. Haida imua o ke anaina nui o na hoa'loaa. Ua hoihoi ia aku ke kino kupapau no Kauai ma ke Kimo Maki o ke ahiahi Poakahi nei.

 

NA LETA.

[Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau.]

 

Aohe Oiaio.

            Ma ka nupepa "Ka Leo" o ka la 5 o Novemaba nei, ua hoopukaia kekahi mau olelo malalo o ke poo "Eia hou no," e hoike ana ua hai aku o J. A. Kahoonei ia lakou, "ua hoopa aku kekahi wahine kiekie o ka aina iaia e hele ana e noi i mau kokua no ka Hui Kalaiaina, ua oluolu ka oiai e haawi i hookahi dala ina e kapae ia ae o Wilikoki, Buki a me Nawahi."

            Ke hoike nei au o kela mau olelo maluna, he hoopunipuni wale no, a ua hoolaha ia kela mau olelo maluna, he hoopunipuni wale no, a ua hoolaha ia kela mau olelo me ka manao e hoohaahaa i ko kakou Moiwahine, a i ole i ke kulana o ka Nohoalii, a i mea hoi e ike mai ai o ka lahui holookoa a komo ka hoowahawaha iloko o lakou a me ke kanalua no ko kakou Moiwahine kupono e alakai no ka pono o kona lahui. Eia kekahi kumu i hoolaha ai o "Ka Leo" i kela mau olelo maluna, no ka mea, ke makemake nei lakou e holo no kela kau ahaolelo ae, a ua manao lakou pela iho la lakou e komo ai a e koho ia ai e ka lehulehu.

            Eia mai ka oiaio: Ua hele mai no o Kahoonei imua o ka Moiwahine e noi i dala e kokua ai i na komite o na Hui Kalaiaina mai na mokupuni mai, i wahi ola no lakou e noho iho ai ianei no ke kuka ana no na pono koho balota o ke kau e e hiki mai ana. Ua ae aku ka Moiwahine me ke kanalua ole e haawi i mau kokua ina he mau kumu maikai. A aole he mau olelo e ae mawaena o laua. Ua ku o Kahoonei a hoomaikai i ka Moiwahine a hoi aku la.

            No ko kakou Moiwahine, ua ike Oia he kanawai maluna ona, he kanawai maluna o ka lahui, a he kanawai maluna o ka aina, aole Oia e aui ae mawaho o ke alakai ana a ke kanawai.

J. HELELUHE.

 

Ua pau wale ke dala o ke Aupuni e Hoolei wale ia nei

            I ka Nupepa "Ko Hawaii Paeaina i huiia."

Aloha oe:

            E ae mai oe ia'u e hoike aku i ka puana o ka moe, no keia mau hua e kau ae'la maluna.

            Oia iho keia, mai ka hoomaka ia ana o ka hana a ke aupuni i hana ia ma kai o Kakaako, no ka pa ana i ka nuku o ke awa, ua mahele ia elua papa hana, o ka papa hana a ka luna Mr. White, oia ka papa hana iwaho; o ka elua o ka papa hana, oia ka Samuel, aia makai aku o ke alahukimoku.

            Ua makaikai aku kou mea kakau i kahi i hana ia iwaho, aole waiwai; ua paa no i ka manao o ka mea nana i hana, aka, pa mai no ka nalu, o ka hiolo aku'la no ia, pau hou ka pohaku i ka helelei, o na wahi pohaku mua no ka lakou e mili ai, po ae ana ka la.

            Ua makaikai hou aku au i ka elua o ka papa hana, oia hoi ka Mr. Samuel, a ua hoomanao ae la au i keia olelo kaulana o ka Baibala, e olelo ana, o ka hale i kukulu ia i luna o ka pohaku, kahe mai la ka wai no-u mai la ka makani, pa ma ua hale ala, aole hiolo. Ua makepono ka elua dala me hapalua i kou mau kanaka hana e Samuel; he oki loa ia lakou iho, ua poho ka lahui ia lakou, nou e Mr. Samuel a me kou mau paahana ka mahalo nui a keia maka kila, i na wa a pau.

            Hui iho me na kupakako pokaakaa o oukou, hele loa i ka pali o Kauai i Kalalau. Ua lawa wau maanei, i ke kahi manawa hou aku e hui hou ai kaua, ma ke aiai o ke kanana, me ka Lunahooponopono ko'u aloaha, me na keiki oniu hua metala kuu anoai nui.

            He opio no Hawaii ponoi,

W.H.K. Kahulamu opio.

 

Na Anoai o ka Lai a Ehu.

E ka Nupepa KUOKOA, Aloha oe:

            Ma ka la 11 o Okatoba, a ma ke ahiahi oia la, ua kui iho na hekili he ekolu i hoomaopopo ia. A he mau la mahope mai, ua ike ia aku la he ehiku mau kumu niu e maloo loa aku ana, a he hookahi o lakou ua moku pu aku kona mu'o welelau i ka honua.

            Ma kekahi la mai, ua iho aku au ma kahi i kapaia o Kapahukapu, he halepule Bihopa ma keia wahi e ku nei no Rev. S. H. Davies, ua loaa ia'u kekahi niu oo, a e ia ka mea apiki, o waho o ka niu oia mau no, a o loko ua weluwelu liilii, a e paa ana no ka wai o loko. O ka lau o keia poe niu a pau loa, me he mea la ua okioki ia me kekahi mea oi, a e ike ia no keia mau kumu niu e na poe malihini e holo ae ana maluna o Malulani i ko lakou wa e kaalo ae ai makai pono o keia wahi. A he hookahi kumu niu ma ka aina o Waipunaula, kokoke i ke awa pae o Napoopoo nei, me he mea la ua olo la me ka pahiolo, a i ole ua oki ia me ke koi lipi. A o keia loaa ana i ke kanaka, aohe nae ai i ka papaa, oiai o kela mau kumu niu a'u i hoike ae la maluna, a me ko lakou mau hua, ua pau kahi aoao i ka papaa.

L. P. K. Hapaokekalaunu.

Napoopoo, S. Kona, Nov. 2, 1891.

 

KAMAILIO O CLEVELAND ME HILL.

            I ka po o ka la 8 o Okatoba, ma kekahi halawai makolukolu o na Democarata maloko o Kupa Holo, kulanakauhale o Nu Ioka, ua ku pu mai o Grover Cleveland a me Kiaaina David B. Hill maluna o ka awai a wehe mai la i na hana o ka hakoko koho balota luna aupuni mokuaina iho o ka aoao Democarata. Aia he mau tausani maloko o ka hale a he mau tausani mawaho mai, a he halulu nui o na leo hooho ohohia kai puana ia mai e ke anaina i ka wa a na alakai elua a e ku ana he alo a he alo me ke kali o ka loaa ona manawa e hooikaika aku ai no ke koho ia o ka moho Kiaaina Roswell P. Flower a ka aoao Democarata. Ua loaa i kela a me keia o na kanaka alakai e ku like nei, na hooho hauoli makamaka, aka o ka oi aku nae o ka nui a me ka loihi o na hooho hauoli, oia no ko ka Peresikena i pau mamua ae o ko ke Kiaaina.

            O Grover Cleveland, oia no ka Peresidena o ka halawai, a ua nui no hoi na Democarata hanohano a koikoi maluna o ka awai. I ka wa i ike ia aku ko Mr. Cleveland mau helehelena, ua kehakeha loa na hookelakela ohohia a ke anaina i panee mai ai iaia, e ku ana ke anaina iluna a e kiani ana i na papale a me na kookoo a me na ano hookelakela e a a pau.

            I ko Peresidena i pau Cleveland lawe ana ae i ka noho, ua pahola mai loa oia i kona hoomaikai i ke anaina ma ka wae ana iaia i mea nana e hoomalu ka halawai. Alaila ua kahe aku la kana kamailio ana ma na kumuhana o ke koho balota. Ua iho mai la oia ka auhau dute pale aku, ka bila hookikina koho balota, ka uhaai ma ka hoonuanua ana i ko ke aupuni mau lilo a me na hana pakaha a na Ripubalika iloko o ka Ahaolelo i pau; me ka mahalo nui i ko na Democarata kupaa ma ka hakoko kue ana aku i na hana ino o ke kau i hala a me ka lanakila nui i hahai mahope o ia kupaa ana.

            Ua ku mai hoi ke Kiaaina Hill a hoapono mai la i ke kulana o ka Aoao Democarata ma ke kumu hana auhau dute a kamailio loihi aku la ma ka ninau dala keokeo.

 

Halawai a na Pauaka

Makilo no ka Iudaio Sifa!

Kakoo Ikaika Ailuene Buki!

Hookae ia Kalaauhina!

Ma ka Waihooluu ka Nana!

Na Kaili Maunu o na Hawaii!

            HOIKE A KE KIU NO KA WA EKOLU.

            I kulike ai me ka hoolaha a ka nupepa o ka Poalua nei a ka Lunakahiko Ailuene Buki o ka hoomana Poahiku, e kalahea ana, e malamaia ana he halawai pauaka maloko o Robikana Holo ma ia po Poalua no, hora 7:30, pela no i hooko ia ai ma ka akoakoa ana ae o na haole he 23 a me na Hawaii he kaau paha a oi.

            Ua noho mai la o Wilikoki a me Huntsman e hoomalu i ka halawai, ma ke ano Peresidena a Hope paha ua mau hee kulua la i noho like mai ai.

            Ua heluhelu ia mai la he elua mau moolelo, oia na moolelo o na halawai kaawale o ka po Poalua i hala mua aku, ka halawai a na haole o ka hora 6 a me ka halawai pakaha mana a Wilikoki ma o ka hora 8 o ia po hookahi no.

            Pau na moolelo i ka heluhelu ia, hoomaka na hana mau.

            Ua noi ia mai la na poe makemake e lilo i lala no ka Hui Pauaka.

            Ia wa ua ku mai o Kaluna e noi, aole e hiki ia lakou ke kakauinoa aku aia wale no a hoike ia mai ke ano nui o ke kahua i kahea ia ai keia halawai, kumukanawai a me na rula hooponopono.

            Wehewehe palaueka ia mai la aole e lilo kekahi i lala no kela hui, ina ua komo i kekahi hui e aku.

            Me ka ike no o Wilikoki he lala oia no ka Hui Kalaiaina, aka papa aku la nae ia i na lala e ae o ka Hui Kalaiaina, a o ia iho nae, o Pipi [k], Ailuene Buki a me Nawahi, e lilo lakou i mau lala no ua hui hou pauaka nei. Nolaila, ua maopopo ae la, he poe ahai maunu lakou no ka Hui Kalaiaina, a iloko o nei hui hou e ku ai kapuahi kuni e anaana i na mea e hana ia ana ma loko o ka Hui Kalaiaina.

            Ku mai la kekahi haole a heluhelu mai la i kekahi palapala i kuhihewa ia aku he kumukanawai la, eia ka auanei he palapala makilo dala na kahi Iudaio sifa Ailuene Buki e kakoo nei, a hookae aku la ia Kalaauhina e paa mai la i Kawa no ia hewa hookahi. Ikea ae la ko Ailuene a me ka poe o ia auna hookahi, aia ma ke keokeo o ka ili ka nana, a kapae ia ae la ka ili ulaula o Kalaauhina. Paiakuli ae la na pepeiao o ka lehulehu i na hapai meumeu a Ailuene Buki e ku ai ka liki i ka ua o Waahila e aloha ia kakou na Hawaii, aka ua puana ia keia mau lalani mele:

            "Haalele i Puna e haalele i Puna, Haalele i Puna na hoaloha."

            Pela iho la i waiho ia ai o Kalaauhina e, "moe i ke kai o ka haku" mai ka nui aloha ole wale mai o Ailuene Buki.

            I keia lohe ana o na kanaka Hawaii i kela palapala makilo dala a Ailuene ma i ohumuhumu malu ai, ua puka liilii aku la lakou iwaho o ka hale a hiki i ke koe ana o Pipikane hookahi wale no ke kanaka ili ulaula aku i koe o loko o ka halawai.

            Ke kupu mai nei iloko o ko ka lahui hoomanao ana ka mookuauhau o ka leo o na koko hilihili ehiku e hea mai nei mai ka lepo mai o Hawaii, i puni i ka hooulu hakaka a Wilikoki, Buki & Co., o kela la poina ole o Iulai 30, 1889, i kai mai ai mai Palama a Halealii. A Ailuene i mahuka ai iuka o Makiki e pee ai a hookekena e mohai i ke ola makamae o kela mau Hawaii ehiku. O kona makemake i keia wa, e onou mai i kekahi mau haole no ka ahaolelo o 1892, oia no nae ka poe hoopauha i na pomaikai o Hawaii nei a lilo i moepuu no ka hune a me ka ilikole e pahola nei maluna o ka aina, a ua Ailuene nei i kuwo mai ai i kela po aku nei.

            O ke komite hooko o keia ahahui i koho mua ia ai, oia o Buki, Kanealii a me Nawahi, ua pau nui iho la nae i ka waiho i ko lakou mau kulana aole lakou i hiki mai ma ka halawai. O ke kumu o keia nuha, mamuli no ia o na hemahema i hoea ae noloko o ka pupuahulu, a ua kulia maoli ia no na anaina i kaa malalo o ka Wilikoki hoomalu ana iloko o na ulia a me na poino, a he mihi ehaeha ana ko ka hopena. Nolaila, ua pahonohono hou ia ke komite me keia mau inoa hou: Mr. White, Pipikane, R. W. Wilikoki, Bushees, J. L. Huntsman, R. S. Scrimgeour, Ailuene Buki, Clement, McVeigh, Iosepa Kalana, Slutmann, Powell, Kavenagh, Keoki Makamu a me Wolter.

 

Ke Aloha Mamua o ka Noho Alii.

            Ua lono laulaha loa ia ae, ke makemake loa nei ka hooilina kalaunu o Roumania i kona kuleana i ka noho alii, a ke ake nui loa nei oia e mare ia Madame Vacareco. Nolaila, ua kono aku nei ka Moi i ko keikikane muli loa a Leopolo o Hohenasolelana e holo mai i ke kulanakauhale alii, me ka manao paha, ma ke koho wale ia aku, e hoolei aku iaia i ka noho alii.

 

Hoolaha Hooko Moraki.

            MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Walter R. @ o ka aoao mua a me F. A. Schaefer, Kahu waiwai o ka aoao elua, ma ka la 1 o Iulai 1889, i kakau kope ia ma ka buke 117, aoao 2@, a muli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee nolaila, he hoolaha ia aku nei ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana ma ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la @ o Novemaba, 1891, hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

F. A. SCHAEFER, Kahu Waiwai.

Mea Moraki mai.

Hanaia i keia la 3 o Novemaba 1891.

Penei na aina i moraki ia

            Kela apana aina pa hale maikai loa a @ Alanui Makiki, Honolulu, me ka hale @ na mea e ae e pili ana. He mau laau ma kai kekahi. He 300 kapuai ma ke alanui a @ kapuai ka loa i hope. He hapa hoi ka aina i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui, Helu @, Kuleana @, ma ka inoa o H@.

 

Hoolaha Hooko Moraki.

            MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Helen M. Seai o ka aoao mua, a me William R. Castle o ka aoao elua, ma ka la 26 o Iulai, 1890, i kakau kope ia ma ka buke 123, aoao 432, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 30 o Novemaba, 1891, hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 3 o Novemaba 1891.

W.R. KAKELA, Mea Moraki mai.

Penei na aina i moraki ia:

            1 - Pa hale o Seai, alanui Makiki, 300 kapuai ma ke alanui, 370 kapuai ka loa, he hapa hoi o ka Palapala Sila Nui 6395, Kuleana @ ia Hannah Jones.

            2 - Hapalua eka a oi paha ma Seaview, e pili ana i Punahou, Oahu, i hoolilo ia ia W. R. Seai ma ka palapala kuai o B. F. Dillingham, i kope ia ma ka buke 101, aoao 1.

            3 - Elua mau apana i Kalama 1, Kona Hema, Hawaii, nona ka ili o 1 14 100 eka, ma ka Sila Nui 7549 ia Kupo i hoolilo ia ia W. R. Seai ma ka palapala kuai i kope ia ma ka buke 27, aoao 406.

            4 - He hapalua i mahele ole ia ma kela mau apana i Waikapu, Maui, i hoakaka ia Sila Nui 1698, 56-100 eka ia Nahaolelua a me Sila Nui 3143, 2 2-100 eka ia Poupou i hooliloia ma ka palapala i kopeia ma ka buke 64, aoao 479.

            5 - Ma kahi o ka 20 eka ma Paeahukulu, Maui, 2 apana i hoike ia ma ka palapala kuai o W. Goodale i kope ia ma ka buke 1, aoao @.

 

Kuai a ka Lunahooponopono Aie

O KA

AINA WAIWAI NUI

MA KA

Poaono, Novemaba 28, 1891.

Ma kahi noho o W. E. H. Diverill, Hanalei, Kauai.

            O ka aina e kuai ia aku ana aia ma ka aekai o Hanalei.

            Apana I.

            Eia he hale laau nui e ku nei maluna o keia apana, a ua lilo i ka hoolimalima ia e W. E. H. Deverill no ka manawa he ekolu (3) mau makahiki, me ka mana e hooloihi hou aku i ekolu mau makahiki, e hoomaemae ia nae ka hale ma ke ano maikai e ka ona. Uku hoolimalima, he $15.00 o ka malama ahiki i Feberuari, 1891. alaila he $20.00 o ka malama no ke koena o ka manawa.

            Apana II.

            He hookahi hale e ku nei maluna o keia apana, aole nae maikai loa, a ke noho ia nei e J. Kakina.

            Hookahi hale kaa lio, a e lawe ia o ka mea e lilo ai maloko mai o hookahi malama.

            O na lilo hana palapala, aia i ka mea koho a lilo.

            LOT I. APOE. LUIN MORE. KE ALAIKI. ALANUI. ROAD.

            LOT II. KAHAWAI O WAIAULU RIVER. Grave Yd. MAKALIU. LUIS MOSE. (ALANUI.) ROAD.

 

NA PAHALA O JOHN KAKINA.

APANA 1.

            Pahale ma ka ili o Waianiu, Hanalei, Kauai. E hoomaka ana ma ke kihi Hema Kom., o keia pahale ma kahi pahu laau pili ma ke alanui. Mailaila aku, Ak., 5 Hik., 3.45. Kih., pili me ke alanui. Ak., 87 20 Hik., 3.43. Kih., pili me Luis Mose. Hem., 4 Hik., 2.12. Kih., pili me Apoe. Hem., 70 Kom., 4.30, Kih., pili me Kealaiki, a hiki i kahi i hoomaka ai. 11 arce, 3p.

APANA 2.

            Pahale ma ka ili o Waiaulu, Hanalei, Kauai. E hoomaka ana ma ke kihi Akau Hikina o ka Pahale o Luis Mose, ma kahi pahu laau. Malaila aku, Ak., 5 Hik., 4.46, Kih., pili me ke alanui. Hem. 55 30 Hik., 6.00 Kik., pili me Makaliu. Hem. 30 Kom., 4.05, Kih. pili me ke kahawai o Waiaulu. Hem. 87 30 Kom., 4.20, Kih., pili me Luis Mose, a hiki i kahi i hoomaka ai 2 acres, 7p.

 

            O ka waiwai e kuhikuhi ia nei maanei, e kuai ia aku ana ma ke kudala, ke ole mamua ae i ke kuai ia.

            No na mea i koe, e ninau ia W. E. H. Deverill, Lunahooponopono A - e o ka waiwai o J. Kakina.

            W. E. H. DEVERILL, Lunakudala. 2362-4ts.

 

Hoolaha Hou.

 

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA EHA. Ma ka waiwai o @ i make. Ma ke Keena.

            Ma ka @.

 

            MA KE @.

 

            AHA KAAPUNI APANA @.

 

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekolu o ko Hawaii Pae Aina @.

 

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. @

 

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o @ o @, Hamakua, Hawaii i @.

 

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai @ o Niulii, Kohala Akau, Hawaii @ kauoha ole.

 

Hoolaha a na Lunahooponopono o ka Waiwai o Koomoa.

            O MAUA O NA MEA NONA NA INOA MA lalo @ e ka Mea Hanohano F @ kanawai Kaapuni o @.

            Ke kauoha aku@.

M. KEALOHA

P. K@MOA.

Wailuku, Oct. @ 1891.

 

Hoolaha a na Lunahooponopono i ka Poe Aie.

            UA HOOKOHU IA MAI NA MEA NONA NA inoa malalo iho i mau Lunahooponopono no ka waiwai o Emale Alapai w @, i make kauoha ole, nolaila, @ nei i ka poe a pau ana i aie aku @ ke @ ka lakou mau koina ia J @ Koloa, Kauai, maloko mai o na malama eono mai ka la aku o keia hoolaha ana @ hoole mau loa ia @

W. O. SMITH,

J@

Na Lunahooponopono @

Koloa, Kauai, Oct. 9, 1891.

 

Olelo Hoolaha Hoopau Hope.

            E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU MA keia, mai keia la aku, ua @ noho Hope @ na ano a pau loa e pili ana i ka maiau, a @ hooponopono ana a me ka ohi ana i na @ ko'u mau waiwai a pau loa maloko @ aupuni. O na poe a pau loa e paa ai @ waiwai no ma ko lakou mau lima @ lakou @ ponoi ma ko@ wahi noho @ akaha, ma Honolulu, Oahu.

KAPIOLANI,

@ Nawahi

Honolulu, Oct. 31, 1891.

 

Nalowale.

            UA NALOWALE KA BILA KI@ Helu 808 i hoopuka ia e ka Hui @ Agricultural no S. Ahu no ka huina @ a ua papa ia ka uku ana. Nolaila ke papa @ nei na poe a pau aole e lawelawe @.

 

Kuai Kudala a ka Hope Ilamuku o ka Apana o Koolauloa, Oahu.

            Ma ka mana o kekahi Palapala Hoomalu Waiwai mai ka Aha Kaapuni o Oahu ma ke Keena ma ka la 12 o Okatoba, 1891, e kue ana @ ia Hina (k.) @, ka mea hoopiiia, no ka @ Lukela Kaaimanu@ko, ka mea hoopii, no ka @ ina dala he kanaono $60.00 ua hoomalu a @ waiho aku ana ma ke Kuai Kudalaia ma ka hora 12 o ke awakea o ka Poalima, la 30 o Novemaba 1891, ma ka puka ma ka lanai o Hale Hookolokolo ma Hauula, Koolauloa, Oahu.

            E lilo no i ka mea koho kiekie na @ na kuleana a pau o Tai Hina (k.), ka mea hoopiiia, maloko o na waiwai malalo iho @ ke ole nae e uku e ia mai mamua ka huina @ i oleloia maluna, na uku komisina, a me @ mau lilo a pau.

            Eia na waiwai e kuai kudala ia aku ana na lio, bipi, i kuni ia i ka hao t, 1 palau, 1 @ laiki, 2 kakini moa, 4 hale laau, 2 pakaukau moe, i mekini humu lole.

H. KAUAIHILO, Hope Ilamuku o Koolauloa.

OCt. 19, A. D. 189 2361-3ts