Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 45, 7 November 1891 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

; \<u lii < kini[N<|M tn i i kt i.i i» I• *oii •. i- Alll' »1 i.ll ku«* h ii 'ii k*- k Hiu ik t |>ul <- . « k■ U • w l'.i u .• • :II i M'.k !••. . H ». » li! U k* 1 l 111 411 I lill l »I • i fi« lIUI fl 'I ki' k 'l' I i I'MI » i.'!»! . k « < »ili i»i » Mik »i Mu !.i • UJ.iiln W «]«• (!'• o I » lliu lll'i, *. <1 «; !i i • » »»% »t »'« iiliili, I) i ' . .« ', ;l I » ■ . ? 1 '»•». \ i i k • U ih i k iii ik • 11 u- - . . < • i t' < !'•:•> • I li il l, 11 » k.l llu h|. h'- < oii i lil il iin i li;ll);l , i iiM l i (I •!« I•• <l» l' injn. lIW* ' lll<« k I |* I |»l k I ilnku «• l. i'. i* «i 11 ii< K ii n lin * «• k.i )>•> •'.(< i fi il.i iii i!i<i|m- <i Wilik 'ki :i • i - i|< !'•, !<.!»•• hn«.|ii||i< i.i

I »li- t •• k *|*ili i;t :ikii lii I k- Uiln " II i lillini :t I:tf| II | • i- m ■ Kik«*k«- iiMl«»ko no u k;i H■»«••!. Jl *w «ii, Im* | t k:ilni i k i J.il -ill | *: jt»l mlh- II iU 111. il< I' «l t|* <l i k.i|M<ki k:»i 1«c«:t 1 IX lllik'Ml 11111 lloiiok t l, 11(111:1- . i ii iv% «i. ii.. K i 111< i«• pili iiii i IM,- -4. k i ilku in tl I» H:i kn nt|>utn l»i il.nil.i. ik i ;to!r im:l i.i |» fi i Hi •» ki'l.i |»:tl;i|»:«l:i. i k i l.i 4<•N»M in tltt iii i |(i.no. . U :• i. i) i lU li.iulli l i lii l k:t 111:1 - « li> r I <». I•«h k\\ illi I). 11. o ! • .1 M iti 1 HM' M i-i- 1.1//H' N:ik:t--»l. ) t V1« 11»f II • I'lll'*.!. Ilnnollllll ! «u I i « lu «. !|. • 11l t lil;i 11 li Ullll »51:1 o k<> klllll ti<t t< «tii. !. i i piik i i ki i i ni:tk:i- -..! i.. .. i lil • i !i» ni kmiiu :i<» m:t ? i•. thtii t ik»'. ••) t <» S. K.»uh:inr » i\»>i iII himl hi » ik«< <» K iu.ii - * u ttli«* I;i tk• • u" I. ili iinalut i i k. Ii »li Im I»- i.t ih'i Im* |»ul:i.il t 'lili lii tu :{rll:t o 11«»IH>I 1111l . • k « l. - u»« •!••.(•«» iii iin i lu» . < . |.»i t I•- |>iiii «l:tl.t «< l:t\v:t :ii !11 "kt plllli S.tll:t . . I.■♦!.< »u tl ii i ll"ii.»lulu M« i e I! s l il I k i*l i 111 tl t»l» t H'. k. i 'h«' i!ti i ii lii <i n. i. «'li <» Al- ?>< Huk 1 kf.MI"U 11.-I I' l."l||t ll:| tl. <ii iu Ak« |»"k t i iii iii uiolio, t k«- Ij •»!, I»i !><'i k.t Ilui K tl.»i--i i ui. ti iM ik .imk i. Ai.i |» ili t i iii i k i 11 <ii I.i !>< r il» i \V»l. i. Il«ik I A <«»..(' k(»lt»o ;ti. I i 4.» IA i|i«i l»« i C HH loit> »» Uj>UIH 1 1114* k<» II I |Mk<* |»ulti , k «ui ilnh «v!io i l«»i.i oli» II I . »rr- •- ti »..k<»l<>k<*)o it ltk<»u iut i.m 4ulu »«•». «• ltU«' il ;t lil:l k»' • .« k k i.i|>tnii »» Ij ili.iiii.i e • u«« i k. i t 11 *k« ni ili:i :i«* f - .k -J .k .|" ,i. I . ! *<««' * »1«' »1111 lll.|k«KI, 11:1 ni;|. k i <ku iH'i ki-kilii K tk.tu«»lt*loo ► k'» IM k<» rtt lIIM «' lIM k » 1114»i )<«■ i .« ki k.ilu la ilio m i o k»'i:t - J .it» i ll<»lr.tl u.i kuliilu w.i i i. * ►kM-kii' i iu pui» »li« U', |.vt;t . i.« hok t. Ma k« k thi l«»h«' mii '* . h«V|, lil hK»|»ttl i' i t ll<» k;l 11.l Uiul.» 1« 1«.

M« k* liAu koi a Kanamo * n lUiuuku 11. Wilaon imua k«* Wmiv hui o »i.i llawaii a mo 4 i ki P.ulmn i h.ilii, Oka> u», i»-» k* l44«»}kiui hewa U e ke «n.uku, «i ulu'w* like nku na * mr«* * ui Iniiikuiwak l i ke koi po> : . ka}«m»o i * i?.\ aole hoi i $1.000 • i*«m ut«* kt* koi kumu. I*o- - ax» k* llamuku. Oko makcxa hmmoUim, aole r kaa keia )*»imi 4afta maluna o na hoklia o ka waihoM l*h«i f no ka hawawa lum ii hoohaiki ia ai ke kuokoa o kefta wMm Hawaii.

Na Cro«crnt ke co o ka paani kinii»opo me San Lui i ka Poaono i hala. He 12 puni a Crctcens ika ♦» a San Lui.

Ma Kukaiau, Hamaku.i, Hawaii, i ka 1a 2* o Okatoba, ua hanau mai na ka wahine a Hon. A. Horner he keikikane. Ua hookohu ia o George Nakapuahi i Luna Kiai Awa no Hiio, ma kahi o John Btupplebeen i honkiek'u» ia ae. l'a hala o Alrs. T. Puuohau ma ka aoao mau o ka honua, i ka hora '♦ kakahiaka Sahati, Novemal«i 1, a k<> paiuina nei na keiki ewalu i ko l;ik"ti makuahine, Ua hoomahuahua ia ae ko kino o ka nu|M*jri Puka Li namu P. U. Ailverti-»r oko makou Halepai, a ika »'ono aoao heluholu i keia wa. l'a hoonuka keia hoonui ii ana niai ka la - o Novemab:» nei. Ika hora 1* (> kakahiaka Poakahi nei, ua lawe aku ka Hon. A. K«*riiarnl»'Z i k i mikan i a na ona o ka inoku holo loaloa H»*agle, i ke Alii ka Moiwahine, ina \Va*netona Haie, oi i Ih' inau ipu pua Niiiani llohi'ini t i luMikinohinohi ia. U.i piln |H>no na keena o na Kula ftaiiich imoha i n.i haumana ma k i h'Kiin.ika ina o keiā inakaliiki, a ua ho»iki ia aku ke komo hvu ana inai ona keiki. He !*JO ka nui oke Kula Hanalima Ike, a he lio ko ke Ki:la Kumuinua. ll<* «'lua wale iio Kuhina a he «•l(i» inaii Lumkanawai o ka Aha Ki< ki«' e iioho ni'i ma k<> kulauakauli.ih' alii i ki ia in iu li. Ina lakou »• olohiini ;i»' ana <• hoi i in ui Kuhina, oki I<m ka uiana hookolokolo; a in.a hoi e olohani n«- e hoi i mau Lunakanawui, oki loa no hoi ka aha Kuhina. I'ai a pai, like a like. " lle mea ih>ih> i na inakuahine e inalauia |x>no i na koiki liilii, aole hoi o ka hoohalike me kela wahine niauka ai'ni'i o Manainana ka haaU'h» i k<> keiki <> uwe i ku hale, oiai ka inakuakano ua hele i ka hana. K nialama pono oe i kau pulapula e keia inakuahine, mai haalele wale. A i hele «h' e lawe pu ine kau lei makainae. * *"

Maloko oka laiakini Hooiepope I.utera o Lihue, Kauni, i ke ahialii Poah:i i lialii, <)kntoka 28, ua awai nihia ia ma ka mare e Kev. 11. U«iiiliorg .. Annlo M« Hry»lt» o Wahiawa, Kauai. Mahope o ka mare ana he anaina ike i ka paa iuare ma ka hale o Mr. H. T. W. Purvis o Lihue, he anaina h>alea Kuropa iho a me ka aliaaina, alaila liookuu ia aku la ka paa n»are e hoi i kai o Kalapakl e hoohala ui i ko laua mau !a mua o ka nolio mare ana. K haawi ana na makaainana Hawaii oialo o ka apana o Koloa nei i wahi paina, ma ka Halehookolokol<> ke liiki aku i ka la 2* o keia inalama, no ka hoomanao ana i ka nui o ko ke Akua lokomaikai i kon t kiai ana mai i ko kakou aina, ka ha<- Hawaii uani, ka Moi a me Ka hiliui kanaka i loko o na makahlki he o kon t noho kuokoa nna. Ua kolioi » o W. A. Kilia ka haiolelo o ka la, naiu* mai e tia makamaka i ike i ka h iiolelo walohia a W. A. Kilia in> ke kuokoa o ka aina, ka I thui kauaka, a me na Moi,

l';i hoouna mai o Mr. P. l'uu o lluelo, Maui, i keia keena, he |uipa inoti o ka |H>e kokua aloha no ka haikea nna i ka hale kaliu o ka ekal« si:t o lluelo )>enei: Ma ka iwi 2"» kenela, o M. Kahuhu, J. P. Btiuntlers Mr?* K. K. Sauntlers opio, Kuluhiwa a me lk»ke las:takn, ti Keanae, a me Mki I. Heh'kuuilii, Klia K. llelekunihl, Hattie Kealalaina a me Kealalaina Kaiama o Haiku. Ma ka pa /iO/w--neta: K. Heiekunihi, Mw. K. Helekunihi, J. Kaliko a me Kamaikini <> Hiiiku. Huina $4.50. K haawi ana i ka mahalo I kela poeinalun:i ae no koia liana kokua aloha i ka ek:ilc«la nawaliwali.

Mn kt* hope o Augnto i hal:i f ua hooholo kii Aha luna » k» o K»«aiwe n»H ke kuka ana e koho ia I>. W. Wahamae, e noho nmi oU i haioleio no elua mahina, e hooinaka ana i HepUmahn a o pau una i Octolm, 31, o ke ola no ka Mahiim II. 1 ». no ka hoa'o ana no ka manawa mua, iloko ooa apana eha i loko o keia Ekālonia, un holo pono. HaUali Okaloha, 19, maanel o Hev. J. P. lnaina, no ka malama ana i ka papaaina aka Haku. Ma hope o kela, ua noho ka Aha Una e neonoo no ko uiakou halolelo no ke koho aaa iaia I kahu, me ke ola no ka mahina $12.60. llooholo ia, nie ka hana ana i polapala kahea kaha no keia ekaleaia kahu ole a ua holopono. a K* Makaena.

0 ka noi ona make Ilonolulu nei no ka malama o Okatoba i hala, he »4 Hawaii, » Take, 3 Pukiki, 1 Beriunia, 1 Auienea, 1 lapana a me 1 o n* lahui e ae. Haina \'J. Mailoko niai o keia heluna, he 1"» pmke .aolo iapaau ia. Na mako ma na n(»ana o Honoluiu, penei no ia: A|«ina 1. he 9; Apana 'J, ho K»; Apana 3, he 0: Apan* -I, he 1*; Apana 5, he 7. 1 ka Poalua nel, ua olohani ae a haalele i ka hana he 97 o na limahana lapana o ka mahiko o £wa no ka lohe ana o ia ka la hanau o ko lakou £mepera« Ua hoouna ia aku o Kapena R. P. Waipa me 10 niakai mai Honoluiu aku nei i Kwa, ua hopu ia aku kela huina a ua lawe ia mai e ho*paa i Hono* lulu nei. O kekahi hapa i Kuapapauui, a o kekahi ha()a i Kawa. Ua pae palekana aku aku i os- - No lokn, o Samuei Keliinoi me Charles King, na haumana o ke Kul* Kamehaoieha i puka a hoouna ia aku nei e hoolawa i ko laua hoonnau.io ana ma ke kula kumu innialo <> na lilo o ka lion. u. K. Hi-ihop, a oia no hoi ka pnhn liopu oka laua wah» i hele aku la. Ua lolie ia inai, ua hikih le kolaila |>oc 1 ka iktt iina mai e kauiailio ana ko laua lehelehe uie ka pahee i ka ulelo Kneiani.

<) k:\ l:i :i o Nov»'intl)t i li tl.t, oia no ka j»ih:t uiui o ko k:in ikolu kuni:tm ū\v:i o na la hmiau o ka Kino|»era o lapana, oiao Teut*hii»o Setsu. Ua honhanohano ac ka Puali Pulii Ohe, ma ka hele ana ae e haawi mau leo mele kalokalo no ka Kmepera noua ka la han iu, m i ka home noho o ke Kanikel i nui « 1 i|>»n i, i ke kakiihiiika nui wale, a ua k.iu luai no hoi na pahu li.K' k:inikcl.i a me ka moku kaua ina h ie, no ke kulaia au;i. Okeleinau limahana lapana hc» i»7 i hanlele ai i ka hana I ka P«).tlua aku nei i hala, a hoounu ii ai ka mahele makai he eha kauna malalo o kapena It. P. Waipa, e hopu a lawe mai i Hokolulu nei e hoopaa ai, ua ae lakou e hoi hou i ka liana i ka I'oaha nei i inua o ka Aha Hooiualu, a nolaila o ke koina wale no kai kau ia aku maluna o lakou piikahi, oia lie aka mea hiH)eahi. Aia lakou e awiwi ana e hlki aku i kahi hookio oke kaa :ihi ina Houolulii nei, aia hoi ua hala e aku la ke kaa alii, a noiaIla ua peki wawae aki; lakou no Ewn. AHA MKI.E HANA NAAIIH).—I ka|w» Poaono, (Okatoba ;)1 ?) inaloko o ka hale halawai Moremona ma Waikapu nei, ua wehe ae na Moremona i kekahi alia inele, a penei ka lakou hana: I ka wa eku mai ai na wahine a me ua kane e himeni, alaila o ka wahine au i makemake al I kona mau ano a tne ka maikai o Kona leo ma ke mele ana, alaila lawe aku na kane e hookupu laia h<M)kahi mai ke kenikeni a i ka hapaha. Auwe oe e Ilawaii e ! Aole aiiei i pau kou noho naaupo ana i ka wa kahiko, ka wa hol I hoomaopopo iaina he kane a wahine lea i ka liula, alaila e lilo ana laua i iiiau ip > ? K hoopau ina hana iuutupo. M. M.

MAKE MA WAIKAPI'.—I ke S.-l-pa(i Novenmbti 1, maloko o ka luakini hoolepope o Waikapu nei, un hooliul iu e Uev. 1). A. Knholokai, kahu eknlesia o Honuaula, o Mr. Kila ine Misw Kealoha, i mua o na nmknmaka a mc na hoaloha i akoakoii ae e ike i kn waiaulu ana 0 ka berita poa a ke Akua mawn* ena o ke kane a me ka wahine. A oia ka'u e noi aenei i k:i Makua mana loa, e inau ko laua noho aloha ana a liiKi i ka hopena a ke Akua 1 k«u ai maluna o na mea kino uhane ola a pau "e hoi ka le|>o i ka lepo." M. Makaiwi. O ka hihia ona ona o ka inoku kuna hololealea B«agle no laua na inoa Blooni a nie l>ougla9 i hopu ia ai i ke ahiahi l'onkolu nei no ka hoopae waiwal date ole, ua noho ka aha Iloomalu i ke kakahiaka Poaha nei e hoolohe. No ka makaukau 010 oka aoao hoopii, nolalla ua noi na loio e hoopaneo a ka Poaono, Novemaba 7 e noho ai, no ka mea, ma ia la e loaa luai ai kekahi mau ike hou. Ua hoopanee ka lunakanawai I kana olelo hooholo no ka ae i ka hoopanee a me ka hoole a hora 4 ahiahi. Ma' ka noho hou ana 'ma ia wa, ua ae ka aha e hoopanee ka hlhia a ka Poaono.' Ua kiklki no na loio o kaaoaopale e hookolokolo koke, aka ua ae la nae ka hoopanee. O A. & HaHwell a naeU A. K&kina na 1010 ina ka aoao kokua l ke aupunl, a o A. P. Peienon, F. M Hatch a me A. Roaa na 1010 o ka aoao pale.