Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 46, 14 November 1891 — Page 3

Page PDF (1.79 MB)

This text was transcribed by:  Cheryl Mokuau
This work is dedicated to:  Momma

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

@KUHIKUHI MANAWA HOLO

 

@ ME Aina o Oahu,

 

[@this portion of the column is very unreadable, just felt the bottom paragraph was all that was readable-Sorry.]

 

            Ua kela mai i ka luna Loia Nui Walter Hill, he ano poo leta ha@ 2 keneta hou loa me ke kil o ka moiwahine Liliuokalani ma ke @ o ka waihooluu o ke pooleta, he @, oia hoi he violeta. Ke @maikai aku nei makou i ka Luna Leta Nui i kona hoomanao ana mai ia makou, a hoouna mai la i @ puu leta hooikeike o ia ano. E ike la no ma keia keena.

 

            Ke olelo ia mai nei, iloko o na malama ekolu i hala, ua hoohikihiki aku na kaa ohua o ke Alahao o Oahu i na oahu he 30,000 ka heluna. Nui kela.

 

            Ua hoolaha ia ma nei ka La Kuokoa, Novemaba 28, i la kulaia aupuni e like me ka maa, a oke kanakolu kuinamawalu hoi o na la i hoomanao ia ai mai ka makahiki 1843 mai.

 

            Ua hopu ia a hoopaa ia mai nei i Honolulu nei, he 4 mau Iapana limahana o ka mahiko o Ewa, no ka haalele hana. Mamuli o ka loaa ole ona lunakanawai no Ewa, ua kakalii loa mai la i Honolulu nei.

 

            Ua lohe mai makou, ua hopu ia mai nei ka aLunakanawai hoomalu kanaka o Wailuku Maui, no ka hewa piliwaiwai me kekahi poe e ae. Ua hookolokolo ia mai nei e ka Lunakanawai Kaapuni o Maui a hoopai ia he 825,00 me na koina. He elua mau hoa pepa e ae o ka lunakanawai i hoopai pu ia ma ia hookolokolo ia ana.

 

            Ma Hana, Maui, i ka la 30 o Okatoba, ua hanau mai na Poipe, wahine a Lyons K. Kakani, he keikikane, mahope o ko laua noho mare ana no umikumamalua wale no inalama. He mau opiopio kela mau mea mare, a pomaikai no i ka loaa e ana o ka laua hiapo i ka wa ui o na makua. E hoomaikai ia ka Makua lani i ka haawi ana ae la i moopuna no ka hale o ko makou makamaka J.K. Manuna.

 

            Ua mahui mai kamou, e noho ana ka halawai o na makaainana o na Kalihi maloko o ka hale halawai o Kalihi waena i ka hora 7 o keia po Poaono, Novemaba 14, no ke kuka a noonoo ana i ka moho holo luna makaainana kupono e wae ia ai no ke kau koho balota nenei o Feberuari 1892. Ke kono ia nei na makaainana a pau i kupono i ke koho o ka apana 5 e naue nui ae.

 

            Ma ka hora 12 o ke awakea Poanolu nei, Novemaba 11, na haalele mai la ka mokuahi Austeralia i kona uwapo a niau aku la no ka ipuka gula o Kapalakiko. Ua lawe aku oia ia 27 mau ohua kapena 59 mau ohua oneki, 9,726 mau leta, 1,83 mau nupepa, 7,587 mau eke kopaa, 3,000 eke laiki, 7,003 ahui maia, 2,485 ili pipi a me 2,388 ili hipa a me kaot a i koho ia ke kumukuni o na waiwai Hawaii i hoouna ia aku ma ke $6,079 56.

 

            Ua ku mai i ke ahiahi Poakahi aku nei, ka moku kuna Hawaii “Mere Poka,” he 17 na la holo mai ka pae moku mai o Laysan. O keia ka moku kuna i hopohopo ia ai ua nalowale no ka lohe ole ia mai, eia ka auanei no ka lilo i ka hooili lepo manu iluna o kekahi moku kalepa a me kona hoopunini mau ia e ka ino.  Ua olelo ia, aole i emi malalo o hookahi kauna manawa ona i haalele ai i ke awa a holo aku i ka moana akea e imi ai i ka palekana. No keia haohao ia, hoomakaukau ia iho nei ka Waialeale e imi aku iaia, e ia hoi ku e mai la.  Pau ka pilikin.

 

            Ua hoopii poho aenei o Mr. L. Aseu i mua o ka Aha Hookolokolo Kiekie, i ka Agena kalepa o Kina C Alec o keia kulanakauhale, no ka hewa hoohaaha@ i kona inoa maikai. O ke koi poho, he $10,000. E hoomanao ia, mamua koke aku nei, ua hoopii ia e C. Alec o. L. Aseu no ka hewa apuka ma ka hookokona ana i kekahi poe pake a ka moku Pocalus i lawe mai ai e kakau inoa ma ka aelike me ka mi hoopunipuni.  Ua hookolokolo ia imua o Lunakanawai Dole a hookuu la o L. Aseu. Nolaila mai ke kumi i ala mai ai keia hoopaipai.

 

Halawai Makaainana.

 

            Aloha nui—Ke hoike ia aku nei ka lohe i na makaainana a pau i kupono i ke koho balota o ka apana o Wailuku Akau, Mokupuni o Maui, e akoakoa ae ma ka luakini o Waihee ke hiki aku i ka la 28 o Novemaba nei, hora 3:30 P.M., no ka wae ana i moho lunamakaainana no ke kau o 1892 e hiki mai ana.

 

            E na kupa o ua aina kuahiwi lua nei, e ala, e eu, e liuliu, e lawelawe e makaukau, e lokahi, imua a lanakila, e kaikai ae ia Hawaii nina,a Hawaii lahui a me  kou Moi, e hapai i ka hoeuli o ke aloha, e kakia p@a i ka inoa o ka oukou kauwa uli ole, e kapae i na leo hoino.

 

            E na lima o Wailuku, na hea o Waihee a me na tiga o Waehu, e pupukahi like oukou. E ua kiai naue ole o Nawaieha, kulia i ka nuu, i ka poepae o Liloa. Aole ou luhi ana, he laha mau kuu manao na oukou ke eo o ka la koho. Eia nu a hiki aku, lulu lima pu ke aloha; ke hii mau nei no au i ka hanohano a oukou i haawi mai ai e a`u mau keiki aloha. I nui ke aho a lanakila. E noho mau ka oiaio, ke kuokoa, ke aloha aina, aloha lahui a me ka Moi. U a paa kuu manao e hana no ka aina, ka lahui a me ka Moi. Na ka Haku e kokua la Hawaii a mau loa.

 

L.W. P. KANKALII.

Honolulu, Nov. 12, 1891.

 

Halawai Hoomokuahana!

 

Hui Libeerala Hawaii!

 

Aika Ponoia Oniula!

 

Pau i ka Naholo Iwaho!

 

He Makau Lulu Dala ke Kumu!

 

            I ka poPoaha nei ka hanau ana o ka hui Liberala Hawaii, he mau Hawaii ka hapanui. Hoomalu o Nawahi i ke anaina a nana hoi i hoike mai ke kahua o ia halawai i kaaheaia ai. Ka mua, oia ke kumukanaawai e hoaiai ana i keia mau mea ano nui:

 

            1 – O ka ahahui Kalaiaina Hawaii Liberala ka inoa.

 

            2 – Na luna; he Peresidena, kona hope, kakauolelo me puuku.

 

            3 – Na komite; he papa hooko 7 lala, komite waiwai 5 lala, komite ahaolelo 7 lala, komite elele 15 lala, komite lahui 21 lala.

 

            4 – a pela aku, a pela aku.

 

            Apono oa ia ke kumukanawai mahope o ka uluaoao ana o ke anaina me kekahi leo ano pakike i pa-e e. “Heaha ke ano o ia inoa he lebelala?” (he maopopo ole ke ano o keia ninau). O ka wa keia i hoomaka ae ai ke kupikio, a ua awiwi koke iho la ka lunahoomalu ma ke pahonohono ana.

 

            Paa hoi ia, hele i na rula, a hoomaka hou e nuenue. I ka mama ia mai no a ai ka nau, puki ke oka, he leo ko ka lunahoomalu i loheia aku iwaena o ka hauwalaau “ua hooholoia.” Pau ia apuepue.

 

            Penei hoi na koho luna: Buki ka Peresidena, Nawahi kona hope, Pendergast ke kakauolelo, Kamaile ka puuku, haule o Pua ka mea pakaukau kamano oie. I keia wa i hoi ae ai ka mana hooomalu i ka Peresidena a huli pu aku la o Nawahi no ke kulana hoopaa hope. A ku iho la keehina a keia mau luna hou o ka hui ma na koho hapanui ana a ka poe mawaho ae o ka hui ponoi i laulima aku.

 

            Alaila, he mau olelo kahukahu mua mai ka Peresidena mai, kela pule kuawili mau ia e “lokahi, e hoopono.” [He leo: Ieha iho la hoi ua lokahi la i ka hui Kalaiaina?] Hapai ae la i kona leo o ka lelepuni, he ake e pae mai na kupinai leo o na aumakua kakoo mai na paia mai, aohe nae. Ikea ae la ia wa ua mananalo na huapule a ua hauleale na olelo a ua pau ka liu, alaila kuhi hou ae la ke ola i ka Ahahui Kalaiaina makua, o huipu mai lakou me ka Liberala a hapai like i ka hana, e pau ka mokuahana, o lokahi. [He leo: no ke aha hoi nei hukihuki?]

 

            Pau keia, koho na komite, no ka papa hooko, Pua, Pipi (k), Kahuakai, Alapai, Alika (kamana moku), Wilikoki, Keoki Makamu. O ka papa keia na lakou e wae na hana o ka hui a waiho aku na ka Peresidena e kukala iloko o ka halawai.

 

            Komite waiwai, oia ke kakauolelo, Puuku, F.S. keiki, Kualaku me Jno. Sam. Kekukahiko; ia lakou na hooponopono pili waihona pohue o ka hui.

 

            Komite ahaolelo, oia o Buki, Nawahi, Kanealii, Wilikoki, Kuala, owai aku la a owai aku la? Nui ka hauwalaau o ke anaina no ka nawaliwali o ka mana hoomalu ke kumu i lohe pono ole ia ai. (He leo: Ua kakauinoa no anei kela poe iloko o keia hui e hapuku ia mai nei iloko o na komite?)

 

            Oiai e noonoo ia ana ka pono e hoopanee ia ke koho ana i na ko  mite elele (na lakou e wae na moho holo balota), a me ke komite lahui (oia paha ke komite hui mai na mokupuni), a make ke anahulu la, hoopouoho ia mai ana eia he kumuhana hou loa a hoike ia mai.  Lohe ia aku la ke kapae ia ana ae o na rula, a wahi a lakou ma, he mea i pili ole ka iloko o na hana a ka hui, oiai nae ua kupono loa ia hana na ka hui. Eia ua kumuhana la, e laulima ia na lilo hoolimalima o na noho o ka halawai he 11 dala. Ua lulu iho la na lima kokua,a ka poe i kakau a kakauinoa ole iloko o ka hui, a loaa ae la na dala he ehiku. Kuhea hou mai la ka Peresidena, he mau wahi dala koe lawa. (He leo: Auhea hoi ko aloha lahui lulu iho?) I ka wa i lohe ai kekahi poe he lulu dala keia no na lilo o ia po, pau honua i ka holo iwaho. He mau leo kai lohe ia aku: E! Lulu @hina hou e! Mahina hou! Mai na ke kanaka sifa e uku aku! Eia ka hapaha a ke sifa! A nui wale aku. Ua wehe ae de kiu i kana wahi hipuu a haawi aku la i kana a pau no ke kokua.

 

            Hoko o keia mau haluku ana, he olelo hooholo kai oili ae a aponoia e lawe ka hui Liberala Hawaii hou i na kumuhana a ka hui Liberala mua a e lomi pu ia mai nei e ka Ahahui Kalaiaina, i kahua hana no eia hui. (He leo: O ke keiki hanau iwikuamoo ele ia iho la no ia.) Alaila, ua kupinai na leo: “Wilikoki—haiolelo mai!”

 

            Ia wa i kapekepeke hele mai ai o Wilikoki me na olelo paanaau mau i kona waha, oia na haole malihini aaeahaukae, noho ma na oihana aupuni, ke kanaka amara kui hao, oia ke noho hoomalu mai i ka lahui; olelo ia au he kanaka repubalika, he oiaio owau ke kanaka mua loa o na kanaka e ae e repubalika ke haule na koii i keia kau; ke kumukanawai hou, ke koho luna aupuni ma ka lima o ka lahu, a pela wale aku. Alaila, kuawili mai na “lokahi,” a me na “hoopono,” ia me na “kupaa,” lilo holookoa ka ahaolelo no ka aoao lahui i keia kau koho. He helu e keia i na moa keiki mamua o ke kiko ana o na hua.

 

            No ka piha uiha a me ke paku-a no hoi o keia mau olelo a Wilikoki, ua haalele iho la ka poe i hiki ae e ake e hoolohe i na olelo waiwai, aole o na wili aku wili mai a na wiliwilinau omo makani. Haalele ia aku o Nawahi e kuu ana i kana puhipuhi palu pili i na pono koho balota o na wahine. O ke ku kawalawala wale aku no o na noho o hope aohe kanaka. Na ka lulu mahina hou i hookuke mua a na ka hoihoi ole hoi i na piapa a Wilikoki i hoopau loa i ke koena.

 

Ka Laau Ola

 

            O na huaale Sana Patarika, ua hoomakaukau maiau ia mai na lako laau maikai loa mai, a mamuli o na hooiaio kiekie ua oi loa aku ka maikai e puka mai ana mai keia mau huaale mai.  Ke kuai nei makou ma na Halekuai Laau Lapaau a pau. O BENSON, SMITH & co., na Agena ma Honolulu.

139-2359q

 

O ka Chamberlain Laau Lapaau no ke Nahu Kolera a me ka Mai-hi

 

            Ke kaulana nei a puni o Anerica Huipuia no ka emoole o ke ola o ka mai-hi, ke nahu a me ke kolera. He mea maikai ka malama a me ka hilinai ana ia laau no na kamalii a me na kanaka makua. He 25 a me 50 mau keneta o na omole, a e loaa no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau O BENSON SMITH & CO., na Agena ma Hawaii.

128-2357q

 

Hoolaha Hooko Moraki.

 

,           MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Helen M. Seal o ka aoao mua, a me William R. Castle o ka aoao elua, ma ka la 26 o Iulai, 1890, i kakau kope ia ma ka buke 123, aoao 432, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka hookaa oie ia o ke kumupaa a me ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

 

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ikolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 30 o Novemaba, 1891, hora 12 o ia la.

 

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

 

            Hanaia i keia Ia 3 o Novemaba, 1891.

W.R. KAKELA,

Mea Moraki mai.

 

Penei na aina i moraki ia:

            1 – Pa-hale o Seal, alanui Makiki, 300 kapuai ma ke alanui, 370 kapuai ka loa; he hapa hoi o ka Palapala Sila Nui 6305, Kuleana 95 ia Hannah Jones.

 

            2 – Hapalua eka a oi paha ma Seaview, e pili ana i Punahou, Oahu, i hoolilo ia ia w.R. Seal ma ka palapala kuai o B.F. Dillingham, i kope ia ma ka buke 101, aoao 1.

 

            3 – Elua mau apana i Kalama 1, Kona Hema, Hawaii, nona ka ili o 1 14-100 eka ma ka Sila Nui 7549 ia Kupo i hoolilo ia ia W.R. Seal ma ka palapala kuai i kope ia ma ka buke 27, aoao 406.

 

            4 – He hapalua i mahele ole ia ma kela mau apana i Waikapu, Maui, i hoakaka ia Sila Nui 1698, 36-100 eka ia Nahaolelua a me Sila Nui 3143, 2 2-100 eka ia Poupou i hooliloia ma ka palapala i kopeia ma ka buke 64, aoao 479.

 

            5 – Ma kahi o ka 20 eka ma Paeahukulu, Maui: 2 apana i hoike ia ma ka palapala kua o W.Goodale i kope ia ma ka buke 1, aoao 369 a me 463.

2362-4ts.

 

Hoolaha Hooko Moraki.

 

            MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Walter R. Seal o ka aoao mua, a me F.A. Schaefer, Kahu waiwai, o ka aoao elua, ma ka ia I o Iulai, 1889, i kakau kope ia ma ka buke 117, aoao 275, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hof ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee, nolaila, ke hoelaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o na morakf nei, e hoko ana oia ia mana kuai.

 

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke dukala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 30 o Novemaba, 1891, hora 12 o ia ia.

 

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

F.A. SCHAEFER, Kahu Waiwai,

Mea Moraki mai.

 

            Hanaia i keia la 3 o Novemaba, 1891.

            Penei na aina i moraki la:

 

            Kela apana aina pa hale maikai loa aia ma ke alanui Makiki, Honolulu, me ka hale lio a me na mea e ae e pili ana. He mau laau maikai kekahi. He 300 kapuai ma ke alanui a he 370 kapuai ka loa i hope. He hapa hoi o ka aina i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 6305, Kuleana 96, ma ka inoa o Hannah Jones.

 

Hoolaha a na Lunahooponoopono i ka Poe Aie.

 

            UA HOOKOHUIA MAI NA MEA NONA NA inoa malalo iho i mau Lunahooponopono no ka waiwai o Emale Alapai (w) o Koloa, Kauai, i make kauoha ole, nolaila, ke hoolaha aku nei i ka poe a pau ana i aie aku ai, e waiho koke mai i ka lakou mau koina ia J.K. Farley ma Koloa, Kauai, maloko mai o na malama eo@o mai ka la aku o keia hoolaha ana, a i ole ia e hoole mau loa ia aku no.

W.O. SMITH

J.K. FARLEY.

Na Lunahooponopono o E male Alapai, i make.

Koloa, Kauai, Oct 30, 1891 2362-4ts

 

Olelo Hoolaha Hoopau Hope.

 

            EIKE AUANEI NA KANAKA A PAU MA keia, mai keia la aku ua hoopau loa aku au i ko H.C. Ulukoa noho Hope ana no`u ma na ano a pau loa e pili ana i ka malama ana, ka hooponopono ana a me ka ohi ana i na auhau o ko`u mau waiwai a pau loa maloko nei o keia aupuni. O na poe a pau loa e paa ana he mau waiwai no`u ma ko lakou mau lima, e hoihoi ae lakou ia`u ponoi ma ko`u wahi noho ma honuakaha, ma Honolulu, Oahu.

KAPIOLANI.

(Me o Jos. Nawahi la)

Honolulu, Oct. 31, 1891. @

 

Kuai a ka Lunahooponopono Aie

 

MA KE

 

Poaono, Novembaba 28, 1891,

Makahi noho o W.E. H. @

Hanalei, Kauai

 

            O ka aina e koa: a aku ana aia ma ke aeka@ o Kanalei.

 

Apana I.

 

            Eia he hale laao nui e ku nei maluua o keia apana a ua lilo i ka hoolimalaima ia e W.E. H. Deve@ no ka manawa he ekolu @ mau makahiki me ka mana e hooloihi hou aku i ekolu mau makahiki, e hoomaemae ia nae ka hale ma ke ano maikai e ka ona. Uku hoolimalima, he @ ka malama ahiki i Feberuari, 1832, alaila he $30.00 o ka malama no ke koena o ka manawa.

 

Apana II.

 

            He hookahi hale e ku nei maluna o keia apana, aole nae maikai l@a, a ke noho la anei e J. Kakina.

 

            Hookahi hale kaa lio, a e lawe ia a k mea e lilo ai maloko mai o hookahi malama.

 

            O na lilo hana palapala, aia i ka mea koho a lilo.

 

[Boundary map is here]

 

NA PAHALA O JOHN KAKINA.

 

APANA 1.

 

            Pahale ma ka ili o Waiaulu, Hanalei, Kauai. E hoomaka ana ma ke kihi Hema Kom., o keia pahale ma kuni pahu laau pili ma ke alanui, Mailaila aku, Ak, 5 o Hik., 3.43, Kih., pili me ke alanui. Ak., 87 o 30 o Hik., 3.43 Kih., pili me Luie Mose. Hem., 4  Hik., 2.12. Kih., pili me Apoe, Hem., 70 o  Kom., 4 20, Kih., pili me Kealaiki, a hiki i kahi i hoomaka ai. 1 aree, 3p.

 

APANA 2.

 

            Pahale ma ka ili o Waialu, Hanalei, Kauai. Ehoomaka ana ma ke kihi Akau Hikina o ka Pahale o Luis Mose, ma kahi pahu laau. Maila la aku, Al., 3 o Hik., 4.46, Kih, i]pili me ke aia nui Hem., 8@ Hik., 600, Kih., pili me Makaliu. Hem. 30 o Kom., 4.05 Kih., pili me ke kahawai o Waiulu. Hem., 87 o 30 o Kom, 4.20, Kih. Pili me Luis Mose, a hiki i kahi i hoomaka ni 2@. 7 p.

 

            O ka waiwai e kuhikuhi ia nei maanei, e kuai ia aku ana ma ke kudala, ke ole mamua ae i ke kua ia.

 

            No na mea i koe, e ninau ia W.E.H. Deveill, Lunahooponopono A-e o ka waiwai J. Kakina.

 

W.E.H. DEVERILL,

2862 4TS Lunakudala.

 

NA LETA

 

E waiho nei ma ka Hale Leta nei a hiki Okatoba 31, 1891.

 

APUA-W. Hawelu, Waiwaiole Toni, Kama Kaikoi, Kalima, Kaaikaula.

 

KULAOKAHUA-D. Kapahu, David Maemae, Daniela Kaleialii.

 

KAAKOPUA-L. Thomas, Kaahu, Kalaaukookoo, Miss Kapunohu, Huleka Papaula.

 

KUNAWAI-Lucy Piliwale, Pupu Kauwaole.

 

PAMOO-Kahiona,

 

MAKIKI-Frank Cane.

 

PELEULA-Kaluahine, Keolanui, Kea, Kalai.

 

WAIKAHALULU- Miss Kane, Kapuaa, Pahukoa, Lnke Akona.

 

WAIKIKI- Linuue, Kelupaina, Kukae, Lepeka Keoni, Miss Annei, Robert Hakai.

 

KULOLOIA-Kiope, Hana

 

MANOA-Ape Keahi,

 

KAHOLALOA-Waialcale, E.F. Pokae.

 

KIKIHALE-Papaiku, Kamuela Keliinui, Makakapu, Miss Emma Waila.

 

KAUMAKAPILI-Kimona Keola, M.S. Kaohe.

 

KAKAAKO-Miss Kamiki, Kahekili, J. Kahaili.

 

HAIMOEIPO-Aikae, E.A. Keoki.

 

AALA-Kakalia.

 

KAWAIAHAO-Mrs. Keia, K. Kaui, Kema Puni, Lizzie Kahanu, Sarah Pohepohe, Kaehuokalani.

 

MAMANUWAI-Anela Kelua, Mary K. Kauiaa, Kaluahine, Mariana Kainoa, Kaahiki, Keoloewa Kekaluma, Hariaka Kaanaana.

 

KAPUUKOLO-Anne Moris, Kapeka, Miss. Nune, Kaliko Alana 2. Kanalu, Emele, Malaea, Miss Nele.

 

KALIHI-Waiwaiole, Kaanaana.

 

MANA-Helela Kulia. Kala Maluo, Kulia Hering, Malia

 

MAEMAE-E K Lilika`ani, Maunahina, Kahalewai.

 

PELEKANE- Kaahanui, Keleinda Ahia.

 

PUUNUI-Leihulu Piko

 

MANAMANA-Honolulu (k).

 

KEPOHONI-Kekalohe, Mrs. Kaanaana, Lucy Flohr, Mahalau.

 

KAMAKEIA-Peni Kamauu.

 

HONOLULU-Hattie Hohe, Mrs. Kamahana, Kimo, Luika Kamio, Palenika, C.E. Kalani, G Kimokeo, Magaret Kini, Solomona, Keawe, Kuhaupio, Aki, Kaulalani, J. Kaauwai. Aa Kaahanni, Hake Kapika, Willie Linsay, Mrs. Leialoha, S W Makahiki, Mealii, Emma Puhi

 

KAHOLOAKEAHOLE- Kaihalulu.

 

KAULUWELA-Kapeka, Amelia Kaiua, Kahula.

 

KAOPUAUA-Mary Acae, Kaanaana, Sam Kealoha.

 

NIOLOPA-Kouanui, David Kanakahou, S L Akoni Loke, Kane.

 

KOLOPO-Ailuene, Ailnene Kaleolani

 

KALIA-Ione, Hana

 

AUWAIOLIMU-Joseph Ilaole, Kahalau, Setepano Kila, David Pueo, Robt S H Sylva.

 

NA ALANUI-S Kailihune, Kapuahiaano, Kiniakuaa, Aloi, Miss Lukinia.

 

LELEO-Maggie Maihui, Waihoi Kaea.

 

KAPALAMA-d Pomaikai, Lankiu, M. Kealohilani, Mele J K Kawaiwai, Keahi, S H Haroyrose, Luika Kauakahi, Miss Lucy, Miss Kahanuala, Miss Kalopi, Poai (w), Haliaia Kalehua, Miss Kawelo, John Kanu, Ilaiulu.

 

PAUOA-Mrs. Mary, J P Ileano, H K Kalio opio, Kekoolani.

 

            O ka poe na lakou na leta maluna ae e ninau mai ma na lea i hoolaha ia.

 

WALTER HILL

15@-@           Luna Leta Nui

 

MUTUAL 76-----NA TELEPONE------BELL 179

 

H. H. WILLIAMS & CO.,

 

KA POE HOOKOMO MAI KUA AKU A ME

 

HANA PAKA O NA HOONANI HALE

 

MAIKAI O NA ANO A PAU ME KA MAKEPONO

 

ME NA                                                                                               E LOAA NO

Piano i Hanaia                                                                                  Na Pohaku Mabela e

Me ke kupenoi                                                                                              [@ can’t read too blurry]

Aole Mu e komo                                                                                 Makemake Lawe

 

@ E  LOAA AI

 

NA LAKO KANU KUPAPAU, KAA        

A me na Pono Ia-loa i ke kino o ka mea aloha.

Helu 10@ ALANUI PAPU                                        HONOLULU

 

Halekuai Lole Hou!

 

E na Keonimana a me na makamaka a pau e noho ana ma ka I`a Hamauleo o Ewa nei:

 

E wehe ana au i kuu HALEKUAI LOLE ma ka Poaono, Oct. 31, 1891, ma alanui Lehua a me alanui Eha, mauka ae o ka Hale Hoolulu Kaa o ka Hui Kaa Ahi me Aina o Oahu

 

MA KE KULANAKAUHALE MOMI O EWA!

 

E kipa mai i hookahi, o ka pono no ka hele mai no a pau, i ike maka.

E wae a e kilohi e like me ko oukou makemake, no ka mea,

 

Kupai hana ka Haawe i na Waiwai Hou Loa, malalo iho:

 

Na Lole Kane o na Ano a pau!

Na lole Wahine o na Ano a pau!

Na Lole Keikikane o na Ano a pau!

Na Lole Kaikamahine o na Ano a pau!

 

NA LAKO MEA AI!

 

Na Pa, Bola, Ipukukui, a me na Ipuhao o na ano pau.

M.G. Correa.

Manana, Ewa, Oct. 19, 1891   2360-4ts

 

HOOLAHA,

 

            E NOHO ANA KA AHA HOOPII AUHAU ma Kona Akau a me Kona Hema, penei Ma ka Hale Hookolokolo ma Kailua, Kona Akau, ma ka la 20 o Novembaba, M.N. 1891, hora 10 kakahiaka. Ma ka Hale Hookolokolo ma Hookena, Kona Hema, ma ka la 2@ o Novemaba, M.N. 1891, hora 10 kakahiaka.

S.L AUSTIN,

l.k. Kaapuni, Apana Ekola.

Okatoba 21, 1891   2361-3t

 

Hoolaha Palena Aina.

 

            UA HELUHELUIA A UA WAIHOLA KA palapala noi a Keliihelepo k, no Kona Akau, Hawaii, e noi ana e hoomaopopola na Palena o ka aina o Kukuihaa, he ili aina iloko o ke Ahupuaa o Kaloko, Kona Akau, Mokupuni o Hawaii Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POAONO, oia ka la 5 o Dekemaba, M.H. 1891, hora 9 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Kailua, Kona Akau, Hawaii, oia kahi a mo ka manawa i koho ia no ka hoolohe aku i ua noi la me na mea kue ke hoike la. O ka mea aina e pili pu ana i oleloia, oia o Keoki Mao, nona o Kiihala, he ili aina.

F.S. LYMAN,

Komisina Palena Aina, Apana Ekolu, Ko

Hawaii Paeaina.  Hilo, Hawaii, Oct. 22, 1891

2361-3t

 

Olelo Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

            O KA MEA NONA KA INOA MALALO UA hookohu ia i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o John Wylie, o Pepeekeo, Hilo, Hwaii, i make. O na poe a pau i aie ia o ka mea i make, e hookomo mai ka oukou mau bila i hoolaio ia, maloko o na malama eono mai keia la aku, o hoole loa ia ka oukou mau bila ke hala ka manawa. A o na poe i aie iaia, e hookaa koke mai i ko oukou aie ia`u ma Pepeekeo, Hilo.   D.W. WYLIE.

Lunahooponopono o ka Waiwai o John Wylie.

Hilo, Oct. 23, 1891   2361-3t

 

Hoolaha Palena Aina,

 

            UA HELUHELUIA A UA WAIHOIA KA palapala hoi a ka “Hui Kuai Aina o Hoiualoa i me 2,” o Kona Akau, Mokupuni o Hawaii, e noi ana o Holualoa 1 me 2 i lilo mai i ua Hui la Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POAKAHI, Dekemaba 7, hora 9 kakahiaka, ma ka Hale hookolokolo o Kailua, Kona Akau Hawaii, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe aku i ua noi la me na mea kue ke hoike ia. Eia na mea i hoikeia mai:

 

            He aina kekahi e pili ana, oia hoi, o na hooilina o H N Greenwell: Puapuaanui, a na Kahu Waiwai o Pauahi Bihopa: Keauhou 2. Mea Kiekie Kawananakoa; Holualoa 4, S H Kaleiheana ma, he mau aina alodio; ke Aupuni Jawaii, Puapuaanui; na hooilina o H N Greenwell me Ayle@t, Kaumalumalu.  F.S. LYMAN

           

            Komisina Palena Aina, Apana Ekolu, Ko Hawaii Paeaina. Hilo, Hawaii, Oct. 22, 1891

2361-3t

 

Hoolaha Hooko Moraki me ke Kuai.

 

            I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O Kekahi moraki i hanaia e J. KIEKIE o Honolulu, Mokupuni o Oahu, a me J. MAUNAKEA O Kawela, Mokupuni o Molokai, la Alexander Cambpell of Honolulu i make, ma ka la 21 o Iulai, A.D. @, a i hoopaaia ma ke Keena Kakou Kope, Buke 113, a ma na aoao 115, 116 a me 117. Nolaila ke hoolaha aku nei o Margaret Campbell, Elizabeth Rycroft, me kaoa kane o Robert Rycroft, e hui a e ae like nei me Alexander J. Campbell, Mark P. Robinson, Kahu malama o J.L. P. Robinson M.A. Robinson a me A.C. Robinson, na keiki a Sopia Louise Robinson, mamo a Campbell, W.H.C. Campbell a me John T. Campbell, na hooilina o Alexander Campbell, ke makemake nei lakou e hooho i ua moraki la no ka uhaki ia ana o ua olelo, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa i.

 

            Ke hoolaha hou ia aku nei, o na waiwai i paa maloko o ua moraki la, e kua la aku ana ma ke kudala akea ma ka Hale Kudala o James F. Mortan, ma honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka POAHA, la 25 o Novemaba, A.D. 1891.

 

            Eia malalo iho nei na waiwai i paa maloko o na moraki la:

 

            O na mau ap@na aina la, aia ke waiho la ma ua Kawela la:

 

            1-O kela mau apana aina elua nona ka ili he 9 mau eka, 2@ perece, a i kuhikuhi pololei la maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 6066, Kuleana Hoona Aina Helu 3677 i hoopuka ia no Meau, ke kupunakane o ka mea nana i moraki ku.

 

            2-O kela aina ma ke komohana o ke kauhale o Kawela, nona ka ili he II.41 mau eka, a oia ka aina i hooliloia ai ia Mannaloa, ka makuakane o ka mea nana i moraki, e na Kahu Malama Waiwai o Lunalilo ma ka palapala kuai i hanaia ma ka la 3 o Marakii 1881, a i hoopaa ia ma ka Buke---, aoao---

           

            3-O Kela mau apana aina elua a pau nona ka ili he 3 97 10@ mau eka, a oia hoi na aina i hoolilo ia i ua John Maunakea la e na Kahu Malama Waiwai o Lunalilo ma ka palapala kuai i hanaia ma Iulai 19, @, a  hoopaa ia ma ke Buke 64, a ma na aoao 297 a me 298.

 

            4-O kela aina a pau e waiho la me Makaha kupeia, Kona, ma ka Mokupuni o Molokai. No na ka ili he 30 mau eka, a oia ka aina i kuhikuhi la iloko o ka Palapala Sila Nui Helu @ hoopuka ia no ua Maunaloa la.

 

MARGARET CAMPBELL,

ELIZABETH RYCROFT,

ROBERT RYCROFT,

ALEXANDER J. CAMPBELL,

MARK P. ROBINSON.

 

            Kahu Malama o J.L.P. Robinson, M.A. Robinson a me A.C. Robinson.

            W.H.C. Campbell

            John T.Campbell.

 

            Na Hooilina o Alexander Campbell i make No na mea i koe, e ninau la J.M. Monsarrat, Loio o na Hooiliua o ka mea nana ka Moraki.

 

            Kakauia ma Honolulu, Okatoba 27, 1891.

 

2361-@

 

Nalowale.

 

            UA NALOWALE KA HILA KIKOO DALA.  Helu @ ka Hui Hawaiian Agricultural no @ ka he $141 a ua papa ia ka uku ana. Nolaila ke papa ia aku nei na poe a pau aole e lawelawe i kela @

 

Kuai Kudala a ka Hope Ilamuku o ka Apana o Koolauloa, Oahu.

 

            Ma ka mana o kekahi Palapala Hoomalu Waiwai mai ka Aha Kaapuni o Oahu ma ke Keena ma ka la 12 o Okatoba, 1891, e kue mua ia lai Hina (k. eh), ka mea hoopina, no ka pono o Lukela Kaaimanu @, ka mea hoopii, no ka huina dala he kauaono @ ua hoomalu au ae waiho aku ana ma ke Kuai Kudala ma ka Hora 12 o ke awakea o ka Poalima, la @ Novemaba, 1891, ma ka puka ma ka lanai o ka Hale Hookolokolo ma Hauula, Koolauloa, Oahu.

 

            E lilo no i ka mea koho kiekie na pono a me na kuleana a pau o Tai Hina (@, ka me hoopiila, maloko o na waiwai malalo iho nei ke ole nae e uku e ia mai mamua ka huina dala i oleloia maluna, na uku komisina, a me ko`u mau lilo a pau.

 

            Eia na waiwai e kuai kudala ia aku ana: @ lio, 6 bipi, i kuni ia i ka hao @ palau, 1 kimo laiki 2 kakini moa, 4 hale laau, 2 pakaukau, 1 moe, 1 mekini humu lole.

 

            H. KAUA@

Hope Hamuku o Koolauloa.

Oct. 9, A.D. 1891   (2361-3ts.

 

Olelo Hoolaha.

 

            E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, MA ka la 24 o Okatoba ua hoonnoho ia mai au o ka Hon. Geo. E. Richardson, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua, i Lunahooponopono no ka waiwai o Kaoluko k@ o Makawao, Maui Nolaila, o ka poe a pau i ale iaia, a me ka poe ana i aie aku ai, e hoike koke mai lakou i ka lakou mau koi Hoko o na malama eono o hoole ia auanei. E loaa au ma Lahaina, ma kahi noho ma Kapaulu.  J. KAOAL@LO.

 

            Lunahooponopono o ka Waiwai o Kaolulo @ o Makawao i make. @

 

Hoolaha a ka Luna Hooko Kauoha.

 

            O NA POE A PAU he mau koina ka lakou i na waiwai o LIZZIE KAKPOLI KAMAKAU o Kalaupapa, Mokupuni o Molokai, wahinekanemake i make, ke kuoha ia aku nei e waiho mai me na mea a pau i hooiaio ia i ke mea nona ka inoa malalo iho, ka Lana Hooko Kauoha o ka palapala kauoha i hoolaio la me ka la 20 o Okatoba, 1891, maloko mai o na malama eono mai ka la aku o keia hoolaha ana A o na poe a pau i aie i ka mea i make e hookaa koke mai la`u me ka hookaul@ ole.

 

            Kakauia ma ka la 24 o Okatoba ma Honolulu, Oahu.  S.M. DAMON,

 

            Luna Hooko Kauoha o ka Palapala Kauoha a Lizzie Kapoli Kamakau.  @

 

Olelo Hoolaha.

 

            E IKE AUANEI NA MEA A PAU LOA, owao o EKEKELA, KAAWA, KUHIA, (w) o Hilo, Mokupuni o Hawaii, e noho nei @ Kalawao, Molokai, ke hookohu pono aku nei au ia Kala Huai, o Kuhua, Hilo, Hawaii, i luna nana e malama i na pono a me na pomaikai a pau o`u, ola hoi kela apana aina e waiho la ma Kuhua, Hilo, Hawaii, nona ka nui he ehiku eka a me ka hale a me kela apana alua e waiho ia ma Puueo, Hilo, Hawaii, nona ka nui he ehiku hapawalu (@) eka, a nana no hoi ka na na ana i na holoholona komohewa, a ua maua ola maluna o ia mau mea a pau loa me ke kea kea ole ia.  Owau no me ka olalo.

 

EKEKELA, KAAWA, KUHIA.

Kalawao, Molokai, Aug 31, 1891 @

 

Hoolaha Hoopii Auhau, 1891.

 

            E NOHO ANA ka Papa Hoop @ Auhau ma na Apana o ka Mokupuni o Hawaii i keia makahiki, penei:

 

KOHALA AKAU- Hale Hookolokolo, hora 9 A.M. Poakahi la 16 o Novemaba.

KOHALA HEMA –Hale Hookolokolo, hora 1 P.M. Poalua la 17 o Novemaba.

HAMAKUA-Hale Hookolokolo, hora 1 P.MM., Poakolu la 18 o Novemaba.

HILO AKAU-Hale Hookolokolo, hora 9 A.M., Poaono la 21 o Novemaba

HILO-Hale Hookolokolo, hora 9 A.M. Poalua la 24 of Novemaba.

PUNA-Hale Hookolokolo, hora 9 A.M. Poalima la 27 o Novemaba.

KAU-Hale Hookolokolo, hora 9 A.M., Poakahi la a30 o Novemaba.

F.S. LYMAN,

            Luna Hoomalu o na Papa Hoopii Auhau o Hawaii.

            Hilo, Hawaii, Okatoba @ 1891.

@

 

ALLEN & ROBINSON ,

 

            NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU E loaa no ma ka Uwapo o Pakaha, Honolulu, ma ke kumukai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ana e ku @ hale. E kipa mai a e ike kumaka

 

J. HOPP & CO.,

 

Na Poe Hana ma na Lako Hale o na ano a pau!

 

            Hana Moe, Na Uluna Pulu, Etc.

 

            Noho no ka Hoolimalima ana, ua Lako Hale me ka kumuhuai e@

Honolulu.  2344-@f