Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 48, 28 November 1891 — HE PALAPALA ANO NUI. Mai Tokio Iapana mai. Na Olai Weliweli. Na Make a me na Eha. [ARTICLE]

HE PALAPALA ANO NUI.

Mai Tokio Iapana mai.

Na Olai Weliweli.

Na Make a me na Eha.

MaUlo ibo, ke waiho oei makou i iui mrfl hou o ka aina o lapana, i peol ia e ko makou mea kakao inau, l>ivi(i Keawenmahi, a e heluheluia e na niea a pau ine ka m.ikahehi nui: I kuu hoalohn, J. U. Kawainui E*j.—Aloha oe: No ka manawa loihi i kaa hope ae nei, akahi 110 au a makalkai hou aku i kou kahun o ka hana nupepa a me ka aina aloha me keia mau mea hou o lapaua nei, a oia iho keia: ' N'A lIAI.K AU AOLELO. O na llale AhnoU-lo inua o lapana nei i paa ai iloko o k« l i mau inakahiki i kna hopeaku iH'i, a i kui aku ai ka lohe a puni ke ro nei ua anai la iho e ke hlh a liio i mea ole, mahope koke iho o ka noho ana o na hoa kauk.m »\v»i n«» k:i nianawa pokole, ano iin :u nei he mau hale hou 1 oi !if ka uui, ka nani a ine ke kiiakila i k<> nu it ile uiua a he mau la helu w:iie no ko«* m>ho hou ka ahaolelo iloko. i KK or.AĪ. Hc ku i ka weliwt-li na lono no na hana ake olai ma kekahi mau kulanaknuhali» m:ini:ir> mai Tokio nei aku, rna ke kaUaliīaku nui o ka la 28 o Okalohu i hala. Ke oleio nel na kamaaina, o ka lua iho la ia o na olai ikaika i ike ia ma ka luku nui; o ka mua, ma Yedo [oia oTokio nei] iloko o ka makahiki 18">4. Ua hoike ia mai ia'u, ma ia olai aole i law.i na ilina kupapau o Tokio nei no ku kanu an;i 1 na poe make, nolaila ua (k»ho kanu i;i no na |M>e niak#* m;t kel i a me keia wahi me ka lnuiponopono ole, me ka liooili ;tna o kekahi maluna kekahi; a o ka lua iho la keia [Okatoha JS!»IJ. Maloko o kekahi o na nupepa o Tokio nei I ike iho ai nu lka holuna ona maiiawa a ke olai i ulupa ai i kekahi maii walii like ole o lapann nei, oia hoi he 30 ka nui ke hui la me keia olai hope. O ka mua loa i ka A. I). 084. Ma* mull o keia, he mea nani ia ka hoomaikai ana aku i ka Makna Nui no Kona hookoe ana mai īa Tokio nei iloko o keia kau oka iuku, no ka mea ina i hohola loa mai Kona lima kakauha maluna o keia kulanakauhale e like me mamua, ina la paha o makou pu keknhi e helu ia nie na heluna o na poe i |>oiuo, aka aole pela; ua hookoe mai Oia ia makou. Ua hoopuiwn nui la ko ke kulanakauhale nei e ka ikaika hoonee o ke oiai ma ka manawa iike i ioiui ni ka poino i na apana e ae; a mamuli o keia hoonaue ikaika ana, ua pau nui i ka naholo iwaho o ke alanui na kane, waftine a me na kamaiil. Miianei ke hoiko nei au i ka nui o na make, na poe ola mahunehune a me na i>oino e ao nui, e like me na mea i hoolaha ia ma na nupepa, mai na lono mai o na apana popilikla mai ma na teiegarapa. O ka lono Telegarapa hope mai na apnna mal o Aiehi a me Gifu o ka la 4 o Novemaba, e hoiko ana i ka nui o na poino a ke olal i ulupa ai ma na kuianakauhale lehulehu, iloko o keia mau apana ae la maluna ma ka la i hai iaae la, ua lawe meii au i ke ano nui penei: No ka apana o Oifu, na poe i make 5,183, na poe i ola mahunehune <>,527, na hale i hoohiok) ia 40,474, na hale i pau I ke ahi 4,963. No ka apana o Aiehi, na poe i make 2,427, na poe ola mahunehune 3,110, na hale i hoohiolo ia 42,345 na hale i hoohioio hapa ia 18,106. Ma keia, ina o hui ia ko na apana elua, alalla e loaa no keia huina penei: na make 7,601, na oia ina* hunehune 9,637, na haie i hoohiolo (a 82,819, na hale 1 hoohlolo hapa ia 18,106 na hale 1 pau i ke ahi 4,936. Ma kekahi hoike no ka apana o Qifu, penel na me*! ike la: ua hoowa ia e ke o lal a Ulo I loko nooa kaloa o 600 iwilei, a o ka laula he

60 iwilei, ke w&iho nei keia loko raa ke kuma o ka maana H»kusaa. Pela do hoi, ua hoowa r u kae o kekahi moliwai roe ka hooioihi ananku, oi.i hoi e moe an.k ni;ii kahi ««>lO n k,ihi .kkio o ka apin;i o Gifu ka lo«i i»e 140 ri, miie.) a he aneane h.ipnlua o kei.* loihi he wahi e iwn:i hou ai, a o k:i līlo no ka h.inn hou an i me ka puu «i.iia nui e poa ai. O ka huina o n:i kanaka o ka npaoa o Gifu i neie i na puno kino he 137,310. Ke malanii ia nei maiiokoae oka waihoaao kaapana, penei na mea ai a pela aku: he 75,970 yen [dala kepani] a no na halemai a me ka hoomalu ana, he 65,000 yen. Miiwaho ae o kela kokaa, ua nui na kokua e ae < hoouna la mai i ke kahua o ka pilikia; mai na Emepera kane a me wahine mai, na poe waiwai, na haole, na Kepani a me na poe karistiano. Ona alanui kaa ahi e moe ana maluna o keia mau apana ua jkiu i ka iilo i mea ole, aole hiki i na kaa ke holo. Me ka hana nui no hoi i paa ae ai ke&ahi mau aUhao m »ca nui pu ona lilo, a ke koe nei 110 hoi kekahi. Aka aia ka hana ma na iima o na poe hana. O kekahi lono mannonao i loheia mai, oia keia: Iloko oke kulanakauhaie o Ogaki, apana o Gifu, ua akoakoa ae heluna o na kanaka i oi aku mamua o ka 150 maloko o kekahi heiau [lvaijiyen] e like me ka mtia i na lapana, no ka hoomana ana i ko lakou akua; mamua o ka hoomaka ana o ka mea haioleio e iawelawe ika hana, oia ka manawa a kekahi oiai nui i iliki iho ai mo ka ikaika, a iloko oka manawa pokole ua haule mai la na kua nui 0 loko a lianee pu iho la ka hale holookoa a uhi iho la 1 na kanaka a pau oloko a pakele elua me ke kau no nae o na aiina nialuna o laua. Oka wa pu 110 hoi ia ake ahl i holapu mai ai a pau kela poe i ka make. O na lono telegarapa mai Nagoya mai okala 4 o Noveraaba, hora 8 : me lft minutc P.M., a me Gifu mai hoi o k;i ia 5 o Xovemal>ii nei 110, hora ll:ōo A.M., e hoike an:t i ka »ui o ke olai i lioohakui ai mai ka iioomaka ana a liiki i k:t wu i &arapa ia ai, aole i emi malalo oG,OIO maimwa, ua iike palia me :;s nianawa aoi i ka hor:i, 1 a'2 paha i ka <»lu:i Jiiinute. Me keia iioik**, ua lawa paha ia 110 ka iehuleiiu heluhelu niea hou, iue ka ike pu mai hoi o oakou i na piiikia i kau miii maluiia o keia aina a luakou e noho uei, aka e kala īuai ia'u iH& *ia paewa ka'u hoike, oiai iiui kaJhana iiui i lawe ia inai ai keia. He aui na hoike a he pohihihi ka lawe ann inai i ka mea io. Nolaiia kohoounnaku nei au i ka'u nnpepa <*The Tokyo Mail" a nau ia o kuekaa iho i na mea i koe. Ke hohola mai nei ke anu iua aina nei, a ke liuliii nei kela a me keia i na pono no ka wa anu, no ka mea aole i mamao aku kona manawa. Owau :( me ko'u mau hoa, oia mau no Ko īnakou ohu kino, a o ka hoomanao i ka aina a nie ka ohana ka hana nui, Me ke alolia. nui, D. Kkaweamahi. Tokio, lapana, No-v. 7, 1891.