Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 2, 9 January 1892 — Page 4

Page PDF (1.67 MB)

This text was transcribed by:  Olga Woo
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Kupepa Kuokoa

 

 ME

 

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

No ho Makahiki . . . $2 00

No Komo Makine. .  1 00

  Kaike ka Hula.

 

            HOOPUKALA E KA

 

 HAWAIIAN GAZETTE CO.

 

 H. M. WHITNEY, Luna Nui,

 

 J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono

 

POAONO, - - IANUARI 9, 1892.

 

            KULA SABATI.

 

 Ian. 17. Ka mea ona. Isaia 28:1-13.

 

  ACWE ka lei hookiekie o na mea ona ma Eperaima,

  Ka pua mae wale o kona nani maikai,

  Ka mea ma ke poo o ka papu momona,

  O na mea i ona i ka waina!

2. Aia hoi, ka mea ikaika, ka mea i hooikaikaia e ka Haku,

  Nana no e hoohiolo ia lakou Halo o ka lepo me kona lima,

  E like me ka hua hekili e haule ana,

  E like hoi me ka ino nui e make ai,

  A me ka waikahe he nui e holomoku ana.

3. Malalo o na wawae e hehiia ai

  Na lei hookiekie o na mea ona ma Eperaima.

4. Ka pua mae wale o kona nani maikai,

  Ka mea ma ke poo o ka papu momona,

  E like auanei la me ka hua mua o ke kau,

  O ka mea nana aku a ike ia mea,

  Moni koke no ia i ka loaa ana i kona lima.

5. A hiki aku i keia la,

  E lilo no o Iehova i leialii maikai,

  A i papale alii nani no ka poe i koe o Kona poe kanaka

6.  A i uhane hooponopono maloko o ka poe hooponopono,

  A i ikaika hoi iloko o ka poe i hoohuli i ke kaua ana i ka pukapa.

7. Ua kunewanewa lakou nei, no ka waina,

  Ua hikaka no ka inu awaawa,

  Ua kunewanewa ke kahunapule, a me ke kaula no ka inu awaawa,

  Ua oki loa lakou i ka waina,

  Ua hikaka lakou no ka inu awaawa,

  Ua kunewanewa lakou ma ka hihio,

  Ua kulanalana ko lakou hooponopono ana.

8. No ka mea, ua paapu na papaaina a pau i ka luai,

  I ka paumaele hoi, aohe wahi kaawale.

9.  Ia wai la ia e ao mai ai i ka ike?

  E hoike mai ola i ka naauao la wai?

  I ka poe anei i aua ia i ka u?

10. No ka mea, he rula maiuna o ka rula,

  He rula maluna o ka rula,

  He loina maluna o ka loina,

  He loina maluna o ka loina,

  He uuku ma keia wahi,

  He uuku ma keia wahi.

11. He oiaio no me ka lehelehe namu a me ka olelo o ka malihini,

  E olelo mai ai oia i k eia poe kanaka.

12. Iaia i olelo aku ai ia lkou,

  Eia ka mahae hoomaha oukou i ka poe maloeloe,

  Eia ka hooluolu; aole nae lakou i hooiohe.

13. Nolaila i hiki ai ka olelo a Iehova ia lakou,

  He rula maluna o ka rula,

  He rula maluna o ka rula;

  He loina maluna o ka loina,

  He loina maluna o ka loina;

  He uuku ma keia wahi,

  He uuku ma keia wahi;

  I hele ai lakou a hina i hope, a lokuia

  I hoopaheleia hoi, a paa.

PAUKU GULA. Na Solomona 20:1. He mea henehene ka waina, he waiaau nei hoi ka mea e ona’i: o na mea a papu i puni malaila, aole i naauao.

            OLELO HOAKAKA.

  Ua haku ia keia apana o ko Isaia mea palapala hemolelo i ka wa nona ka moolelo i olelo la 2 Nalii 17:1-23; 18:1-10. Ua nui na hewa o ka lahui Iodaio, ia wa, e like me ka nui e ka ona, ka moe kolohe, ka punilealea, ma keia paeaina o Hawaii nei.

  1. Lei, -  oia o Samaria ke kulamakaale alii o ke aupuni o ka hoomala. Eperaima, - oia no ka mokuaina waena o ka aina hemolele, kahi i noho ai ka ohana lahui ludaio o Eperaima. Papu, - ua kukuluia ke kulanakauhale ma kekahi paa ma waenakonu o kekahi papu momona. Ona, - hahauia e ka waina, oia no ke ano maoli o ka huaolelo Hebera. 2. Ikaika – oia no ke aupuni, Asuria. 4. Hua mua i makemake nui ia Pela ko Asuria kaili wale ana ia Samaria. Ua hookoia M. K. 721. Pua – kau koke ka nani o ko iakou mau lei ilima.

  5. Koe, - oia no ka poe mauaoio no ke aupuni o Iuda. 6. Hoohuli – na koa lanakila maluna o na enemi. 7. Kunewanewa Luka, - kulanalana oia no ke ano hana a ka poe i pio ai malalo o na vaiona, Kahunapule – oia aka ke ano lawehala o ke kanaka i ookaawale ia no na oihana laa, ina paha ua lilo oia i mea alakai hewa. 8. Kaawale, - aia ka hana hewa ma na wahi a pau loa. 9. Wai, - he ninau hoohenehene keia o ka poe inu rama. 10. Hoole lakou i na olelo ao a ke kaula, aole e aoia lakou e like me na kamalii. 11. Namu – oia no ka poe malihini e lanakiia ana maluna o na waiona mamua loa a na ino mai no koa, enemi lehulehu mai. Luka, 2:2.

            HE MAU NIELE.

 

  Ka hoouhauha ana no na wai ona mai. pp. 1-4. Owai ka poe i ao la, p. 1? Pehea e loaa’i keia poino? Owai ka mea ikaika: Heaha ka olelo hoohalike, p. 4, e pili ana i ka hookahuli ana ia Samaria: I ka makahiki hea i hooko ia ai? Ua hoohalike ia na poino no na waiona mai me heaha la? Heaha ka olelo ao ia kakou e pili ana i ke ano ino o ka ona? Heaha na mea e hiki ai ia oe ke hai lea aku ai e pili ana i ke ano hoouhauha o ka inu rama ana? Ina paha ua hoohalike ia ko kakou ano noho me ko Samaria, heaha ko kakou lei hookiekie? Heaha ko kakou nani? Pehea e hiki ia kakou ke popilikia no ka inu rama.

  Ke ano haumia o ka ona, pp. 5-8. Ina e mihi paha ka mea ona a huli hou i ka pono, heaha ka olelo hoopomaikai? Ua nui anei na poe i koe, e aua ana ia lakou aole e inu i na waiona? Owai kekahi mau mea alakai hewa ma ke aupuni o Iuda? Heaha na ino o ka ona i oleloia ma keia mau pauku? Owai ka leialii o kona poe manaoio? Heaha ke kumu no kona nani, Halelu 91:1-7. Isaia 4:5,6? Heaha ke kumu no ka hoole waiona, i Korineto 9:25-27? Ua pono anei ia kakou ke hoole waiona? No ke aha ia aole makemake o kekahi poe e lilo i poe hoole waiona? Ua pono anei ke pakiko i na waiona? Owai ka mea hiki ke hoopakele i ka poe ona? No ke aha e komo ole ana lakou i ka pomaikai lani?

  Ka naaupo o ka poe ona, pp. @-13. Heaha ka olelo pane hoohenehene a ka poe ona i ke kaula? pp. 9, 10. Heaha ka ke kaula olelo pane? pp. 11-13. Heaha na mea hiki ia oukou ke hoike mai e pili ana i ka poe ona? No ke aha i kue ai ka poe ona i na oleloao? E pono anei ke hooki i na oleloao? E pono auei ke hana mau, hooikaika hou, paipai aku, ma ke kue ana i na poino o na waiona? E pono anei ke kakauinoa i ka palapala hoohiki hoole waioua? E pono anei i na wahine ke mare i na kane ona? E pono anei ke kapae i na mea ona mai ka ekalesia aku? E pono anei ke imi i mau kanawai hou e hoopau loa ai i na hale inu rama? E pono anei ke hoonoho i na poe inu rama ma na oihana aupuni? E pono anei ke papa i na waiona i ka poe opiopio? E pono anei ke hoomahui i ka poe malihini ma ko lakou inu rama ana?

           

            HE MAU MANAO PILI.

 

  1. E hiki anei ke hoopau i na hana hewa ma ka hoike ana’ku i na hua ino o ka hewa?

  2. E hiki anei i na kanaka a pau ke aua ia lakou iho mamuli o ka pono?

  3. E hiki anei ia kakou ke hoopau i ka ona mamuli o ka makemake?

  4. E hiki anei ia kakou ke launa pu me ka poe ona me ka inu ole ana i na waiona?

  5. E hiki anei i ka mana o ka Uhane Hemolele ke hoohuli i ka pono i na mea ona a pau loa?

 

  Ua komo aihue ia i ka po Poaha i hala, ka hale noho o Hon. T. R. Lucas ma alanui Papu, oiai ka poe oloko ua pauhia loa ia e ka hiamoe. Ua lilo aku mai ka ona aku o ka hale, he wati gula pakeke me ke kaula a me kekahi mau dala. A ua lilo pu aku no hoi mai ko Robt. More keena moe aku e hioiani ana maioko o na hale hookah! nei me Mr. Lucas, he $40. O keia iho ia ka makana Hape Nuia i loaa i keia mau kamaalua o Honolulu ia la.

 

NA LETA

 

  [Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo e kela poo e ko makou poe mea kakaa.]

 

HE LEO IA KOHALA NUI, IA KOHALA IKI, IA KOHALA AINA HAAHEO, NOU WAU E HOOHENO NEI.

 

E ke KUOKOA me Ko Hawaii PAEAINA i huiia;

 

  Aloha: Ano, e like me na leo lokahi o ke ohohia e kupinai mai nei iwaena o na poe kupono i ke koho balota o ka apana o Kohala, a me ka loaa pu ana raai hoi ia’u o kekahi palapala noi e like me ke kuhikuhi a ke Kanawai Koho Balota, e lilo au i moho holo balota lunamakaainana ma ke kau koho balota e malamala ana ma ka la 3 o Feberuari, 1892, no ka pono a me ka pomaikai o na mea a pau. A mamuli okeia mau hoike ae la me ke aloha kuio no ko kakou aupuni, i kukulu ia e Kamehameha, ka mea nana ka olelo “E na’i wale no oukou i ka pono a’u i imi ai a aole e pau,” nolaila ke ae aku nei au ia oukou me na mahalo kiekie ana. Ua ae laelae kuu puuwai e holo lunamakaainana kuokoa no ka pono ka Aina, ka Moi a me ka Lahui.

  He oiaio, ke kokoke mai nei ka la e ku ai ke kanaka Hawaii ponoi a maloeloe, me ka manao paa o ke aloha aina oiaio a me ka manao kuokoa a koho i kana lunamakaainana i manao ai me ka hookikina ole ia. Ua lana kuu manao e hana i ka pono kaulike no na mea a pau, aole hoi e like me ka hana a na poe e ae e hooikaika nei ma ka hookomo nui ana mai i na lahui e i Hawaii nei a loaa ia lakou ka hana, a o oe hoi e ke kanaka Hawaii, hoonele ia iho la. E lilo ka Hoopae Limahana i ninau pili lahui koikoi na kela a me keia kanaka Hawaii e noonoo nui ai, oiai me he la e lawe hou ia mai ana no he bila kanawai e ae ana e hookomo mai i na paahana Inia iloko nei o ka aina. A ina e ae ia ana ke komo ana mai o kela poe emi loa o ka uku, e mau ana anei ka loaa ana ia oukou o na uku mahina mahuahua e like me ia e loaa nei ia oukou i keia wa? Aole loa. E hoemi ia mai ana ko oukou uku e na limahana Hawaii a kulike me ka makemake o na poe mahiko, oiai ke kaheawai nei ke komo ana mai o na limahana i o kakou nei. Nolaila, e Kohala aina haaheo, nou mau a e kokua nei; e na kupa o ka aina, e koho me ka manaopaa a me ke kuokoa.

  Ke hoike aku nei au, he hana maikai na kakou ke kue ikaika loa ana i nka hoopae hou ana mai i na limahana iloko nei o ka aina, a e hoopau loa ia hoi ke kanawai hoopae limahana o 1890. A o kekahi, oia no ke ake ia ana e hana i kuikehi hoohui aupuni, e like me na mea a kakou i lohe a i hoolana ia hoi i na makahiki i hala. O keia kekahi o na ninau ano nui e lawe ia mai ana i keia kau ahaolelo, a ke kanaka aloha oiaio i kona Aina, ka Moi a me ka Lahui e kue ikaika loa ai no ka pono kuokoa o ko kakou Aupuni Moi, e hoomau ia koua kuokoa mau loa i kukuiiuia e Kauikeaouli ka Lokomaikai “E mau ke EA o ka Aina i ka Pono.”

  Nolaila, he mea pono e koho ia ua kanaka kuokoa oiaio e hana ana i ka pono kaulike mawaena o ka poe waiwai a me ka poe ilihune, a e kau ana hoi i na kanawai kaulike e maluhia ai ka aina. A na kela a me keia kanaka kupono i ke koho balota e ike nona iho, a e hoomanao iho oukou i ka Paula i olelo ai ma ka baibala “Mamua ua naaupo kakou, aka, i keia wa ua naauao kakou.”

  A oiai au e nanea ana i ka pa kolonahe a ka makani he apaapaa, ua puiwa ae ia au i ka maalo ana ae o kekahi wahi holohoiona kulana maikai he alopeka, he mea e ino ai ka malawaina, pela au i hoohalike ai me kuu makamaka ia T.S. Kiheilani o Kapaau, Kohala, i huma i kona inoa ponoi, e kukala ana aole pono e kono ia’u i lunamakaainana. A no ko’u haohao nui ua hapai ae la au i ka’u ohenana a kilohi aku la ma na kihi eha o ka apana o Kapaau, e ake ana e ike lihi wale aku i hoolele aku ai au i ka’u pua kakaka o ke aloha aina ma kona lae, eia nae pa-e iho la ka leo o ka hanehane e olelo ana, aole oia no laila; aka aia kona wahi i hoea mai ai i ke ahe a ka makani.

  E hoolohe mai oe e Kiheilani e pee nei malalo o ka poe mahiko, aole au he lala no ka Hui Liberaia a Wilikoko ma, aole loa no hoi no kakahi mau hui i kukulula. Ua olelo pa ae oe e Kiheilani, ina au e puka ana, alaila aia au mahope o na poe e makemake ana e hookahuli i ke Aupuni Moi a i Aupuni Ripubalika. Auhea oe e kuu makamaka, aole loa au i kuikahi me lako. Aia au ma ka aoao e hoomau ana i ke onipaa ana o ka nohoalii o Hawaii. Ua olelo hou ae no oe, ua hiki ka la Wilikoki ma ke alakai i knu ihu ma ka lakou wahi e hele ai. Auwe! naaupo no oe. Akahi no paha a aia ae kou hiamoe. Aole loa e hiki ia lakou ke wawahi i ka a-la paa o ke aloha aina e waiho nei iloko o kuu puuwai. Ua manao oe e Kiheilani, o kou hoolaha manaoino ana ia’u he mea ia e hookahuli ia ai ka manao paa o na kanaka Hawaii e paulele nei maluna o’u a hahai a ku mahope o kau mau alakai olalau ana.

  Ina he Hawaii ponoi oe e Kiheilani i aloha i kou mau hoekanaka e noho nei iloko o ka pilikia, e hiki no ia oe ke ninau iho, heaha la ke kumu i pilikia ai? Ina ua kaakaa pono kou mau maka, e loaa no ka haina pokole e hoonaauao mai ana ia oe, mai haawi i ka pomaikai e loaa ana ia oe i na lahui o waho, o huipa ia oe a holo i ke kuahiwi e noho ai e like me na Ilikini o Amerika ma keia hope aku.

  Nolaila, e kupaa e Kohala aina haaheo ma ka la koho balota, o ka lokahi ke kahua o ka lanakila mau loa. E paa i ka makia a ko kakou mau Moi aloha i hala aku.

            Owau me ka haahaa,

            GEORGE P. KAMAUOHA.

  Kohala, Hawaii.

 

  NA LETA A R. W. WILIKOKI

 

  Ma ka nupepa “Ka Leo” lalau o ke kakahiaka Hapenuia i hala, a ma ka haiolelo hailiili a R. W. Wilikoki ma ke ahiahi o ka la 31 o Dekemaba, ke hoole nei oia aole nana i kakau kela mau leta ia C.C. Moreno a i hoopuka ia ma ka nupepa “World” o Nu Ioka, aka e ka lehulehu, ke nana iho oe ma na manao o ua mau leta ia i hoolaha ia ai a hoohalike me na haiolelo a ua o R. W. Wililkoko manua aku nei, e ike ia no, ua like no na manao, a he hiki no ke hoomaopopo ia, aia io noiloko o kona puuwai na manao hookano e lilo i Peresidena no ka aina, ao kana hoole e hoole nei, he hoole ole wale iho no ia no kona ike ke kue loa nei ka lahui Hawaii iaia i keia manawa a me kona mau paalalo e hoolilo i ko kakou noho aupuni Moi i aupuni Ribubalika.

  Ina he oiaio kana e hoole nei, ua hiki loa iaia ke hoopii i ka nupepa World o Nu Ioka no kekahi koi poho i $100,000, a oiai no hoi, he nupepa waiwai loa keia o kona ona, ua hiki no ke hooholo ia ka olelo hooholo no kona pono me ka hakalia ole, aka no ka ike no o keia R. W. Wilikoki nana io no keia mau leta, oia ke kumu o kona hana ole ana pela, a oiai hoi ua ike oia i keia manawa ke kue loa nei na kanaka o Koolauloa a me Waialua i ka hoolilo ana I Aupuni Ripubalika ia Hawaii nei, nolaila ke pelukua hou nei ke alelo a hoole mai. O ka oiaio maoli he hoole hoopunipuni keia, nolaila mai puni mai e ko Koolauloa a me ke Waialue @ na hoole hoopunipuni a Wilikoki.

  Ke pai nei o Wilikoki iaia iho e kukahekahe ai he aloha i na kanaka Hawaii a pela wale aku, aka eia nae ke hui mai nei me Buki amuamu e lilo o C. W. Akepoka i moho lunamakaainana no Honolulu nei, a e kapae ae i na kanaka Hawaii, no keaha hoi ka hooikaika ole e lilo i mau kanaka Hawaii wale no na mono?

  He mau hana maikai anei ka Akepoka i hana ai no ka lahui Hawaii? O ua Akepoka ia no kekahi i hooikaika ai e kuikahi ke kauawai koa ma kela ia a ua o Wilikoki i hoala ai i kela kipi hawawa, a ina e hooko ia na iini o ua Akepoka la ia manawa, ina no ua nui na kanaka Hawaii e ki pu wale ia ia mau la me ka hookolokolo ole ia. Ina pela, he mea pono i na kanaka Hawaii a pau loa e noonoo pono no keia mau hana a Wilikoki ma e onou mai nei ia Akepoka i moho holo lunamakaainana.

  Na kela mau Akepoka no i hooikaika loa a lanakila ai kela hookahuli aupuni o 1887, a malia i hooikaika hou mai no laua nei e hookahuli la kakou i aupuni Ripubalika, a ina pela, o ka hana ana aku ia pau ko kakou kuokoa, uolaila o ka manawa keia e ao kanaka mai ai kakou e na lanaka Hawaii, mai puni wale ia Wilikoki a me Buki hakukole.

            Aokanaka.

 

            OWAI NA MOHO O HILO?

 

  Apana o Hilo i no ho i ka ua kaula na, i Lei i ka lei Lehua a ka manu, owai ka moho? Haina, o Hon. J. Nawahi, Hilo Hema; D. B. wahine, Hilo Waena; N. Hoakimoa, Hilo Akau. E na makaainana o ka Apana hauohano o Hilo, ua lawa ko oukou koho ana i na malihini i na kau i hala, ua ike oukou i ko lakou ano. e nana aku oukou i ka lumi ahaolelo, ua maikai na lumi i ka nui o na kii, he waha no aohe olelo, he maka no aole ike, a pela aku. O ka hale ahaolelo, oia kahi nana e kaana i ko kakou pono, nolaila mai koho i ka poe i maa ole i na rula o kela hale, no ka mea he hale kau kanawai kela, nolaila e koho i ka poe ua maa, i pono kakou.

  Eia iho ka mea nui o ka ike i ke kanawai a me na rula o kela hale, a me ka olelo ana, Nolaila, e Hilo, mai koho i ka poe e holo balota nei, he poe aole no hoi i maa i na hana pili kanawai a me na rula o ka hale.

  O keia leo e kahea aku nei la oikou e hoolohe, mai hoopanee, e koho i na mea i maa mau i ka pono o ka Aina, a me ka nohoalii a me ka Moiwahine Liliuokalani.

            B. KEONIPOE,

            Hilo, Dekemaba, 28, 1891.

 

            HE KANAENAK ALOHA.

 

  Ia Iosia Haole, - Paumaele kaua la i ke aloha: E haawi mua ae oe i kuu aloha maeele ia Mrs. Kalua Haole a me Lahela Haole. E ka hoaloa oiaio, ke kakau nei au i keia leta me na waimaka e helelei ana.

  Ma ka la 6 o Dekemaba i piha ai ke ekolu mahina o ko’u noho ana me keia aona a ka ehaeha. Iloko o ia mau la loihi aia mau au iloko o ke kaumaha luuluu o ke aloha no kuu wahine, a ua nalohia aku hoi na maka poniponi o a’u mau keiki liilii makua ole mai ko’u alo aku, a ua pau ko’u lohe ana i ko lakou leo a me ko lakou holoholo ana ma ko’u alo, a no lakou wale no au e noho nei me ka hoomanao. O oe a me mama Kalua a me Rahela, aole loa ia i poiona iloko o ko’u mau hoomanao ana, ke makamaka maikai loa nei no. Me he mea la o ke kino wale no ia e noho nei ma keia panalaau a o na hoomanao ana i ka po a me ke ao, aia no ia i ke one hanau o kuu kino. O na mea a pau e loaa mai ana mai ka Papa Ola mai, aole loa ia he mea e maalili ai ka wela o kuu puuwai no ke aloha i a’u mau keiki makua ole.

  O ka noho ana o kei aina, he kupono loa no na poe aole i mare wahine, aole hoi he mau keiki a me ka ohana. He aina ino keia a me ka pilikia. He pomaikai ke loaa eono la malie iloko o ka mahina hookahi; he wela ikiki loa i kekahi manawa a he anu juihui loa i kekahi manawa. O kahi e kii ai o ka wahie o keia wahi, aia i ka pali lele-a-koae. He aina keia i kupono no na poe waiwai, aole i na poe na’i hemahema. Ina aole he wahi lio, oia pilikia okoa ia, he elua a ekolu mau mile ka loihi o kahi e kii ai na mea ai.

  He 200 paha a oi aku na poe aole he mau helehelena ma’i maluna o lakou, o ka hapanui no nae ua kaumaha a luuluu ka naau ke ike aku i ke koikoi o ka ma’i maluna o lakou.

  He ulumahiehie maikai na hana karisiano ma keia wahi, a he oi aku mamua o no ekalesia o Wailuku a me Waihee. He walohia na hana o ke anaina pule a me ke Kula Sabati.

  Ke oia mau nei no au no ke aloha i ka ohana. Aloha oukou a nui. W.K. MAKAKOA.

            Kalaupapa, Molokai.

 

            AILUENE BUKI HAKUKOLE.

 

  Ma ka haiolelo a J. E. Buki ma ka halepaikau kahiko i ke ahiaahi Poaha, Dekemaba 31, ua amuamu maoli ae o J. E. Buki i na Hons. J. A. Kamaki a me Samuela Paka, e kapa ana ia laua he “uha nui” a me na huaolelo hailiili lepo loa e ae a e haailiili pu wale aha no hoi i na  poe naauao e ae o keia kulanakauhale; nolaila e ike mai e ko Koolaupoko i ke ano o keia kanaka puni kuamuamu a me ka hakukole. Ma ia mau hana ana, ua maopopo loa aole loa oia i kupono e lilo i Lunamakaainana a alakai paha no ka Lahui. Ke haakei kohu ole nei oia me ke kaena ana iaia iho, he alakai oia no ka lahui, aka nae, o kana mau hana he alakai mai i ka lahui ma ke kuamuamu a me ka hailiili; o na poe noonoo maikai a pau aole loa o lakou hoapono i keia mau ano hana. E hoomanao iho e ko Koolaupoko o J. E. Buki ke kanaka e kuamuamu ino loa nei i ke keiki kamaaina o na pali hauliuli, a he mea hikahika loa hoi no oukou ke koho ana mai iaia i luna makainana, no ka mea he hakukole kana mau hana. E kapae ioa iaia.

 

            He Laau Lapaau Punahele.

 

  O ka Chamberlain Laau Kunu, he punahele loa iloko o na malama puanuanu no ka holomua o ka hoola ana i ke anu. Aole he mea nana e hoapaapa i ka hoola ana me ka hikiwawe, a emoole loa i na ake mama mai e like me keia laau. E keahea ikaika ana i ka hele ana aku a lilo i mai Numonia. He mea oluolu a palekana ka malama ana i keia laau ;apaau a pela e ike ia ai kona kaulana. Aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai Laau Lapaau o BENSON SMITH & Co., na Agena ma Hawaii

 

            Koolaha Kumau.

 

            PAPA!  PAPA!

 

            AIA MA KAHI O

 

            Lewers & Cooke

            (LUI MA),

 

Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi.

 

            E LOAA NO NA

 

            PAPA NOUAKI

 

  O kela a me keia ano,

 

Na Pani Puka, na Puka Auiani,

na Olepelepe, na Pou, na O’a,

na Papa Hele, na Papu Ku,

me na Papa Moe he nui loa.

 

NA PILI HALE O NA ANO A PAU

 

            A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

 

            O na ano a pau loa.

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wale

 

  Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka

 

            Uku Haahaa Loa,

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o Laua a me ka Mea Kuai.

 

Hele Mai e Wae no Oukou iho.

            2357-q

 

Ka Waiwai o ka Hilinai

 

Saseparila Ayer

 

  AYER, Laau Saseparila kai kaulana i hilinai nuiia no ka hoomaemae koko ma na wahi a pau o ka honua, he aneane 40 makahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia hoi iwaena o na oihana lapaau O keia.

 

  LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui puia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.

  HE koko inoino a nawaliwali a nei kou? Ua awili pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoopehu. Na Keia

  LAAU e hoomaemae la mau mea ino a pau a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika i ike i ke ano o ka Ayer Sasaparila ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili puia, aku o keia wale no. No ka

  HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a papu ma kekahi mau ano mai i ikesia, o ka Ayer Sasaparila wale no ka laau nana e hoomaemae me ka hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae. O ke

  KOKO ino hakuhaku a nawaliwali hoi kona holopono ana ma ke kino, e hoomaemae ia ana a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana i keia Laau Sasaparila a Ayer. He maalahi a he

  MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma’i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa. He lehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mai i keia laau mamua o kahi mau laau e ae

  A HILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma’i, a pela aku. He nui ma laau hoomaemae koko i hoolaha wahahee wale ia malalo o na inoa he lehulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holookoa, maluna o ka

 

Ayer Laau Sasaparila,

 

I  HOOMAKAUKAUIA  E

 

Kauka J. C. Ayer & Co., Lowell Mass.

 

HOLLISTER & CO.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

2@@7-q

 

Koolaha Kumau

 

KAKELA ME KUKE

 

KA – HALEKAUAI – NUI

 

O NA

 

WAIWAI LIKE OLE.

 

NA MEA HANA

 

KAMANAAPAU

 

Pahi,

Upa,

Pulupulu

 

NA PENA

 

KAA – PALALA.

 

IPUKUKUI

 

A ME

 

KA AILA.

 

PALAU!

 

A me na mea Mahina.

 

NA PAKEKE POI

 

Ipuhao, Hawaii

 

Makau me Aho Lawaia

 

Mikini Humuhumu

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS.

 

Na Mikini a Remington.

 

LAAU LAPAAU KAULANA LOA A

 

DR. JAYNE

 

Laau Hoomaamaa Koko

Laau Hoopau Naio,

Laau Kunu, Ponikila,

Huaolo, Paakai,

Laau Hoopaa H@@@

 

Na – Laau – Hamo

 

A PELA AKU, A PELA AKU

 

KAKELA & KUKE.

2871 - q

 

.