Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 2, 9 January 1892 — HE MOOLELO HOONIUA PUUWAI NO KA Ui Nohea Berela. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONIUA PUUWAI NO KA Ui Nohea Berela.

Ke Kamehai hoopono—Ke kupaa me ka luli ole—He wahine na ke kane hookahi—Ke au popilikia a me ka huli ana o ka pomalkai mahope o ka wahine. MOKUNA IV. I ko Berela hoea ana aku iiaiia, ua hoike aku ia oia iaia i ka haku o ka mea nona ka hoteie a Dane ma i noho ai.

I ka maopopo aua I ka ona hoteie o ka wahine oplo keia nana ke kane i make ai maluna o ka piko o Mauna Kosa. Mahope iho oko ianei hoomaikeike ia ana i kona keeua moe, ua hui hou mal Ia o Berela me ka ona hotele, a ua hoomaikeike mai la ka ona mea hotele iaia nei i na mea a pau e plll ana no ko Dane hele ana, a rae ka hol hookahi ana mni a kana kauwa, a me ka pii ana o kekahl mau luna aupuni e ike maka i kahi i haule ai o Dane, a o Vano hoi a kakou i ike mua ao nei; a ua maopopo ua make io no oia, nolalla, i ka lawa ana o na mea i holke ia no na moall e pili ana ia Dane, a o Vano hoi ina keia wa. I ka maopopo pon 0 ana ia Berela o na mea a pau, ua ulu ae la ka manao lloko ona e helo oia e huli i hana nana, oiai ua ane palanaiki ioa mai la kona wahi waihona (lala.

Ua nui ko Berela noonoo ana no ka mea kupono iaia e hana al, a he mea oiaio ua nui ke kaumaha o ko Berela manao, aohe oua wahl kakoo hnnkahi ma K6la aO hoioo* koa, ft oiai iloko o kona mau ia oplopi ioa, eia maluna o kona hokua he auamo uahoa o ko kela noho ana inea. Nolaiia, ua hoohaia oia i kekahi mau hora loloa o ka po maloko o kona wahi keena mehameha iloko o keia wa o ke kupiiikil no ka noonoo ana pehea la auanei e loaa ai iaia kekahi hana e hiki ai iaia ke malama i koua ola I mea kuewa ole ma na alanul o ke kulanakauhale.

I ioko o keia mau hora o ka ehaeha, ua hoomanao mai ia oia no na la ana o noho ana maloko o ke kula hanai a Basate, a me he la ona hora o ka inea ana i hoomaopopo ai mamua, maioko o ua kula'ia, ua like ia mo he parldaiso la imua o oko keia wa ano, olal, aole I maopopo iaia pehea aku ana kona hopena ma keia maa aku ina e lele loa ae ana ka hanu o kana mau wahi kenikeni uuku i koe. Nolaila, ua lilo la ī mea nana e hookaumaha loa i kona manao. I kela manawa o ka ehaeha, ua ulu ae la ka manao iloko o Berela, e hele oia e ike 1 kana mau kumu ao, oia o Bev Basate a me Lede Basate, oiai mal kona mau la poio wale mai, ua Ulo laua i kona manao o iaua wale no j kona mau makua, a ua hoomanao! ae*la no hol oLa, oial oa hana ola i kekahi hana kue loa I ko Uaa ma» naoaka, aole paha enelekealoha iloko oko laua naau ooiia» ol»l ote j ilokookeia kulana kopOlkil k», noiaila, aa hoomakaakao.koke ae*U I oia no ka hele ana e ike, a e kuka pa me laaa, a e nol aku I ko lana maa manao heaha la, ka mea k«pono iaia e hana al, a I ole malli | paha o lawe aku no hol laaa lala |ma ke ano I kaha nona, haumana I liilii o lokooke kula. Mamuao | kona hele ana, ua hanle ibo la keia opio paawal mokamokaahaa malana o kona mau kuli, a nonoi aka la i na kokna ana a ka makua lani' mahopeiho o kona nonol hiahaa me na waimaka helelel, ua ktt ae*la oia ilnna me ka naau ano ma« ma ae. Iho aku la o Berela a hoike aku |a I ka ona hote!e no kana haakal, a aole paha oia e hoi mai no kekahl maa hora lolhi. Kah aka la o Be» reU o kahl moku aloak>

ohuA o ka lokowml, • lloko o&• hom olua t ua pte nuuiUhi ako la ka kaaa lei ma kahi a kona oaan oaohl maka i kamaaioa kahlko, a niau poiolei aku la kooa mau kāpuai wawae no kahi o ka hale kula ka home hol ana I luakahaha al oo ka hapanul o kooa mau la. I kooa hoea aua ma ka Ipuka o km hale kula, ua hookaol aku ola i ka b*ie, a hoea mal ta kekahi o oa kauwm wahlne I kamaalna ia Berela. I ka ike ana mai o keia lede* ua lele koke mai la oia me ka pulll aoa ia Berela, a hoooho ao la oia i m huaolelo ku I ke aloha me ka hloio makawalu ana kona mau walkama, a I ka pau ana, ua nlnau mai la ola I ko l)erela manao I hele aku al ila* ila. Hoike aku la o l)erela, I helē mal oia e ike la Ba»ate wahlne, olal he makemake ola o kukakuka pu me lauH. Laweaku la ke kahu ia Herela a maloko o ko keena hooklpa o na mallhlni, a hele loa aku la hol oia e hoike i na makua o ka I kula. Kakali nku la o Berela no ka hoea mnl o kana mau kumu ka* hiko, aka, a hata hc aneane he haaohe hoea iki mai, nolaiia, u« manao iho la oia malia paha ua kaua* iua kana mau kuniu I ka hele ana mai e ike iaia, a oiai oia e nalu aua

i koia mau moa ua lohe Aku la ola I ka neho ana nial o ka aahu silikt o liasiito wahino, u ma ia wa i konio mai ni o lo<in Busate me na he* iehelenn hookapukapu n mo km mulooloo o konu kino, ua kaulooo mai iu konn mau maka maluna o Uerela. Ia \vu ku koko ao la o Hcrela iiuna me kn hoohaahaa. Pano koko luai ia o Ledo Baaate, K Berela! pohon ln oe 1 iui ai e heie mai o lko ia makou iloko o kau mau liHim ekaeka i liana ai. I hele mai nei unei oo e kauaiako pu aku iu inakou iioko o ko klo lepo ou I haulehia ai ? E madame Baaate t 1 paoe aku al o Bereia me ka 100 moakaka, I hele mni noi au e ninau aku la olua ma ko olua ano he makua f he olaio ua haule au lloko o ko kuhihewa, a ua ili mai no ka poino o ko'u kuhlhewa maluna Iho o'u. Aole o'u inake* make e hoopaumaele wale aku I ka haumia maluua o kekahl mea e aku. K hoomanao oo o Berola t ua hana mai oo la makou i kekahi hana iokoino loa, a pehea oe I aa al o ! hele mai e nol I kokua mai la makou aku ?

Aole au i helo raai uel e nol aku i kekahi kokua mai la oukou mal, aka mamull o ko olua ano he mau makua olua no ka pono, nolalla au l hele mal nel ma ko ano ho me» I okupe, a e nol aku I ka olua uo ana mal I ka mea kupono a'a e hana aku ai. lieaha kau I makemake ai la maua e hoike aku. 0 keaha la ka moa kapoooa'u e hana ai ? He oialo, aole he hana kupono ia 00, oial ua haule kou looa malkai, a aole pahi he ohana o aa ana e lawe la oe iloko o ko iakou ohana. Ahe mea makehewa hoi ia oe ka manao ana iho e hele I ko makuakane ma Enelanl. Alalla aole he mea kupooo au u hana al ea ? Ke nana nei au aoiu he wahi ku» ponoia oe. 1 kela wa, ua pil ae la ka weia inalna iloko o ko Berela naau, a pane aku la ola, oia Iho la anei kau ao ia'u, me kou olelo iho he mau olua no ka pono, a ke 1 mal Mi o4oa ia'u e komo au lloko o ka baM haamla ? i I kola wa a lierela i hoopuka aku ai I kela mau huaolelo, oa kooa mau maka, a īlokoo kooa kuakoko oka inaina, he keu nae a ka nani ke nana aku. Na keia mao mamaia olelo a rela 1 hou aku iloko oka o Lede Ba«ate me he kul la. Me ka pane ieo hou ole aku # BereU t ua huli ae la oia me kuoa kulana kapukapu a pau, a odl akn la iwaho me ka haalele iho la Lod# Baaato iloko o ka hoka ino loa. Hookahi waie oo au (Kuokoa)# a!o ae nei I keia wa, ua haaialo nal hoa ia'u (Paeaina>