Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 8, 20 February 1892 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

1 'a u|'U i < e ku mr\i ana ka mokuiN" :ri IWrlt;inia W*r«pite ,S]l,,n.-.hilu noi nn k;t l.i 1 ne-wi o m ,\ k. i.i Pi»alua a<' e ku m.ni ai k.i Hn kuahi AuMnli'i ni:«i Kapal.ikiko Mpa i me na mea hou bope loa o na ī mamao mai. i l a hoopuka ka aha piha i ka oielo ka hoopli a Caroline J. Robinson |b. kn wāiwai o knna kane i make i ::oc> -.'. mni ka makuakane uiai i haia p i ka make, e haawi «na i ka pono ;![» 'ka mea hoopii. I ka auina ia i'oalua noi, ua haa--1«-1 • mai ka mokukaua Berctania «'i'i ♦•a-«ant v ia Honoluiu noi a hoi© llku la no Kawaiha**, i loaa ai he tii t ; ji n«> kona mau aliimoku e .oti< hala ai ma ke alualu holohoiona "ti. i Man.i, Hawaii. "Ma ka la koho \ta\ola, ma KuKmhaele nei, ua hookui na lio o k>-ki m;ui kanaka no laua na inoa o K.iwahaala no Waip'io —ua make «•i:i īl-iko o ewalu la. o Keoki • ?( no Knpulena,—ke waiho nei f f<i<i me kona «'ha a me kona lio ua h.tki ka wawae. — Fish." ( :i h<»olana ia iioko o ke kai i ka ;I » o I >t'k« Mial/a mal ka fm kapili inoku aku o Chas. ('onnell «v <v>. 111:1 Scot*town, S<'kotia, ka ; inoku )»ea kiapa hao kiia hou loa i n K. I'. Itithet," a e hooholo ia aku f aii!« mawaona o na kapakai I'akipikn, H.-iwaii a me Au**'taralia, nialalo o kapena Morrison. 11.l KA MoKI'KAI'A VITOItIA— () ka niokiikaua Vltoria f» lawe ana i ka ha»* o Ilope A<limarala Sir Anthony 11. Ho*kins o na numoku kaua o ke Kai Waenahonua, ua ili a nahaha oia nia na kapakai o I Heleno 1110 ka |K>ino nui. Oka nui 0 kona inau tona ho 10,470, a he J 1,000 lio ka ikaika hoonee o kona j| niau enegini • Ho ahaaina olioh nui ko haaw ia ana 0 ka |>oe o ka Aoao Jl<x>maemae o ka apana o Hana i ka I'oaouo 1 hala ma Wananalua, no ka puka ana oka moho aka Aoao Hoomaeinae maluna oka moho aka Aoao llookahuli Aupuni. Pulelo haaheo 10 aku la 110 ka hookelakela i ke keiki papa 0 ka aina i puka mai la. Ma ka hora 5 o ke uhiuhi Poakahi nei, Feberuari 15, ua holo aku ka mokuahi Wuila no kona mau i awa ma Maui, a holo loa aku la 110' Hilo me ka lawe pu ana aku ia 25 j |»oo puui makaikai i ka lua peU» o Kilauea. K hoho ana ka huakai uiakaikal I Kilauea 110 3 ia. Ama ko Kinau o ka la apo|>o o huli hoi mai ai inkou a pau nie ka hau--011 mii mamuli o ko lakou iko maka ana i ka Lua l'ele kaulana loa o ko | no nei. Ho ;l<; o na apana aina aupuni o Makiki, Honolulu nei, i niahelehele ia i mau pahale, 110 lakou pakahi ka 11 ui oka ili mai ka eha huim lima eka aku a i ka hookahi eka a «»i, a mai ka $2f>o a $r>oo o ka npana e hoomaka aku ai ke koho, i kual ia aku i ke akea 1 ka I'oakolu nei nia Aiiiolani Hale, aua hlki aku ka huinailala 110 lakou a pau i kas-<!JSK r >. Makei>ono kela 110 ka wa moowaa e like nie k«>i:i. l T a hoouna mai ke Kanikela nuio Hawaii ?ua Kapalakiko o I>avi«l A. McKinley Ivmj., ika Lunahoop<mopono oke Ki «iko.v a me ka Pakaina i huiia, aua hoouna mai la oia a ine kana le«le i ka hoike m> ka maro ana 0 ka laua kaikamahine, I«la Helen, ia Mr. (M>rge K«l\vanl ma ka la (• «> Fel>eruari, ma Ka}>aUkiko; a ua ukali pu iuai me ka palaiuila ike i ka paa mare i awaiaulu ia, no laua ke Ki «ikoa e kahoiluni aenei 110 ko laua «>laloihi a noho ana oluolu me ka holomua. Ma ka hoia 8:30 kakahinka o ka Poakahi aku nei i haia FeU'ruari ir> ma Koula, Honolulu nei, me ke kaa luai «>le, ua i>oi ih» mai la ka make a kaill aku la ia Mr«. lloopii me ke aloha nui fa. l'a ala uiai oia i lue ke ola maikai aua (mina kakahiaka me ka oluolu, aka iaia i k«mi<> aku ai iloko o ka hale auau mahope o ka puu aua oka paina, he halulu o kona hina ana i K»lo ka mea I lohe ia aku, a i holo la aku ka hana e nana ua lele loa ao ia koua aho. l T a lomilomi la a hoou 11 ala ke kauka, aka ua hala eka hanu ka waiwaUpke klno. Ua waiho iho oia inahope nei, he kaikaniahine Hlolm makua, he'mau keiki kane elua, hookahi o laua aia i lapana, a me elua mau moopuni i hii alo ia e ia. Ma ka auina la l*ualua mai, ua manele ia aku oia no ka iliim o Maeume, i ukali ia e kekahi kaoo kaa nui o na aioha a me na makamaka, ana llev. A. Makinikoka I puaua mai i ka pule hope luamua o o ka uhi aua iho okn iepo e hunakeie. Aloha ino 0 Hoopli!

K haawi hou ia ana maloko o ka luakini n Kaumaknpil», he aha mele hrokani ogana i ka po Poaha aenei, a ia po e lohe ia ai he mau leo malihini hou loa mai ke kai mai. Ua ku mai ka mokuahi Alnm*4a i ke kakahiaka nul Sabati i hala rnal Kapalakiko mai, me ka puali haole makaikai ia ka lua pele o KiUuea x me kekahi mau ohua kamaaina o Honolulu nei. Ma ia auina La no, ua holo loa aku ka Alamala no na Panalaau o ka Hema. Ua make 111 ii nei ma San Diego, Kale(ioni, i ka la 18 o lanuari i hala, o Mr. T. H. Parte T kaikaina o Hev. J. I>. F'arH o kona Hema, Hawaii, a makuakane o Oeo. H. Paris e noho nei ma ka halepai Kuokoa a me Edwin Pari* o ka halekuai o K. O. Ilall A Son. Ua hanau ia oia ma ka mokuaina o Viriginia i ka ia 11 o Augate, 1522. Ua noho malama haiekuai oia ma Waihee mainua, a! ma Wailuku i kekahi wa. I ka l*>Sl ko laua hoi ana i Kaleponi me kana wahine, oia ke kaikuahine o H. Lewe» a noho malaila a hiki i ke kii ana mai la o ka make. Kia ka hoopii manelamu* a Mr. James Mattoon, kekahi o na moho lunamakaainana o ka apana o Ililo Akau, imua o ka Aha Kiekie e koi ana i na Luna Nana Koho Balota o ka apana e hoopuka i ka palapala hookohu lunamakaainana nona, oiai aole i hoopukaia ka hookohu 110 kekahi o na inoho 110 laua na balota i like ma na olelo a kekahi poe, a ma kekalii lohe hoi ua oi no o J." Matfoon. Oiai, aole i Inuiwi ia ka olelo h<K)h<Jo i ka wa i ike ia kekahi [>aoioi, nolaila lini ia mai nei keia alahele. Ke kali ia aku nei ka hopena. l'a pukaamaka aenei ma kekahi ■ nup» pa naniu o ke kulanakuuhale nei, ii3i oh'lo hoolaha a na Lunahoo|K)iu>|H>iio ona poe i hanakarupe iloko mai nei o keia makahiki. K ia malalo iho ko lakou heluna p« nei: No Hawaii—lt. S. Agee «> Hilo ame Manuel Viera o llonomu; Jaeintho «le Mello o Honokaa; W. Akui o Kohala. No Maui— Amau a me Api 0 Waihee; W«»ng Atim o Wailuku; Kim F<K>ko Waikapu; Y. Alau o Kahului; a me M. I. Medeir«n & ('o. o Kuau. E ia 110 keia i na la mua o ka makahiki, ke hele uluulu mai nei nae ka hapapa ana a keia uiai ahulau hooplhoihoi inanao. Ona aina o ka moi make Kalakaua i hoolaha Ia ai e kona Lunaponopono Waiwai ke Kauka Trousseau 110 ke kiulala akea aku, ua lnx)ko io ia no ma ka Poaono i hala, Feberuari 13. Ona aina i keakea ia mai e kekahi poe, aole i kuilahi ia, nka o im aina 1 kuai ioia, ua hiki aku ka huina houluulu o na «iala loaa no ia mau aina i k<* $ 13. 2<;5. Ma ka noho ana oka Lunakanawai Kiekie i ka Poalua nei 110 ka hooiaio i keia kuai ia aua, ua

ai>ono ia na aina eae a pau a koe ka aina o Aiea ma Kwa i koho ia e Jno. liowler no ka $2.500 aolieae ia no ka uuku ioa. Nolaila e kiulala hou ia ana, a ina aole e pii aku, lilo 110 ia J. iSowler no ia kumukuai mua. Hiolo ka Pali o Nui'A.Ni'-Ma ke kakahiaka o ka la i> o keia maliiua ua pii aku la ka Luna Nui o ka Oihaua Kukui Uwila o ke Aupuni John Uassi«ly, ka Luna Nul ona Ilana Hou a uie ke Kuhina Kalaiaina, 110 ka liiK>pahu ana 1 ka pali me ka uwila 110 na lua eono i eli mua ia ui. Ua hoomoe ia he lalna uwea mal kekahi a«uio o ka pali a hoea uia kekahi huii me ka hikiwawe loa i ole ai e pulu ka uwiki i ka ua, a ua ho«>komo ia ae la he eono owili pau«la iloko o na lua eono, alaila hookui ia ae la na uwea l kahi o ka pahu mikini ma kela anao mai oka pali. Kahea ia ae ia na mea a pau e hookaawale, a aole i liuliu ua pahu ae la hookahi lua a koe elima. Ika nana jn>no ia ana o kahi i hanee, ua ike ia ua opaha pu ka pall maluna ae o ke alahele kahiko, a ua nui ka pohaku e hioloana.—T.S.K. Aiiaiiui Kula Babati—-K noho ana ka halawai a ka Ahahul Kula ?v«U»ti o ka Mokupuni o H<iwaii ma Puako, Kohala Heiua, Hawaii, i ka l\x«ha, Mamki 11, hom 2 auiua la e like me ka hoopaneo ana. A ua makemake ia na Kieie a me na Kahukula Babati Apana a pau e hele mai me na hoike piha ona hana 110 na mahina eono l hala, a pela pu me na Kahukula Sabati Nui. Ua makemake ia na Kahukula Satati Nui e haawi aku i na Papa Holke Helu I na Kahukula Sabati Apana o ko lakou niau epana iho, e like rae ka hooholo ana a ka halawal i maiamala ma Kohanaiki, Kona Akau. E lawe mai ma na mea ano nui ka hoike a na Elele, a e lieluheiuia imua o na Kahukula Babati Apana.—Kaili, Kakauolelo.

£ haawl an& ka Moiwahine maloko o Halealii lolani i ka po Poakahi aenei, ina kamalil, i anaina loalea Earopa lole kinohinohi, a eia na kono ke puka nei. Ua loohia ka Bihopa o CHaba i kona wa e paina kakahiaka ana iluna o ke pakaukau i ka Poaha nei i ka uvai 1010 ma ka aoao hema o ke kino, a ua ola mai oia mo ka maopopo ole o ka pohala a inehinei. Na Anoai o Haxalei—Ma ka la 29 i hala aku ia oia hoi ka la Konohi, ua {«kele ke ola o Malia, i ka waikahe nui o Lamahai aua liioaka kooa lio ka noho a me ke kaalawaha, a me na kamaa bukl i ka moana a ua make loa ka lio. Eia hou, nui ka ona o Kaopua i ka rama 0 keia kekahio na makai o Hanalei, ua hele oia ma ke alanui me ka waiho wale mai no o kona kino ua oni 1 ka lepo auwe minamina ka hana o ke aupuni i ka hapala ia e neiamakai. Kia hou no, ma ka la 3 nei ua koho ia ka balota o na moho A.S. Wilcox, fl me J. H. Kahilina. l'a hele mai kekahi poe me ka ona i ka hoomaka ia ana apau ke koho ana i ka heiu ia ana o na balota ua kaha ia mahope o ka inoa o na moho, a o kekahi hoi mawaho ae o ka balota, a o kekahi hoi ua kaha ia na moho a i elua a o kekahi aohe i kaha ia o keia mau hana epa na ka |>oe ona raina, okan ui o ka poe ona i kai huakai inai e 7 ko h>kou nui o ka alihikaua o keia poe o M. Puuiei, auhea oukou e na makamaka o keia inoa e kau aela oia no kekahi hoa o Ue kiure o Lihue i keia kau, auwe ka hana i>ono ole a keia Lunakanawai e ikeia ae la.—S.Kaxiuoiikle. I Ka auina la Poakahi i hala, maloko o kekahi keena nioe o ka hale elua iluna oka llotelo Hawaii, ua lawe ae kekahi haolo malihini o Kikako, Ilinoe, America Iluipuia, i kona ola ma ke ki ana ia ia iho me ka pu panapana a niako !oa. O kona inoa, Sainuel S. Boone, he 55 ka nui o kona mau makahiki a he kaikaina kona a me ke kaikuahinee ola la i Kikako. Ile mai kona ma ka opu o ka hoomailo ana no eha makahiki ka loihi a i holo mai i Ilonolulu nei e imi ai i ka oliiolu ma kela huakai mua aku nei a ka Australia. O ka leta i loiui aku e kakau ana i ke kaikuahine, ua maolx)po ua iioomakaukau o ia no ka make, a e kau leo pu aku ana, mai haohao oia i ka wa e lohe aku ai no kekahi ulia e hiki mai ana maluna ona, aka ina i makemake e kauoha mai e hoihoi aku i kona kino kupapau, ua hiki no. Ua loaa pu aku he bila kikoo elala nona ka huina he $3,500, a mai na pepa e n'e oloko o kona pahu lole ua aku he mau mea e hoike mai ana, aia kona kuonoono ma kalii 0 ke $75,000. Ua lawe pu ae ke Kanikela nui Ameriea i na pono pilikinooka meamake, a ua iiooana ia aku ka lohe i kona kaikuahine 110 kona make ana.