Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 9, 27 February 1892 — C. W. AKEPOKA. [ARTICLE]

C. W. AKEPOKA.

] H« liwlinlmii Aati OU i Koho PnoUOiai • Pu aa* i Hookohm *' XoUri o k» LokaUka T** M.imaa «Ku o ka Ik»1o ana iho nei o Mr. <*. W. Akepoka i roobo Lunamnkaainana no ka apana koho l>alota ekola o Honolalu nei, e paa ana oia i ka hookohu *• Xotari o ka Lehulehu ,r mai ke aupuni mai. A ma ka la koho balota a mahope mai oei, e pta aoa no oia i ua hookohu oihana aupuni hou loa la me ka hoihoi ole.

Ma ka la 9 aku nei o Feberuari, ua hooiaio iho la oia i kekahi paiapala hooliio hope waiwai ma«*aena o Mrs. Haleakala Hart a me ka Bibopa o Honolulu, ma ka mana o kona hookohu Notari no ka Lehulehu, a ua kakau kope ia ua palapala la ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni ma Honolulu nei.

Aole hoi ola wale, aka, ua hoohiki pu aku oia i na palapala hoike lilo holo fjalota o kekahi mau Lunamakaainana o Honoiulu nei, oia hoi o Sam K. Aki a me S. K. Pua, a eia keia mau hoike ke waiho nei ma ke Keena Kaiaiaina.

Ua hoala ia ka ninau, ua poina paha o Mr. Akepoka i ka hoihoi i koua palapala hookohu »«Notari o ka Lehulehu " I ke Kuhina Kalaiaina, a i ole he makemake hoaano no paha e ktie i na hooko ana o ka Pauku 20 o \e Kumukanawai, ka mea aka Aha Kuhina o Green, Kakina, Akepoka a me Baraunu, mamua o ke knu koho l>alota o 1887, i ninau aku ai i na wehewehe kanawai no ua Pauku nei i ka Aha Ilookolokolo Kiekie no ka poe luna aupuni i kaupale ia ma ua • Pauku la ? A i pane ia eka Aha, | ma ka aoao e helu ana i na poe luna | aupuni i kue ia e ia Pauku. A o ua poe 1«, ua koino pu ka Agena | Hooiaio Palapala Kuai, ka Agena Hooiaio Palapala Kepa, a me ka Xotari o ka Lelmlehu. Eia iho ka ninau kanawai a ka Aha Kuhina a ua Akei>oka nei a me ka pane a ka Aha Hookolokolo Kiekie : Kkena o ko na Aina E, Houolulu, Augate 24. Hon. A. F. Jud(l, Lunakanawai Kiekie a me ke Kaulike o ke Aupuni Hawaii, —Aloha oe : Ma o ka olelo hooholo a ka Ahakuka Kuhina, a i kulike ai me ka Pauku 70 o ke Kumukanawai, ua kono haahaa ia aku ka manao o ka Aha Kuhina no keia mau kuinumanao, penei: 1. La papa anel ke Kumukanawai i na Notaii o ka Lehulehu, na Agcna Ilooiaio Palapala, na Agena Hooiaio Palapala Hoopaa Hana aole o noho i mau hoa no ka Ahaolelo Kaukanawai? 2. Oke kanawai •« E kukulu a e hooponopono al i ka Oihana Koa o ke Aupuni," i aponoia nia ka la 1 o Okatoba, 1886, ua kuikahi anei me ko Kumukanawai, o ka oi aku nae paha o na pauku 2 me 1 o ua kanawai la. Owau no me ka mahalo, kau kauwa hoolohe loa. Godfhky B uow n , Kakauolelo o ka Ahakuka Kuhina.

OIHANA HOOKOI-OKOLO, Ilonolulu, Aug. 29, 1887. Aloha oe: Ua loaa ka hanohano i ka Lunakanawai Kiekie no ka loaa aim mai o ka palapala o ka la 24 o Augate, mai Ko ka Moi AhaKuhina hoi o ia palapala i nonoi ia mai ai ka manao o ka Aha Kiekie. Kamua: Ua papa anei ke Kumukanawai i ua Notari o ka Lehuiehu, na Agena Hooiaio Palapala a nie na Agena Hooiaio Palapala Hoopaa Hana, aolo e noho i mau hoa no ka Ahaolelo Kaukanawai ? I pane no keia, e olelo aku au o na Notari o ka Lehulehu, ua loaa na hookohu ana mai ka Moi mai iloko 0 ka Aha Kukamalu, ma ke koho ana a ke Kuhina Kalaiaina, he poe kupa lakou,a i kauoha e hoohiki no ka oihana, a e noho hoi ma ia oihana olai ko ka Moi makemake (o nana i na pauku 1260—7 o ke Kanawai Kivila) he mau luna aupuni lakou, a ua kouio mai lakou malalo o ka papa a ka Pauku 20 o ke Kuinukanawai. O na Ageua lloi>iaio Palapala Hoopiia Hana hoi, he mau luna aupuni lakou i hookohu ia e ke Kuhina Kalaiaina (e nana Mokuna 30 o na Kanawai Hoololi o 1880). O na Agena Hooiaio Palapala hoi, ua hookohu ia lakou e ka Luna Kakau Kopo Nul malalo o ko kuhikuhi ana a ke Kuhina Kalaiaina. E noho lakou ma ka oihana oiai ka makemako o ka mana naua lakou l hookohu aku. Oka Luna Kakau Kope Nui, maialo ona i lilo ai lakou 1 mau Agena, ke paa nel oia i kana oihana oiai ko ka Moi makemake. Nolaila, ua komo uiai no ia Agena maloko o na luna aupani i hoakaka ia ma ka Pauku 20. O ka uku īa ana tua ka uku hana, aole ia he mea e hoonele ai i ka mea e paa ana i kekahi hookohu aole ia ho luna aupuni, aia wale no a uku inaoli ia eke aupuni. Ua komo mai lakou iloko o ka i/io i manao e hoomaemae ia ae e keia pauku o ke kumukauawai, oia hoi ke akeakea ana aole e hoopihaia ka Ahaolelo e na kanaka • paa ana i na hooKohu aupuni a i ole e imi aku aua paha no ia mau mea.

£ ae mai ia makou e kono aku i ka noonoo ana ma ke kukulu oieio ana o ka nlnau, « e noho i mau hoa no ka Haie Ahaolelo," a me ka olelo ana ae, ma ko makou hoomaopopo ana i ka huaoleio o ke «*kupono" no ke kohoia, ua akaka o na poe i hoakaka ia ae nei ua hiki ote ia lakou ke koho ia. « O la poe ina e koho ia ana, aole ia he mea no iakou e hookupoho la ai "c iiio ai i mau hoa no ka ahaoielo" ina e haaieie aku Ukou i ko lakou mau hookohu mahope iho. Ke ku nei iakou me ka neie e tlko me oa keiki oo ole, a i ole e Hke paha me na wahine, 11 o kek&hi

poo e ae paha i kupono ole no'ke koho la, e like me oa oleio o ka Paaka 61. Hamuli o ke kaawaie aku o ka Lonakanawai Kiekie i keia la, ke hoouna koke aku nei au i ko makoa manao no keU ninau niaa. No ka ninaa elua, ke noooi aku nei makou i manawa hoa e noonoo ai. Owau iho no me ka m&halo, L. McCi lly, Lunakanawai Aha Kiekie. la Hl* Ex. \V. L. Greex, Kuhina Waiwai a Kahina Nui. Ma keia oleio hooholo a ka Aha Kiekie malana ae, ua maopopo lo« ke kue ia o ka luna aupuoi e paa ana 1 ka hookohu Xot&ri o ka lehulehu e like me Akepoka.