Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 17, 23 April 1892 — HON. GEO.E. LIKIKINI. [ARTICLE]

HON. GEO.E. LIKIKINI.

Ua Make Oia ma ka īa 14 o Keia Malama• Ma ke kakahiaka nui poniponi o ka Poaha Aperila 14 hora 6, ua komo mai ka anela o ka make m n .. ' j ĪM Home o ka Mea Haw!. ? Geo. L. ii"ik!Ssfe*a kaili aku la i ka hanu, a waiho iho la i ke kino me ke puanuanu, no ka mea, ua heie ke kanaku o loko ua hala, a ua nalo. Ua loohia ia oia me kekalii mai ma ka puuwai, lie m*iu makahiki ka hoomailo ana a keia enemi ino iaia, a ma ka makahiki i hala ae nei ka pii mahuahua ioa ana mai o ka nawaliwali, a me ia ano no oia a hiki wale i kona hooluolu ana. Ua hanau ia oia ma Waikapu Maui ma ka la 15 o Mei 1850, na Hon. John Llkikini me Doreka Ilae. I kona wa kamalll, mahope o ka make ana o kona makuakane, ua hoouna ia aku oia i ke kula me Mr. W. Ouiiek ma Honolulu, makuakane o Chas. T. Ouliek, a liala he mau makahiki, ua lioouna kona makua a kahu hanai T. W. Everett laia ma Kauai malaio o ka malama ana a V. Knudsen, a hala kekahi manawa me ia, ua hoi mai oia ma Maui a noho me Itev. J. P. Green, oiai e malama kuia ana oia ma Makawao ia manawa. Mahope o ka pau ana o kona noho ana malaiia, ua hoouna ioa ia oia i ke kulanui ma Kapunahou; no ekolu makahiki, pau kona heie ana i ke kula, a hoi mai a lawelawe hana ma na halekuai ma Lahaina a me Waiiuku. E malaina pu ana hoi i ka oihana iuna aianui o Wailuku; ma ka 1878 iiio oia i luna nui no ka mahiko o Paauhau, a hala he mau makahiki, huli hoi mai i ke one hanau; ma ka 1881, la 11 o lune mare ia aku iaoiaika wahine e Rev. S. Makaike me Mrs. Caroline EUen o ke kai malino a Ehu, a ua hanau na laua elima keiki, hookahi i make, a eha e ola nei. A ma ka 1882, koho ia i lunamakaAinana no ka apana o Wailuku; mahopo o kona hoi ana mai ka nhaolelo mai, ua papahi aku ke nupuni o ia mau la iaia me na oihana iuna helu no Honolulu, luna auhau no Makawao, luna helu a luna auhau no Wailuku i kekahl mau makahiki, luna alanui nui no ka mokupuni o Maui, kakauolelo o ka aha kaapuni apana 2, hoa o ka aha kukakamalu, hookohu ia he hope lunakanawai hoomalu no Wailuku. A ma ka 1880, koho hou ia i lanamakaainana no ka apana o Wailuku. A ma ka 1887, ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana iaia i lunakanawai kaapum no Maui, a ma ia oihana oia I noho ai a hooluolu wale akula. Ua hookohu pu ia oia he luna ; aina no na aina ponoi o Col. C. Spreckles ma Wailuku; a ma ke ; koho balota nui o Feberuari i hala, ua koho ia e na makaainana ma ka ( balota, he hoa no ka papa alanui o , Waiiuku. He kanaka o Hon. Geo. £. Liki- . kini I ike nui ia, he kupaa, a he ku- , okoa kooa ano, a he kulana o ke ka- , mh noonoo kaulike. Ua mahaio nui ia kana mau hooko kanawai gna , i pili I kana oihana. > Ma ka hora 10 o ia kakahiaka no, l ua noho ka aha hoomalu o Wailuku, . a mamull o ke noi a John W. Kalua ( he hoa o ka papa loio, ua waiho mai i oia i kekahl noi e hoopanee keia aha, me kekahi haioleio kaukau e JpUi ana i ka mea i make, a penei

ke ano nui o kona maa olelo: «Olal o ka make aoa oka MeaHanohaoo Hoo. 6eo. E. Likikini he lanak&oawai kaapanl no ka aha kakaa, he hana kapooo loa na na lana o ke aapani ame na hoa oka Papa Loio, e waiho a e kapae ae i ka lakoa maa ba|ia maa maa, ! hoike no ko lakoa aloha, a minamioa i ka haaie hla ana o kekahi o na lana hooko klekie iloko o keia mokapani; aole wale ma ke ano hoaloha ana t ma ka hana ana i hoopiha ai me ka hanohano, e hiki ole ai i kekahi ahane noonoo ke kaohi iho i na mahaio ana nona, no ka mea mawaena o na keiki Hawaii i hoolae ia eke ewe Hawaii maiioko aka oka moku o Kama, o keia kekahi ona keiki i hiipoi ia, a papahi ia e ka hanohano o kona maa ia u-i, aole wale me ka maaiahi ka ioaa aoa, aka, me ka hoa a me ka inea o ka iahi nai o ka hali ana i ka naaaao, a me ka hoopono ma ia alanui oia i hele ai a hiki i kona lanakila ana. Ke nana aku nei kakou i ka hope oko kakou hoaioha, he hopena piii paa i ke kanaka, aka, aolenae ia he mea e hiki ole ai ia kakou ke panai aku i kekahi mau hoomanao ana nona.

Ma ko'u laana pu ana me ia no na oiakahiki loihi i haln, ua hoomaopopo ia mai ia'u keia mau mea, he kanaku manao p.»a, he ake ike, he puni holuhelu i na buke, he akahai ahe oiuoiu na kukai olelo ana. Mainuli o keia mau ano ona, ua aneane hiki oie ia'u ke kaohi iho i na muhalo ana nona. I kekahi manawa, he mau like ole no ma kekahi mau ninau o ka manuwa, aole nae ia he mea e nioku ai ka noho hoaloha ana." Ua pakui ia mai kekahi mau olelo e 8. F. Chillingsworth, liope makai nui a i ka pau an:i o kana mau olelo mahalo ika mea i make, a me knnn ua pane mai ka aha: "E na keonimana; mamua oKa puka ana mai nei o keia noi mai ke* kahi hoa mai oka Papa Loio, ua noonoo mua no n u e hoopanee i ka noho ana o keia aha, a o na hihia i kauoha ia no keia la, ke kauoha hou ia aku nei no ka la apopo, Aperila 15. <»He oiaio nona olelo i kamaiiio ia mai nei c na aoao elua, aoie wale ma ke ano he hoaloha oia no'u, aka, he lunakanawai oia, e noho ana iloka mana hookolokolo o ka apana elua i oi ae kona mana a me kona kulana i ko'u, nolaila he hana kupono loa ia'u eae aku i keia noi. A nolaila ke hoolaha aku nei au, ma ka hora 2:30 p. m. e haiawai mai na mea a pau ma ka rumi hookolokolo o keia aha, no ke koho ana i komite nana e hoomakaukau ina olelo hoalohaloha, a e lohe hoi i na manao o ka lehuleliu."

Ma ka hora 2:30 r. m. ua noho ka halawai a o Lunakanawai lioomalu A. N. Kepoikai ma ka noho Lunahoomalu, ia manawa ua koho ia na komite penei: John \V. Kalua S. F. Ghiilingsworth John Kalama Chas Copp a me E. Lililehun. Ma ka hora J0 a. m. oka Poalima Aperiia 15 i ka wa i noho inai al ka aha hoomalu, ua heiuhelu ia ka olelo hoalohaloha e John W. Kalua lunahoomalu penei: <«No ka mea, ua oluoiu i ka mea mana loa iloko o kona mana kupaianaha luli ole, ka lawe ana aku i ke ola makamae o ka Mea Hanohana Hon. Geo. E. Likikini Lunakanawai kaapuni o ka apana hookolokolo elua o ke aupuni mai keia ao aku a mai ke alo aku o kana wahine a me na keiki, ame ka ohana a mai waena aku o kona mau hoaloha lehulehu. A oiai ma kona make ana, ua hoopoino ia mai ka lehulehu inamuli oke kau ana o ka haawina kaumaha i hiki ole ke hookaawale ae, a ua hoopoino pu ia hoi ka lehulehu ma kona ano he luna aupuni hoopono, nana i hoopiha i ka noho lunakanawai kaapuni i hilinai ia, me ke kuio a me ka pololei me ka hanohano o kana oihana, a oiai o ka make ana oka Mea Hanohano, oia maoli no ka hopena oiaio o ko ke kanaka ola ana i hiki ole i ka mana 0 keia ao ke pale aku; Nolaila, e hooholoia; Ke komo nei na luna aupuni, na hoa o ka papa loio iloko o ke kumakena pu me ka wahine i hoonele ia mai i ke kane ole a me na keikl i hoonele ia Ika makua ole, a me na kaikuahine i hoonele ia iko laua kaikunane ole, ame ke kaikaina i ke kaikuaana ole. E hooholo hou ia; O ka lehulehu o na makamaka a me na hoaioha o ka Mea ke komo pu aku nei lakou iloko o ke kanikau kumakeua pu ana me ka wahine, a me na keiki, ame na pilikana ponoi o ka mea make. £ hooholo hou ia; Ke pule nei makou ika Mea Mana Loa e hoomama ae i ko oukou kaumaha a me ka ehaeha o ke aloha kuio, a e ae aku kakou i Kana mau hana hoopahaohao me ka haahaa. A o Kana i hana ai no ko kakou hoaloha ma ke klno, ua pono ia*

Xa komite John W. Kalaa, lunahoomala Samuel F. Chiliingsworth, John Kalama, Chas Copp f E. Lilllehoi. Ha ka hora 4 p. M. oka la 14 o ApeiHa, aamalama ia ka huakai hoolewa mal ka hale noho aku oka mea make ma Wailukn a kal aku la no ka ilina o ka ohana ma "Waikapu a ua waUma pa ia na hana halpule e na Rev. O. Nawahlne a me Rev. & Kapu. Oka mea kaomahaloa, oia no ka ike ole oka wahine i hoonele ia ike kane ole a me na keiki i hoooele la i ka makaa ole ole i na helehelena oka mea make, oiai na loohia la lakou a pau e ka ma'i fiva koikoi, a ua pau loa lakou i ka hoomala ia e ke kaaka o keaupuni. He mahina wale no i hala aku nei, ua lawe aka kela enemi nni o ke ao i ke kaikamahine me ia kaumaha no o na makua a me ka ohana e a ana, hiki hou no keia haawina hoonaluea noonoo, aloha nui me ka walohia.