Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 17, 23 April 1892 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

He S ka nai ooa moho e uoi oei oo ka oihanaLaoak&n&wai Kaapani I o Maai. He 2 haoie, 2 hapa haoie I a me 4 HawaiL I Eka mai mna ma Hoooiulu nei i keia maa la aku, ka moknkaoa Famni Champiain m&i Kapalakiko ma kona aia moana e hiki aku ai i TahltL A ka ia 2S aenei o keia maiama i manao ia ai e haaleie akn ana ka mokuahi China ia Kapalakiko a holo mai no Honoiulu nei, lapana a me Kina. £ haalele aku ana ka moku&hi Alameda ia Kapaiakiko i keia Poaiima aku a holo mai no Honolulu nei a me na Panalaan o ka Hema. E ku mai ana oia ianel i ka la 5 o Mei. Ua hoopai ia Hon. G. 8. Nahinu, lunamakaainana o 4 Molokai, eka iunakanawai apana Kaiauokaiani no ka hihia komohewa iloko o ke panalaau o Kalaupapa me ka paiapala ae oie mai ka Papa Ola raai, he $10. Ca hoohalahala aku ola ika olelo hoohoio. Eia na poe kakele iio, ke hoomaamaa mai nei i na iio heihei no ka la nui o Kamehameha i lune aenei, a peia no hoi ka poe kaa hehihehi waewae maia kahuahookahi e kikakaha mai nei. Nolailu e iiio ana keia ia 11 ae o lune i la hookelakela ioa ia e ka poe puni iealea.

0 na puaii e paani kinipopo ana i keia auina la hora 3:30 ma ke kahua o Makiki, oia o Creseent me Kamehameha. Olai he mau puaii kamaiii kula walo no keia a elua, nolaila ke upu ia aku nei e inakahe hi ia ana ka laua paani ana o keia ia eka poe a pau e hele ae ana e ike kuinaka. Ua hiki mai i Honolulu nei ika Poakahi i hala maluna mai oka moku kalepa Beritania Benmore mai Livapulu mai, he moku heihei no Lunakanawai Doie ame kekahi poe eae o Honolulu nei, nona ka loa he 35 kapuai, he 7i kapuai laula, a ua 7 mau tona kona nui. 1 ka hora 8:30 kakahiaka Poalua aku nei i haia o keia hebedoma, ua ku raai ma Honolulu nei mai Kapaiakiko mai, ka mokunhi Australia, me 51 ohua kapena, 24 ohua oneki ame 3G mau eke leta. He hookahi wahi ohua lona a keia mokuahi i lawe aku ai a hoiWi la inai nei no, oia he Puk\ki pupule mahuka mai Kaiaepohaku mai, a eia ka ia e nalowale nei ua holo aku nei i Kapalakiko a hoole ia aole e lele iuka o ka aina.

Ma ka paani kinipopo mawaena o ka puaii hou loa Creseent kue ia Hawaii i malama ia ma ke kahua paani o Makiki i ka auina ia Poaono i hala, Aperila 16, akelekele loa ka liawaii e hauie i keia puali kamalii haoie, no ka mea he 14 puni a Hawaii i ko Crescent he 12 me hookahi komo ana i paani ole ia e ko ka Hawaii puali. Malia nae paha ma keia mua iho e ike io ia aku ai ke akeukeu mal o ua puali hou loa nei, aka o ka ehu kakahiaka iho la no nao ia e ike ia ai. Ua hoao mai o Ah You pake ia Kapeua makai W. Kamana oka wati 2 e kipe me ke $50 ika po Poaono i hala mawaho iho o ka Haie Inu Ilama Heleuoia, e haawi aku ke kapena makai i ka puoio opiuma i ka pake paahao nona ka inoa Aheong. Uahopu koke ia aku o Ah You a hoopaa ia i Kuapapanui, a ma ka Poakahi mai, ua hookolokoio ia ua pake nei a hoopai ia he $50. Ua nana no keia wahi pake o ka uwai ana mai la i kana hoao e kipe a i ke kapena makai. A i mea puui wale īna la ua nalowale keia kipe. Ua maa ka paha na makai i ke kipe ia i aa ai keia pake e hoao e kipe.

Ua makana ia mai o Kapena W. M. Freeman oka mokuahi ATatulani mamaa, e ka Peresidena o Amerika Huipuia Beniamina Harl9ona, me ka medala gula, he hoike hoomanao no kana liana aloha o ka hoopakele ana i na aliimoku ame na loioa o ka moku okohola /. P. 1 pau ai i ke ahi mawaho akn o Lae Ahi i ke kakahiaka o ka la 5 o lanuari. Uakahakaha iana hoaolelo haole ma ke aio o keia medaia penei: «Hakana ia e ka Peresidena o Amerika Haipuia ia Kapena Wiiliam Freeman, kapena o ka mokoahi Hawaii W« G. Hall i hoomanao no kana hana wiwo o)e a kn I ke aioha oka hoopakele ana ina aliimoka a me na lalna o ke klapa Ameiika John P. West i lanaari 5, 189i n Ma kekahi aoao hoi na haaolelo: «Hal ka P»esideii» mal o Ameiika Haipaia." Ua haawi ia mai keia e ke Knhlna oko na aina ei ke k&pena, mahope ihoo ka ioaa anai ka Klele Kuhina Ameiika ma Honoiolaneia hoounaiai keKeena o 1 ko na aina e.

Ut p&u aka ikm pok» m&I kei* aw* ik» Poaioa nei, a bok> beih«i aknlano KiipaUkiko me oa plb* akaoa kopaa pakahi, na moku pea Albert, Pl*nter »me W. H. Dtinoiid. Ua hoopaka tka nel eka Moi* «ahloe iia hookoha e hooklekie mna ia Hon. Rk&*i>d P. Bickertoa i Kokoa moa, * ia Hon. S*nford B. Dole i Kokoa aloa, noka Aha Hookdokoio Kiekie. He puhi ohe hai ko na Pnaii Puhi Ohe Hawali amekoka mokn adimarala Kapalaklko i keia ahiahi Pookahi ae f ma ke kuea oka Hoteie HawaiL Ua noa keia anaina meie pahi ohe i na poe a paa e makemake ana e heie e hooiohe. Ua lilo aenei i ke kaai īa e kekahi Hui Kaiepa nai o Honolula oei, na lako hana a paa o ka Haie Hana Hao Uniona i paaika ia Iho nei, a i ka Poakahi iho nei ka hoomaka hou ana e hana maiaio ona ona hou a me ka inoa okoa Hale Hana Hao Pakipika, Ua lohe iauahea wale ia ae, e holo mai ana ka mokukaua Amerika Balatimoa i Honoiaiu nei e pani i ko Kapalakiko makalua maanei, a e hoihoi ia ae ana ko Adlmarala Brown hae maluna oka Balatimoa e welo ai no keia mua aku.

0 "Ka Leii Alii o Hawaii," oia ka iaoa o kekahi nupepa Hawaii paka ia i hoea mai ka Papapai Elele ae noa ko makou lohe pepeio mai, aka no ko makou ike ole i kona kino ame kona kulana kalai aupuni, aohe a makou mea e kamailio ai. Mawaena o na ohua kamaaina koikoi aka A\istralia i hoihoi mai ai no Honolulu nei i Ka Poalua i hala, na Hou. O. N. Wiicox a me A. S. Wiicox, P. Isenberg, 11. F. Olaele, C M. Cooke, C. Bolte, F. M. Swanzy, Sanyiela Louisson, W. fl. C. Greig a me kekahi poe e ae. 1 ka Poakahi aku nei i hala mauka aenei o Kaiihi, ua haule mailuna iho o ka hale, he elua mau hapa haole kamana, oia o Liwai Drew a me Kelemeneke, o Drew nae o laua ka mea i kukonukonu loa ka eha, he ekolu paha mau iwi aoao i haki a i ole maui, a ua eha no o Kelemeneke aole i koikoi loa. Ua hookuu ia o Ah Sing a me You Moe kana wahine, na makua i hoohuoi ia na laua kela kaikamahine bebe hanau hou make i loaaaku ai iloko o ke tini aila mahu ma ke kahawai o Piinaio, Waikiki, i ka malama o lanuari i liala, e ka Lunakawai Hooiniiiu o Honolulu nei i ka Poakolu i hala, no ka hoike ikemaka ole na iaua 1 pepehi a kiola.

I ka la 14 o Apenla nei, ua ninaninau ia ae i mua o ka Aha Kiekie uia Honolplu nel he elima mau poe noi laikini loio no na aha haahaa, oia~t> Antonio Q. Correa, P. Puhalahua, D. Z. Naiheelua, J. K. Paele a me J. K. Kanae. Ua ioaawaleno ia iakou na palapala laikini a pau. O Mr. Correa, oia paha ka ioio Pukiki hookahi i ae ia o lawelawe loio i Hawaii nei. O kela haole oluua oka mokuahi Mikahala i hapalapala ai i kana mau mea ai me ka laau make a waiho hoohemahema ma kona keena moku, komohewa ia ai e kekahi luina Hawaii oka moku a ai me ka ike mua ole he iaau make a make io aku la,ua hoopaiia e ke kiure haole i ka Poaiua nei he $200 wale no. O ka hihia i hoopiiia ai i ka aha hoomalu, he laweola, aka i mua o ke kiure ua hoololi ia a he hoeha wale no ka hewa a noiaila jnai keia hoopai paiaueka.

Ika auina la Poakolu i hala o keia pule, ia Adimaraia George Brown, i iho mai ai i ke nlapli o ka hale noho o M>. W. W. Hall, mahope o Kona kipa ana uku e ike i ka haku hale a e hoi ana, aia hoi ua pakika aku la kona kapuai a paiaha aku la oia kakaa ike alapii. Ua hapai koke ia oia a hoihoi ia i kona hale e noho nei mauka nei o ka aina I ka pono ia ana, ike ia iho ia, aa kapeke ke poi o ke kuli hema a ua maui pu me kona kuli akau. £ haia ana he mau hebedoma e hoomalu ia ai oia no keia ulia poino I ūi mai. Ua papahi ia aka o Kapeua Wliiiam Davis o ka mokuahi Waūa % e ke Kuhina Parker i ke ahlahi Poai iua aku nei, me ke Kea Hanohaoo oKapiolani okapapaeha, lhoike oo ko ke aupani hoomaoao i kaoa >»ana lea ike akrfMt o ka hoopakeie ana i naolalo Hawaii he eiwa ka nai, oiai ko iakoa moka kiakahiaa kahuli ma ke kow* mawaeaa o Maai a me Molokai, ae aa aoalakoa i kamoanaiewaAokookapoeleela me ka maopopo oie o ka hopepa, epa poUki ana ka makaai a e kipehi aaa na ale koakea o ka moasa maiana o lakoa pakakl*