Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 18, 30 April 1892 — Page 2

Page PDF (2.04 MB)

This text was transcribed by:  Desiree Shahoian
This work is dedicated to:  Mrs. Odon's Kindergarten Class of 1955

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

AHAKUKA MALU O KE AUPUNI.

O na Olelo Hooholo malalo iho no ka make ana o na Mea Hauohano Lawrence McCully a me George E. Richardson, ua hooholo lokahi ia e ka Abakuka Malu ma ko lakou halawai o ka la 21 aku nei:

  Ma ka la umi o keia malama (Aperila 1892), ua make aku ma kona hale noho ma Honolulu, ka Mea Hanohano Lawrence McCulyl, he hoa no ka Abakuka Malu o ke Aupuni. Ua malama oia he mau oihaua lehuleha malalo o keia Aupuni, i aneane loa a nee papa mai ka 1855 mai a no umikumamalima mau makahiki o ka noho Kokua Luuakanawai ana no ka Aha Hookolokolo Kiekie. Ua ike oia i na llli ano nui iloko o ka aina i ke au o na Moi eha, a o kana apana hana iloko o na niuau kauawai a e kumukanawai i hooholo ia ai e ka Aha Hookolokolo oiai oia e noho lala ana, eia lakou he hapa no ka moolelo o keia aupuni.

  E hooholo ia o keia Ahakuka. Mamuli o ka make ana o Lunakanawai McCully, na hoonele ia ke Alii ka Moiwahine, na makaainana o keia mau mokupuni a me keia ahakuka, i ka lunakanawai kupaa a me ka noeau, he makaainana akamai a he hoakuka naauao, hoopapau no na pomaikai o keia kona aina hookama.

  E hooholoia. E kakauia keia mau Abakuka a e hoouna ia kope i ka ohana o ka mea i make.

  Ikea:

  C. P. IAUKEA,

2387-12  Kakauolelo.

 Ua komo hou mai ka make iloko o ko kakou waena a lawe aku la mai ka honua ia ka Mea Hauohano George E. Richardson, he hoa no keia Ahakuka Malu. Ua make oia ma Wailuku, Maui, i ka ia 14 i hala, mahope o ka ehacha nui. He Hawaii maoli ka mea i make, hanau a hoonaauao ia ma keia aina, a mamuli o kona huli palapala a me ka hoopono o kona ano, ua pii oia i ke kulana Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Elua, a ma ia oihana oia i ka inoa hanaohano no ka hoopololei me ke paewaewa ole.

  E hooholoia. Mamuli o ka make ana o Lunakanawai Richardson, ua hoonelo ia ka Moiwahine a me ka lahui Hawaii i ke kamaaina kupono a aloha aina a me ke kauwa hoopono a ka lehulehu nona ka hakahaka he mea paakiki ke hoopiha aku.

  E hooholoia. E hohola ia keia mau olelo hooholo maloko o ka hoouna ia ona kope i ka ohana o ka mea i make.

  Ikea:

  C. P. IAUKEA,

2387-1t  Kakauolelo.

NA AINA LEIALII O HAWAIINO KA HOOLIMALIMA.

  KE HOOLAHA ia aku nei no ko ka lehulehu mau pomaikai, ua mahelehele ia iho nei na aina kupono o ka mahiai liilii a me ka hooulu hua ai ma na wahi maikai, a e loaa no ma ka hoolimalima ke noi ia ma i ka Agena o na Aina Leialii.

KE ANO O KA AINA.

O ka Aina Leialii o Olaa, nona ka ili he 54,000 mau eka, ke waiho nei ia ma ka Apana o P@na, a ke holo ia mai ka Lua Pele mai o Kilanea a i kahi he 11 mile mai ke kaoua mai o Hilo. He aina uui akea a momona lauua ole o ka lepo. Mamuli o ka moe ana o ke Alanui Lua Pele hou a ke aupuni o hana nei a kokoke e pau, mawaena aku o keia aina, i loaa ai he ala maalahi e hiki ai ke hali hikiwawe ia ua mea a pau i ka makeke. Ua koko e pau loa na mahele aina i ka ulu pili ia e na ululaau, e lawa ai ona mau laau no ke kukulu hale a me pa ana ae i na aina. O ke keikie o ke ku ana o ka aina, ke nee nei ia mai ka 600 a hiki i ka 4000  mau kapuai maluna ae o ka ilikai. O ka ea, he oluolu a lahilahi.

  O na aina o hoolaha ia aku nei no ka hoolimalima, he mau aina waiwai nui wale no ma o ka maikai la o ka lepo a me ka manalahi o ke alanui e hele ai, aole hookahi o keia mau mahele aina i elua mile ke kaawale mai ke aianui aupuni aku, a he lehulehu wale o lakou ke huli aku nei i ke alanni.

  O na uku hoolimalima a me na kulana, he maalahi loa. He mau kumu kuikawa ae no kekahi e haawi ia aku ana i na poe e makemake ana e hele ilaila e noho ai.

  E loaa no na hoonaauao hou ae a me a mea i makemake ia o ninau, ke noi ia mai i keia keena.

  C. P. LAUKEA,

  Agena Aina Leialii.

Keena Komiaina Aina Leialii, Mauka o ke Keena, Puuku.

Honolulu, Apr. 6, 1892. 2384-1m

HE UKU HOOMAU NUI LAUNA OLE.

  O kekahi o na uku hoomau i uku ia i kekahi koa o ke Kaua Huliamahi o ka Akau a me ka Hema o Amerika Huipuia, i ke koa no ia nona ka inoa Charles Glengold o ke kaoua o Wawarsing, okana o Ulster, mokuaina o Nu Ioka. He mau makahiki kona pupule ana. Ua komo like no kkeia koa me kona makuakane iloko o ka puali koa hookahi, a i ka wa e hoouka ia ana ke kaua, ku mai ia ka makuakane

 a ua lilo i kumu nona i mai ai. Ua hoomaka ia ka uku iaia mai kela wa kahiko mai no ka puu dala he $10,770.40 a ma ka uku hoomau he $72 o ka malama.

 

Ka Nupepa Kookoa

XE

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

No ka Makahiki. $2 00

No Eono Makina. 1 00

Kuike ka Rula

AUHAU NO KA HOOLAHA ANA.

NA PUKA/ANA. 1   2   3  4  5  6

½ Iniha  $ 1.00  $ 1.50  $ 2.00  $2.50  $ 2.75  $3.00

1 Iniha  1.50  2.00  2.50  3.00  3.50  4.00

2 Iniha  2.00  2.75  3.50  4.00  4.50  5.00

3 Iniha  2.50  3.50  4.50  5.00  5.50  6.00

4 Iniha  3.00  4.00  5.00  6.00  6.75  7.50

5 Iniha  3.50  4.75  6.00  7.00  8.00  9.00

6 Iniha  4.00  5.50  7.00  8.00  9.00  10.00

  O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e @ oouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ai.

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H. M. WHITNEY, Luna Nui,

J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.

POAONO, APERILA 30, 1892.

KD KULANA KUHAO O KA AINA.

  Ua like me ka mai ahulau ka hune maluna o ka aina e pahola nei, e lele ana maluna o na papa kanaka like ole. Aole he wa i lohe ia ai na leo kuwo a me ka mihi maluna o ka aina mai o a o ma Hawaii nei e like me keia.

  Ua manao kekahi poe o na aoao kalaiaina o kakou, ma o ka emi ana mai o na loaa o ko Hawaii nei waiwai hooulu nui hookahi ma ka makeke o Amerika, o na ona mahiko wale no ke halawai ana me na ehaeha koikoi o ka manawa i hopohopo ia e hiki mai ana ka makapehu. He kuhihewa nui keia. Ke ole makou e kohohewa, o ka poe oi loa o ka hoehaeha ia, o ka poe o ka papa haahaa hookeke.

  Ke lohe nei makou mai keia wahi keia wahi mai o ka aina, ko poke ia mai nei na uku hana paeli a haahaa, ke hoopau ia mai nei na paahana oi hewahewa wale aku, oiai aole mau hana hou aku e wehe ia ana a ua nele maoli ka aina i na hana hou ole.

  Aole oia wale, aka ke wi pu mai nei ka ai o ka aina a ke pii mai nei ke kumukuai o ka poi. Mamuli o keia hune ai, ke paipai ia mai nei na poi palaoa me ka poi kalo i loihi aku ai ka ai ana a hala ae kekahi manawa maka poniuniu. Ua hookui ka hune dala, ka hune hana a me ka hune ai i ka wa hookahi. A heaha la auanei ka laau lapaau e ola ai keia mau hune?

  Ke ‘olelo nei kekahi poe, o ka ahaolelo ka puuhonua e kanaaho aku ai e ola ka hune. Ke ole makou e kuhihewa, me he mea la aole no i nele ke kipa ia e ka ponalo o na loaa aupuni. A e like auanei me ka mimino mau o na kumuwai o ke aupuni, pela no ka emi mai o na manaolana no na hana hou mai ka ahaolelo mai. Nolaila he pakiko wale no ka hana pono a ka Ahaolelo, he hoopau i na oihana waiwai ole, he hoohuihui ae i kekahi mau oihana a i hookahi a he hoemi mai i na uku luna aupuni.

 

Na Paa Mare Papalua.

  I ka hora 11 awakea o ka Poalua nei, Aperila 26, ma ka hale noho i hoowehiwehi ia ma Honolulu nei o ka Mea Mahalo ia Samuel Parker, Kuhina o ko na aina e, ua awaiaulu ia ae e Rev. A. Mackintosh, o Mr. Charles Mauguire me Miss Mary H. Parker, hiapo a ke Kuhina, i hoohanohano ia e na ku aoao Palmer Woods a me Miss Kamakee Cummins. Ma ia wa a ma ia wahi hookahi no, na ia kahunapule hookahi no, ua hoohui ia ae o Mr. Robert R. Hind Jr. me Miss Hannah Low, i hoohanohano ia e na ku aoao William Wright me Miss Hassinger. Nawaena o ka poe i hiki ae e lilo i houke no keia mare hanohano, Ke. Alii ka Moiwahine, Ka Mea Mahalo ia ke Kiaaina A. S. Clegho@, Ka Mea Mahalo ia ke Kuhina a me Mrs. S. Parker, ka Hon. Mekia J. W. Robertson Puuku o ka Halealii, Col. J. Richardson o na ukali kino o ka Moiwahine a me Mrs. Richardson, Hon. a me Mrs. W. G. Irwin, Hon. a me Mrs. C. O. Gerger, Mr. a me Mrs. J. Hay Wodehouse opio, Mr. John Maguire makuakane o Mr. Chas. Maguire, Mrs. J. W. Gay a me ka poe pili loa i na paa mare.

  Mahope o ka pau ana o na hana mare, ua hohola la mai he mau papaaina mare, a maluna o ka papaaina hookahi a na paa mare i noho pu iho ai ke Alii ka Moiwahine, a ma kekahi papaaina okoa e aku i noho iho ai na malihini e ae. Ma kekahi wahi e aku o ka papaaina a na ohua. Ua inu kike a kahoahoa ia na ola o na paa mare opio. Malaila pu ae no hoi ka Puali Puhi Ohe Kohala, ko lakou mau home o keia mua aku, mawaena o na hoomaikai a me na kalokolo a ko lakou mau hoaloha a mee na makamaka.

 

Ka Make Ana o C. Alee

  Ua kaili ia aku mai keia ola ana i ka po Sabati i hala, Aperila 24, o C. Alee, Kekahi o na pake kalepa ano koikoi o keia kulanakauhale a Agena Kalepa o ke Aupuni o Kina ma Hawaii nei, mai kona wahi noho aku ma alanui Nuuanu, Honolulu nei, mahope o ke kaa ma’i pokole ana, a i ke 56 paha o kona mau makahiki. Ua mare oia i ka wahine a ua hanau mai na laua he eono mau keiki. Ua hiki mai oia i Hawaii nei he kanakolu kumamalua mau makahiki i hala aku nei. He pake oil i ike nui ia e ko Honolulu nei, mawaena o kona lahui iho a me na haole, a oia ke poo o ka Hui o Chulan & Co. ma Honolulu nei. Mawaena o ka hora 12 awakea a me 3 auina la Poakahi mai, ua hookuu ia na makamaka a me na hoaloha e kilohi aku i kona kino wailua, a ua hoohapa ia na hae o na Kanikele a me ko ke aupuni, mai ka Poakahi mai a nalo wale kona kino. I ka hor i auina ia Poalua mai ka hoolewa ia ana o kona kiho a kanu ia i ka ilina pake o Manoa, me ka ukali ia e ka Puali Puhi Ohe Hawaii a me ke kaoo nui o ka puali Kanikele na makamaka a me na hoaloha.

Eo Hou no ia Kamehameha

  Ua halawai ae na puali Kamehameha me Crescent ma ke kahua paani kinipopo o Makiki no ka manawa mua loa, i ka hor 3:30 auina la Poaono i hala, i mua o kekahi anaina ohuohu o ka poe makaikai. He paani ano hoihoi no ka poe makaikai o na hoaloha o kela a me keia puali. O Kamehameha ka uhau mua, a o ke Crescent aku. Ma na komo mua ana elua a Kamehameha, he nele wale no, a pela no hoi ke Crescent i hahai like aku ai. A i ke komo ana ekolu a Kamehameha, ua loaa aku la iaia he 3 puni, a ua hauoli mai la na kamalii kula i houluuluu ia ma kahi hookahi o ka lanai, a o ia mau nele aku no ko ke Crescent.

  Ma na komo ana aku 4, 5, 6, a me 7 a Kamehameha, aohe puni hou; a ma ke komo ana 7 a Crescent, ua hoohoihoi ia na hoaloha o ia puali ma ka loaa’ana he 2 puni, a ia wa i ano hahana mai ai na liki a me na akena a na hoaloha o na puali elua. Ma ke komo ana awala a Kamehameha, ua papahi hou ia he 2 puni ma ko lakou aoao, a ua hooikaika mai la hoi ke Crescent e moni a oi, aka ua hahai ia oia e ka paoa, aohe puni loaa. Ma ke komo ana aiwa a Kamehameha, ua pakui hou ia mai ma ko lakou aoao, he 2 puni; a oiai e hooikaika ana ke Crescent e loaa he mau puni e oi aku ai a e pai a pai ai paha, ua hana pono mai la o Kamehameha e loaa ole ai he puni hou na kona hoa paonioni, a pela no i loaa hou ole ai he puni i ke Crescent a pau wale ka paani ana.

  He puali kamalii hou loa ke Crescent akahi no makahiki i ae ia ai e komo ia ka hui kanaka makua, a ua hooikaika no lakou e hakoko, aka ua oi loa aku ka nou ana a Meheula, ka hopupopo ana a Hoapili mahope a me ka nou ana i ka pahu elua a me ka makaala o Mahukai i ke kiai i ka pahu mua a me Pahau i ka pahu elua, oiai hoi na keiki mawaho ae, e kali mai ana e popoi i ua popo ke lele aku. Eia na paani ana:

Komo ana 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Kamehameha 0 0 3 0 0 0 0 2 2--7

Crescent 0 0 0 0 0 0 2 0 0--2

 

HE ULIA MAEWAEWA.

  I ka Poalima, Aperila 15, hu haalele iho la ia Mana, Hamakua, o Mr. Ebon. P. Low, luna nui o ka aina hauai holohoiona a Puuhue, me kona kaikaina o John S Low a me na kanaka paniolo he ekolu kauna a oi aku, a hoio aku la no Laumaia ma na kualapa o Maunakea, kahi a Mr. Horner e malama aina kula pipi nei. O ka mamao o keia wahi mai Mana aku, ka home mauna o ke Kuhina Samuel Parker, aia mawaena o ka i wakalua a me ke kanakolu mau mile. O ke kumu o keia huakai e hele nei, oia ke kuai aku e loaa mai ona mau pipi no ka aina hanai holoholona a Puuhue. Ua hiki ioa aku lakou a hoaumoe iho ila i ka po. I kekahi la ae, mahope o ka loaa ana o ka heluna pipi i makemake ia, ua huli hoi mai ia lakou no Mana.

  I ka huakai e hoi nei, ua hoohei aku he elua mau kanaka i ka laua mau kaula ili a paa kekahi pipi wahine momona a lakou i kuko ai e pepehi ke hiki aku i ka hale. E ia ke kai nei keia mau kanaka i ka pipi, maua kekahi a mahope kekahi. No ko Mr. Ebon Low hoonaukiuki i ke ano ulolohi o ka Hawaii kahi i hoohonehone ai i ka lakou mau ipu kani leo lea.

  A ma ka hora 2 auina auina la ana iho no, ua kau aku na paa mare a i elua maluna o ke Kinau, a hoi aku la no laua alakai ana i ka pipi, ua kauoha aku ia oia e hookuu laua i ka Isua mau kaula ili a o Kana ke hoopaa. Aohe i hemo lea ae ke kaula a ko kanaka mahope, ua hala aku ia o Mr. Low a me ka pipi ma kekahi huli o ke kualapa, oiai na kanaka e hahai aku nei mahope. Ua huli awiwi loa ae la ka pipi ma ka hema, a ia Mr. Low i hoalu ae ai i kana kaula ili a hoolei ae ma kekahi aoao, ua hihia ae la kona lima. Ua huki ino aku la ka pipi i ke kaula a mamua o ka moku ana o ke kaula, ua hai pu ae la alewa e kona pulima i paa wale no i ka alualu ili. Ua lele koke iho la oia ilalo o kona lio a ua poai ae la kona mau hoahele a puni oia. Ua hoao lakou e nikiikii me na apana welu a puni ka lima i mea e paa ai ke kahe makawalu ana a ke koko, aka no ko lakou maamaalea ole, nolaila, ua hala loa ilalo ka lakou hikiikii ana a ua waiwai ole. Ua hoouna e ia kekahi o lakou mamua e hoike aku i keia pilikia, oiai ka poe iho i koe e kaikai ana i ka mea eha ma ke alahele. A ma ka Poakahi, la 18, akahi no lakou ahiki i Mana. Ua telepone ia ke Kauka Iapana o Kohala, a ua hiki mai laua i kekahi po mai. Ma ka Poakolu, ua oki ia kalima haki malalo iho o ke kuekue. Aka, ua komo loa aku ka maeele maluna aku o kahi i oki ia ai a uamanao ia e oki hou malalo iho o ka poohiwi, eia nae ua hopohopo ia no ka hiki ole i ka mea poino ke hoomanawanui. Ahiki i ka la 22, e waiho ana no ka mea mai me ka nawaliwali, aole hookahi mea i ae ia e ike a ua papa pu ia ka wahine.

 

“Ka i ka Waha Ulaula.”

  O ka nupepa hanau hee wale Ka Lei Alii o Hawaii, mailoko mai o ka opu lauoho o ka Elele, i kaeko kapalili mai ai ia makou i ka hehedoma i hala, no ka emi loa o ke koho a ka Halepai Kalepa i ka hoike a ke Kuhina Kalaiana o lilo ai ia halepai, me ka hoohenehene pu me na limihana uku emi ioa wale no e uku ia ai a me ka nuku pu mai i ka hoohaahaa i ka hanohano o ka oihana pai. Eia ka mea oiaio, ua hoi mai kela mau elelo hoohenehene manua ae, a nahu i kona kileo, a e pololei ai kela olelo a kahiko, “Ka i ka waha ulaula.” No ka mea ma na koho pai i ka hoike a ke Kuhina Waiwai, ua emi loa iho ke koho a ka halepai Ka Lei Alii i ko na halepai e ae, e kau ana i ka uku o ka noao huke hookahi ma ka olelo Hawaii, he $1.40, a no ka aoao olelo Enelani, he $1.50, e averiga ana he $1.45 o ka aoao hookahi o na olelo elua. He 30 keneta ke emi iho o ka aoao hookahi i ko ka Halepai Kalepa koho ma ka averiga ano nui. Aole makou kaeko aku ia ia i ka lilo ana o kela hana, oiai ua hana ia iho la no i mua o ke alo.

 

NA LETA

  [Aoie o makou makemake e lawe i ke koikoi o ua hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau.]

HEMO HOU KA PUKA.

  Ua wehe hou ia ae nei ka puka o ka Luakini o Popopiia ma Konawaena nei i keia mau la, oiai ua loihi kona pani ia ia ana kokoke e piha ka umi makahiki o-ka paa ana o kona puka. I ka la mua o ke kani ana o kona hele, nui ko makou eehia a me ke aloha pu no hoi, e kulu ana na waimaka, ua maule oia a ua ola hou mai e like me ka Haku. Ke kukulu ia nei he halawai Ahahui opiopio maloka oia Luakini i na ahiahi Sabati a pau. Nui ko’u mahalo ia Mr. J. K. Kaumlalii, ke alakai o keia hana maika@ a ka Huku i waiho mai ai e hana.

  Ua koho ia oia i Peresidena no keia Ahahui opiopio e ku nei, ma kahi o J. D. Parisa i waiho mai. He kanaka oluolu, he luna ekalesia oia no keia mau Luakini e hele mau ana oia i ke komo kauhale, e paipai ana i ka poe palaka a me ka poe hiamoe ma na hale, aole ana mau hana hoehaeha i waena o na hoahanau, a ke noi nei au i ke Akua e kokua mai i kana mau hana pono, a e lilo au I kokua nona ma na hana pono.

  J. B. KAEHUOKAWAI

  Popopiia, Konawaena, Apr. 18, 1892.

MAKE I KE KAA’HI.

  Ma ka Poalima la 15 o Aperila nei, ka make ana o kekahi kanaka kuli, a penei ke ano o kona make ana, oiai ua kanaka kuli nei e hele ana ma ke alahao me ka ike aku no e holo mai ana no na kaa ko mamua mai, a e hele aku ana oia i mua pono o na kaa he iwakalua kumamalima, a o ke kaa ahi mahope loa mai, a pela i ike ole mai ai ka wiliki, a o kahi kumu ike ole mai o ka wiliki, he lae ia l kapa i Kalaeokahipa, Koolauloa Oahu. Ua kahea ia he Aha Koronero e ninaninau i ka wiliki a me na kumu o kona make ana. I ke kakahiaka Poaono ka noho ana oia Aha e ninaninau i ka Wiliki. Ua ninau ka Aha, ua ike anei oe i kekahi kanaka mamua o ke alahao i ka wa a na kaa e holo nei a me oe pu! Aole au i ike, no ka mea he lae ia, a mamua o ko’u ike ana aku he eha wale no anana ke kaawale mai ke kaa mua mai, oia ko’u wa i hoopaa ai, a mahope o ka paa ana ua hala mai ia he eono kaa i ke kino make o ua kuli nei. Na ka Aha, pehea la kona hele ana? Wiliki, e hele mai ana oia i mua ponoi o na kaa. Olelo hooholo a ka Aha. Ua make keia kanaka kuli iaia iho no. Hookuu ia ka Wiliki (John). O ua kanaka kule nei, he hoahanau ponoi no J. M. Kapena, pela ka lohe o ka mea kakau a he ohana e noho mai nei i Honolulu. Ua uhi ia koua kino me ka eli ana i kona hale lua ma ka lilo o ka Hui Mahiko.

  J. L. P.

  Alameda mai Kapalakiko mai, a o Mariposa mai na Panalaau mai o ka hema, i keia Poaha ae laua e hookui ai i Honolulu nei.

  I ka Rev. Makua Xavier o Koolau e hoi ana ma ka lio i ka Poalua aku nei i hala, aia hoi ua loaa mai la oia I ka Pali o Nuuanu i kekahi mau keiki haole, ua haule ilalo ke kino, e paa ana no kekahi wawae iluna o ke keehi, a me he mea la ua kauo hele ia no kekahi wahi mamao. Aole nae i make, aka ua wehe ia oia a hoihoi ia mai i Honolulu nei e malama ia ai. E palekana ana no.

  I ka la 26 aku nei o Aperila, ma Palea, Ewa, ua pepehi ino ia kekahi kanaka Hawaii e elua mau pake me ke kumu ole a ua ku i ka nahoahoa ke poo. Ma kekahi la mai, ua hookolokolo ia keia mau pake a hoopai ia he $15.00 pakahi me na la hana hoopaahao pu. Ua hauna wale ia mai, ua kuhihewa ia oia he kiu hanu opiuma, a ua liki ike aku paha i ua waiwai make nui ia la, e kaupaona ia ana.

  Na Peresidena Harisona e hoolaa ana i ka pohaku kihi o ke Kia Hoomanao o Generala Kalani ma Nu Ioka i ka ia 27 o Aperila nei, a ua hoopii mai o Generala Porter, ka Peresidena o ka Ahahui Kiahoomanao o Kalani, i mua o ka lehulehu, ua makemake ia e loaa ona puu dala he $350,000 i koe i mea e hoopaa loa ai i ke kia hoomanao.

Hoolaha @ou.

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

  I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hanaia i i Dekemaba 19, A.D. 1889, e HANNAH EVANS a me T E EVANS kana kane, o Wailuku, mokupuni o Maui, ia Alexander J Cartwright o Honolulu, mokupuni o Oaha. a hoopaa ia ma ke Keena Kakau Kope Buke 121, a ma na aoao 141-3: ke hoolaha ia aku nei, ke makemake nei ua Alexander J Cartwright la, ka mea e paa nei i ka moraki, e hooko aku i ua moraki la. no ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa i ka wa e hookaa ai.

  Ke hoolaha ia aku nei ka lohe, o keia mau aina a pau, na pono hoaaina a me pilikana i paa maloko o ua moraki la. e kuai ia aku no ma ke kudala akea ma ka Hale Kudala o Jas. F. Moagau, alanui Moiwahine, Honolulu, ke hiki aku i ka Poakahi. la 23 o Mei, A.D. 1898, ma ka hor 12 awakaa oia la.

  Penei ua aina i paa ma ua moraki la: Akahi. O kela apana aina e waiho ia ma Lahaina, mokupuni o Maui, nona ka ili he 2 mau eka, 2 mau ruda a me 6 mau roda, a o ia ka aine i kuhikuhi ia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 2475 a Kuleana Hoona Aina Helu 3474 ia Kaniau.

  Alua. O keia mau apana aina a pau e waiho la ma Waiakoa, Kula. ma ua mokupuni la no o Maui, nona ka ili he 7 87-100 mau eka, a o ia no na aina i kuhikuhi ia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 1912 ia Kaniau.

  Akolu. O keia mau apana aina elua e waiho la ma Waiahole, Koolaupoko, ma ka mokpuni o Oahu, nona ka ili he 57 30-100 mau eka. a o ia na aina i kuhikuhi ia ma ka Palapaia Sila Nui Helu 3601 a Kuleana Hoona Aina Helu 8603 ia Kaniau.

  O kela mau aina a pau i hoike ia maluna a i kuhikuhi ia, o lakou no na aina Hannah N EvanS la malalo o ka inoa Hana Nawahineokalai ma ke kuai mai a Mahelono Kaniau i ka la 12 o Maraki, 1874, a i hoopaa ia ma ka Buke 39 a ma na aoao 131 a me 132.

  ALEXANDER J. CARTWRIGHT.

  Mea e paa nei i ka moraki.

  No na mea i koe, e ninau ia J.M. MONSARRAT, Loia no ka Moriaki.

  Hanaia ma Honolulu, Apr. 16, 1892.   2387-4t

Hoolaha Hookapu Komohewa.

  KE HOIKE IA AKU NEI KA LOHEINA Oua a pau o na holoholona e helehewa la maluna o ko makou mau Aina ma HUN@ULA a me ka hapa mauka o Piihonua, Hilo, Hawaii, e lawe koke aku ia lakou me ka hookaulua ole, a i ole ia e hoopil ia no e like me ka piha o ke kanawai.

  HUMUULA SHEEP STATION COMPANY

  NA ARMIN HANEBERG.

  Kalaieha, Apr. 8, 1892.   2385-tf

Hoolaha Hookapu Aina.

  KE PAPA A HOOKAPU LOA IA AKU NEI ka holo ana o na holoholona o ka poe e ae maluna o ua aina hanai holoholona o’u ma I’iihonua a me ka hapa mauka o Humuula, Hilo. Hawaii. a ke kauoha ia aku nei e hoonee aku i na holoholona me ka hookaulua ole, a i ole, e hoopii ia no e like me ke kanawai.

  J. T. BAKER.

  Hilo, Hawaii, Mar. 31, 1892.   2384-1m

 

HOOMALU

Kuai Kudala.

  MA ka mana o elua palapala ohi hoomalu waiwai a ka Ahahookolokolo Apana o Waialua, mokupuni o Oahu, o ka la 20 of Aperila, 1892, maluna o na waiwai o Hi Dai Fa. Yuen Kang Ho, Leong Chin, a me Au Yit, na poe i hoopilia maloko o ka Hui Sing Tai Yuen, no ka pono o na poe hoopii Duck Sam, Chung Sang a me Hi Cho maloko o ka Hui o Duck Wo, no ka huina o $320 ka aie, ukupanee, na koina a me ka uku komisina. A me ka palapala hoomalu maluna o na waiwai o ka poe i hoopii ia l olelo ia maluna, no ka huina o $163.78 ka aie, koina a me ka uku komisina.

  Ua ohi a ua hoomalu au i na waiwai o na poe i hoopii ia no ka pono o na poe hoopii, a e kuai kudala aku ana ma ka

HORA 12 AWAKEA O MEI 24, ‘92

  E hiki mai ana, maluna o ka aina hoolimalima o na poe hoopii ia mai ia Chas. Mahoe ma Waikaalulu, Waialua, Oahu, oia ka aina mauka ponoi o na uwapo elua e hui ai na kahawai o Halemano me Opaeula. E lilo no i ka mea koho kiekie, ke uku ole ia mai mamua na dala a pau i oleloia a me ko’u mau lilo, na waiwai a pau i oleloia a me ko’u mau lilo, na waiwai penei:

  I Apana aina hoolimalima me ka malawaina oluna ua oo ka hua, 1 hale laau. a me 1 loi, $50 o ka makahiki malalo o Chas. Mahoe, e pau ana i Mei 28. 1909. No lako mea hana mahiai. Na lako kuke mea ai, a me na mea e ae e pili ana.

JESSE AMARA,

Hope Makai Nui.

  Waialua, Apr. 23, 1892.   2387-4t

Hoolaha Hou.

Hoolaha Hooko Moraki.

  Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o CHU SAM SAU o Honolulu, Mokupuni o Oahu o ka aoao mua. a me W. R. Kakela 130, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki. oia hei ka hookaa ole ia o ka ukupanee a me ke kumupaa. noiaila ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao eiua o ua moraki nei. e hooke ana oia ia mana kuai.

  Ke hoolaha hou ia aku nei. mahope aku o ka hala ana o na heheioma e kolu mai ka la aku o keia hoolaha ana. alaila e hoolaha ia aku no na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala aku ma ke akea ma ke hora 12 awakea o ka POAKAHI, la 16 o MEI A. D. 1892 ma ka hale kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu.

  Aia ma kahi o W R Kakela ua hoakaka no keia mea.

  Hanaia ia i keia la 15 o Aperila, 1892

  W R KAKELA, Kahu Nalama,

  Mea Moraki mai.

  Penei na aina i moraki ia:

  O keia aina i hoolimalima ia e Kaniomanu ia Ayet ma ka la 14 o Aperila. 1885, a i hoopaaia ma ka huke 94, aoao 121 ma ka aelike e hoemi i ka uku hoolimalima ma Maraki 14. 1890. o kekahi aina ma ke komohana o ke kihi o na alanui Nuuanu me Pauahi ma Honolulu, no ka manawa he 15 makahiki mai Aperila 14. 1883, ma na uku hoolimalima (hoemi) he $45 no ka malama a me na hale, na haua hou a me na mea a pau e pili aua.   2386-1i

Hoolaha a na Lunahooponopono Waiwai.

 UA HOOKOHU PONO IA MAI NA MEA nona na inoa malalo iho nei i hanahooponopono no ka waiwai o GEO. CHARMAN o Koloa. Kauai. i make. Ke hoolaha ia aku nei o na poe i aie ia G. Charman, e hookaa koke mai, a pela no hoi i na poe a ka mea i make i aie aku ai, e waiho mai i ka lakou koi oiaio iloko o na maliina eono o hoole mau loa ia aku.

  HENRY CHARMAN,

  WM. CHARMAN,

  Na Lunahooponopono waiwai o G. Charman, i make.

  Koloa. Kauai. Apr. 16, 1892.   23@-4t

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

  NO KA MEA. UA HOONOHOIA MAI KA mea noua ka moa malalo iho e Hon. S. L. Austin, Lunahooponopono Kaapuni Apana Ekelu. K. H. P. A., i lunahooponopono no ka waiwai o KEANINI (k). Nolaila. ke kauoha ia aku nei na mea a pau e aie nei a me na poe a ka mea i make i aie aku ai e hoike mai iloko o na malama eono mai keia la aku o hoole mau loa ia.

  S. B. KAUAINA PALEA.

  Lunahooponopono Waiwai o Keanini k Naalehu, Kau, Hawaii. Apr. 13, 1892.

2386-4t

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

  I KULIKE AI ME NA HOOKO ana o kekahi moraki hanaia e WA ZOT, MON SING, WONG CHON, BUK WING, ZU ZOP, TIN WON, MAN ZUT, MON ZEN a me A H CHE o Waialua. mokupani o Oahu, Ko Hawaii Pae Aina, na hoahui iloko o ka Hui nona ka inoa KWONG ON WAI COMPANY. ia SUN KWONG SING COMPANY ma ka la 9 o Maraki, 1891, a i hoopaa ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni ma Honolulu i ka la 1 o Mei, A. D. 1891. Buke 132, a ma na aoao 176, 177 a me 178. Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau. ke makemake nei o SUN KWONG SING COMPANY e hooko i ka moraki no ka uhaki ia o ka aelike ma ua moraki la. oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i hala ka wa e hookaa ai.

  Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o ka pau ana o na hehedoma ekolu mai ka wa aku o keia hoolaha aua, e kuai ia aku no ma ke kudala akea ua moraki ia ma ka hale kudala o I. J. Levey ma Alanui Moiwahine, Honolulu, ke hike aku i ka hora 12 awakeu POAONO. Aperila 30, A. D. 1892.

  SUN KWONG SING & CO.,

  Ma o Lam Yip la.

  No ua mea i koe, e ninau ia J. M. Davidson, Alanui Kaahumanu. Honolulu.

  Kakauia ma Honolulu, april 4 1892.

  Eia na waiwai i paa i ka moraki:

1.       Ka hoolimalima mai a Antone J. Lopaz ia Wa Zut no Kwong Ou Wai. ma ka la 10 o Novemaba, 1890, a i hoopaaia ma ke Keena Kakau Kope. Buke 128, a ma na aoao 351 a me 355.

2.       Ka hoolimalima mai a Kaula ia Amon, ma ka la 9 o Augate, 1890, a i hoopaa ia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 113 a ma na aoao 216 a me 217, i hoolilo ia aku ia Kwong On Wai Company, ma ke kuai i kakau ia i Novemaba 11, 1890, a hoopaaia ma ke Keena Kukau Kope, Buke 121, a ma na aoao 299 a me 300.

3.       Ka hoolimalima mai a Chas. Kukea mai ia Ah Sam, ma ka la l o Mei, 1888. a i hoopaaia mam ke Keena Kakau Kope, Buke 107, a ma na noao 465 a me 466, i hoolilo ia aku ia Kwong On Wai Company, ma ke kuai i kakau ia i Augate 9, 1890, a i hoopaaia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 120, a ma na aoao 231 a me 232.

4.       Ka hoolimalima mal a D. K. Kuakea a me Helen Kuakea mai ia Lock Ho Tai, ma ka la l o Novemaba, 18889, a i hoopaaia ma ke Keena Kukau Kope, Buke 124 a ma na aoao 20 a me 22, i hoolilo ia mai ia Kwong On Wai Company, ma ke kuai i hauaia i Augute 9, 1890, a hoopaa ia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 120, a ma na aoao 231 a me 232.

5.       Ka hoolimalima mai a Nokuaimano ia Ah San ma ka la 12 o Nobemaba, 1885, a i hoopaaia ma ke Keena Kakau Koe, Buke a ma na aoao $, i hoolilo ia aku ia Kwong On Wai Company ma ke kuai i kakau ia i Augate 9 1890, a i hoopaaia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 120, a ma na aoao 231 a me 232.

6.       Ka hoolimalima mai ke Alii Kapiolani mai ia Sam Kui ma ka la 27 o Augate, 1889, a i hoopaaia ma ke Keena Kakau Kope, Buke a ma na aoao @, i hoolilo ia aku ia Kwong On Wai Company ma ke kuai i hana ia i Augate 9, 1890, a i hoopaaia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 120 a ma na aoao 231 a me 232.

2381 1t

 

HE MAU

AINA WAIWAI NUI

No ka Hoolimalima.

  Ke hoolaha ia aku nei no ka hoolimalima na aiua waiwai nui malalo iho o ka Moi Make Kalakaua, e waiho ana ma Kona Akau a me Kona Hema, Hawaii. i ka poe a pau e makemake ana e loaa na aina kupono a maikai i ke kanu kope, kanu paka a me hanai holoholona, a ola keia:

1.       AHUPUAA O WAIAHA, KONA AKAU, Nona ka ili he 1273 mau eka.

2.       AINA O KAHULUI, KONA AKAU.

3.       AHUPUAA O KAHULI, KONA AKAU.

4.       AHUPCAA O KALAMA, KONA AKAU.

5.       AHUPUAA O KEOPU, APANA 5, Kona Akau, he 377 mau eka.

6.       APANA PAHALE, ka hapalua o ke koena o Ilikahi, Kona Akau.

7.       AINA O HONOKOHAU NUI. ma KONA AKAU. He 3 2-10 mau eka.

8.       AHUPUAA O KEALIA I., ma KONA AKAU.

9.       AHUPUAA O KEALIA II., ma KONA AKAU.

10.   APANA O KEOPU II., APANA 1, ma Kona Akau.

11.   APANA O LANIHAU-IKI, APANA 2, ma Kona Akau.

12.   AINA O HONUALULA, APANA 4, ma Kona Akau.

13.   AINA O HONUALULA, APANA 5, ma Kona Akau.

14.   AHUPUAA O MOEAUEA, APANA 27, ma Kona Akau.

15.   AINA O KAOPUA (2) me KAUMULOA, ma Kailua, Kona Akau, kokoke i ke awa, he 7 2-10 mau eka.

16.   AINA O KAUHAKO, ma KONA HEMA. He 373 mau eka.

17.   AHUPUAA O PAHOEHOE II., KONA Hema. He ama e moe ana mai ke kai a ke kuahiwi.

 

  Ke pakui pu ia aku nei na aina malalo iho o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani no ka Hoolimalima aku i ka poe makemake, oia keia:

1.       KA AIN A O KA, W ANUI Ma Kona Akau. He aina kope a me ka alani, nona ka ili he 100 mau eka a ol.

2.       KA HAPA MAKAI O ke alanui aupuni mauka o ke Ahupuaa o Holualoa 4 ma Kona Akau, he aina kupono i ka hanai holoholona.

  O ke alanui aupuni mauka o ke Ahupuaa o Holualoa 4 ma Kona Akau, he aina kupono i ka hanai holoholona.

  O ka poe a pau e makemake ana e hoolimalima i na aina i hoike ia maluna ae, e pane mai lakou, a i old e hele mai e kuka pu me ka mea nona ka inoa malalo iho, ma ko’u keena hana ma Honuakaha, Honoluly, mawaena o na hora 10 A. M. a me 12 awakea, a mai ka hora 2 ahiki i ka hora 4 ahiahi, o na la noa a pau.

JOSEPH PAAKAULA.

Agena o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, Honolulu, Apr. 7, 1892.   2384-4t

Hoolaha Hou.

((this whole column is blurred on the right edge))

  I LOKO O KA AHA HOOKOI@

KOLO Kiekie o ko Hawaii l’ae @

BLANCHARD kue ia HARLA@

CHARD. Hoopiloki mare @

  LILIUOKALANI Ma ko@

waii Pae Aina:

  I ka Hamuku o ke Aupuni @

Hope—Me ka mahaio

  Ke kanoha ia aku nei oe e ku @

L Blanchard ke mea i ho@

mai ana oia i kana pane i kakau @

he i wakalua mahope iho o k@

keia. e hele mai imua o ku @

Kiekie i olele ia ma ke kau @

la. e malama ia ana make@

o ka Hale Hookolokolo o Hon@

Oahu. ma ka PO AKAHI ia @

mai ana. ma ka hora 10 kaka@

no ke aha ia e ae ole ia ai ke @

chard ka mea hoopii e like me@

kaia iloko o kana palapala hoop@

  A e hoihoi mai i ka paiapaia @

piha o kan luau hana no ia mea @

  Ikea ka Mea Hano@

  Lunakanaw i nui@

(Sila)  Hookelokolo Kiekie@

i keia la @ o Marak@

F. WUNDEN

  Hope @

  Ke hoike nei au o ka mea m@

oiaio no ia o ka palapala ma @

oha ua Aha la e hoolahaia @ mea @

ia ka hihia a ke kau o lulai e @

  Kakuia ma Honolulu. Aper@

  HEN@

2386 6t

  AHA HOOKOLOKOLO Ki@

Hawaii Paeaina. Ma ka h@

wai. Ma ka hana o ka waiw @

Honolulu, Oahu, i make ka@

  Ma ka heluhelu a me ka w@

o ka palapala noi a Kea. @

mea i make. e olelo ana w@

o D. Ehu i olelo ia ma H@

Maraki, 1892, a he waiwai @

hooponopono ia, a e noi aw@

ka palapala lunahooponopono @

nolaila.

  Ua kauoha ia o ka POAKAHO @

Mei, 1892, hora 10 o kakahiaka. ma @

Hale, oia ka wa i kohe ia no ka h@

i ua noi la, maloko o ke keena hoo@

o keia Aha ma Honolulu, a ma ia wa@

wahi e hele mai ai na poe kuleana @

mai ina paha he kumu kekalii e he@

ia a@ na noi la.

   Kakania ma Honolulu, Aperila @

  Na ka Aha:

2386-3t HENRY SMITH. K@

  MA KE KEEN A O KA AA@

kanawai Kaapuni Apana @

Nawaii Pae Aina Ma ka wa@

HITCHCOCK no Hilo, Hawaii @

heluhelu ia a na waiho ia mai ka@

A.F. Hitchcock me E G H@

hooponopono waiwai makai @

oha hope a H. H. Hitchcock @

make, e noi ana e @

hope. a e hooholo ia ka waiwai @

e hookuu aku ia la-ia ma@

ko kauoha hope.

  Nolaila. ua kauoha ia @

ka Peakelu. oia ka la @

hora 10 kakahiaka, ma ka ha@

Hilo, Hawaii. oia kahi a me k@

ia no ka hoolohe aku i na @

kue ke hoike ia.

  Lunakanawai Kaapuni. Apana @

  Hilo, Hawaii Aperila H. @

Hoolaha hooko o ka Mor@ me ke Kuai.

  I KULIKE AA ME NA HOOKO AN@

kalu moraki i hanaia e MAN@f@

Honolulu, Oahu, ia William O St@

Parker a me Henry Waterhouse. @

laina Waiwai malalo o ka palapala @

C. Lunalilo i ake, ma ka ia @

1890, a i hoopaa ia ma ke Keana i@

ma Honolulu, Buke 123, a ma na @

me 153. nolaila ke hoolaha ia @

ke makemake nei ka poe e paa @

e hooko aku. no ke kumu ka @

helike. eia ka hookaa ele ia o ka@

me ka ukupance.

  Ke hoolalia heu ia aku nei. mah@

pau ana o na hehedoma ekolu mai@

keia hoolaha ana. e kuai ia ah@

kuilala akea ma ha Hale Ku@

Morgan ma Honolulu, ia ka ho@ i @

POAONO. la 21 0 MEI A. D. 18@

  No na mea i koe e loaa na h@

Smith, Hela 66, Alanui Papa: H@

  MARY @

  HENRY WA@

  Na Kahu Malama Waiwai @

  Honolulu, apr. 16, 1892.

  O na waiwai i hoopaa ia @

la a e kuai ia aku ana. @ia he keia @

waiho la ma Ma@ ki, Honolulu @

penei:

  O kela pa hale me na ha@

pau i pili e ka mei ma ha @

Honolulu. ma kekahi hapa @

kuhi ia iloko o ka Palapala @

a nena ke aio he @

370 kapaai. a @ kekahi @ hapa @

lilo ia i na Mannel E@ Wa@

kuai i hanaia ma ka la 27 @

ia ma ke Keena Kakau Kope, Buke

aoao @ a pela aka.

Hoolaha Hooko o ka Mo@ me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO @

kekahi mia  @

ia e N. HOOKANO a me NANAI @

makuahine no Kapalama, Honolulu @

o Oahu, ia M. D. Mo@ E@

Cecil Brown. na Kahu Mala@

Harmony Lodge Helu@

o Dekemaha. 1886. a i hoopaa ia @

Kakau Kope. Buke 98 a ma na aoao @

a lakou aku i hoolilo ia ai ia A@

bell i make o Honolulu. ma ka pa@

i kakuia ma ka la 18 o June. 1888 @

ma ke Keena Kakau Kope, Buke @

aoao 36-7: a o ka lua. na ua Ho@

Nanaele i ua Alexander Campbell @

18 o Julai, 1888, a i hoopaaia ma i @

kau Kope. Buke 113 a ma na aoao @

laha ia aku nei ka lohe i na mea a @

garet Campbell. Elizabeth Ky@

Robert Rycroft, ke hui a ailike @

J. Campbell. Mark P. Robinson ke Ka @

lama o J @ P Robinson. M A @

A C. Robinson. na keiki a S@

Rpbomspm mee Ca,[be;;/ W/ J/ @

lae John P. Campbell ma @

ander Campbell ia. ke makemake @

hooko i ma moraki la. no ke kumu k@

ka aelike, oia ka hookaa ole ia o k@

me ka ukupanee i ka wa e hookaa @.

  Ke hoolaha hoa ia aku nei ka @

mau aina a pau, na pono ho@

kana Hoko o ua moraki la i ku@

laha ia aku no ma ke kudala ak@

kudala o James F. Morgan. ma @

wahine, Honolulu ke hiki aku i ka i @

la 25 o Aperila. A. D. 1892, hora 12 @ ia la.

  Penei ua aina la i paa i ka moraki @

  O kela mau apana aina ekolu @

Kapalama, kokoke i alanui Moi. ma @

nona ka ili o lakou a pau he 1 07 m@

na apana 1, 2 a me 3 o ka Palapapa @

Helu 1506. Kuleana Helu 3119 ia N@

  MARGARET CAMPBELL

  ELIZABETH RYCROFT

  ROBERT RYCROFT

  ALEXANDER @

  MARK P. ROBINSON

   Kahu Malama o J. I. P E@

Robinson a me A. C. Robinson

  W. H. C. CAMPBELL

  JOHN T. CAMPBELL

  Na hooilina o Alexander Campbell @

  No na mea i koe, e ninau ia

   J. M. M@

Loio no na hoolilina o ka mea e p@

raki a me ka Lunahooponopono moraki.

  Hauaia ma Honolulu. Maraki 29, 18@

    2383-4t

Hoolaa Hooko o ka Mora me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOO@

ana o kekahi moraki i hanaia m@

Iulai. A. D. 1891, e HATTIE KAA@

JONES a me W. B. JONES o Honolulu@

puni o Oahu, ia Alexander Cartw@

lulu no. a i hoopaaia ma ke keena Kaui @

Buke 131, a ma na aoao 246 a me @

laha ia aku nei ka lohe i na mea a p@

kemake nei ua Alexander Cartwri@

ko i ua moraki la no ka uhaki ia o @

ka hookaa ole ia o ka ukupanee i k@

kaa ai.

  Ke hoolaha hou ia aku nei ka @

mau aina a pau, na pono hoaaina @

kana iloko o ua moraki la i kuhik@

laha la aku no ma ke kuai kudala ak@

hale kudala o James F. Morgan. N. @

wahini Honolulu, ke hiki aku i ka @

la 4 o Mel, A. D 1892, hora 12 awakea@.

 Penei ke kuhikuhi ana o ka aina @

loko o ua moraki la:

  O kela apana aina a pau e waiho @

Emma, ma Kahehuna, Honolulu, @

2 o ka Palapala Sila Nui Helu @

Hoona Aina Helu 838, ia Kaiawahak@

ua palena:

  E hoomake ana ma ka hapalua o k@

ke Alanui Emma, alaila Hema 15@

kaulahao, Hema 75 degrees 45’ Kom. 64 @

22 degrees 30’ Kom. 1.50 kaulahao, ma ko Ka@

ka apana i kuai ia. alaila, Akau @

pauku ma ke Alanui Ema a i kahi i @

 

 

 

 

 

 

 

he 133-1000 eka ka ili. A oia no kaaina@

ia ai ia Kahananui (w), makuahine o @

K. Jones ia e Puuhonua (w) ma ka palapala@

hele o Iulai 17, 1883, a i hoopaaia ma ke K@

Kakau Kope, Buke 82, a ma na aoao @

me 323 i ua Kahauanui la, a o Poah@

hooilina wale iho no o ua Kaiwahakema @

ke kanawai.

  ALEXANDER J. CARTWRIGHT

  Mea e paa nei i ka me @

  No na mea i koe e uinau ia J. M. MONSAN@

Loio o ka moraki.

  Kakauia ma Honolulu, Apr. 9, 1892.