Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 18, 30 April 1892 — NA LETA. [ARTICLE]

NA LETA.

[ Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau.] >Ir. Lunahooponopoxo: —E oliiolu oe o hookomo iho i ko'u mau manao ma kahi kaawale o kou kino holookoa, i iko mai na makainaka o noho ana mai Ilawaii a Kauai, i na hana a ka Papa Ola, 110 ka pono 0 na makaainana i kupono i ke koho balota ma Kalaupapa, a me ka lakou luna i koho ai, a me kona hoopiiia ana no ke komohewa i ka aina 1 lilo i ka Papa Ola, pela ka manao 0 ka luna oia o William 11. Tell a me ka ike ana o ka uha i keia hihia, kana olelo liooholo ahewa a me ka hoohalahala ana o ka mea hoopii ia 1 ka olelo hooholo a ua aha la. Ke makemake nei au e hoike imua o ko'u lahui i ke ano o ko'u hana ia ana e ka Papa Ola. Oiai owau kekahi moho holo luilota o ka mokupuni o Molokai oia o (t. S. Nahinu, i ka manawa i uaakemake ia e liele no Kalaupapa mamuli o ke koho ana o na makaainana me ke kokua ana mai o ke Akua Mana Loa, ua leaa ia'u ka noonoo e holo au i Honolulu a e hele i kahi o ka Papa Ola e noi aku ai i ka Peresidena o ka Papa i wahi palapala e ae mai ia'u e iho ma kahi i lilo i ka Papa Ola, aole hoi e keakea ia. I ko'u hiki ana a kainailio aku, ua olelo mai kela ia'u ala a akoakoa mai na lala o ua Pspa la, alaila kuka lakou a haawi mai i palapala ae no'u. Oiai hoi ma ia la, e hoi ana no kahi moku, a ua hoopuka wau i ka'u pane i ka poe o Kalaupapa, o ka Poalua ae la 5 o Aperila, oia ko'u manawa e hiki ai malaila oiai au e noiana i palapala no'u a he wa kupono hoi no ka hoi ana mai, ua pane hou mai ua luna nel ia'u e hana au i palapala noi a waiho aku a hiki mai ka wa a ka Papa e akoakoa ai, alaila, noonoo lakou no ia mea. Ua pane aku au iaia, "aole au e liele a noho loihi ma kela wahi, aka ho mau hora wale no—aole hoi no ko'u makemake īho, aka no ka makemake o na makaainana kupouo i ke koho balota o ua apana ia." Ua niaopopo iho la ia'u aole e loaa ana he pala. paia ae no'u, nolaila ua oielo aku au ina aole au e ae ia e hele ma kahi a'u i iko ai he kuleana ko'u, a ua hele au a moe ma kahi o ua kamaaiiUL Poakolu ae, ua kani mai la ka bele halawai, ua hele aku au me na ilaila; mahope o ka pau ana o ka halawai haipule, ua noho m&kaainana maloko no o ia luakinl, a i ka pau ana ae ua loaa mai ia ia'u he palapala na ka Luna Nui mai ma o Ka&ihue la, e noi mai ana ia'u e hoike aku ina paha ua loaa ko'u palapala ae, ua hooie aku au imua o Kaaihue. Ma ke alanui , alanul aupunl au i heie ai kahi hoi i kamaaina ia T u, a komo iloko o ka

lu ikini; a«:»Ie n;se he rula e papa an?t i ua iuakiui la, aoie no hoi he kauawai e papa ana i ke alanui. Ina ua hana ke Kuhina i mau rula e papa ana ina aianui a me na luakini i maopopo ole no ka Papa Ola ia wahi, e iiio ia mau ruia i mea o!e, no ka mea ua kue kanawai. A ina ua pono ia mau nila, pehea ia i ae ole ia ai au e komo me ke keakea oie ia 7 a ae la hoi kekahi poe e komo, oiai ua ike no au i na rula o 0 ia kahua ? He hana kapakahi maopopo keia a ka Papa Oia a me ka Luna Nui. Ma ka la 13 o Aperila, ua noho | ka aha a D. Kalauokalani e noonoo 1 ko'u hihia. Ua oielo ae na hoike elua o Ka aoao hoopii, ua ike no laua ia'u e hele ana mai kahi aku o na kamaaina a ma ke alanui aupuni a hiki ika luakini, ua ike no i ko'u puka ana mailaila mai. Ua lohe laua no ka Ekalesia ia wahi aole no ka Pa pa Ola, a oia no ka luakini a na kamaaina o Kaiaupapa e hele ai a me na mea a pau. He lohe mai ko laua mai ia Maea, aole he ike pono, no ka Papa Ola ke kahua. Ma ka palapala hoopii hoi aole i hoike ia malaila na hooiaio no ka Papa Ola ia wahi a ka mea hoopii ia i komo ai, ua nele pu ka aoao hoopii ina ike kupono. Ua noi aku au e hookuu mai ia'u, no ka mea aole i iawa na ike ma ka aoao hoopii, aole nae iae ia mai. Ua noho ka aha e nana i na ike o ka aoao hoopii ia; o ka mea hoopii ia ka hoike nona iho, ua noi aku nae oia e hoopanee ka aha a loaa ona mau hoike nona, aka aole i ae ia inai. Ua oi aku ke koikoi o na olelo ike a Ka aoao pale mamua o na olelo ike a na hoike o ka aoao hoopii, aka ua hoopuka ka aha i kana olelo hooholo e ahewa ana ia'u. Ua hoohalahala loa aku i keia olelo hooholo ka niea hoopii ia ma ke kau kiure o Wailuku. Ua manao paha ka Luna Nui, he hana maikai nana ka ae i kekahi poe e komo i ko kahua o na ma'i, a ia'u hoole mai aole e loaa ka pala* paJa ae. Ke waiho noi aa na ka lehulehu e ike. G.S.Naiiīni t . Ilonoinum, Molokai.