Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 22, 28 May 1892 — KA HOOMANA KII A ME KA MA'I [ARTICLE]

KA HOOMANA KII A ME KA MA'I

IIELU I. —I ka hiki ana maiu ua Misiooari i Hawaii eei i ka makahiki IS2O, he poe hwaiana kii wale no na kanaka Hawaii. Aole he Karisitiano hookahi raa ka aina.

Ua kauoha ia na Misionari e ka Ahahoi nana lakou i hoouna mai, e hoohoii i na kanaka mai ka hoomana kii a i ka hoomana ia lehova. Ua hooko lakon i keia kauoha mahope o ko lakeu hiki ana mai i anei a ike maka, he poe hoomana kii maopopo keia lahai kanaka.

lioko o iva makahiki he kanahiku 4 hala ae nei, he aui nameaa na Misionari i hana ai no ka pono uhane oke kanaka. Ua malama ia ka la Sabati, ua kukolu ia na luakinE a me na halehalawai, uapai ia ka Baibala ma ka oleio Hawaii, me ke ao ia ona kauaku i ka heluhelu palapala, a pela aku.

Mamuii o keia mau hana, ua naauao na kanaka ma iu mea pili uhane. Ua ike lakou ika Ino oka hewa, ke kumu i komo mai ai ka hewa ike ao nei, ame ka hana e

pau ai ia mea ino. Ua ao ia na kanaka ma na hana e oia ai ka uhane, a ua hoonoho ia m;»i o rohova i Akua e hooiuana ak'u ai.

Ma ka aoao o Ua ulmne, ua luH>nee mua ia ka ike o na kanaka, no ka mea, ua a« ia ika ike. Oka ike o na kanaka e noho nei e pili ana i ka uia'i, o ka ike liookahi no ia o na kupuna o lakou. Na manao lalau o na kupuna ke malama ia nei no ia mau manao a hiki i keia manawa, no keia mau manao lalau e pili ana i ka ma'i 1 hoomana kii ai kekahi poe. Aole na kanaka i hoomalamalama ia ma na mea pili i ka ma'i e like me lakou i hoomalamalama ia ai ma na mea pili ika hewa. He pilikia piii kino ka ma'i, he pilikia pili uhane ka hewa. E make ka uhane i ku hewa, e make no ke kino i ka ma'i, ma ka hoomana ana 0 ke kanaka i ke Akua oiaio e ola ai ka uhane. Pela hoi, nia ka ike ana o ke kanaka i ke kuinu nana i hooulu ka ma'i, e loaa ai iaia ka malamalama kupono e lapmui aku ai ia mea. He anoano ko ka hap.i nui o na laau e ulu nei ma ka lioiiua. Aia a kanu ia ka anoann ilokoo ka iepo, alaiia ulu mai ke kumulaau. He anoano no hoi ko ka hapa nui ona ma'i e loia nei ina kanaka. He hololiolona lillii loa ka anoano o ka ma'i. Ua ike ia ka anoano o kekahi mau ma'i, a o kekahi mau ma'i e ae, aole i ike ia ka anoano. O na ma'i i ike ia ka anoano, ua loaa ka laau e lapaau ai ia lakou, a o na ma'i 1 ike ole ia ka anoano, aole i loaa ko lakou laau kupono e ola ai.

Uii manao n;i kanaka Hawaii, he uhane (lainionio ka mea hooulu i kekahi mau ma'i. No keia kuliihewa, hooiilo iho la kekahi poe ia lakou iho i kahuna me ku hai aku i kanaka, he haka lakou 110 na akua. I ka lapaau ana, hooiknika wahahee na kahuna e kipaku i na uhane dairaonio mailoko aku o ka poe ma'i, ma ka mana o ko lakou mau akua.

Keia iho la na hana hoopunipuni a na kahuna lapaau ma'i. Ke karaima keia e hana ia nei e lakou i mea e pio ai na kanakā malalo o ko lakou malu.

O na ma'i ahulau e lele nei mai kekahi aina a i kekahi ae, ua puhi ia ko lakou niau anoano e ka makani iloko okeea a puni ka honua. A o kekahi mau mai e like me ka lepera ame ke kaokao, ua laha lakou ma ka noho pu ana o ka poe ma'i.

Aole na na ilaimonio i hoolaha i na ma'i, aka, ua ulu ae kela ma'i keia ma'i ma ke komo ana o kona anoano iloko o ke kino o ke kanaka e like me ka mea i haiia maluna ae.

He mea makalii loa ka anoano ma'i. Ma ke aniani hoonui ike wale no e ikeia ai lakou. Oke akepatf, e olelo ia nei, ua loaa ia ano ma'l ma ka ai ia ana ana o ke ake o ke kanaka e keia mau holoholoua ma&lii i kapaia "he anoano o ka ma , f. ,T

O kekahi mau ina'i e pili ana i ke k(*naka, ua loaa no lakou no ka uhai iafcna o na kanawai o ke ola kino. E uiu koke kekahi mau ma'i mahope o k& uhai ia ana o ke kanawai, a o kekahi mau ma'i iho, aole lakou e hoea ae a hala he manawa loihi.

O ka manao, ua loohia ke kanaka i ka piiikia ma'ino i ke Komoana o ka uhane duimonio ilokoona, he ma nao hupo loa ia. E pono ke haaleleia ia manao. He makaahine keia manao no ka oihana hoomana kii. Aole pooo ke imi ka hoahanau i ke ola kino iloko o ka hoomana kii ana. Eaho ke make kona kino a ola ka uhane, mamua o ke ola ana o ke kino a make kona uhane. O ka raea e makemake nui i kona oia e iilo aku no īa; aka, oka mea hoowahawaha i konaola makeia ao, e ola mau ioa aku no ia. Luka 12:20