Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 22, 28 May 1892 — KUPONO ANEI MA KA BALOTA NA LUNA AUPUNI E KOHO IA AI? [ARTICLE]

KUPONO ANEI MA KA BALOTA NA LUNA AUPUNI E KOHO IA AI?

[Kak»a ia e J3L H. KaUaku!!*. 1 E&e auei kakou ia kakou iho e make e like me ka make ana o na holoholona hupo, a i ole e like me ka kn ana oka manu imua oke a« hele a ke kuhea-manu (kia manu), me ko kakou ike no, auhea na iako «> ke kahua kaua e hiki ai iko kakou wiwo ole ke pale aku i na weliweli o ke kahua kaua o ka hookahe koko, no ko ola o ko kakou mau ohana lehulehu, ko kakou aioa ma« koahine, ka Moi a me ka lahui kanaka.

A i oie ia, ua liiki aoei i ka mana o na poki o iia po k! mano al UUki a kakoa ke pale aku i ka mana o ua poka pu Raifala me k* well o na poka hoopahu? Malla uae paha hol, ua hiki i ka mana o ka ihe» a me kanewa, kapoloiaa meka ma&a ko kakoo mau kupoua, ke ku a paie

a&a i ka oi o ka pahiKaua s me ka | poka o nj pukuoi-ihi, e iike me ka hana aua mau kupao;* 11 n kakou i k . wa kahiko, k * p>tku tiu i k » j*>k i me k<i mnn.no H k* m*?.* «• pakeh- ui ika make ki? iv; i no ko kak-ii nuu hai*io*ia e ii -i »i i i& kakou e kaua! e kaoa!! e k m.! ns.v -ii no, no k» piooo ka aina h*r:aa me ke oia o ka lahuikanaHe oleio «aiwal anei ia e hiki ai ia kakou ke manaoio aku, oiai ke kannka e liki paupaka ana iaia iho, a e hoike ana i kona inaoao imoa o ke akea, ua hikl iaia ke beie ike kaua, a make no ka pooo o ka aina me ka ne!e i na mea kaua ma kona lima e hiki ai ke pale no kona ola iho, a me ke oia o n.i kanaka i ponl. hei i ke aiak;ū ana o na uluahewa ona kanaKa puni oihana, nke hanohano, hoikeike iaia iho, he koa, he wiwo oie, he makau oie, he h«po o!e, e like me na kanaka hookam »ni e pu!e ku annf ma na aiainii a rna n.i hūle-halawni.

Nolaiia, ena mamo a na kupuna i eha ai ka ili i ka ihe a me ka newa, i ka poiolu a me ka maa, i hoomanawanui ai ika welA o ka la, a me ke auu oka ua, a i maokioki ia n:i iii i ka pahoi, a i puu ai na lae i na pohnkn-aia o na kahaw.ii, hookahi no :t!uheie »• hiki :«i ia Ua-

kon i;e ii:sn:s, ine ka Im »kahe oie iu o ke koko oka iahuikauaka ma ke kahua-kau::, <»ia hoi, —e hana ka ahaoielo i kmj\vai e kauj»ale ana i

ka mana kaokoa o na i>o<) oihaua ma ka hookohu ana i na luna aupuni ma ka oihana i like »>!e me ka hookohu oihana aupuni o keia wa, uo ka mea. ua loaa ka mana kaokoa ia lakou e hookohu ai e like me ko !h--kou iho, no ka pomaikai pili kino ona ho i'loha ame na punahele, i kupono ole noka lawelawe ana i ka oihana, ina he Ino a he lnpuwale, ua hiki iho la no.

Ua nianao no hoi au i na e haua

una ka ahaolelo i kanawai kaupale oia «no, olaila, he mea inaopopo loa, c like me ka mala'malama o ka Ia i ke awakea, pela no e loaa ai ia kakou na luna aupuni makaukau a kuokoa maoli' me ka makau ole ae i ka mea maluna ilio ona, i ke kanaka waiwai a me ka hanohano, a e hooko pono auanei lakou i ke kanawai, e liko me ke kuokoa o na Lunakawaī o ko kakou Aha Kiekie, 110 ka mea, ua ike no lakou aohe mana o ae maluna iho o ka lakou oihana e hiki ai ke makau ae a hoopau ia mai ka oihana ae, nlaiia, oka hoopili mea ai wale aku no ka hana pono i mau ai ma ka oihana, aole pela lakou, no ka mea, ua haawi kc kanawai ia mana oi kelakela ia lakou, koe wale iho no ka mana oka lahuikanaka ke kue lakou i ke kumukanawai a me na kanawai o ka aina. Ona hookohu oihana aupuni ana ma Knelani a me kekalii mau aupuni e ae, o ka poe wale no i ike ia ka naauao a me ka makaukau, ka noho pono a me ka hoopono, aole oka makaukau hoe hewa, e like me kekahi poe luna aupuni okakou, mai kola huki kaula mai no omua oka moku aou ann i ka oihana, hookomo na lima i ka pakeke, kau ke kika i ka waha, he kapena ka hoa olelo wahi ana.—Ua pau au nie oe, ke kapena ko'u hoa olelo.

Ua ike kakou i na mooleloo ko na anina e, o ka auhau kuapapanui, oia ke kumu o ke kaua kiwiia kuokoa o Amerika me Enelani, o ka hookauwa kuapaa o na moku aina o ka hema i na Negero, oia ke kumo o ke kaua kutoko o Amerika Huipuia iaia iho, o ka haihai kanawai o na Luna Nui o ka no Moi, oia ke kumu o ka hookahuli aupuni kaulana ma Farani, pela no kakou nei, o ka haihai kanawai o ka Moi, o ka anunu pilikino o na luna aupuni punahele,

oia ke kumu o ka hookahuli aupuni kumukanawai a na haoie, o ka lili o Rem mnuttcanaKa 1 keia kumukanawai hookahuli aupuni, o ke kailiku ia ona ol'.iana anO nui oke aupuni e na haole mai na Hawaii aku, o ke ake kaiii aina, me hniull aina Kuikahipanailike hoohui aupuni, a me hoomaiu aupuni koa Amerika, ola ke kumu o ke kaua hookehe koko a na Hawaii ma Honolulu, a ola ke kamu kahiko, no o eni nei kalahoakanaka a hiki i keU ia, peia ia aia mai ai m manao aookahuii aupuni Kamukanawai,' koho balota Luna aupuni Repubalika, kaua kuloko hookahe koko no ka pono o ka aina hanau, a mo ke ola o lfa lahnlkanaka nona ke aupuni, ka poe nona ko kuieana, oiai ma ke Kulike a ke Akua i haawi mai ai no kakou ano ka k&kou mau mamo aku, no ka hooponopono ans 1 na hana paa oie no ka pono, ka ke kuokoa, ka maluhla piUpeiā oko kakou aupuui i keia la, i ka ia apopo a hiki i Ke kanaka Hawaii hope ioa.

Kehaulani nei o Newaake iho oei o Ka*!i iiaio, Maikai.