Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 23, 4 June 1892 — He Moolelo NO KA Ui Nohea Berela. [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Ui Nohea Berela.

Ke Kamehai hoopono—Ke kupaa me ka luli ole—He wahine na ke kane hookahi—Ke au popilikia a me ka huli ana o ka pomaikai mahope o ka wahine. MOKUNA XIX. lIK WAHI HOOMALAMAI.AMA I Mt»KUUANK MUA OI.K lA. He mau olelo keia i hoopuka ia e Oi;tavia nani i hoopuehu liilii aku i na manao iuaina nui o ka ela. Kulou iho la oia me ka manao e hapai ae ia Octavia, aka ua puili paa iho la o Octavia i na wawae o ka ela, a he hana keia 1 hiki ole ia Konia ke hoomaoiK>po, aka, o Oetavia no ka mea i ike a I maopopo i kana inea e hana nei. Ua ike oia aia he waiwai nui ame ka hanohano ke waiho nei iiuua ona, a oke kumu wale no e loaa ai iaia a o ka hooko ia ana no hoi ia o kona inau iini i kuko mau ai no kekahi wa loihi i haia, oia no kona hoao ana e liio i puna. hele nui i ka Haku Hakahusa, a no keia kumu wale no i puiii paa iho ai oia i na wawaeo ka Haku Hakuhesa ma ke ano inaalea nui.

<<Ua ike 110 maua ua punahele loa keia mare ana o inaua," wahi hou ana i pano aku ai ine ka uwe pu anu, «'aka, ua ike no hoi oe ua haawi oe i kou ae 110 ko maua mare ana. E kuu haku aloha, ua huikala mal o papa Kipina no keia hana ana a maua, a pehea, aole anei oe e hiki ke hana pu mai pela? E hoomanao iho e kuu haku, o ke kaikamahine keia a Tome \Vinesoa e kukuii noi aku iu'i iuiua ou 110 na huikala TU ana, a aole oia wale 110 ka'u e noi nel, aka, e oluolu e kuu haku e haawi iho i kau wahi kulu o ke aloha i koo iloko ou no'u nei." He oiaio, e ka mea heluhelu, na keia mau mamala olelo hope loa a Oetavia I hoemu pau loa aku i nu manao inaina i koe ilokoo ka ela. He oiaio pu no hoi, aia no maloko liio o ka puuwai o ka Huku Hakahusa he wahi kuono waihona o ke alōha ame ka oiuolu, noiaila, uu waiho hainama aela na wahi waihona nei o ke aloha o ua Haku nei, a lalau iho oia ia Octavia a hapai ae ia iiuna a honi iho ia.

I keia wa no hoi i neenee koke aku ai o Konia imua o ke alo o ka ela me na helehelena i piha i ka hauoli. "E huikaln pu mai ia'u o kuu haku maikai," wahi ana me ka o pu ana aku i kekahl o kona lima. "Ua manao mua 110 au e ae oluolu ana oe 110 keia mare hikiwawe ana o maua. Hai aku au ua eo ma kuu aoao 0 ka iilo ana o ka hooilina o ka walwai nui <» ka la hope e iike me kau kauoha mai ia'u e hana, a ina eia no ke paa nei kou manao mun, alaiia, 1 keia mau la koke iho e hoohai ana oe i kou inau iii eka ama nui ine na Hi eka aina o Kalahope.*' Laiau mai ia ka Haku Hakahusa i ka iima o Konla a lulu lima iho l:t iaua me ka pumehana. I keia wa i komo aku ai o C'aldender, a ma kona koino ana aku ua piui ioa ae U na nanaina kukahaiake o ka ela; eia oia ke minoaka nei, eia pu noi o (>etavia ke minoaka nei no ka hauoli nui, pela no hoi o Konia, a o ka 01 loa aku, o Caidender. *<E noho oukon a pau loa me a'u a hookahi ko kakou ai pu ana, wahi a ka Haku Hakahusa." Aoie loa au e ae ana e hoi no Kalahopeaia a ka ia apopo," a Aoie paha e hiki pono ana," a Caidender," no ka mea, eia ke kaa o na paa mare opio pupule ke kali niai nei no iaua mawaho. Ua hiki aku au ikm iuakini o laua i mare ia ai, ma ke ano uiia a ua ike hoi i ko iana mare ia ana, a iua no au i hiki mua aku, aole no ♦hiki ia'u ke papa no ko iaua mare ana, no ka mea,ua paainua ko laua uoanao. A ho ko*u manoo hope, e kuu haku maikai, aoie he mea na kaoa e

manao ino ai no ko laua mare ana, oiai ua ae lokahi kaua no ko laua hoopalau, o aole no hoi he mea na kaua e loi ai i ke ano e mare ia ai laua, ina me ka hanohaoo nui a me ka malu paha; ua mare ia laua e iike me ka laua mea i manao ai he pono, a ina i keia la, ai ole, he mau mahina ioihi paha i koe, aia no ia i ko laua manao. Ma ko'u aoao na hoapono au i ko laua mare koke ia ana." u Ua pono ae la na mea a pau i huna ia," walii aka ela." Aka, pe» hea hoi oukou e manao nei e hoi no Kalahope i keia la?" "Xo ka inea," wahi a Caldender, 4< i ko'u manawa mua loa i lohe ai e mare ia ana laua, na hooholo paa iho Ia au i ko'u manao e apono ia mea, oiai, aole he wahi pono e loaa mai ana ina e hoao ana au e kue

aku, a no iu mea ua hoouna aku au he elele no Kalahope me ke kauoha e hoomakaukau ia i ona' papaaina mare me ka hikiwawe a me ka hakalia ole. Ua lohe pu ka poe e noho hoolimalim* nei nuluna o ka aina o Kalahope no keia mare ana oka hooilina waiwai o ka aina a lakou e noho nei, a e haawi pu ana au he aha hulahula nui i keia po. He mea pono e haawi ia na hoohanoliano ana he nui i ka hooilina o \Vinesoa, a e loaa pu no hoi ona mea nana e pahola i na hoohanohano ame na hoohauoli ana. E hoi pu mai me makou no Kalahope, e kuu haku maikai, a e hui pu mai me makou iloko o na kipona o ka hauoli."

Ua ae koke iho la ka Haku Hakahusa i keia kono, aae pu iho la e ukali koke aku mahope o ke kr.a o na paa mare opio maiuna o kona kaa ponoi. Lawe mai la o Konia i ka papale a me ke kihei o Octavia a kokua iho la ia Octavia me ka hoaahu ana iaia i ke kihei oiai ke anu e houhou a e aaki paa ana ia wa. Alaiia, ku ae la lakou a hoi aku la. He huakai keia a lakou e huli hoi nei iioko o ka hauoli nui ame na aka pu e hele ana, he liauoli keia o lakou mamuli oka holopono ana o na apana liana like ole o keia a me keia o lakou i iawelawe ai. Ua kokoke e kaui ka hora 4 o ke ahialii oia ka wa o ko lakou kaa i komo aku ai ma ka ipuka pa o ka liome noho o Octavia, a i keia manawa pu no hoi aia ke koloka o ka pouii ua haiii iho maiuna oka aina ame ke kai. Ua liolopono no i hoi na liana a pau e pili ana uo ka j papaaina inare. Ua kokoke i na hora o ke aumoe oia ka wa i pio iho ai ke kani ana o na mea kani maioko o ka haie, a ua huli hoi aku ka malihini hope ioa. Ua kono ia ka Haku Hakahuaa e hoaumoe ma Kalahope Haie ma ia koena po, wka, ua hoole paakiki oia a haawi aku la oia i ke kauoha e hoomakaukau ia kona kaa no kona huakai huii hoi. Eia oia ke ku nei iloko o ke keena hookipa me ka nanaina hauoii a ua pane ae la: < ( E u'u mau keiki, ua mihi au i keia wa no ka'u mau oleio kakana imua o olua i -kela la. Ua hauoli au no ko olua mare aua. Pehea, e holo aku ana anei olua ma kekahi huakai mare? ,r ««Aole," wahi a Octavia; «*ua manao maua e noho no ianei a hiki i ke kau kikina o Ladana. la manawa maua e hoi aku ai no Ladana. E loaa ana paha ona hale kupono no maua malaila.' > <<Ua manao au e hoi e noho ma Laeiana i keia kau kikina ma ko'a hale ponol," wahfa ka Haku Haka. husa. E lilo ana o Konia i hooilina no ko'u mau waiwai, a Ke noinei an e hoi ae kakon a noho pa ma ko'a hale. Aole anei ou makemake e lilo i haku wahlne no ko*a hale iloko o keia inau la uluwehl o Lādana, a nau pu no hoi e hoohanoli maiia'u iloko o ko'u mau la kanikoo, e Octavia." «Aole i hookaulua iho o Octavia, i aka, ua ae kokeaka la oia me ka hauoU nui. Ke holo pono kela maa hoolala ana. Haawi aku la oia Ina . mahalo ana he nul t aiaila kau aka t la ka Haku Hakahaaa maluna oke . kaa a huli hoi aku ia.

MOKI'KA XXt MA KE ALANUI PAKA. O ka mare ana o Otavia Winesoa me Kolena Konia ua hoolaha ia ae ia maloko o na napepa holomua a pau o ke kulanakauhale.o Ladana. 0 na ohana hanohano a pau a kulana waiwai ua pau mai U iakou no Kalahope Hale no ka haawi ana i na hoomaikai a me na kalokalo ana Ina paa mare opio. Ma ke ahiahi mamua ihe o Ka lo Kalikimaka, ua haawi ae la ka paa mare opio he papaahaaina nui i panal pu ia me kekahi aha hulahula nui, a he oiaio, he mau la ia ī piha me na aha hoohauoli o na ano a pau, a maloko o keia mau aha i ike la ai na poe hanohano like ole. U Ske pu ia im> hoi na aiiikoa me ko laKou mau aahukoa iwaena o kela puulu oka poe i kono ia. Iloko o na la mua o ka mahina o lanuari o ka makahiki hou, ua hoouna aku la ka Haku Hakahusa i kona mau haiakane ame kona a-1 puupuu nui no ke kulanakauhale o Ladana e hoomakaukau a e hoomaemae i kona hale, Ua hlki pu aku ka Haku Hakahuaa a ua kaa malalo o kana mau kuhlkuhi ka iaweiawe ana ona hana a pau. Ua hoolimalima iho oia i ka poe peua hale kahakii akamai loa a me ka poe hoolakolako haie, a mamua o ka hala ana o ka hala ana o ka mahina o lanuari ua pan iho la na hemahema a pau a noho paa iho la ka Haku Hakahu.sa.

O keia hale e olelo ia nei o ka Haku Hakahusa, oia kekahi o na hale nani i kukulu ia ma ke nlanui Paka iluna a ilalo. Aia maluna pono ae o ke keena hookipa nui he mau keena nui i hoomakaukaa a hooiako ia me na nani like ole e hoohie ai ka maka ke nana aku no Konia a me kana wahine opio,a ma ka pule mua o Feberuari ua hiki aku ia o Konia ma a lawe ae la ika noho kuleaua ana maloko o ua mau keena la. Ma ka la ekolu o ko Octavia noho ana ma keia home hou ona, aia oia ke noho la maloko o kekahi o na keena 1 hoike mua ia ae nei a ua hoouhi iho oia iaia iho me kekahi aahu nani holookoa, a e noho kali ana no ka manawa e hoike ia aku ai ke makaukau ke kaa. Ua lohe aku oia he halulu kapuai wawae e pii aku ana ma ke alapii a e kokoke aku ana ka halulu ma ka ipuka o kona keena. t He kikeke ana ma ipuka. A īaia i kuhea aku ai e komo aku, ua wehe ia aku la ka puka a komo aku la Calender Kipeni. "O oe uo ka ia e Papa Kipenl," wahi a Octavia I pane aku ai. Ua manao au he mea ia oe i hele mai nei e hai ia'u ua makaukau ke kaa, aka, aole no i hiki pono ae ika manawa i kauoha ia ai e makaukau. Heaha hoi kou mea I hoouna oie mai nei i kekahi haiakane e hoike mai i ka lohe ia'u ua hiki mal nel ;oe?" <»Ua makemake no au na*u ponoi e hoike i ko'u hiki ana mai," wahi a Kipeni iaia e alaalawa ana ma o a maanei oke keena. Ua makemake au e ike ia oe me ka mehameha. Pehea, aole anei he mau olelo a ka Ela e piU ana no ka hana ana i kono palapala hooilina?" f Aolo i pau.]

Ma ke kakahlaka Poakolu, ua ike aku la ko makou lukau i kekaiii o na Honobala o ka Ahaolelo e hele ana iwaena o ke aloka o na koa manuwa ma ke ano he kokua lutaneia ka! Hanohano paha auanei o Kau i ka liio o ka Honohaia i lutanela.

Ua kakau mal o Messrs. Cage A Sherman o Alexander, Tesaka ia makou, no ka mc& i piii i ke oia ana 0 ka ma'i rumatica, penei: " Ua kaa maa ia ka be)a moe eka wahine a Mr. Wm. Pruitt, ko onei Lonalela, e km ma'i mmaiiea no na makahiki loihi. Aohe mea I loaa iki iaia e hooiaikiaeaL Ua koai aku%iakou iala i ka omoie oka Chamberiain Laau Hoola Eha (Chamberiain's me Pain 6alm), a ua hoola k» ia kona eha e keia omoie hookahL Ke kuhikuhi aku nei makoa i na mea a p&u e ninau aku iaia no kona hooiaio mai | keia hoike." He 50 kenela o ka omoie hookahl, a e loaa i na mea ikuai laau a paa. O Bessok Smith 1 & CX>., Na Agena ma Honoiulu.