Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 25, 18 June 1892 — AHAOLELO O 1892 [ARTICLE]

AHAOLELO O 1892

Li. IIANA 13, IIWE 13. Uo»nitka n.i hana e libo me t.« mau. NA PALAPALA HOOPn. Na L. M. Kaneaiii, mai W ailuku Akaq mai, (1) e hoopau ia ke kanawai hookamakama; (-) e iaikini ia kA opiuma; (3) e hoopau u\ ua laikini kuai rama a pau mawaho aku o ke kulanakauhale o Honolulu; (4) e hapai ia ona kuikahi Panailike hoa, a e kukula !a ona B*nako Lahui. Haawi ia i ke Kemite Huikau. Na La Luna hookahi no mai ia Apana mai, (1) e hoihoi ia na kau Kiure Kaapuni o Maui ma Wailuku e noho ai; (-) e hoopau ia ka hapanui* o na Luna Hooiaio Palapala Kope; (:i) o na lepera ma Molokai i ike ia ua ola, e hoihoi ia i na home. Haawi ia i ke Komite Huikau. Xa ia Luna hookahi hou no, (I) o na kipoho aina konohiki iloko o ua kuieana e kuai ia aku i na ona o na aina kuleana; (2) e hoonoa ia na kai Konohiki no ka lehulehu; (3) e kukulu ia ona hale leta no Wnihee. llaawi ia i ke Komite o na Hana Hou. Na L. M.Akina, mai Waim«-a, Kauai mni. e hoemi ia ka uku o na Kuhina ma ka $S,OOO pakahi. Waiho ia a noonoo pu me ka I?ilii ff>tawina.

NA HOIKE KOMITK. N;I ko Alii William?, ua p.ui i ke pai i i k;i bih\ helu 49. Kauohn la e haawi i na hoa. Xa ko Alli Neumami i ho;ilaha inai I na hoa he mau hll.i ka lakou i haawi ia i ke Komito Hookolokolo, e noho mai makeia ahiahi ika wa e hoopanee ai. Na ke Alii C'ornwell oke Koniite Koa i hoike apono mai i ka bila e hookaawale ai i $10,000 no na lilo o ka Puali Puhi Ohe, na hae a nie na kipu aloha, nie ke noi e kakau poepoe ia a heiuhelu akolu ma ka Poaha. Apouo ia. Hoolaha mai o L. M. Waipuilani, e noho ana ke Komite Wae ona I-laawina Hoomau ma ka hora 1 o keia ia. Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu mai ke Alli Maefarlane he palap tia hoopii na Bihopa Williams a me ua kahunapule oka hoomana Enelani no ka mea e pili ana i ka mai lepera, (!) e haawi ia na imi a me na hoohoihoi ana e loaa na lapaau ana ma na wahi a pau e loaa aku ai; (2) oka poe ui i hookaawale ia no ka lepera, aia maluna o ke aupuni ke koikoi no na ino a me na hana hewa e laha la ma ke kahua ma'i lepera; (3) ehookaawale ia na lepera hou loa akahi no a puka mai, aole e hoohuikau me ka poe i inoino loa. Haawiia i ke Komilo Malama Ola. NA 01.K1.0 JIOOirOLO MK XA JiILA. Waiho mai o L. M. Kamauoha he mau ninau i ka Loio Kuhina, (l)ua hoike mai anei ka Pevesi(lena oka Papa ola i ka nui ona liale holoi i kukulu ia ma Honolulu nei? (2) ua kukulu ia anei kela mau halo holoi malalo o ke kanawai? (3) ua kukulu ia anei malalo o ke kauoha a ka Papa Ola, a i ole a ka llamuku paha?

HooUilm mai o L. M. Kumnuoha, e lnwo mai ana i keia bila,(l) e hoopau ai i ka Mokuua 35 ona kanawai 0 ISS7, o pili ana i ka lapaau, (2) e hoopau ai i ka Mokuna 20 o na kanawai o IS7G, pili ika lapaau ana i na inai lopera, (3) e hoala hou mai ai i ka Mokuna 29 o na kanawai o 1 SBr. ? e pili ana ika I'apa Ola lfawaii. N'a L. M. A. S. Wik'o.K, lie olelo liooholo, e hookaawale ia i 8000 no ka hana hou ana i ka līale Ilookolokolo o Hanalei, Kauai. Haawi ia i ko Komite o na Ilana hou. Na L. M. Aki i heluhelu mua niai rua ke poo o ka bila e hoololi ai i Ua l'auku 17 Mokuna 44 o na kanawai o 1890, pili i ke kuai ana i na waiona a waiho ia malalo o na nila. Nana no i heluhelu mua mai ma ke poo o ka bila o haawi ai i laikini no ka pili waiwai o na ano a pau a waiho ia malalo o na rula. Na ke Alii Pua i heluhelu mua mai ma ke poo o ka bila e lioopau ai i na Luna Helu nui a waiho ia malalo o na rula. līoolaha mai o L. M. Akina he mau hila, [1] hoololi ai ika Pauku 1493 o ke Kivila [2] e papa ai i na kamalii nialalo o 20 inakahiki, aole e hele i ka po mahope o ka hora 8 [Nui ka akaaka ia.] Na L. M. Aklna, heolelo hooholo e hookaawale ia i $500 no na alanui ma Niihau. Haawl ia ike Komite 0 na Hana Hou. Na L. M. Nahinu, he olelo hooliolo, [1] i $2,500 no ke awa pae o Pukoo, [2] i $2,500 no ka wehe aua 1 aw a pae no Kaunakakai, i $1,000 no ka hana hou ana i kealahaka ma Pelekunu. Haawi ia ike Ivomite o na Hana hou.

Na L. M. losepa, he olelo hooholo i $2,000 no ke alanui uial Makena aku, mauka o Ulupalakua. Ilaawi la i ke Ivomite o na Hana hou. Na L. M. Nahiuu, he olelo hooholo, [1] i $3,000 no ka hana hou ana i ke alanui mai Waikolu a hiki i Haiawa, [2] i $1,500 no ka hana hou ana i ke alanui mai Pelekunu a Kona, [3] i $1,000 no ka hana hou ana i ke alanui mai Wailau a Kona, [4] i 1,500 no ke kukulu ana i kula Beritaoia ma Wailau, (5) i $1,500 no ke kukulu ana i kula Beritania ma Kamaio. Ona noi daia mua 3, ua haawi ia i ke Komite o na Hana hou, aona noi Uala hope 2, ua haawi ia i ke Komite Hoonaauao. Ma ke noi, ua hapai ia na HANA O KA LA. Oia ka heluhelu ekolu ana ika bila e hoonoho ai i Lunakanawai Hoomalu no Waimea, Kauai. Aka mamuli o kekahi hemahema ma ke poo, ua haawi ia i ke Komite Hookolokolo e noonoo hou ia f i. Hoomaha ka hale. lIAIiAWAI AUISA LA. Akoakoa hou ka hale i ka hora 2. Komite ka hale oo ka noonoo ana i ka Bila Haawina. Kamauoha ma ka noho.

Ufcu o iw Maheleolelo nokaAha Kiekie, Hoomalu a me na Aha Kaapunī, $7,200. Mahope okA hoopaapaa ana t ua hiwwi i* ike Konnte Hookolokoln keia haawina. Hoolimalima Kakauolelo wa, hesl3oo. Kiola ia. , Uku o ka U K. Kaapum o Maui, he $4.000. Ma ke noi aka I/ana o ua hooholo ia i Xa lilo Kaahele o ksi I*. K. lvaapuai o Maui, ho $300. Ma ke noi a ke aiii Knkina, ua hoole ia kela haaW,na ' • « Vku o kn L. K. Kaapum o Hiio ft uie Kau, he $4,000. Hoololi niai o L. M. Ak i e hoemi i 5-5.000. Hoohoio ia. X.i lilo kaaheie oku L. K. Kaapuni o Hilo me Kau, he $"20<>. Noi mai ke alli Mars<len e kiola ia keia haawimi a hooholo ia. Uku oka L. K. Kaapuni o Koh.ila me Kona, he $4,000. Noi ke alii Pua e kiola i keia haawina a ua hoohoio i.». Kona lilo kaiihele, he $4i)o. N'oi ke Kuhina Waiwai e hoopau i te Komite a e hoike aku i ka hale, e noho hou aku ana no e noonoo. Hooholo ia. Noi ke Alii Kakina, enoo;K>ohou ia ka liaawina «» i L. K. Kaapuni o Hilo. Ae ia. Mi ke noi, ua hooholo ia i $4,000. Hoopanee ka hale.

La Hana 14, lune 14, Ilooniaka na hana e like me ka mau. NA PALAPALA HOOPU. Va haluku mai la na palapala hoopii i kakau inoa ia e na inoa he 2000 a keu o ko Ilonolulu, inai na L. M. Kauhi, WiUler a me Ashford a me na Alii Pua, Neumann, Peterson, Williams a me Macfarlane mai, e hoomau ia ke dute maluna o na laiki komo mai. Waiho ia u noonoo pu me ka bila imua o ka hale. XA HOIKE KOMITK. Na ke Alii Neumann o ke Komite Hookolokolo, (1) e waiho ma ka papa ika hoopii e haawi mai i Ku. mukanawai hou a noonoo pu me kekahi mau hoololi Kumukanawai e lawe ia mai ana; (2) e waiho ma ka papa ika hoopii e hoopau loa i ka hoopaahao no na paahana kepa a lilki i ka wa e lawe ia mai ai na hoololi i na Kanawai paahana; (3) e waiho ia ma ka papa ka hoopii hoopau i ke ana waiwai o ka poe kolio Alii a noonoo pu me ka hoololi Kumukakanuwai; (4) e haawi aku i ke Komite o na Ilana hou ka hoopii a Keiki o Koliala no ke koi poho alanui lie $200; (o) e uku ia mailoko aku oka haawina o ke Alanui o ka lua o Pele e koe nei aolo i pau, na dala i uku ia e na Hui Mokuahi o Waila, Irwin AC'o., Hui Alahao o Oahu, Kukela me Kuke a me kekahi poe e ae, no ka hana ana i ke alanui o ka lua o Pele. Mahope o ka hoopaapaa loihi ana no ka hapa hope loa o ka hoike, oia ko ke aupuni uku aku ī na dala a keia poe i hoolilo eai no Ue alnnui lua pele oiai ke Kuhina Kalaiaina o keia wa e noho inana ana, ua apono loa ia ka hoike e2B ae a 13 kue. K ia ka poe ae e uku:

Ae—Spencer, Whiting, l > etersun, ('ūmmins, Willlams, Neumann, Kauhane, .T. M. Horner, Mursilon ; Young, BaUhvin, W. Y. lloruor, Walbriflgo, Anderson, Thurgton, Wileox, Kanoa, Dreier, Ashford, Kauhi, Hush, Kaunamano, Nahinu, White, Kaluna, Tosopa, Smith, A. S. Wileox; 2S. Iloole—Maefarlane, Pua, Hiiul, Iloapili, liipikane, Aki, Koahou, Kamauoha, Waipuilani, Kapahu, Kanealii, Edmonds, Akina; 13. Hoomaha ka hale a noho hou i ka hoi a 2. HALAWAI AUINA I.A. Akoakoa hou ī ka hora 2. Na ke Alii Williaips, ua pau l ke pai ia na bila mai ka helu 39 ahiki i ke 44; Kauolia ia e haawi i nahoa. Na ke Alii Neumann oke Komite Hookolokolo ī hoike mai e hooholo loa aku i na hila 21 a me 29 e like me ia i hoololi ia; ae ia. Na ia Komite no i ka bila e hoihoi hou mai ai i na Klaaina e hoihoi hou ia ike alii Pua no ka liemahema. No ka hila helu 23 pili i ka hookama keiki, ua hoole ke Komiteaole e hooholo, aua apono ia pela. No ka bila 22, e waiho ma ka papa a noonoo pu me ka bila; ae ia. No ka blla 31 e laikini ai i na hale liumu lole e waiho raa ka papa a noonoo pu me ka bila eae e lawe ia mai ana ma ke ano akea ae, a o ka inea nana keia bila oia ka lunahoomalu o ke Ivomite wae; aeia. Koho ka noho iu AYaipuilani, Kapahu, Marsden, Macfarlane.

Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heiuhelu alua ia ka biia 38 e hoo. kaawale ai i $18,000 no ke alanui o ka lua Peie a hooholo ia e kakau poepoea heluheiu akolu ī ka Poaha. Xa L. M. Ashford he ninau i ke Kuhina Kalaiaina Ina ua loaa mai iaia he paiapala hoopii e hooloihi aku i ke alanui Papu, inai aianui Kuia aku a alanui Puowaina. Hooiaha mai no ia Luna, e lawe mai ana ia i biia e hoopoioiei ai i na lawelawe hihia ana ma na aha kiure. Na ke Alii J. M. Horner, he oieio hoohoio, e koho ia ona Komite no ka noonoo ana i ke aia kupono e hoemi ai i na lilo o ke aupuni a e imi aku ai ī na loaa e lawa ai na hemahema. Hoohoio ia. Koho ka noho ia J. M. Horner, Berger, Baldwin, Marsden. Pane ka Loio Kuhina i na ninau a ka Luna o Kohala penei: [1] aole hoike a ka Pere»idena o ka Papa Ola no ka heiuna o na hale holoi iaia, [2] aoie au i ike i na hale holoi i kukulu ia, aia kela maim n?alaio I o ka Papa Oia, [3] aole hale holoi i | kukulu ia me ko ka Ilamuku ae. | Ninau o L. M. Waipuilani, a hej\ la hooa mai ka Hoike a ka Loio Kuhina, no ka mea onehinei aku ia ka la i oleio ia imi ai e lawe Ia mai ana. Pane ka Loio Kuhina, ua makaukau ks olelo haole, a o ka olelo Hamahope aku. Ninau hou o Walpuilani, no ka

paue ina ninau i » ;uho '' l f l,i 1S o Ion», pi» ' "!} ' f<l \ i i N*oi mai k» k° io k uh,ni * ® 1 n:l U M m Su i lielulielo mua inai ma ke poo i k» bila f » h *' ia Ililo i ekoliuipsi) a hookoloKolo a wailio ia walalō o un rula. Na L. M. Kauoamano i heluhelu mua mai ika bila e laikim ai i|W tuai bia me waīna a waiho ia malaio ona rul.i. — , Hooiaha mai o L. M. Akm», ' e bila e wehe ai ina awa o Hana m» Mauiame MakaWeli ma Kaun, i mau awa kuiuoku akw. Hoopanee.

La Haxa 15, lune »•*>, lS9 ' 2 - Hoouiaka na hiina c like me ka inau. XA PALAPALA HOOPIINa L. M. Kamauoha, mai Kohala mai, o h«x)niau loa ia koia ano aupuni e noho nei; h J VV v * ** ' iulte Hmikolokolo. Na L. M. Koahou, mai Kc»loa. Kauai m*i, «ole e hrtol»o ia o Puuloa a wahi e ae paha o ke aupum no kekahi kuikahi hou; haa\v« i.t i ke Komite o na aina e. N'a L. M. Waipuilani, mai Koloa mai, aole e hoohui i ke aupum o Hawaii me Amerika Huipuin; haawi ia i ke l\ouiite o ko na aina e. XA OI.ELO IīOOIIOLO ME NA UII.A. Hoolaha mai o Waipuiiani, ehalawai na lala oke Komite ona Haawina Iloomau ma ka hora 1. Noi mai o Koahou, e haawi hou ia aku i manawa no ke Komite Opiuma; ae ia.

Na L. M. Sm!th, i heluhelu muu mai ma ke poo~o ka hila e hoohuihui ai i na kanawai kamima oke aupuni a waiho ia malalo o ua rula. Na ke Alii J. M. llorner i heluhelu mua mai nia ke poo oka bila e hoopau lo:i ai i ka oihana Luna Hooia a waiho ia malalo o na ru!a. Na L. M. Kapaliu, he oleio hooholo, e papa ana i ko Kuhina Kalaiaina e hoopanee i ka mahelehele ana me ke kuai o kekahi aina ma Kau, liawaii, a hiki i ka wa e pau ai ka noonoo ia ana o kekalii bila imua oka hale. Mahope oka liaki ana ona na!u oka apono aku a hoolo mai, ua rula mai la ka nolio ua halahu ka olelo hooholo mawaho o na rula a ua hoihoi kohana ia aku la ka olelo hooliolo i ka ik>H oka luna o Kau. Ma ke kapae ia ana o na nila, ua waiho mai Ia ka hapanui oke Komite Hookolokolo, oia o Neumann, Smith ame Peterson, ika hoi!fe o apono ana no i na olelo mua o ko poo kanawai o ka Hila lo ma ka hookomo ana l ka Moiwahine ame 3loi. Ua heluhelu ia mai 110 hoi ka lioiko a ka hapa uuku, oia o Ashford a me \Vhite, o ka liuaolelo Moi wale 110 ka pololei e liko me ke kauoha a ka Pauku 70 o ko Kumukanawai, Ninau ia ka a|K>no i ka hoike a ka hapa uuku, a haule. Kia ka poe ae:

l'ua, lloapili, Hipikane, Ashforil, AUi, Kauhi, Bush, Nawahi, Koahou, Kaunamano, Kamauoha, Waipuilani, Kapahu, Nahinu, White, Kanealii, Eclmonds, Kaluna, losppa, Akina; 20. Eia na hoole—Spencor, Whitiiig, Berger, Ena, ]Maefarlane, Peterson, Cummins, Williams, Neumann, Kauhane, J. M. Horner, Himl, Marsden, Voung, Baklwin, W. Y. Horner, Walhridge, Anderson, Thurston, Wileox, Dreier; Wilder, Smith, Wiieox; 24. Ma ke noi, ua apono ia ka hoike a ka hapanui. Hoomaha ka hale a noho hou i ka l\ora 1:30. HAI.AWAI AUINA LA. Akoakoa hou ka hale i ka hora 1:33. Na L. M. Koahou, he olelo hooholo, e hookaawale ia i $4,000 no ke Kula Ilanai o Hilo; haawiia i ko Komite Hoonaauao. Na L. M. Waipuilani, ho olelo hooholo, e hoopau ia ka lawe hou ana mai o na hila ma ka U\ hopo o keia malama; hooholoia. Hoolaha mai ke Alil Ena o lawe mai ana ia i hila e hoonoa ai i ke dute o kekahi mau mea hana sopa. Na L. M. Akina. i heluhelu mua niai ma ke poo o ka bila e hoolilo ai i na awa o Hana a mo Mukaweli i mau awa kumoku a waiho ia malalo 0 na rula. Noi mai o Kamauoha o hapai ia ka noonoo no ke kupono o!e o na Notari a me na Hoa o ka Ahakuka Malu. Hoihoi hou ia. Na ke Kakauolelo i heluhelu mai 1 ka pane a ke Kuhinn Kalaiaina no ka ninau a Ashford, e hoole nna aole i loaa aku he hoopii no ka hooloilii aku i ke alanui Kula.

Ma ke noi, ua hapai ia na HANA O KA LA. Oia ka noonoo ana i ka Bila Haawina iloko o ke Komite o ka Hale. Kaheaia o Kaunamano ma ka noho. Uku oka L. K. Kaapuni o Kaa-' puni o Kauai $4,000. Ma ke noi ua hooholoia i $3,600. Uku kaahele oia Lunakanawai j $200. Ma ke noi, ua kiola ia keia ! haawina. Uku L. K. Hoomalu o Honolulu, $6,000. Makenoi, ua hooholo ia i $5,000. Uku L. K. o Hilo, $3,000. Holo. > Uku L. K. Hoomalu o Lahaina I $2,40»). Ma ke noi, ua hooholoia i i $2,000. Uku L. K. Hoomaiu o Wailuku,! $3,000. Hoohoioia i $2,400. j Uku L. K. Hoomalu o Kohala I Akau, $2,400. t O ka haawina keia i hu ai ka aka o kft ha}e i ka olplo aka Luna o Hilo Hema, e olelo ana I ke kupono oe o keia lunakanawai. He haoio! ■? ,» 0,4 " ae ma olelo Hawaii e KAkau ai i kana moolelo. Eia ke«Oiii» " a ,°' e, f raa f kana moolelo: ' Olelo holeliole maia kanana," ela a«o, olelo hooholo ma la hana 1 no. Hooholoia i $2,200. • S2 onn L VrLv H . <x i malu 0 Hamakua, 52,000. Hooholoia i $1,800,

Uku L. K. Hoomulu <> $2,000. llooholoia i Sl,Suo. Uku L. K. Hoomalu o Makaw,,, $2,400. Hooholoia i Uku L.K. Hoomalu o Kwm. Hoohoioia. Heopau ia ke Komite ;i n ka hoike. Hoopanee ka hale.