Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 25, 18 June 1892 — AHAOLELO O 1892 [ARTICLE]

AHAOLELO O 1892

La Hana 10, lune 8, 1692. Hoomaka na hana e like rae ka mau. NA PALAPALA HOOPII. Xa L. M. Nawahi, mai Hilo Hema mai, (l) aole e lawe i na lepera mai na hoine aka, a e lapaau ia ma na hale; haawi ia i ke Komite Malama Ola. (2) e hoopauia ke kanawai o na ma'i i loaa ma ka hookainakama; waihoia ma ka papa a noonoo me ka bila. (3) e hookaawale ia i $20,000 no ke awa o Hllo; haawiia i ke komite o na Hana llou. (4) e hookaawaleia i $5,000 no ke alanui mai Waiakea a Puna; haawiia i ke Komite o na Haua llou. (5) e hookaawale ia i $5,000 kokua mokuahi no Puna; haawiia i ke Komite o na Hana Hou. (6) e ukuia ke koi a Keiki he $200 no ke poho alanui; haawiia i ke Komite Hookolokolo. XA HOIKK KOMITK. Na ke Alii Williams, ua pau paiia ka hila helu 2S; knuohaia e haawi i na hoa. Na L. M. Wilder o ke Komite Kalepa me Mahiai, e waiho ma ka papa i ka hoopii papa i ka hookomo hou mai i na limahana; waihoia ma ka papa a noonoo pu ino ka bila. Na ia Komite no, e waiho ma ka papa i ke noi e kokua i puu dala no ka laina mokuahi e hooholo mai ana i Hilo a noonoo pu me ka hila; ae ia. Na ia Komite no, e waihoia ma ka papa ka hoopli aole e hoonoa i ke dute o na laiki komo mai a noonoo pu me na hila; ae ia. NA OLELO HOOIIOLO MK XA ĪULA.

N.i L. M. Nawahi, he olelo hooholo, o hookaawale ia i no ka hoohana ana aku I na alanui o Honolulu. Mahope oka hoopaapaa loihi ana, ua unuhi hou ia ka 01010 hooholo. Na L. M. Nawahi, hc olelo hooholo e kauolia ana i ke Kuhina Kalaiaina e waiho mai imua o ka Hale i na mea a pau e pili ana i ke Kao eli awa, ina paha he aelike ka hoohohonu ana i ka nuku o ke awa, a ina ua ukuia ke dala; ke manaoio nei anei na kuhina e hiki ana i kela mea eli awa ke hoohohonu i ka nuku o ke awa. Haule ka olelo hooholo. Na L. M. Waipuilani he olelo hooholo e kohoia ona komite e huli I ka oihana makai. Rula ka noho ua halahu mawaho o Ka rula. Pane ke Kuhina Waiwai i ka ninau a L. M. Bush no ka mea pili i na hila kikoo dala piiikino no na dute, he maa ia no ka oihana dute ka lawe i na bila kikoo dala gula pilikino a e hookaaia i ka wa e noi ia aku ai. Na ke Kuhina Waiwai he olelo hooholo e noi ana e hoihoi ia aku iaia ka bila helu 28 i haawiia ai i ke Komite V/ai\vai. Noi hou mai ke Kuhina o ko na aina e, e haawi hou ia aku i manawa nona e pane ai I kekahi mau ninau i kona keena. Ae ia. Ninau o L. M. Kamauoha i ke Kuhina Kalaiaina e waiho mai i ka moolelo piha no ka mea pili i ke kao eii awa. Hoomaha ka hale.

HALAWAI AUINA LA. Akoakoa hou ka hale i ka hora 1:35. Ninau o L. M. Smith ma ke kahua hea la na Kuhina i hookahua ai i ka lakou Bila Haawina, a ina paha ua noonoo lakou i na kumu e hoomahuahua ai i na loaa aupuni. He walwai ole ka noonoo i ka bi!a ke akaka oie ke kulana maopopo. He mea pono i ka Aha Kuhina ke waiho mai i kekahi kahua alakai. Wehewehe kamolamola mai na Kuhina Kalaiaina a me Loio KuKuhina a kuhikuhi no i ke Kuhina Waiwai oia ka mea makaukau ma ia hana. NA HANA o KA I.A. Heiuhelu alua o ka Bila llaawina imua o ke Komite o ka Hale. Kamauoha ma ka noho. NA I'KP HOOMAI*, No Mrs. Emina Barnard $600. * Noi ke alii Pua, e hookomo ma-

mua o k:; noonoo ana o kei.i liaawina, nn ka Moiwahine Kanemako Kapiolani Ma ke noi. ua waiho i ī ka haawina i Komite Wae no lakou na inoii, Waipuilani, Kaunamauo, Pua, W. V. Horner a me OoniweU. Na Lilo Ahaolelo $20,000 Kakauolelo Ahakuka Malu 200 Kela me keia lilo Ahakkuka Maiu 2*o Hooholoi.i keia mau haawina. OIHANA lIOOKOLOKOLO. Uku o ka L. K. Kiekie. $12,000 Uku o ke Kokua Mua 10,000 Uku o ko Kokua Alua 10,000 Uku Kakauolelo Nui 0,000 Uku Kokua Kakauolelo 4,000 Uku Kokua Kakauolelo Alua 0,000 Hoohoioia na haawina maluna ae. Uku KakauoleloPokole 6,000 ( Waihoia i ke Komite Ilookolokolo. Hoopau ia ke Komite a apono ia ; ka hoike. j Kahea ia ke Komite Waiwai e i halawai j Iloopanee ka hale. La Hana 11, lune 9, 1892. Hoomaka na hana e like me ka maii. Na Palapala Hoopii, Na L. M. Akina, mai Honolulu mai, e wehe ia ona alanui mai Waikahalulu aku a alanui Kuakini; haawiia i ke Komite o na Hana hou.

Na Hoiki: Komite. Na ke Alii Williams o ke Komite Pa'i, ua pau i ke paiia na bil 15, 16, 17, W lOa.me 20; kauoha ia e haawi i na hoa. NoimaioL. M. Koahou o ke Komite wae Opiuma, e haawi hou aku i manawa; ae īa. NA OLKLO HOOIIOLO ME NA HILA. Na ke Alii Berger, he olelo hooholo' e kauoha ia ke Komite o na Buke Helu, e uku i na hila pai, unuhi a mo heluhelu polu o na hoike a na oihana aupuni; hooholo ia. Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu mai ke Alii Kakina he hoopii na F. Turrill, no ka loaa ole iaia o kona mahele o na opiuma i hopu ia e ia; haawi ia i ke Komite Opiuma. Na L. 31. While i heluhelu mua nlai ma ke poo oka hila e hoololi ai ikapauku 3SB o ke Kivila, e pili ana ina kai lawaia a waiho ia malalo o na rula. Na L. M. losepa, he olelo hooholo, e hookaawaleia i $800 no Hale llookolokolo me Paahao ma Honuaula; haawi ia-ke Komiie o na Hana hou. Na L. M. Kamauoha, he olelo hooholo, e hoilioi ia aku i kekahi kanaka Hawaii o Kohala ka $5.00 auhau i ohi papaiua ia; haawi ia i ke Komite Waiwai.

Na L. M. White, he olelo hooholo i $1.500 uo ke alanui mai Lahaina a Kauaula; haawi ia i ke Komite Wae White, Kauhi, A. 8. Wilcox, Anderson a me Hind. Hoolaha mai ke Alli Marsden, e lawe mai ana ia he bila e laikini ai ike kuai ia ana oka bia a me na waina mania. Hoolaha mai ke Alii J. M. Horner, e lawe maī ana oia i bila imi loaa aupuni e kokua ai i na Oihana Kinai Ahi like ole. Na ke Alii Horuer no maluna ae i heluhelu mua mai ma ke poo, he bila Banako Hawaii, oia hoi kana biia i hoolaha mua mai ai a waiho la malalo o na rula. Pane ke Kuhīna Kalaiaina i na niuau a L. M. Kamauoha e pill ana i ka mea hana eli nuku awa, penei: [1] ua hanaia ka aelike e ke aupuni me ka Hui Huna Hao Risdon o Kaleponi no ka eii ana i ka nuku. [2] aohe dala i ukuia no ka mea eli awa. [3] aia ka lilo o ka mea eli awa i ke aupuni a pono ka paahana ana; he $65,000 no ka aelike; e hookaa ia ke dala i ka wa e nee ai na hana imua, e aua ia ka 25 hapahaneri o ka huina dala a hiki i ka wa e hookoia ai na mea a pau; e hoohanaia ka mea eli awa me ka holopono i kanakolu la mamua o ka lawe ana o ke aupuni; he $25,000 hona i hoo|waia i ke aupun! no ka hooko pono ia o ka aelike; ma keia aelike ua ukuia he $48,950. No ka eli ana i ka nuku awa he ?elike okoa kela, e pau i ka eli ia iloho o eono malama a no ka hohonn he 30 kapoai.

Na I>. M. Kamauoha, e hooks:iwaleia i $1,000 no ke Kula Hanai Kaikamahine o Kohala Akau: haawiia i ke Komite Hoonaauao. Na L„ M. Kapahu i heluhelu uiai |*ua ke poo o ka bil« e hooauho al i 1 Lunakant«wai Hoomalu ro Kaa I Koniohana a waihoia malalo o na ! rula. He hoolaha no na ia Luua | hookahl, he bila e kauolia ana i ke I Kuhina Kalaiaina e hoopuka i palapala sila no ke kuleana o kekahi ka□aka Hawaii. Xa ke Kuhina o ko na Aina ?!, no ka paue i na uiuau a Kaoealii, e hoike mai ana i na papainoa oka Puali Puhi Ohe Hawaii a me ka Puaiikoa Kumau a me na nku o lakou pakahi. Na ke Alii Neumann i heluhelu mua mai ma ke poo o ka bila e hoololi ai I ka pauku 1037 o ke Ivivila o pili ana i ke kaupaiena ana o na hihia kivila a waiho ia malaio o na rula. Na L. M. Waipuiiani i heiuheiu mua mai ma ke poo o ka bila e kau ana i dute maiuna o na puaa komo mai a waiho ia malaloo na rula. Ilooiaha mai ke Alii Pua, he mau biia, [1] e hooloii ai i ka Mokuna 80 0 na Kanawal o ifiSS, pili i ka lawaia me ke giana pnuda, [2] e hookaawale ai i >100 uku hoomau no Mrs. Kaulua. Na L. M. Aki i heluhelu mua mai ma ke poo o ka bila e hoopau ai 1 ka Mokuna 57 o ke Kamima, oia ke kanawai hookaniakama a waiho ia malalo o na rula. Na L. M. White i heluhelu mua mai i ka hila c haawl ai i laiklui no Ua pili waiwai. HANA o KA I.A.

Oi»t ka noonoo ana i ka bila helu 14, e kukulu ai l Buro Mahiai. Ma ka rula, ua heluhelu elua ia ma ke poo, a oiai e hoopaapaa ana ua hoomaha ka hale a noho hou i ka hora l:0ft. Halawai auina la. Akoakoa hou ka hale hora 1:30. Haawi ia ka hila helu 14 i ke Kol*)ite o na Hana hou. Heiuhelu alua la ka bila lielu 21, e hoololi ai ika pauku 1419 o ke Kivila a hanwi ia i ke Komite Hookolokolo. Heluhelu alua ia ka bila 22, e pakui hou ai i kau no ka Aha Kaapuni Apana Ekolu a haawi ia i ke Komite Hookolokolo. Heluhhelu alua ia ka bila helu 23, e hoomana ai i na Notari e law-e i na hookama aua a haawi ia i ke Komite Hookolokolo. Heluhelu alua ia ka bila 24 a haawi ia i ke Komite Malama Ola. Heluhelu alua ia kabila 26 e hoololi ai i na Apana Koho Balota 4 a me 5 o Maui, Pauku 13 Mokuna 86 ona kanawai o 1890; haawiia i ke Komite Wae: losepa, Baldwin, Ena Edmonds, Kanoa.

Heluhelu alua ia ka bila helu 27 e hoopau ai i ka mokuna 67 o na kanawai o 1800, pili i na paahana pake komo mai a haawi ia i ke Ko* mite Waeeiwalala: Marsden, Buki, Cornwell, Kaunamano, Macfarlane, Dreier, J. M. Horner, Peterson, Kaooa. *Heluhelu alua ia ka bila helu 29. e hoololi at i ka Pauku 24 Mokuna" 78 o ke Kamioia, a vyaiho ia i ke Komite Hookolokolo. Heluhelu alua ia ka blla heltt 31, e laikini ai i na hale tela humu loie a haawi ia i ke Komite Hookoiokoio. Ma ke noi a LM. Bmith, ua hapal ia ae mai ke pakaukau na bila 16, 17, 18, 19 a me 20. Heiuheiu alua ta ka hila 16, piii i ka uku o ka puall puhi ohe, na hae a me na kipu aloha no Aperlla, Mei, lune, lulai a me Augate, a waihoia i ke Komite Koa. Heiuhelu alua ia ka bila helu 17, e haawi ai i ka pono kaokoa i ka Hui Uwiia Hawali a haawl ia 1 ke KomiteWae eiwa iala: Cornwell, Marsden, Bush Bmith, Cummins, Nawahi, Thurston, Waipuilani a me ke Kuhina Kalaiaina. Ua haawi pu ia i keia Komite ka bila heiu 13. Heluhelu alua ia ka bila helu 18, e hookaawale ana i haawina hoomau no ka Moiwahine kanemake a haawi ia ike Komite o na Haawina Hoomau.

Hapai ia ao k.-i! il.i !t>, m.-ii ke pakaukau ao, o pili ana i n.i Kiaaina a hiwwlia i ko Komite Hoo. kolokoio. Heluheiu ia ka bila helu 20, j pili i na hale biltodi; n h«Miwi N i k« ī Koniilo Wniwni. ; H«»panoo.

Lv Hana 12, lune 10, KS»2. Haiawni ka hale e iike me ka niau. NA PAI AI'AI.A HOOni. Xa L. M. \Vikier, inai ka Hui Mokuahi o Waila, W. G. Irwin i!t Co. t Hui Alahao m*» Aina o Oahu a rae Knkela me Kuke, e hookaa i* aku :a lakou na huiim Uala a iakeu i uku ai no ka hana i ke alanui lua pole i ka manawa n ke Kuhina Kalaiaina e nolio nei, oiai ua hooie oia aole e uku;haawi ia i ke Komite Hookoiokolo. X» ke Alii l'ua, mai Honolulu mai e noi ana e hooKaawaleia i $">,OOO no ke alanui hou ma Kapalama; haawi ia i ke Komite ona Hana Hou. fle palapt\la h<Kipii hou no mui lionolulu mai, e kipaku ia ka Peresiileua ame na lala o ka Papa Ola; e kukuiuia i mau Papa Oia Hawaii a me Haole, e hoopau ia ke kanawai iioohuoi a me o lima; e ae ia ke kane a wahine paiia, e hele pu me ka lakou mau ma'i i Molokai; haawiia i ke Komite Malama Ola. Mamuli o ka hiki ana mai o J. W. Bipikane, ua kii ia ka Lunakanawai Kiekie a ua hele mni ahoohiki iaia. Xa L. M. Dnsh, mai Honolulu mai, e noi ana e hookaawale ia ona puu dala no ka weheana i ke alanui Kuakini, mai alanui Xuuanu a hiki i Liiiha; haawi ia i ke Komlte o na Hana Hou. NA HOIKK KOMII'K.

Xn ke Alii Hald\vin o ko Koinite Walwai, no ka hoopii o hoomi i na uku makahiki o na iunn nupuui i hoiko mai, c noonoo ia no na haawinn maluna o ka mea pono io maoli. Ona eiaia i hoolilo ia uo na uku makaiiiki i na makahik! elua i haia, iie $700,270.20, ao na koho no keia mau makaliiki aku e heie nei, he $11,000 hou aku ka oi, aka e mahalo ia no nae ka manao o na poe hoopli; waiho ui a noonoo pu me ka Bila llaawina. Na ke alil WllUame, ua pau 1 ke pai ia na bila helu 5, 0, 33, 31, 36, 86, 37 ame 38. Kauolm ia e haawi i na hoa. Na ke alu Kakina o ke Komilo o na Hana hou i waihomai i ka hoMee no ka hoopii e hoomahunhua aku i ka oihana wai o Hilo, e waiho ma ka papa, oial ua oi aku na lilo innmua o na loaa a ua hune hoi kaaina; kauoha ia e unuhi a waiho ma ka papa. Holke mai ke alii William.«i t ua pau i ke pai ia ka bila heiu 48; kauoha ia e haawi i na hoa. SA OLELO HOOHOLO MK NA MLA. Na L. M. Kamauoha i holuholu mua mai ma ke poo o ka biia e hooioii ai i ke kanawai pili i ka iawnia me ke (liana pauda a waiho ia malalo o na rula. Na ke alii Neumann i helulielu mua mai ma ke poo i ka bila e pili ana i na poe hooholo holoholona ma na kuia a waiho ia inalalo o na rula. Na L. M. Kapahu, he olelo hooholo e ninau ana i ka Loio Kuhina no ka Hope Makai nui o Kau, ka wa i pau ai, ame ka hoopau i ka uku ana mai ia \va mai, aole ka iawe ina uku luna mahiko ame Hope Makai nui; haawi ia i ka Loio Kuhlna me ke kauoha e hoike mai. Ma ke noi a ko Kuhina Waiwai, ua kapae ia na rub, a hapai ia ka bila helu 6 mal ko pakaukau ae a haawl ia i ke Komite Waiwai. Na ke Alii Cornwell i heluhelu maa mai ma ke poo o ka hila e hoololi ai I ka pauku 20 oke KWila, e plli ana Ika poe malama lio kea, a waiho ia malaio o na rula. Waiho mai oL. M. Wnipuilani he 4 mau ninau i ka Loio Kuhina: (1) heaha ka nui o na makai 1 na makahiki eiua i hala, (2) owai ko lakou mau inoa ame na uku malama pakahi o lakou, (3) I ka ma> nawa hea ka hookohu a me hoopau ia ana, (4) ina ua hoomahuahua ia ae a hoemi ia mai paha na uku, heaha ka la ola 101l ana. Heluhelu mai ke KakauUelo he l>alapala kono i ka Ahaolelo inai ka Hui Hooheihei. Hooholo i» eae aku. Hoolaha ia mai e halawai ana ke Komite Hookolokolo ma ka hora 1:30. HOopanee a haiawai hou i kt kakahiaka Poakahi.