Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 26, 25 June 1892 — He Wahine Hoonohonoho Akua. [ARTICLE]

He Wahine Hoonohonoho Akua.

MH. LeNAHooPDXOPOXO; Alohaoe:—E hookaawale iki ae oe i kek.ihi lumi o koa keena no'u, i komo aku ai au iloko oa, a naa ia e hoopuai ae ma ke akea, me he waipuna aln e pipii ana i kela maa haaolelo e kau keha ae U malana, a oia keia. Aia ma Knlaoa, Kona Akaa,kekahi wahine kahuna hoonohono ho akua, o Kaaiai [w] koiia inoa, a me la akua e noho ana ilana ona e lapaau ai oia i ka mea ma'l. Ma ka moolelo I hai ia mai, aa hiki i keia wahine kahuna ke hoola i ka mea ma'i iloko oka imo ana aka maka; kuhi ka lima, olelo wale aku no, kuhou ke poo, kuha, peka ka wawae, e ola ana ka ma'i. Ma ia hana ana a ua kahuna nei, ua manaoio kekahi poe. Ua kuahaua ae ua kahuna nei, ua hiki iaia ke hoola ina keiki ua make, penei ka moo* lelo: Ma ka Poaono la 4 o lune, ua hele aku o Kaimiwale [w] me Kealoha [w] kuna moopuna i kahi 0 ua kahuna nei, no ko iaua ma'i. la Kaimiwale ma i hiki aku ai i ka hale o ua -kahuna nei, ua pane mai la ke kaiuuia, heaha mai nei ka olua? I heie mai nei maua e nana mai oe i ko niaua pilikia; aole 110 i pilikia ko moopuna ameoe la hai, aka, ia oe no e Kaiiniwale, wahi a ua kahuna nei. Nolaila, ekaliolua, no Ua mea he.wahi hana ka'u. Ia wa i hoomaka aku ai ua kahuna nei i kana hana, ol'elo aku nei uakahuna la ia Kauhane [wj e hoohapai keik», paa ia mai nei ka puhnka o ua Kauhan£ nei niahope e like no iue ko ano oka hanau keiki, ia wa i oili aku ai he elua lau uala, aole nae keia lau uaia niai loko aku o Kau- ' hane, aka, he mau hana hoopunipuni keia aua kahuna nei, aole a nei he ieiee oke keiki, hoole aku

nei na mea e paa ana ia Kauhane, miki mai nei ua kahuna nei i ua mau lau uala nei, wa-hi ia iho nei a pa i ka lole, huna ia iho nei a kohu keiki, a kau ia aku nei iluna oke pakaukau; olelo aku nei no ua kahuna noi i kahi poe e hele o eli i lua, oli ia iho nei a hohonu, kena aku nei no ua kahuna noi e ope ia Kauhane i ka lole kupnpau a paa, ope ia ; ho nei a paa, lawe iaaku nei e kanu i ka lua i eli ia ai, kanu ia aku nei a nalo. O keia hana ana a ua kahuna nei, he mea ka e o\a hou mai ai na keiki ana i make. He hapalua hora paha ka waiho ana o Kauhane iloko o ka lua, kii ia aku nei e huo hou, ika hue ia ana mai aole i make, hapai ia mai uei a loko oka hale. A eia ka olelo a ua kahuna nei, ola hou kuu mau keiki, eia nae aole he ola ana o na keiki aua kahuna noi. Oku wa koke ilio la no ia i hoomaka ai o ua kahuna nei e popehi ia Kaimiwale, e hukiana io i anei, kaualako ia aku nei i waho, o ke kane a keia wahiuekahuna o Kalahala, eia no oia ke nana maka nei i ka noke a ua kahuna nei i ka pepehi ia Kaimiwale, me kona kahea ana e hele mai e kokua, eia nae aole he moa i hele mai e kokua.

Oiai ua kahuna nei e pepohi ana ia Kaimiwalo, ua olelo aku ua kahuna uei i ka makuakane o Keonipua, ea, peha kou ike i keia wahine Kaimiwale? eia ka pane a ua.kanaka nei, oia nei ka mea iwna e luku nei ia kakou, he lke ia nēi i ka anaana, oia ka wa i hooi loa ae ai ua kahuna wahine nei i ka pepehi ia Kaimiwale, kaualako ia aku nei kohu puaa a hiki i ke alanui aupuni, aole he wahi i koe o Kaimiwale, me he ala o kona aho hope loa ia i hoopuka ae ai e kokua! lohe aku la oia i kekahi leo i ka pane ana mai, ua oki e Kaaiai. Nolaila, ua hoomanawanuL aku nei o Kaimlwale me kona nawaliwali a loaa kekahi kanaka o Haiha kona inoa, kiiaku nei laua i na wahl kapa o Kaimiwale i kahi o ua kahuna nei, o ko laua wa keia i ike aku ai ia Heneliaka [w] ua noho ia eke akua, oka inoa o ke akua, Kanewawahiiani, i ka pau ana mai o na wahi lole o Kaimiwaie, ua hoi aku la laua nei me ka olelo aku o Haiha ia Kaimiwale e heie e hoopii; ua hele aku o Kaimiwale e hoopii i ka Ilamuku, a ua eleu koke oia i kana apana hana. Ma ka Poalima Ut 10 ua noho ka aha a hoopanee, a ma ka Poakahi ae la 13 ua noho hou ka aha, ma la la i kau aku ai kaaha i ka hoopai i na mea i hoopii ia, no Kaaiai he $100 me $4 00. koina oka aha, no Heneliaka $100 me $2 80. koina. Ma ka Poaha mal la 16, ua noho hou fca aha no ka hoeha o Kaaiai ia Kaimiwale, a ua kopi hou aku ka aha he umi elala me na koina. O keia ae la ke auo nui e pili ana i ka hana hoopunipuni a keia wahine, me he ala oke kaikaina keia nka hana i hana ia e Pulolo ma Lanai. Makanikehai*, Holualoa, lune 20, 1892.