Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 30, 23 July 1892 — Page 1

Page PDF (1.90 MB)

This text was transcribed by:  Hannah Broderick
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

ME KO HAWAII PALAINA I HUILA.

 

BUKE XXXI. HELU 30

HONOLULU. POAONO, IULAI 23. 1892.

NA HELU A PAU, 2399

Koolaha Loio.

 

ANTONE ROSA,

                        @AKONI.

Kanaka Kokua ma ke Kanawai. LUNA HOOIAIO PALAPALA. @Hana ma Alanui Kaahumanu 2331-11

           

NELLIE M. LOWREY,

NOTARI no ka LEHULEHU

A HE

LUNA HOOIAIO PALAPALA A ME KA

PALAPALA HOOHIKI.

Keena Hana me W. R. Kakela, lolo, ma ka aoao makai o ka hale Leta, Honolulu.   2331

 

CECIL BROWN,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

HE AGENA HOOIAI PALAPALA NO

KA MOKUPUNI O OAHU.

Keena Hana Ma Alanui Kalepa

2331

E. G HITCHCOCK,

[(AIKUE HIKIKOKI.)]

Loio a Kokua ma na mea a pau e pili ana ma ke Kanawai. ILLLA NO NA BILA AIE ME KA AWIWI Hilo, Hawaii. 2331

 

J. S SMITHIES (KAMILA)

NOTALI no ka LEHULEHU

A HE

Agena Haawi Palapala Mare

Mahukona, Kohala, Hawaii 2378-1y

 

W. R KAKELA,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai. HE LUNA HOOIAIO PALAPALA. 2331

 

WILLIAM C. ACHI,

Lolo a he Kokua ma ke Kanawai imua o na Aha a pau o keia Aupuni. He Notari no ka lehulehu a Boroka no na Waiwai Paa. Keena Oihana, Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu, Oahu. 2331

 

JAMES M MONSARRAT,

(MAUNAKEA,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala hooliwaliwa, a me na Palapala Pili Kanani e ar ma ka olelo Hawaii. Dol@ no kaoate ma ka moraki ma no Waiwai Paa. Keena Hana: Hale Pohaku hou ma ka oao ma Waikiki o Ka Halewau, alanui Kaapa 2331.

 

WILDER AND CO., (WAILA MA.)

Moa Kuai Papa a me na Lako ku-kulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale. Kihi o Alanui Moiwahine me Papa 2333-q.

 

KO BIHOPA MA,

BANAKO MALAMA DALA

 

E LAWE NO MAKOU I NA DALA HOOMOE ma ka hoale aua ma ko makou BANAKO Afalama Dala malolo o keia mau kumu:

            Ina e hoomoe mai ko kanaka hookai i na dala Elima Haueri, e uku no makou i ke ukupanee ma ka Elima Hapahaneri o ka makahiki, mai ka wa aku o ka lawe is aua mai o ke dala, ku waiho ia ke dala hoomoe i ekolu mahina, a a ua waihola paha ke dala a hala na malama ekoly i ka wa o hooponopono is ai na helu. Aole uku paneo e helu is maluna o ua dala hakina no na ia elua paha o ka mahina. Aole uku panee e uku ia i na dala e lawe ia ana maloko o ekolu mahina mai ka waaka o ka hoomoo ia ana mai. He so la mamua ae o ka unuhi ana aku o kekahi kanaka i kana mau dala, o hoike e mai i ka BANAKO, a e luwe pu ia mai ka buke dala i ka wa o kikoo ai.

            Aole dala o uku ia, aia walo no ma ke kikoo@ ka mea nana i hoomoe mai i ke dala me ka lawe up mai i ka buke hoahu dala.

            I ka la mua o Sepatemaba o keia a me keia makahiki o hooponopono ia ai na helu o na mea a pau, a o na aku paneo i uku ule ia maluna o na puu dala a pau e waibo ana me ke kikoo olo ia e helu is ma ka aoao o ka mea hoomoe dala mai i hala na malama ekoiu, a ma ia wa aku e hui ia me ke kumupaa mua.

            O ua puu dala haomoe mai maluna o elima haneri dala, e lawe ia no mamuli o ka aehike pu ana.

            E hamama ana ka Banako ma na ia a pau o ka hobedoma, koe na ia Sabail a me na la Kohala.

BIHOPA MA.

Honolulu, Ian.

2384--q

J. T. WATERHOUSE,

(WALAKAHAUKI.)

Halekuai o na Lole Nani Panio!

(LAKOHAO.

Na Lako Hana Mahiko

A PELA AKU HE NUI WALE.

 

ALLEN AND ROBINSON

NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU E loaa no ma ka UWAPO O PAKAKA, Honolulu, make kumukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu o makemake ana o kuulu hele. E kipa mai a e ike kumaka.

2383--q

 

He Moolelo

NO KA

Ui Nohea Berela.

Ke Kamehai hoopono - Ke kupaa me ka luli ole - He wahine na ke kane hookahi - Ke au popilikia a me ka huli ana o ka pomai - kai mahope o ka wahine.

MOKUNA XX111.

I LOKO O KA NOE.

            I key manawa ua makaukau o Berela no ka hoi ana aku ilalo o ke keena hookipa, a nolaila, ua lawe aw la oia i kona kukui a iho aku la ma ka ipuka o ke keena hookipa ua halawai aku la oia me kona haku wahine Makaleka, lawe ae la o Makaleka i ke kukui mai a Berela ae, a alakai loa aku ia iaia iloko o ke keena kahi hoi a kona poe hoolimalima e noho akoakoa ana a puni ke kapuahi hoopumehana. Alaila, ua hoomaka iho la o Makaleka wahine e hoolauna ia Berela, a o ka mea hope loa, ola no ka loio haumana i hoike ia ma ka hapa hope o ka mokuna i halu.

            Hookai nana ana a Berela ua lawa ia nana e puiwa a e kahala ai o ka manao, no ka mea, ua hoomaopopo koke aku la oia, aole keia he mea okoa loa, aka, o kona hoopakele no ia o ke alanui Regert, o Nobala Desemona, a aloha aku la oia me ka minoaka a me ka pii pu ana ae o ka ula ma kona mau papalina.

            No keia hui hou ana o Berela me Nobala Desemona ma keia ahiahi, na ia mea i alakai mau aku ia laua e hui maloko o ke keena hookipa ma na ahiahi a pau, a ua pilipaa mau laua ma kahi hookahi.

            O keia manawa a kakou e moolelo nei e ka mea heluhelu, o ka mahina no ia o Ianuaru, ka mahina hoi o ka ua, anu a me uhi paa o ka noe ma ke kulanakauhale o Kadana, a nolaila, i loko o ka ua, anu a me ka noe e hele ai o Berela i kahi ona e hana ai a pela me ka hoi ana mai. A no ka mea hoi aole i kupono a lawa pono kana mea e ai ai, nolaila, ua nui loa kona pilikia a nawaliwali pu ke kino.

            I kekahi kakahiaka, ma ka pule o ka mahina i olelo mua ia ae nei, ua ala ae la o Berela a hoomakaukay iho la no ka hele ana aku i kana hana, a mamua o kona hele ana aku, ua iho mua aku la oia i ke keena o kona haku wahine a hoike aku la i kona makemake e kukai kamailio pokole ma ia. E noho hookahi wale ana no o Makaleka a e pahonohono ana he pale pakaukau a e kikepa ana ma kona ihu he makuaniani o ke ano paikini kahiko. Ua noi mai la o Makaleka e noho o Berela ilalo a ua hooko iho la no hoi o Berela.

            "Aole he hiki ia'u ke noho loihi loa," wahi a Berela." Aole he mea pono e lohi au no kahi o ka'u hana. I hele mai nei au e hoike aku ia oe ua makemake au e haalele i ko'u keena i ka wa nae e loaa ai on a mea hoolimalima hou."

            Nana kahaha aku la o Makaleka, no ka mea, ua hele pololei aku o Berela a hoike pololei i kona pilikia. Aole no hoi i kamailio hou aku o Berela, aka eu ae la oia a hele aku la i ka hana.

            I ke ahiahi ana iho komo aku la o Nobala Desemona iloko o ke keena hookipa.

            "Aloha ahiahi oe e Makaleka" wahi aua i kona haku wahine iala i au pu ae ai o kona mau maka a puni ke keena. "Owau no ka paha ka mea i hiki mua mai nei?"

            "Ae, o oe ka mea mua i hiki mai nei," wahi a Makaleka." Ma ko'u manao me he mea la ua pau ka nui o oukou i ka loaa i ke anu i keia ahiahi. He keu maoli no keia a ka mahino Ino."

            "Pela io no; he keu keia a ka mahina ino nui wale. Ke uhi mai nei ka noe maluna o ke kulanakauhale a ua kupono ole i kekahi mea ke hele ma ua huina alanui i keia wa. He ulia poino ka'u i ike nai nei ma ke alanui Okapoda he hookahi horaae nei. Ua hookui mai nei kekahi kaa lawe ohua me kekahi elemakule a ua eha loa ia oia."

            Ua pihhoihoi hikilele koke ae la o Makaleka i kona wa i lohe ai i keia nuhou a Desemona i hoike aku ai iala.

            "Malia ua loaa pu aku la he uha poino ia Bereia," wahi a Makaleka i hooho ae ai. "Malia ua hookui ia ola me kekahi kaa! Aole ola i hoi mai nei a hiki i keia wa. Aole loa au i ike mamua aku nei e noho ana ola a aumoe e like me keia. Manao au ua halawai ola me kekahi ulia poino."

            "Aole anei i hoi mai nei o Berela? Maopopo pono anei ia oe aole io ola i hoi mai?"

            "Ae, ua maopopo pono ia'u, no ka mea, ua noho kiai iho nei au ma keia pukaaniani no kona hoi mai no ka manawa loihi o hookahi hora. Ua nui ka pilihua o ko'u manao nona i keia la iho nei a poeleele wale no, a malia, i keia wa, na kuu kona luhi mai na inea a pau e keia noho ana. A i ole paha aia ia ke waiho mauleule la maloko o kona halema'i. Ua ike au aole i kupono loa oia no ka hela ana i ka kona i keia la, a ke hoahewa nei au ia'u iho ua ko'u haawi ole ana aku nei i wahi mea ai kupono nona mamua o kona hele ana i kakahiaka nei. Ina ua make oia, ke manao nei au, owau kekahi mea i hawahawa na lima no kona make ana, no ka mea ua ika au ua hawaliwali oka ma muli o ka nele i ka ai kupono @ me ka hoopapau nui loa i ka hana a ua kupono ole kona hele ana aku nei i ka hana i keia la."

            Ua kunahihi o Desemona i keia wa. Ua haikea pu ae la kona helehelena.

            "Manao maopopo anei oe e kuuhaku wahine aole oia i kupono no ka hele ana i ka hana i keia la."

            Ua maopopo pono ia'u. No ka mea, ua hele mai oia i o'u nei i keia kakahiaka a olelo mai la penei: E Makaleka wahine, ua hiki anei ia oe ke haawi mai i wahi keena uuku no'u maloko o kou hale nei? Aole he hiki ia'u ke hoomau aku i ko'u noho ana maloko o ko'u keena. Ke loaa nei ia'u he awahi uku no ka hana ana mai ke kakahiaka a poelele, a o ka ekolu hapaha o kona uku pule ua uku ola no kona keena. He ehapeni kona lilo ai o ka la, a he uuku loa keia. Ua nui kona hooikaika no ka imi ana i kahi e loaa ai o ke ola, e Mr. Desemona, a o kona mau hoa'loha wale no a'u i ike ai eia lakou maloko o keia hale. Ehia wahine opio au i ike ai no lakou ua makahiki he umikumamahiku e hooikaika a e kue pale aku ana i ka nele hune mai ka hoohalua ana i ko lakou mau ipuka hale i like me Berela."

[Aole i pau.]

NA LETA.

[Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala uo na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau.

Na Anoai o Kalaupapa.

HAAWI WAIONA.

Ma ke ahiahi Sabati nei, Iulai 3, ua haawi aku la o Wm. H. Tell i ka waiona ia John Like, he Luna haawi ai no ka Papa Ola ole, a ua nui ka on a, a moe ma kapa alanui a ao ae ka Poakahi la 4. Pela no ia Kanoeau, he Hope Kakauolelo no ka Papa Ola ole, aole nae ola i like mo John Like, aka, ua hooikaika oia a hiki i kona hale. Pela like no me Mr. Lui, ua like oia me Kanoeau.

GIANA PAUDA.

Ma keia mau pule elua, nui na keikikane e hoopahu ana i ka giana pauda, i loaa mai ai na i'a. Aole nae hoi he hoouna o Uilama Kele i na makai hoi ana e hopu. Pahua hoi ua puni hopu.

KE KAHUNAPULE.

Eia no ko makou Kahunapule Rev. S. Waiwaiole iloko o ka pilikia a ka ma'i. Aha ae nei mahina i hala, aka, nui no na kahuna lapaau Hawaii i lapaau ai, aole nae loaa o ke ola.

HUKAI HELE.

Ina e hele o Uilama Kele a me kona ohana, o ka hele pu no ia me na makai ukali, a o kahi kaikamahine uuku, ia Keanu ia e hii hele ai, a ai Mr. Keoki Puhene i kahi wa. I ka nana aku, kohn alii nui Aimoku, ku ka puali.

HENRY KAHALANA JR.

Kalaupapa, Iulai 14, 1892.

 

Moeuhane Palaualelo.

MR. LUNAHOOPONOPONO:

            He wahi mea hou ka'u, a e hoike ae oe ma ke akea, oia keia:

            Ma Pueopaku, Hilo, Iune 12, ma ia po, ua moe iho nei o J. Hanai, ma kona wahi moe, oia he nui ka nawaliwali i loaa iaia, a ma ka hona 12 oia po, hui aku nei kona uhane me kekahi anela, lalau ma nei ia ianei a lawe, aka olelo aku nei keia i ka anela. "Ea e oluolu oe e hookuu mai ia'u, e hoi wau e kuka me ko'u ohana." "He ohana no ka kou?" Wahi a ka anela. "Ae!" "E hookuu aku ana wau ia oe i hookahi malama mai keia la aku, alailakii aku wau ia oe," wahi hou a ka anela. Mahope mai, la 19, hele aku nei kekahi poe malaila e haipule puai, a hoike mai ne kela i ua moe nei ana, me ka hai pu mai i kona hookeai elua la o ka pule, a hea mea hou no ia i ka poe naaupo. La 24, noho ka halawai a na wahine ma Haahee, ua hoike piha ia ua moe la imua o ka halawai a owau kekahi malails. I ka lohe ana o ia anaina he mea nui ia, aka, o ko'u manao, aohe nee aku imua a komo pu ma ia auna, a ue hele mai kekahi a ninau mai i ko'u hoa e noho ana i ka pololei a me ka ole o kela moe. Ua pane au a hoolohe mai la ku'u hoa. He mau hana hoopunipuni wale no ka Hauai.

J. W. AHU

Paukaa, Hilo, Iulai 14, 1892.

AHAOLELO O 1892

LA HANA 35. IULAI 1@ 1892.

Hoomaka na hana e like me ka mau.

NA HOIKE KOMITE

Na ke Alii Williams, ua pau i ke pai ia ka hila 108. NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA. Ku mai o L. M. Bush e mihi no kana mau haaolelo hoinoino i ka ihoa o J. H. Stelling.

            Ma ke kapae ia ana o na ula, ua heluhelu mai o L. M. Kapahu, he hoopii mai kau mai e noi ana i #8,000 no na Alanui o Kau. Aia i ke Komite o na Hana hou.

            Mai ia apana mai no he mau hoopii lehulehu ma na mea like ole Aia i ke Komite o na mea huikau.

            Noi mai o L. M. Bush, oiai, ua kapae ia na ula, nolaila e ae ia aku oia e heluhelu mai i kana hila ma ke poo.

            Pane ke Alii Marsdeu, aole e heluhelu ia kekahi hila ke ole e hoolaha mua ia mai.

            Pane o Bush, ua hiki no ke hana ia na mea a pau, ke kapae ia na rula a ke ae ka Hale. No ka mea, ua noho mau oia i na Poaono, no ka mea o kona Sabati ia. Hoihoi hou o Bush i kana noi.

            Nui ka Loio Kuhina e hapai hou i ka noonoo o ka hila 88 i kauoha ia e kakau poepoe, i hiki ai ke hookomo aku i kekahi hooponopono. Ae ia.

            Hookomo ia ka hoololo "kanaka Hawaii maoli" a hooholo ia. Kauoha hou ia e kakau poepoe.

            Ninau o L. M. Koahou i ka Loio Kuhina penei: (1) Iloko o kou wa i noho oihana mai nei, ua hoopuka ia ia anei kekahi hookohu makai (kuikawa a ano e ae paha) ia W. Whaley? Ina pela e hoike mai i ka la o ia hookohu a in a paha ke paa nei no oia. (2) Ua hoopuke ia anei na hookohu makai (kuikawa a ano e ae paha) e ka Ilamuku a e oe paha i kekahi kanaka i hoolile ale i kupa Hawaii? Ina pela e hoike mai ehia la la poe kupa ole e paa nei i na hookohu. (3) Ke manao nei anei oe ua pololei ka hookohu ia ana o na haole kupa ole a ua kulike me ke kanawai? Ina aole, pehea la i hoopuka ia ai na hookohu.

            Na L. M. R. W. Wilakohi, he olelo hooholo hilinai ole i ka Aha Kuhina no na kumu ka imi ole e hoopakele ae i ke kulana hune o kaaina ma o ka lawe ia ana aku o na pomaikai o ke kuikahi Panailike mawaena o Hawaii me America Huipula, aole hoi lawelawe i kekahi hana no keia mea, aole no hoi he mau kahua alakai, a pela aku, a pela aku.

            Noi o L. M. Wilikoko, ka mea nana ka olelo hooholo e hoopanee ka noonoo ana a ka hora 2 auina la. Hoolohi mai ke Alii Baldwin e noonoo ia i hookahi pule mai ka Poaha aku, oia ma ka la 21 o Iulai.

            Mahope o kekahi mau kamakamailio ana o na hoa, ua hooholo ia ka hoololo a ke Alii Baldwin ma ka la 21 o Iulai e noonoo ai.

            Na L. M. Pua, he olelo hooholo, e hoike aku ka Hale i ko lakou manao aole i kupono o C. B. Wilson e noho Ilamuku, malalo o na kumu lehulehu, a e hoopau ia oia me ka awiwi.

            Noi o R. W. Wilikoki, e waiho keia olelo hooholo a ma ka la 23 o Iulai e noonoo ai.

            Noi ke Alii Baldwin, e waiho keia olelo hooholo ma ka papa.

            Ninau o Kamauoha, pehea e hiki ole ai i keia olelo hooholo ke noonoo ia e ka Hale?

            Pane o Kamauoha, e hoopololei ka olelo hooholo i ka Aha Kuhina, ma ka olelo ana aku e hoopau koke koke no ko ka Ilamuku kupono ole.

            Hooholo ia ka olelo hooholo e waiho ma ka papa elike me ke noi a ke Alii Baldwin.

            Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu mai o Kamauoha i ka hoike a ka hapanui o ke Komite, e wehe ai i ke awa o Honoipu i awa kumoku akea, e hooholo aku i ka hila. Waiho la a noonoo pu me ka hila.

            Na ke Alii J. M. Horner o ka hapanui o ke Komite Bila Haawina, i hoike mai no ka bila 33, e hoomahuahua ai i ke @ute o na mea hoowehiwehi kino, a i koho ia e loaaana he $20,000 i ke Aupuni, ua hoololi lakou, hila 33a. Waiho ia a hiki mai ka hoike a ka hapa uuku.

            Na ke Alii J. M. Horner no o ke Komite Bila Haawina i heluhelu mai i ka hoike hoemi no na haawina malalo o ke Oihana Kalaiaina, penei: Uku o ke Kuhina, $9,000; Kakauolelo nui, $6,000; Kokua Kakauolelo mua, $3,600; na Kokua Kakauolelo A@ua, Akolu a me Aha, $3,000 pakahi; uku e ekolu mau Kokua Kakauolelo pai mua, ma ke $75 pakahi o ka malama, $7,200 na Elele, $1,500 Kela me keia lilo, $3,000. O ka haawina no ke Kokua Kakauolelo Aha, ua makemake ke Komite e hookomo ia ka ohiana o na uku wai a me tuakeke kuai i'a e hoihoi mai i keia Buro. Buro Anaaina. -- Uku Luna Anaaina nui, $6,000; Kokua Anaaina, $4, 200 Kokua Anaaina i na mea o ka lewa. $4,200; Kokua Alua, $2,880; na lilo o na poe anaaina a me kuikawa, $7,000; Kela a me keia lilo, $1,000; Elele, $960. Ma keia hoonohonoho ana, ua $28,160 ka emi iho mai na koho mua ana, oiai ua manao ia o na hana wale no i makemake loa ia ke hana ia aku.

            Buro Kakau Kope. -- Luna Kakau Kope nui, $6,000; Hope Luna Kakou Kope, $3,600; uku o na Kakau olelo, $6,480; Kela me keia lilo, $480. Ua lilo $6,340 ka emi iho o ua lilo o keia Buro i ko ka wa i hala.

            Buro Hoopae Limahana. -- Luna Nana me Unuhiolelo Iapana, $6,000; Uku o ke Kakauolelo, $2,400; Kela me keia lilo, $1,500. Uku o ka Luna Nana nui, e hoopau ia aohe waiwai. Waiho ia a noonoo pu me ka bila Haawina.

            Hoowaha ka hale i ka hora 11:58 awakea.

            HALAWAI AUINA LA.

Akoakoa hou ka Hale i ka hora 1:48. Ma ke noi, ua hapai ia ka

HANA O KA LA.

            Oia ka noouoo ana i ke koena aku o ka Bila Haawina iloko o ke Komite o ka Hale. Noho o L. M. Bush i lunahoomalu.

            Noi o Kamauoha e hookomo i haawina hou. Uku o ka Hope Ilamuku i $4,000. Hoololi a hooholo ia i $3,600.

            Noi mai ka Loio Kuhina e hookomo i haawina, na bila i hookaa ole no ke kokua i na paahao, i 87,146.24. Hookomo ia ka haawina a haawi ia i ke Komite Waiwai.

            Uku o na makai o Hawaii $60,000. O ka ke Komite Bila Hawina i hoike mai ai, e hoemi i 851,720.

            Lilo ka Hale i ka hoopaapaa a puka na hemahema i ike ia ma ko ka Ilamuku hoohana ana i na makai haole ialau i Kohala a me Hamakua. Ua ili aku kekahi mau olelo pelapela iluna o ka Loio Kuhina mai a Wilikoki aku a me ke koi maoli aku e puka iwaho o ka o ka Hale e hakaka ai. He nui wale aku na olelo a hiki i ka hoopau ia ana o ke Komite i ka hora 3:55.

            Hoopanee.

 

LA HANA 39 IULAI 14, 1892.

Hoomaka na hana e like me ka mau.

NA HOIKE KOMITE.

            Na ke Komite Pai, ua pau i ke pai ia na bila 32A, 117 a me 119.

            Na ke Kuhina Waiwai, no ka Bila 26, e pili ana i ke kanawai koho balota, i hoike mai e hooholo loa aku i ka bila. Hoihoi hou ia ka hoike i ke Komite.

            Na Nawahi o ka hapa uuku o ke Komite Bila Haawina, no ka bila 33 e hoomahuahua ana i ke dute maluna o kekahi mau waiwai i dute mua ia, e hoole ana aole e hooholo ia bila. Waiho ia a noonoo pume ka hoike a ka hapanui i keia Poalua ae.

NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.

            Na Kapahu, he elua olelo hooholo,

(1) E hookaawale ia i $300 no ke kukulu ana i hale hookolokolo ma Punaluu, Kau. Waiho ia a noonoo pu me ka Bila Haawina. (2) E hookaawaleia i $800 e uku ai ia Mrs. King no kona aina ma Honokaa, Hamakua, Hawaii, i oki ia i alanui. Aia i ke Komite o na Hana Hou.

            Na Kapahu no, he mau ninau i ka Loio Kuhina; (1) Ehia mau luina mahuka i hopu ia i ua makahiki elua i hala a hoihoi ia i ko lakou mau makou? (2) Ehia mau makai i hoolimalima ia no ia hana: (3) Ua uku ia anei na makai no ko lakou mahele o ka hoopai o kela mau luina, a i na aole, ua hoihoi ia anei ia mau dala i ka waihona o ke aupuni?

            Ma ke kapae ia ana o na rula, ua ae ia aku o Pipikane e heluhelu i na hoopli malalo iho mai Honolulu mai, (1) e hana ia i kanawai no ka hoopuka ana i $10,000,000 dala pepa. Aia i ke Komite Waiwai. (2) E hoihoi ia mai na lepera iahilahi o Kalawao e lapaau ia e Lowela ma Kalihi. Aia i ke Komite Malama Ola.

            Noi o L. M. Wilikoki e hoihoi hou 'aku iaia kana olelo hooholo "haawi ia Puuloa" no Amerika Huipuia no kekahi pomaikai kupono. Ua manao oia aole e loaa na noonoo kupono ia ana o ka olelo hooholo, oiai ka aha Kuhina i makemeke ole ia e ia a me na hoa e ae e noho mai ana.

            Lilo ka hale i ka hoopaapaa a puka aku kekahi mau olelo pilikino. Hoihoi ia ka olelo hooholo.

            Ma ke kapae ia ana o na kula, ua heluhelu mai o L. M. Pua, he hoopili mai Honolulu mai, e hookaawale ia i $5,000 no ke kahawai o Moanalua. Aia i ke Komite o na Hana Hou.

            Na ke Alii Cornwell, he olelo hooholo, in a e hoopanea ka Hale i keia la, alaila e hoopanee a ka hora 10 a.m. o ka la apopo i loaa al i wa uo na hoaloha o A. J. Cartwright iloko o keia hale e hele ai i ka hoolewa. Hooholo lokahi la.

            Ma ke kapae ia ana o na rula, ua waiho mai ke Alii Macfarlaue i ka hoike kuikawa a ke Komite o ko na aina e i pai ia ma ke ano buke. Ua kaana koke ia ua hoike la.

Ma ke noi ua hapai ia ka

HANA O KA LA.

            Heluhelu akolu la ka bila 35, e kone ana i na hookele kaa lio a me na kaa e ae, e lawe i na ipukukui i ka po a hooholo loa ia.

            Heluhelu akolu ia ka bila 63, no ka hana ana i mau dime, hapa dime a me na keneta a hooholo loa ia.

            Heluhelu akolu ia ka bila 88, e pili ana i na Kiure a me ka unuhi ana a hooholo loa ia.

            Noi o Kamauoha, e hapai ia ka noonoo o ka bila 64.

            Mahope o ka hoopaapaa kua ana, ua hoihoi hou aku o Kamauoha i kana noi.

Hoopanee ka hale.

LA HANA 40 IULAI 15, 1892.

Hoomaka ua hana e like me ka mau.

NA HOIKE KOMITE.

            Na ke Komite Pai, ua pau kekahi mau bila i ke pai ia.

            Na ko Komite Opiuma, he hoolaha e halawai ma ka Hale Dute i ka hora 9 a.m. o ka la apopo.

            Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu mai ko Alii Pua, ho hoopili mai Honolulu mai, aole e haawi i kekahi wahi lihi o Puuloa ia Amerika Huipula. Aia i ke Komite o ka na Aina e.

            NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.

Na ke Alii Pua, he olelo hooholo, e hoolako mai ka Makai o ka Hale me na kaa lio no ka hele ana o na hoa o keia hale e makaikai i na hale aupuni ma ka hora 12 awakea Poaono, Iulai 16. Hooholo ia.

            Heluhelu mua mai ko Alii Cornwell ma ke poo o ka bila e pili ana i na kaa lio hoolimalima o Wailuku, Maui.

            Na L. M. Akina, he olelo hooholo, i $300 no ka hana hou ana i ka Hale Hookolokolo ma Waimea, Kauai. Waiho ia a noonoo pu me ka Bila Haawina.

            Na L. M. Edmonds, he olelo hooholo, $10,000 no ka Oihana Wai o Wailuku. Waiho ia a noonoo pu me ka bila no la mea.

            Na L. M. Bush, ma ka inoa o L. M. Ashford, he mau ninau i ke Kuhina Kalaiaina, (1) Ehia la ka nui o na pake noi e hoopuka ia mai ka hoomaka ana mai o ka Ahaolelo? (2) Ehia la i loaa na palapala hookupa a i hoohiki ia i mau kupa? (3) Owai la ka loio a poe e ae i hooikalka mai ia mau palapala noi?

            Ma ke noi, ua hapai la ka

HANA O KA LA.

            Oia ka noonoo ana i ke koena aku o ka Bila Haawina iloko o ke Komite o ka hale. Noho o L. M. Waipuilani i lunahoomalu.

            Uku o na makai o Hawaii, $60,000. Noi ke Alii Neumann, e hooholo i $51.720.

            Kue o Kamauoha i ka hooholo i puu nui, a nolaila ua noi oia e mahelehele ia a e hookomo Uku o ka Hope Makai nui o Hilo, $3,000. Hooholo ia.

            Uku o ka Hope Makai nui o Kohala Akau, $2,400. Holo. Uku o ka Hope Makai nui o Kohala Hema, $1,080. Holo. Hope Makai nui o Hamakua, $2,400. Holo. Hope Makai nui o Hilo Aku, $1,440. Holo. Hope Makai nui o Kona Akau, $1,200. Hooholo ia i $1,440 ma ke noi a ka Lolo Kuhina.

            Hoomaha ka hale i ka hora 12 awakea.

            HALAWAI AUINA LA.

            Akoakoa hou ka hale i ka hora 1:40.

            Uku o ka Hope Makai nui o Kona Hema, $1,440. Holo. Hope Makai nui o Kau, $2,400. Hooholo ia i $2.040. Hope Mokai nui o Puna, $960. Holo.

            Noi ke Alii Marsden ma ka aoao o ke Komite Bila Haawina. Uku o na makai o Hawaii, $36,000.

            Lilo ka hale i ka hoopaapaa a hiki i ka hora 4:10, hoopau ia ke Komite o ka hale a apona ia ka hoike.

            Hoopanee ka hale.

LA HANA 41 IULAI 16.

            Hoomaka ka hana e like me ka mau.

            Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu ia mai keia mau palapala hoopili malalo iho:

            Na L. M. Kamauoha, mai Kohala mai, e kukulu ia on a Kula Beritania ma Kapunakea, Kohala. Aia i ke komite Hoonaauao.

            Na L. M. Iosepa, mai Hana mai, e hookaawle ia on a mau puu dala no na hana hou ma ia apaua. Aia i ke komite o na Hana hou.

            Na L. M. Pua, mai Honolulu mai, e hoopau ia ka Peresidena o ka Papa Ola. Aia i ke komite Malama ola.

NA HOIKE KOMITE.

            Na ke Kuhina Kalaiaina i hoike mai, ua kakau inoa ka Moi i keia mau kanawai:

            E hoohehee ai i mau dala Hawaii liilii.

            E hooponopono ai i na mea pahu.

            E kono ai i na hookele e lawe i na ipukukui i ka po.

            E pili ana i na kula hanai holoholona.

            E pili ana i ka hoomakaukau ana i ka papa inoa o na kiure a me kaunuhi ana.

            Pane ke Kuhiua Kalaina i na ninau a Ashford, i ninau ai i ka nui o na pake i hoopuka ia mai ka hoomaka ana mai o ka Ahaolelo a hiki i keia la, he 16.

            Ma ke noi, ua hapai ia ka

HANA O KA LA.

            Heluhelu alua ia ka bila 72, e pili ana i na Kiaaina, haawi ia i ke komite Wae, Peterson, Cornwell, Young, Kamauoha a me A. Horner.

            Heluhelu  alua ia ka bila 76, e pili ana i ke puhi rama, haawi ia i komite Wae, White, Kamauoha, Baldwin, Neumaun, Cornwell a me J. M. Horner.

            Heluhelu alua ia ka bila 77, o hoomoana ai i ka lapaau ana o na Kahuna Hawaii. Aia i ke komite Malama Ola.

            Heluhelu alua ia ka bila 78, e pili ana i ka Banako Hale Leta, haawi ia i komite Wae, J. M. Horner, Cornwell, Nawahi, Wilikoki, Smith, Neumann, Young, a me Widemann. 

            Heluhelu alua ia ka bila 79, e pili ana i ka oihana huki uiho a haawi ia i ke Komite Malama Ola.

            Heluhelu alua ia ka bila 80, e kukulu ai i ka Papa Ola a haawi ia i ke Komite Malama Ola.

            Heluhelu alua ia ka bila 81, e laikini ai i ke kuai ana o ka opiuma a haawi ia i ke Komite Opluma.

            Heluhelu alua ia ka bila 82, e papa ai i na poe oo ole aole e hele i ka po mahope aku o ka hora 7 a haawi ia i ke Komite Hoonaauao.

            Heluhelu alua ia ka bila 89, e pili ana i ka Puali Koa Kiai a haawi ia i ke Komite Koa.

            Heluhelu alua i ka bila 90, e hookaawale al i haawina hoomau no Kaulua a haawi ia i ke Komite o na Haawina Hoomau.

            Heluhelu alua ia ka bila 92, pili i ke kanu kope a me ramie e haawi ia i ke Komite Kalepa.

            Heluhelu alua ia ka bila 98, e hookuu ai i ke dute o ka laiki ma kekahi mau mea a haawi ia i ke Komite Kalepa.

            Heluhelu alua ia ka bila 99, e laikini ai i na hookele kaa hapaumi a haawi ia i ke Komite Hookolokolo.

            Heluhelu alua ia ka bila 101, e pili ana i na hale poi a haawi ia i ke Komite Malama Ola.

            Heluhelu alua ia ka bila 102, e papa ai i na wahine aole e holo kaa i ka po, ala a holo pu me na kame a kaikunane paha a haawi ia i ke Komite Koa.

            Hoopanee ka hale.

            LA HANA 42 IULAI 18, 1892.

            Hoomaka na hana e like me ka mau.

NA PALAPALA HOOPII.

            Na L. M. Koahou, mai Hilo mai, he 5 mau kumu hoopili like ole malalo o ka hoopii hookahi. Haawi ia i ke Komite o na mea huikau.

            Na L. L. Pua, mai Honolulu mai, e hoohana ia ua limahana kuokoa ma na hana alanui, aole o ha paahao. Aia i ke Komite o na Hana hou.

            Na L. M. Waipuilani, mai Kona mai, e noi ana i $1,975 no na poho aina. Aia i ke Komite o na Hana hou.

            Na L. M. Iosepha, mai Hana mai, he mau hoopili kumu lehulehu. Aia i ke Komite o namea huikau.

            Na L. M. R. W. Wilikoki, mai Waialua mai, i $10,000, no na palewai a me na hana hou no ia apana. Aia i ke Komite o na Hana hou.         

[Nana i ke koena ma ka aoao elua.]