Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 32, 6 August 1892 — Page 1

Page PDF (1.84 MB)

This text was transcribed by:  Kealohapau?ole Manaku
This work is dedicated to:  David Kalani Manaku

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hoolaha Loio

 

ANTONE ROSA

Akoni

@ a he Kokua ma ke Kanawai.

Luna Hooiaio Palapala.

@ Hana ma Alanui Kaahumanu

2331-tf

 

NELLIE M. LOWREY

NTARI no ka LEHULEHU

A He

@ Na Hooiaio Palapala a Me Na

Palapala Hoohiki

Keena Hana me W. R. Kakela, Lolo, ma ka aoao makal o ka Hale Leta, Honolulu. 2331

 

CECIL BROWN

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

HE AGENA HOOIAIO PALAPALA NO

KA MOKUPUNI O OAHU

Keena Hana Ma Alanui Kalepa

2331

 

E. G. HITCHCOCK

(AIKUE HIKIKOKI)

Loio a Kokua ma na mea a pau a pili ana ma ke, Kanawai

@ NO NA BILA AIE ME KA AWIWI

Hilo, Hawaii 2331

 

J. S. SMTHIES (KAMILA,)

NOTALI no ka LEHULEHU

A He

Agena Haawi Palapala Mare

Mahukona, Kohala, Hawaii 2378-1y

 

 

 

W. R. KAKELA

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

2331

 

WILLIAM C. ACHI

Loio a he kokua ma ke Kanawai imua o na Aha a pau o keia Aupuni.

He Notari no ka Lehulehu a Boroka no na Waiwai Paa.

Keena Oihana, Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu, Oahu. 2331

 

JAMES M. MONSARRAT

(Maunakea.

Loio a he kokua ma ke Kanawai.

 HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

E hana ia no ua Palapala Kuai, Palapala @, a me na Palapala Pili Kana@ ae na ka olelo Hawaii.  Dala no ka hoaio ma ka moraki mana Waiwai Paa.

Keena Hana: Hale Pokahu hon ma ka @ ma Waikiki o ka Halewai, alanui Kalepa. 2331

 

WILDER & CO., (WAILA MA.)

Mea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hele.

Kihi o Alanui Moiwahine me Papa

@

 

KO BIHOPA MA,

BANAKO MALAMA DALA

ELAWE NO MAKOU I NA DALA HOOMOE ma ka hoale ana ma ko makou Banko Malama Dala kualalo o keia mau kumu:

Ina e hoomoo mai ke kana hookahi i na @ Elima Haueri, o uku no makou i ka ukupanee ma ke Elima Hapahaneri o ka makahiki, @ ka wa aku o ka lawe ia ana mai o ke dala, ke waiho ia ke dala hoomoe i ekolu mahina, a @ ua waihoia paha ke dala a hala na malama ekolu i ka wa e hooponopono ia ai na helu.  Aole uku panee e helu ia maluna o na dala @ no ua la elua paha o ka mahina.

Aole uku panee o uku ia i na dala o lawe ia @ maloko o okolu mahina mai ka waaku o ka @ ia ana mai.

He @ la mamua ae o ka unuhi ana aku o ke@ kanaka i kana mau dala, e hoiki e mai i @ Banako, a e luwe pu ia mai ka buke dala i ka wa e kikoo al.

Aole dala e uku ia, aia wale no ma ke kikoo a ka mea nana i hoomoe mai i ke dala me ka @ pu mai i ka buke hoahu dala.

I ka la mua o Sepatemaba o kola a me keia makahiki o hooponopono ia ai na helu a na @ a pau, a o na uku panee i uku ole ia ma@ o ua puu dala a pau e waiho ana me ke @ ole ia, e helu ia ma ka aoao o ka mea @moe dala mai i hala na malama ekolu, a ma @ wa aku e hui ia me ke kumupaa mua.

O ua puu dala haomoe mai maluna o elima baneri dala, e lawe ia no mamuli o ka @ @.

E hamama @ ka Banako ma na la a pau o @ @bedoma, koe na la Sabati a me na la @.

BIHOPA, MA

Honolulu, Ian. 2883-4

 

J. T. WATERHOUSE

(WALAKAHAUKI.)

Halekuai o na Lole Nani Panio!

LAKOHAO.

Na Lako Hana Mahiko,

A PELA AKU HE NUI WALE.

Alanui Moiwahine, Honolulu

2883-q

 

ALLEN & ROBINSON

Na mea kuai papa o na ano a pau E loaa no ma ka Uwapo o Pakaka, Honolulu, make kumukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ana e @ hala. E kipa mai a e ike kumaka.

 

ALEKANEDERO

KE AHIKANANA O HELENE.

Ke Kao Huluhulu i Wananaia e Daniela

HE MOOLELO HOONIUA PUUWAI O KE KOA A ME KA WIWO OLE O KELA AU KAHIKO O HELENE.

Ia manawa ua hookahua paa iho la o Alekanero i kona manao e hele i Inia.  Hoeu aku la oia i kona poe koa a maki aku la ma ke alahele e hoea aku ai i ka muliwai Inedusa.  Aia hoe kekahi kaukaualii Iana o Taxiles ka inoa, he kanaka oia i piha ma na haawina o ke koa a me ka wiwo ole e hele mai ana ma kekahi aoao o ku muliwai e hui pu me Alekanedero.  I ko laua wa i hiu pu ai, ua noi mai ua kaukaualii la e ike aku o Alekanedero iaia ma ia kulana, he mea oiaio ua ae aku o Alekandero ia manao.  Ua hui like ae la laua a maki aku la no Hydaspes, a ma ua kapa a ua muliwai la ua kue ia mai la ko laua alahele e kekahi moi Inia o Porusa ka inoa, he Masedonia oiaio hoi oia.  Ala malao ona he ekolu heneri kau kaua a me elua haneri elepani i makaukau no ke kaua.

Aole o Alekanedro i maki aku i kona puali ioloko o ka muliwai ma ke alo ponoi o kona enemi, aka, ua maki aku la oia ma kehahi alahele okoa a hiki i ko lakou pae ana a pau loa ma kela aoao o ka muliwai.  Ua hooili ia iho la kekahi kaua hahana mawaena o na aoao elua, a hiki i ke auhee ana o ko Prosa aoao a hopu pio ia iho la ola a lawe ia aku la imua o Alekanedero.

Ua oleloia he ehiku kapuai me ka hapa kona kiekie, a he kulana hiehie kona ke nana aku; ua aneane unaoli no o Alekanedero e haawi aku i na hooho ana me kona mahalo nui no ua Porusa la mamua o kona hopu pio ia ana.

Me ke kulana hiehie o ke kanaka koa, pane mai la ua Porusa la imua o Alekanedero.

“E hana lokomaikai ia mai au imua o kou mau maka me he moi la, e ke koa lanakila.”

“Aole anei ao mea hou aku e noi mai?” wahi a Alekanedero.

“Aole,” wahi a Porusa. “Ua hui ia na mea a pau iloko olaila.

Ua hoonaue ia ko Alekanedero manao e na olelo a Porusa, nolaila ua paue aku la ola, “Ua lawa ka hanohano o ke kulani moi maluna ou, nolaila ke hookuu nei au ia oe me ka lanakila, e hoi a e noho ma kou nohoalii.”

Emi hope aku la oia no kekahi mau kapuai, alaila pane mai la me ka leo moakaka ia Alekanedero, “E palapalaia no kau mau olelo lokomaikai maluna iho o ko’u nohoalii, a na ko’u mau hope e hoomau aku i ka noho hoaloha ana mawaena ou a me a’u.”

Kau ae la oia maluna o kono lio a haawi mai la i kona aloha ma ka wehe papale ana ae, alaila huli hoi aku la ua moi la me ka hanohano nui e hekau ana maluna iho oua.

(Aole i pau)

 

He Moolelo

No Ka

Ui Nohea Berela.

Ke Kamehai hoopono – Ke kupaa me ka luli ole – He wahine na ke kane hookai – Ke au popilikia a me ka huli ana o ka pomaikai mahope o ka wahine.

“He noho’na kou o ka pilikia a me ka inea. Pehea e hiki ai ia oe ke hana pela?”

“Ua hiki loa ia’u ke hana pele,” wahi a Berela; “no ka mea, he kumu no ko’u o ka hana ana pela. Nolaila, ke a’o nei au i ke ano o ka noho’na hoomanawanui a hiki i ka manawa e hooko ia ai o ko’u iini.”

I ka wa i aneane ai o Berela e hooki iho i keia mau kamailio i hoike ia maluna ae, ua ano hikaka iho la kona mau hei’na wawae ma ke ano kupouli o ka noonoo a ano maule pu, a nolaila, ua puili paa iho la oia i ka lima o Nobala Desemona i kumu a i hookanaaho nona e palekana ai mai ka haule maule ana aku i ka lepo.  I keia wa i loaa ai o keia ulia i manao mua ole ia e Berela, aia oia a me Nobala Desemona ke hele nei ma ke alanui i kapa ia o Pusela Kuea a malalo pono o ka malamalama o kekahi kukui.  Ua awahi iho la o Desemona maluna o na helehelena o Berela a iki iho la oia ua hele a haike a launa ole mai.  He mea e ke ano e o kona manao; he oiaio ua haluku a awiwi pono ole mai ka nome ana a na mea paahana o loko o kona puuwai – a ma ka hoike pololei maoli ana ae e ka mea heluhelu, ua komo ke aloha ipo iloko o Desemona no Berela ka kakou ui nohea.  A me keia ano o Desemona, ua pane awiwi aku la oia:

“He ma’i anei koa e Berela?

“Aole, aka, he nawaliwal wale no o ke kino no ka manawa.  O ka mea oiaio aole au i oluolu kupono i keia la.  Nui ko’u onawaliwali a poniuniu pu oiai au e lawelawe ana i ka’u hana. Manao au e mama koke ana no au.”

Ma keia wahi aku o ka laua luakai hele ua hele aku laua me na kaina wawae malie loa. Ke au nei ko Desemona mau maka ma o a maanei maloko aku o ka pouli noe e uhi ana no kekahi kaa halihali ohua, aka, aole ana wahi kaa i ike a aole no ona lohe halulu, koe wale no o ka halulu kaa e holo ana ma kahi mamao loa mai ia laua aku.

“Ua nui loa kou hooikaika ana i ka hana, wahi a Desemona i kamailio hou aku ai ia Berela me ka leo malie a nahenahe, he leo ia nana I hoopuiwa ae ia Berela me ka pihoihoi nui – he koii koi paha ma kekahi olelo ana a ka poe hooipoipo.

“O keia ano o kou noho ana a me keia ano pu o kou hooikaika ana ma ka lawelawe a hana ana i ka hana e pono ai kou noho ana, ua nui hewahewa loa ia a ua kaa pu aku ia mawaho o ka ikaika kupono o kou kino ke hana.  A pehea, ua hiki no anei ia oe ke ku ae a maloeloe a hoohaliu aku i ko’u kua maluna o ko’u mau inea a pau au e ike nei a e hoohalua hoopuni nei ia oe – ia Laiana wahine a me kana mau keiki kou haku hana, ia Makaleka wahine a me kona keena i hoolimalima mai ai ia oe, a e lilo oe i haku moiwahine o kekahi wahi pupupuhale, o oe ka haku  mana ma na mea a pau, a malaila oe e hoohanohano ia ai, e aloha ia ai a e pulama pu ia ai?”

“Aole loa e kau maluna o’u kekahi alina o ka hauoli a me ka maha,” wahi a Berela i pane aku ai me ka leo kaumaha.

“He mau pule wale ae nei no ko kaua ike a launa ana,” wahi a Desemona i pane hou aku ai iaia i puili loa mai ai a paa ka lima o Berela ana e kuiee nei; “aka, iloko o keia mau pule pokole ua kamaaina lea kekahi o kaua i kekahi.  Ua lohe no hoi oe e lilo aku ana au i loio piha ma ke kanawai i keia mau la koke iho. He oiaio he uuku ana ka’u wahi loaa ma o keia oihana a’u no kekahi mau makahiki e hiki mai ana, aka, e hoike aku au, he loaa makahiki ko’u o elua haneri paona no ka makahike. Ua ike au he hookahi wale no oe e ku nei i keia ao holookoa. E Berela! Ua aloha au ia oe! Ua komo ke aloha iloko o’u mai kela la mua a’u i ike ai ia oe. Aole he hiki ia’u ke  hoonu’anu’a aku maluna ou i ka waiwai he nui elike me kehahi poe e ae e noho mai nei, a e noho oe iloko o ka lako a me ke kuonoono, aka, o ka’u wale no e hoonu’anu’a aku maluna ou, oia no ko’u puuwai e pana uei me ka aloha nou, ko’u kino holookoa e paaua mau nou elike me ka loihi o ka paa ana o ka hanu ola, a me kahi home uuku nona ke akaku e kau mau nei imua o’u. E Berela! E Berela ku’u aloha! Ae anei oe e lilo i wahine mare nau?”

Ia Desemona e hoopuka nei i keia mau mamala olelo o ke aloha imua o Berela, aia kona lima a Desemona e kuiee nei ke naka haalulu la me he  manu la e noke ana i ke kupaka a huki aku la oia i kona lima me ka puai pu ana ae he leo i ano like me ka leo uwe.

“Aole loa, Aole loa!” wahi a Berela i puana leo ae ai ma ke ano namunamu. “Aole loa he hiki ia’u ke ae aku. O, e Nubala Desemona, ua waiho mai nei oe imua o’u he nani i like me ka mani o na lani, aka, e hoike auku au, e hoole aku ana au i kau mea i noi a i waiho mai nei imua o’u.”

Lalau hou aku la o Desemona i ka lima o Berela a paa iho la a paa. Hoohio mai la oia la Berela i ona la a kau mai la kona poo ma kona poohiwi a pane hou iho la me ka malie.

“Ua hoowahawaha anei oe ia’u?”

“Aole loa, aole loaa!”

“Aole anei e hiki ana ia oke ke a’o ia oe iho e hookomo iloko o kou puuwai kekahi wahi kulu a lihi aloha no’u? wahi a Desemona i hawanawana iho ai me ka leo malie.

Ua mumule o Berela iaia i lohe ai i keia mau mamala olelo a Desemona. Ua hoomau aku no o Desemona i ka ninau ana iaia.

“Ae, e Desemona!” wahi a Berela i pane aku ai me ka leo ano haalulu, aka, me ka malie a me ka nahenahe. “O, Nobala! Ua aloha au ia oe i keia wa.”

No kekahi mau minute aole he mau hopunaolelo i hoopuka hou ia mawaena o laua. Eia no laua ke kuoe hele nei ma ke alanui iloko o ka aaki pouli paa a ka noe. He poe kakaikahi ka i halawai pu  me laua a me he mea la o laua wale no keia e kuoe hele nei ma ke alanui o Ladana.

“Pehea ka loihi o ka manawa a lawe ae au a lilo i keia wahi lima uuku nohea a’u e paa nei?” wahi hou a Desemona i ninau aku ai me ka houli nui.

“Aole loa e lilo ia oe – aole loa!” i pane awiwi aku ai o Berela. “O, e Nobala! Aole loa e hiki ana. E hele no au ma ko’u alahele e like me ka mea mau. E poina ana oe i keia mau mamala olelo au. Aole loa e hiki ia’u ke mare hou.”

“Me he mea la aole i maopopo ia oe ko’u ano a me ko’u kulana,” i pane aku ai o Desemona. “Ke kapa nei oe i ko’u aloha nou he akaku palaualelo wale iho no no ka manawa. Ke manao nei oe he kanaka au o ke kulana mahaoi a hoomaopopo ole. Pela io no paha ma ka naua ia mai e ko waho poe, aka, e Berela, ua ike a ua maopopo ia oe ko’u kulana oiaio maoli. Eia iloko o’u ka manaopaa i haawi ia mai e ke Akua. O ko’u aloha nou ua paa ia a hiki i ko’u wa e hanu ai i ko’u hanu holpe loa. Ua olelo iho nei oe ua aloha @e ia’u. Ina pela, ke aa nei au ina e hiki ana i keia ao holookoa ke hoao e hookaawale ia kaua. He oiaio, aole loa au e hoolohe i kana mau olelo i hoopuku mua mai nei, e kuu aloha nohea Berela. Na’u oe ma ka pololei loa o ke kamailio ana, no ka mea, ua haawi mai oe ia’u i kou aloha mua loa o ka oiaio’ E hoomanao mau oe i keia. A ma kela kulana i loaa ia’u mai ia oe mai. Ke manao nei au e mare koke aku ia oe i loaa ai he kulena oiaio no’u e malama a e hiipoi aku ai ia oe.”

No keia mau olelo a Desemona, he leo ha’uha’u uwe wale no ka i puai mai a Berela mai, a no kekahi mau minute loihi ua pane aku la o Berena:

“Me hea mea la, e Desemona, aole i maopopo pono ia oe ko’u  kulana e ku aki nei imua ou i keia wa. Aole i ae ko’u lunaikehala e hookau aku i na haawe kaumaha maluna ou ma ka ae ana aku e lilo i wahine nau – a ma kekahi olelo ana, aole no ko’u nele a ilihune ke kumu o ko’u hoole ana i keia hauoli nui au i pahola mai nei imua o’u. Eia ke ku nei he kaola a akeakea mawaena ou a me a’u e Desemona, i lohe oe, a ke hai hou aku nei au, aole he hiki ia’u ke lawe ae ia oe i kane mare na’u. O ko’u manao paa keia.”

O keia mau mamala olelo nope a Berela aole loa ia i hoololi ae i ko Dsemona manao no ka mare ana aku ia Berela a ole no hoi oia i pihoihoi a apoapo ka oili. No ka mea, ua ae maopopo o Berela imua o Desemona ua aloha oia iaia. A ina pela, wahi a Desemona e noonoo nei, pehea ana la ka loihi o ka manawa kowa i koe no Berela e hoonana ai i ka ai a hiki i kona wa e haawipio ai? Aole no e loihi loa aku ka manawa i koe, wahi hou no a Desemona e noonoo nalu nei iloko ona. Me he mea la o ka puana keia o ka ninau ana i ninau iho ai iloko ona. Nolaila, puili paa loa mai la oia i ka lima o Berela ana e paa kuiee nei ia laua e hele nei me ka malie me he mea la oia ka ona a mana nui maluna o Berela, a no keia mea ua komo ka hauoli nui iloko o Berela, a ma ia manawa pu ua eha a kuihe pu kona manao.

Aole i pau.

 

AHAOLELO O 1892

 

Koena La Hana 50

Noi ke Kuhina o ko na aina e, e haawi hou aku i manawa e pane ai i na ninau a ke Alii Drier no ka mokupuni o Johnson. Ae ia.

I ka hora 2:02, ua hapai ia ka

HANA O KA LA

Komite ka hale i ka noonoo ana aku i ke koena o ka Bila Haawina, L. M. R. W. Wilikoki ma ka noho.

OIHANA KALAIAINA

Uku o ke Kuhina, $9,000. Holo. Kakauolelo nui, $6,000. Holo. Na kokua Kakauolelo, $19,200. Hoopiiia i $19,800. Elele Keena, $1500. Holo. Kela me keia lilo, $3,000. Holo.

BURO ANAAINA.

Uku o ka Luna Anaaina nui, $7,000. Hoemi ia i $6,000. Uku o na paahana $33,600. Hoemi ia $17,280. Na lilo keena, $1,500. Hoemi ia i $1,000. Kiola ia ka haawina $1,800 no ke Ana Kai. Elele o ke keena, $960. Na poe anaaina, $14,540. Hoemiia i $7,000. Hooholoia.

Me ke noi ua hoopauia ke komite a aponoia ka  hoike.

Hoopanee ka hale.

LA HANA 51, IULAI 28, 1892.

Hoomaka na hana e like me ka mau.

NA OLELO HOOHOLO ME NA @.a

Na L. M. Kapahu i heluhelu moa mai i keia mau hila, (1) e hoololi ai i ka pauku 1,035 o ke Kivila. (2) e hoohuihui ai i na kanawai koho balota.

Pane ke Kuhina i na ninau a L. M. Ashford e pili ana i ka Ilamuku Kinai Ahi, penei: (1) Na’u no i kakau inoa i ka hookohu o John Neill ma ke ano Kuhina Kalaiana, i ka la 1 o Aperila, 1892, (2) Mamua o ka haawi ia ano o ka hookohu, ua ninau aku au ina ia he kupa Hawaii. Ua pane mai oia ua hoohiki kupa Hawaii ia oia. Aka mahope mai o ka huli pono ana, aole i loaa kona inoa ma ka papa inoa o ka poe hookupa Hawaii. (3) Ma ka huli ia ana aku i ke Keena o ko na aina e, aole no kona inoa mawaena o ka poe hookupa oihana. Ua kakau leta mai nae o Jno. Nell, ua hoohiki oia e malama i ke Kumukanawai i mua o Mr. Jonathan Austin i ka 1887, a ua manao oia ua lawa la ia no ka hookpua ana. Haawi ia i ke komite Hookolokolo.

Ma ke kapie ia ana o na rula, ua heluhelu mai o L. M. Horner i keia mau hoopii mai Hilo Akau mai.

1-[a] Aole e uku ia na Kauka lapaau ke ola ole ka ma’i.  [o] Aole e hoolilu ia na Aina Lei Alii ia hai. [i] E papa ia ka mare ana o na wahine i na haole. [o] E uku ia na kiure Koronelo i $1.00 a ka hora. [u] E uku ia na kiure Hawaii a me na haole i $5.00 a ka la.

2-[a] Aole e ae ia na haole i mare i na wahine Hawaii e haalele i keia aina ke ole e waiho ia na waiwai no ka wahine a me na keiki. [e] Aole e ae ia na luna aupuni e hele makaikai. [i] E uku ia na kumukula no ka la. [o] Aole e ae ia kekahi luna aupuni e paa i elua oihana i ka wa hookahi. [u] E koho balota ia na luna aupuni a pau.

3-[a] E hana ia ona Kuikahi panailike waiwai me Amerika Huipuia. [e] E hoopau ia ke kanawai hoohuoi ma’i lepera. [i] E hoopau ia ke kanawai o lima. [o] Aia a puka na hihia uku ia na loio.

4-(a E  hoopau ia ke kanawai e pili ana i ke kuai ia o na lo pipi maloo. (e) E hoopau ia ka lawe ana o na ma’i lepera i Molokai. (i) E kukulu ia ona helekula ma Kaala Hamakua. (p) E wehe ia ke alanui mauna ma Maulua.

Ua haawi ia keia mau palapala hoopii a pau i ke komite o na mea huikau.

Na L. M. Kamauoha, he elua mau hoopii mai Kohala mai, e hana ia ona Kumukanawai hou. Aia i ke komite wae Kumukanawai.

Na L. M. Nawahi, he 11 mau hoopii mai Hilo mai, e noi ana i kumukanawai hou. Aia no i ke komite Kumukanawai. He hoopii ae no, aole e uku ia ke kauka o ke kanawai hookamakama, Aia i ke komite Malama Ola. He hoopii hou no, i $500 no ka hana i ke awapae o Puna. Aia a noonoo ia ka Bila haawina.

Na L. M. Kauhi, i ka palapala hoopii mua loa a ko Ewa, e noi ana e hoolimalima ia ke awa o Puuloa. Aia i ke komite o ka olelo hoololo alawai oki.

Na L. M. White, he elima hoopii no Lahaina mai, o ko lakou pilikia ke kumukanawai hou ole. Aia i ke homite kumukanawai.

Heluhelu mua mai ke alii Pua he bila e hoomana ana i ke Kuhina Kalalaina e hoopuka i na palapala sila i ka poe nona na kulana i hoopuka ole ia.

Make noi, ua hapai ia ka.

HANA O KA LA.

Heluhelu alua ia ka bila 59, e hoonohonoho ai i ke karaima. Heluheu pu ia no hoi ka hoike a ke komite me ka hoololi.

Oiai e hoopaapaa ana, ua hoomaha ka hale i ka hora 11:09 a.m. a hala nai hou i ka hora 1:30 auina la.

HALAWAI AUINA LA

Akoakoa hou ka hale i ka hora 1:36.

Noonoo hou ia ka hiia a hooholo ia me ka hoololi a ke komite, kauoha ia e kakau poepoe a e heluhelu ekolu ia ma ka Paolua.

Heluhelu elua ia ka bila 57, e mahole ai i ka apana o Hilo i ekolu apana hookolokolo a hooholo loa ia, kauoha ia e kakau poepoe a e heluhelu ekolu ia ma ka Paolua.

Heluhelu elua la ka bila 122, e pili ana i ka hookomo ana mai, i ke kuai a me ka haua ana i ka opiuma ma keia aupuni. Haawi ia i ke komite Opiuma Helu I.

Heluhelu elua ia ka bila 24, e hookaihi ai i ka laha ana o ka ma’i mawaena o na holoholona, a hooholo ia, kauoha ia e kakau poepoe a e neluhelu ekolu ia ma ka Poalua.

Heluhelu elua ia ka bila 53, e pili ana i ka poe malama lio kea, a hooholo ia, kauoha la e kakau poepoe a e heluhelu ekolu ia i ka Poalua.

Heluhelu alua ia ka bila 61, e wehi ai i mau awa kumoku akea ia Hana ma Maui a me Makaweli ma Kauai. Waiho ia a he elua pule mai ka Poaha aku.

Heluhelu elua ia ka bila 47, e hoololi ai i ke kanawai kaupalena, Heluhelu pu ai mai ka bila pani a ke komite Hookolokolo. Waiho ia a  hoi mai ka lunahoomalu o ke komite hookolokolo.

Helehelu alua ia ka bila 33. A e hoomahuahua ai i ke dute maluna o kekahi mau waiwai komo mai, e like la me ua waiwai hoowehiwehi kino, a pela aku. Noonoo pakahi ia ma na mahele.

Nui ka ka hoopaapaa ia o ka bila a hiki i ka hooholo ia ana o ka mahele mua i ka hora 3:55.

Hoopanee ka hale.

La Hana 52, Iulai 29, 1892.

Hoomaka na hana e like me ka mau.

NA HOIKE KOMITE

Na ka Komite Pai, ua pau i ke pai ia na bila mai ka 133 a hiki i ka 138, me ka pane a ka pane a ka Peresidena o ka Papa Ola i na ninau a L. M. Kamauoha.

Na ke Kuhina Kalaiaina i hoike mai, ua kakauinoa ia e ka Moiwahine keia mau kanawai mahalo iho:

E ae ai ia Honoipu ma Kohala i awa kumoku akea.

E hooponopono hou ai ka oihana makai kuloko o ke aupuni.

E hoohuihui ai i na kanaw i koho balota.

E pakui ai i Kau Hookolokolo Kaapuni hou no ka Apana Hookolokolo Ekolu.

NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA

Hoolaha mai ke Kuhina Waiwai i kona manao e hookomoia ma ka Bila Haawina i $2,504 no ka pono wai o J. Kahahawai a i haawi ia ka olelo hooholo e ke kiure.

Hoolaha mai ke Kuhina Kalaiaina he bila e hookaawale ai i $20,000 no ka eli ana o ka nuku o ke awa o Honolulu.

Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu mua ia mai ua bila la e ke Kuhina Kalaiaina. Ma ke kapao hou ia ana o na rula, ua heluhelu elua ia mai ua bila la.

Hoopaapaa loihi ka hale a hooholo ia. Kauohaia e kakaupoepoe a heluhelu ekolu ma ka Paolua.

Na L. M. Smith, he olelo hooholo, e kauoha ia ke Komite o ua Buke Helu e hohike mai i na lilo o ka Ahaolelo a hiki i ka la 31 o Iulai, a e hoonohonohola malalo o na poo kupono. Hooholo ia.

Pane ke Kuhina o ko na Aina E i na ninau a ke Alii Drier e pili ana i ka mokupuni o Johnson i pakahaia mai nei e Beretania Nui. (1) Aole i hoike pili aupuni ia mai ka Aha Kuhina no keia mea, aka maloko o na pupepa i ike ia iho ai. (2) Ua kuahaua mua ia ma ke kauoha a ka Moi iloko a ka Ahakuka Malu i ka la 27 o Iulai, 1858, a hoike, ua lawe ia ma ka la 14 o Iune, 1858, e Sam C. Allen Esq., me ka mana aupuni mak a inoa o Kamehameha IV., Moi o Ko Hawaii Pae Aina, ka mokupuni Cornwalls (oia ka mokupuni i hao ia ae la), a ma ka la 19 no o Iune, 1858, ua lawe a mai o mokupuni Kalama e ia mea hookahi no, a nolaila he lihi kela mau mokupuni no Hawaii nei. Eia nae ua keakea mai ke Komisina Amerika o ia wa ma ka palapala, ua kau mua ia ka hae Amerika maluna o ia mokupuni e Mr. Blanding, he kupa Amerika ma ka la 9 o Maraki 1858. Ua pale aku ke Kuhina Hawaii Wylie o la wa, aohe i mana la lawe ana a kela kupa Amerika, aka makemake oia i mau hooiaio hou ae mamua o ka hookuu ana aku. Eia nae, aole i hoomau mai o Amerika Huipuia i ke koi. (3) Oiai aole i loaa mai i ke aupuni Hawaii ka lohe pili aupuni, ua kaili ia e ke aupuni o Enelani ua mokupuni la, nolaila aohe i keakea aku ke aupuni. Hawaii

Ma ke noi i ka h@ 22:@ a.m. ua hapaina ka.

HANA O KALA

Ola ka noonoo ana i ke kaena o ka Bila Haawina Hako o ke Komite o ka Hale. L. M. White ma ka noho.

Hoomaha ka hale a noho hou i ka hora 1:30.

HALAWAI AUINA LA

Akoakoa hou ka hale i ka @ 1:44.

NA HAAWINA HOOMAI

Mrs. Emma Barnard, $600; holo. Mrs. Kamakani Simeona, $400; holo.

Uku o ka Luna Dute o Mahukona me Honoipu, $1,440; holo. Kiai Hale Aila Mahu, $2,000. Hoemi ia i $1,500.

BURO KAKAU KOPE.

Uku o ka Luna Kakau Kope Nui, $6,000; hoemila 1 $5,000. Hope Luna Kakau Kope, $4.000; holo. Na Kakauolelo, $6,680; holo. Kela a me keia lilo, $480; holo.

BURO HOOPAE LIMAHANA

Uku Luna Nana nui, $4,800. Mahope o ka  hoopaapaa ana, ua kiola ia keia haawina.

Uku Luna Nana a me Unuhiolelo Iapana, $6,000; holo. Kakauolelo Hoopae Limahana, $3,600; holo. Keia me keia lilo, $2,000; hoemi ia i $1,500.

BURO WAI.

Heluhelu ia ka hoike a ke Komite Bila Haawina e hoohui ana i keia buro malalo o ka buro o na hana hou.

Uku o ka Luna o na Hana hou me Oihana Wai, $8,000; holo. Na uku o na Kokua, $1,000; holo. Kela me keia lilo, $1,000; hoemi ia i $500.

Na lilo mau oihana wai, $16,000; hoemi ia i $12,561. Hoomaemae ana i na lua hookio wai, $6,000; holo. Kela me keia hana hou, $10,000; holo.  Oihana Waiwai o Laupahoehoe; $50; holo. Oihana Wai o Koloa $200; holo. O na haawina e ae o ka Oihana Wai, ua kiola ia mamuli o ka hoohui ia ana o keia mau buro.

Ma ke noi, ua hoopau ia ke Komite a ua apono ia ka hoike.

Hoopanee ka hale.

 

L. A. HANNA 53, Iulai 30, 1892

NA HOIKE KOMITE.

Na ke Komite Pai; ua pau i ke pai ia kekahi mau bi’a.

Na ke Alii J. M. Horner o ke Komite Wae no ka bila 78 e pili ana i ka banako dala @ ia, e hoihoi mal ana i ua bila nei ka hale me kekahi oleloao ole no @ hooholo a me ka hoopaneo loa, aka e noonoo ia nae iloko o ke Komite o ka hale. Apono ia ka hoike a waiho ia no ka la 9 o Augate.

Na ke Alii J. N. S. Wili @ o ke Komite nana i ke k@ @uku awa, no ka holopono o ka hana ana, aka o ka hoike piha aia mahope aku. Apono ia.

NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA

Na ke Alii W. Y. Horner i heluhelu mua mai i keia mau bila, [1] e laikini ai i na kanaka e piepiele a kalepa ana, [2] a e papa ai i na hoopae himahana pake.

Na L. M. Nawahi, he olelo hooholo e kauoha ana i na poo oihana, e hoopau loa i ka uku ana i na luna aupuni e lawelawe ana i na oihana elua a oi aku a e ohi ana i na uku makahiki he $2,000 no ka hana hookahi, me ke kauoha i na luna aupuni i hana pela, e hoihoi mai i na dala oi aku i ohi ia pela. Haawi ia i ke komite Wae Kainauoha, Nawahi, Smith, Horner a me Macfarlane.

Na L. M. White i heluhelu mua mai i ka bila e hoomana ai i ke Kuhina Waiwai e kukulu i hale papaa.

Na Kaluna, he olelo hooholo, i $1,000 no ka hana ana i na alanui o na aina hookuleana ma Kula, Maui. Aia i ke Komite o na Hana hou.

HANA O KA LA.

Noi o L. M. Smith, e hapai hou i ka noonoo ana i ka hoike a ke Komite o ka Hale o ka la mamua iho. Ae ia.

Ma ke noi, ua hoihoi hou ia na ke Komite o ka Hale e noonoo i ka haawina “Kakauolelo o ka Papa Hoopae Limahana,” a o ke koena aku o na hana e apono ia. Ae ia.

Heluhelu akolu ia ka bila e hookaawale ana i $20,000 no na lilo o ke kao eli nuku awa, a hooholo loa la.

NA HANA I HOOPANEE IA

Noonoo ana i ke koena aku o ku bila 33A e pili ana i na dute.

Hapai hou ia ka noonoo o kekahi mau waiwai dute oia mawaena o na laina 5 a me 9 o ka pauku 1 a hoopanee ia mahope.

Hooholo ia na dute maluna o na waiwai mai ka lalani 10 a hiki i ke 48.

Hoike nua ke Kuhioa Kalaiaina, ua oluolu i ka Moiwahine ke kakau inoa ana i ke kanawai e hookaawale ana i $20,000 no na lilo o ka eli awa ana.

Hoopanee ka hale.