Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 32, 6 August 1892 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

[Aoie o makou makomnke e lawe i ke koikoi o na hnla no na manao i lioopuka ia malalo o keia i>oc e ko makou poe mea kaknn.'

Huakai Kaapuni ia Kauai.

Ma ka hora ō oka auina la o ka la 5 o l'ulai o keia makahiki, haalele iho ia au i ka lai oke kulanakauhale alii*o Honolulu nei maluna o ka mokuahi <<Mikahala" 110 ka'u huakai kaapuni 1 ka aiua kaulana i ka hemolele wahi a ke mele, ke kihapai pua naui hoi ona pae moku iloko o ka poai o na moku o Hawaii nei. Ku ka moku ika hora 3o ka wanaao Poakolu i ke awa o Nawiliwili, ai ka pae ana aku ike one maloo he mau helehelena malihini wale no kai halawai mai me ko'u mau lena ike, a hoi loa aku la au me ko'u kokoolua iluua aku o Lihue ma ka home o Opunui, a malaila au i hoohala ai īa la a po, oluolu maikal na kamaaina o ka hale, kilohi ae la au ma na aoao a pau o Lihue, a ike pono aku la au ia Kalanipuu e au ana ike kai, "Alolia kukui poahaaha o Huleia. ,, Ma kekahi la ae, ua hoomaka koke no ka'u huakai ma ka aoao hikiua a ike aku la i ka puahau o Maluaka e nawe malie ana i ka wai halau o Wailua, hehi aku la i ka loa a me ka laula o Kapaa, nona nei hooheno, (i Aia ia o ka laula o Kapaa ka'u minamina, oka nu'a o ke kalukalu ika puukolu," a ike ae laau i ka puu kaua a Kawelo i paha ai oia o Nounou, ilaiia oe e noke ai i ka holo aluhi kokino. Mailaila aku a i Keaiia nani ka waiho ana oka alna, hora 5 hiki maua i Anahola a hoaumoe malaila ma ka hale oka luna alanui nui oia apana, W. H. William, oiuoiu a lokomaikai na kaImaaina. Nana &e la au ia Kalalea, hoomanaoae laau i ke mele aka poe kahiko, (< Haki ae ia Kalalea ka palulu makanl o Kooiau."

[ Kakahiaka Poalima hele hoa no 1 niiua a hiki m.i Koolia i ka hom 21. | H ute lkc aa i nn wahine he oui e i hoomaamaa īea i ka ukoa maa hai--1 wfo.ii kuli Srtbsa{i no k.i uniki ako ■ nu ILinAlei i ka Lapak\ pu na \ keiki me oa makua, Uwe pu ka ai [ me ka i-a i ka hale pale, ilaila Ukoa e ooho ai a ahi&hi hoi i ki hale, uai I ka niahalo o ko'u uhane no ko lakou i hooikaika 1 na haoai pooo, i nai ke aho ma mi hana pono a hiki i ka hopena e na kioi o Knolau. Haaiele ibU;i a hele iioa imoa komoakahi i ka alu kakoi o Ka hofwai, a paion kaainaawaken i Kilauea, hona 3 p. m. kau pono iiunao Pooka hul! nana ia Hanniei i ka waiho iai mai mamua pooo, ka waiho lapuu mai ake one paa nt«e o Mahamoka, ke oni ae hoi a na hala o

Xaae i ke kai, aohe i kana inai ka ua mea oka nani, maiaila aa i hoohala ai he maa minate Inihi e kilohl ana i ka nani oia niaa wahi e waiho lahaiaha mai ana imua o ko'u maa kii onohi. He lohe oielo ia Hanaiei, ««Kapekupeku ilana ka ua oHanalel, awala lua na hala o Haena i ka makani," ike aku Ia au i ka hoohuelo mai o ka wai o na Molokama, aohe nae hoi o*u iohe aku I ka uina mai. Kuhikuhi ia mai 1* au iaHihimanu, eia ka nolaila ia hooheno a'u i lohe ai i ko'u mau la heu ole, ««Wehe iho la luna o Ilihimanu." Eia mamua pono o kau alo ke one o Mahamoku, me he ipukai laau la ka waiho kahela mai. Mahaioau anui ika raea nana i hana koua hana ana mai a oi aku ka nanl mamua o kekahi aina. Ilaaieie au i ka'u kilohi ana hoomau hou au imua, hehi aKŪ ia i ka one o Mahamoku a me ka limu ka kanakn o Manuakepn, ike I ke one o Nohili, a me ka wai kaulana o Lunmhai a moe maua ma Wainiha ma ka hale o Mr. Kaehu Kanehe ia po, a ao ae hele hou no Haena a ike pono iho ia i na lehua o Luiuupali a me na Hala kaulanao Naue i ke kai, e kuhi ana au he nui aka, e aho na hala o Akiala i ka Ualanihaahaa. Ike i ka wai o Kanaloa me ka wai o Kapalae, ua au ia e a'u a puni, aohe o'u wahi mea a ike aku i ka moo. Maiaila pau ka hiki i ka lio ke hele hou aku imua, ku iho la malnila kilohi i ka pali o ahi o Makana a me ke ahi papala welo i Makua. Moe hou malaila ia po ma ka home 0 Mahi Puulei, oluolu loa keia makamaka o T u e poina ole ai i kona iokomaikai. Ma ke kakahiaka Sabati hoi hou 1 liope i ka Ualoku o makaikai ai i na hana o ka hoike Kula Sabati mai Anahola a hiki i Haena. Hoomaka na hana i ka hora 11 a.m. o i ke awakea pau i ka hora 4:30 p.m. | Ua koho ia ke Komite o ekolu lala j na lakou e haawi i ke kula e lilo ai | ka hanohano o ka ln, a oia iho keia mau inoa, J. Kalama o Lihue, Rev. D. K. Meheula, o ko kai malino a Ehu a me a'u no hoi ka mea kaapuni. Ma ka noonoo akahele ana o ke lvomite ua kaa ke kolkoi o na hana o ka la i ke kuhi (» Anahola, e iike 110 mē ke mele, t( lluki ae ia Kalalea kapalulu makani o Kgplau." Eia iho na kumu nui ekolu i lilo ai ka hanohano ia Anahola. [1] Ka

hele pololei maluna o ka hanwina o ka hapaha e hoomaka ana mai Apei ila a pau i lune. [2] Pokole o ka manawa 25 wale no minute, [3] Pokole na himeni. Ma ke kakahlaka o ka la 16 oia mahina hookahi no, lioomaka hou aku la au i ka'u huakai mal Lihue aku no ke ake e ike lihi aku i ka wai ula ili ahi o Waimea. Ma ke awakea oia la hookahi, kau pono aku la-iluna o ke kiekiena e nana ana i ka waiho mai o Koloa iialo, nani ka waiho ana o ka aina aohe mea e loi ai a ka maka ke ike aku. Hora 2 p.m. haalele ia Koloa, a no-kekahi mau minute liu wale ike aku la au i na awawa ulluli o Kala-

heo, I*awae a me Wahiawa, ke hele wale la no i ka maemae i ka'u ike. Hiki hou aku la au iluna pono o Eleele alawa iho la i ka waiho haiai ae a ke awawa o Hanapepo, nani ke kulana o keia awawa, lele loa aku la ka ike a ko'u mau maka mao aku o Ilanapepe a ike aku la au i ke kula o Makaweli he ula wale no mai uka ake kai, haupu koke ae la nu i keia wahi liooheno, <«L T a kalae loa ika lepo a ka makani." Oiai o Lehua e aneane aku ana e kaiii aku i ka malamalama o ka la; ike powehiwehi aku la au ia Niihau e au ae ana iloko o na alo hanupanupa me kona mau paia e ku kilakilaana i ka lai, hoomanao ae la au i ka puu kaulanao kuu ama kaulana i ka ua kea, nona neia hooheno a'u e i>oina ole ai.

««Oni e lele Kauiki i ka malie, Papu ine he uniauma la no ka raanu Me he lae la no ka Noio aukai, I ke kunihi mai i ka malie.'' Kau aku la au iluna o ke kiekiena e alawa iho ai i ka nani o ka wai ula ili ahi, aohe i kae mai o k.i ilihia i ka uhi paa iho a ka fau o ka niu i ke awawa o Wainaea, hoolale hou aku ia no i mua, a i ke kau pono ana iluna o ka uwapo, alawaae la au ma ku T u aoao hema, aia hoi lahalaha mai ana ke one o Luhi, a kanaenae ae la au i ko'u hoa, "Mea ole ia luhi nui, i ke kono ae a loko."

Hiki ma ka hale kamaaina, he keiki kupa no ia no ka Uakea o ku*u aina aloha, Kev. G. L. Kopa a malaiia i hoohala ai no kekahi mau la, a i ka Poalua ae hoomau hou no imua a ike 1 ka wailiula o Mana, ke one kani o Nohili a me ka pahapaha o Polihale. Ma ka wanaao Poalima iiuliu hou no ka'u huakai me ko'u mau kamaaina Rev. G. L. Kopa a me kekahl mau lede maka palupalu o ka waiula ili ahi no ka pii e ike pono i ke kauila holu o Puukapele a kiei a haloaoa I na pali nihoniho o Kalaiau. Huli hoi hou no ka waiuia ili ahi ia ahiahi, he nui ka oiuolu a me ka lokomaikai o na kamaaioa ia ? u, a he mea nui ka malihini ia lakou, a nc oukou ko'u hoomanao i na wa a pau a me na makamaka e ae a puni c Kauai o Mano a'u i kipa ai. JOHN U. JOSEPH