Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 35, 27 August 1892 — Page 3

Page PDF (2.14 MB)

This text was transcribed by:  Jared
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NU HOU HAWAII

            E alawa ae i na hoolaha hou e puka aku nei ma ko makou pepa o keia la. He 11 o na kainahele makaikai ia ka lua o pele o kilauea @hoi mai ma ka malulani o ka poalua nei. A ka Poakolu aenei o keia pule, Augate 31, e hualele aku ai ka mokuahi Auseteralia ia Kapalakiko @holo mai no Honolulu nei. O ke kumukuai o ke kopaa ma ka makeke o Nu loka i ka la 16 @maa keneta o ka paona hookahi. Ua manao ia, ma keia la e haalele @ ka mokukaua Adimarala @ Kapalakiko i na kaiaulu o Hawaii nei a hoi aku no kapalakiko. i ka po Poaha iho nei i haawi ae @ Aliimoku o ka moku manuwa Amerika "Kapalakiko," i ahaaina aloha hope maluna o ka oneki o ko lakou moku punahele. I ke ahiahi Poakolu nei i holo aku ai ka Mikahala no kona mau awa kumau ma ka moku o Kauai. Ua kau aku maluna on a na alii Ahaolelo Baldwin a me Dreier. Ua awaiaulu ia mai nei i ka la 15 @ Augate nei, ma kau, Hawaii, o Mr. G.C. Hewitt, luna nui o naahehu, me Miss Emma, ka hiapo o na kaikamahine a lunakanawai J.H. @ Martin. O kela pake i hopu ia ai e na @ kiu a ke Koinite Opiuma Helu 2 a ka Ahaolelo no ka loaa ana aku o ka opiuma ma kona poli, oia o Moy Kee, ua hoopai ia e ka Aha Hoomalu he $150 i ka Poakahi aku nei. He mau heihei kaa hehihehi wawae ke malamaia ana i keia auina ka Poaona ma ke alanui Moi @o na hoa ponoi o ka hui, a @ o na hoa ponoi o ka hui, a @ o ka poe mawaho kekahi, el loaa na makana i na poe e eo ai. I ka wa a ka mokukaua nui Beriania Warspite e nanea ana i ka olo ma ka umikumamaha mile o ia maluna o kekahi pohaku i ike @ ia ma ke kowa o Discovery ma @ Esekimo. Ua Hoolele ia mai e paikau i ke kakahiaka Poakolu aku nei i hala uka nei o ka aina, na koa a me na mina nei o ka aina, na koa a me na mina o ka mokukaua Adimarala Amerika Kapalakiko e ku nei ma ke awa, a ua hoohele loa ia aku i @ i Kulaokahua. O ka lakou @ mikau hope a a hoi aku i Kapalakiko. O na kanaka Hawaii eha o ke wawa o Palolo i hopu ia ai ma ka a o ka la 4 o Aukake no ka hoeha a Ah Sin pake, ua hookolokoloia mua o ka Aha Hoomalu i ka Poana mea, ua manao ka aha ua hana akou ma ke ano pale aku. Ke akena ia mai nei na keiki Hawaii A. W. Carter a me J. Robertson i holo aku nei e hoomahuahua i o laua ike kanawai ma ke Kula Kanawai o Iale, no laua paapaana pani huli kanawai a lilo ai laua i @a me na poohiwi maluna ae o  @ laua mau hoa kula o ka papa hookahi. Ua hoolele ia mai e paikau i ke kakahiaka Poakolu aku nei i hala uka nei o ka aiana, na koa  a me na mina o ka mokukaua Adimarala Amerika Kapalakiko e ku nei ma ke awa, a ua hoohele loa ia aku i kaho i kulaaokahua. O ka lakou kaikau hope ia a hoi aku i kapalakiko. O na kanaka Hawaii eha o keo ke wawa o Palolo i hopu ia ai ma ka @a ka la 4 o Aukake no ka hoeha @a Ah Sin pake, ua hookolokoloia mua o ka Aha Hoomalu i ka Poalua nei a a paui ka hookuuia, no ka mea, ua manao ka aha ua hana lakou ma ke ano pale aku. Ke akena ia mai nei na keiki Hawaii A. W. Carter a me J. Robertson i holo aku nei e hoomahuahua i o laua ike kanawai ma ke Kula Kanawai o Iale, no ko laua paapaana puni huli kanawai a lilo ai laua i @ a me na poohiwi maluna ae o @ laua mau hoa kula o ka papa hookahi. Ua hopuia mai nei e ka manuwa AMerika "Corwin" ma ke kai kapu Beherina, ka mokuahi lawaia @ "Coquillan" a me kana kana ili kila. Aka, ma ka huakai hope aku nei a ka mokuahi Moiwa@ i Alasaka, ua hali pu aku oia i ka hana he $125,000 no ka hookuu na mai i ua mokuahi. Ua hekau mai ka mokuahi @" ma Mamala i ke kakahiaka nui o Augate 23, iloko o G la holo, G hora a me 24 minute mai Kapaakiko mai, me 2 ohua kapena no Honolulu nei, ma koua ala e holo ainano lokohama a me Kina. Ua awe aku oia mai keia awa aku, mahope iho o ka hora 5 ahiahi o ka a no i ku mai ai, ia 106 Iapana kane, 29 wahine a me 3 kamalii- a me 180 pake. Halo i Aiea, Ewa, ke Alii ka Moiwahine me kekahi mau wahine koikoi o keia anaina, i ka Poalua nei, ma ke ano he mau malihini na Mrs. McGrew ke kamaaina. E hoomanaoia he ekolu aenei makahiki i hala, oiai ka Moiwahine e noho hooilina moi ana, ua holo mua no ke alii ilaila a kanu i ka awapuhi. Ma keia holo ana aku nei hoi, ua papahiia mai ka huakai me na lei i kui ia mai na pua mai i mohala o kela luhi i kanuia ai ia wa. I ka hora 5 ahiahi Poakahi nei, mahope o ka hoopaapaa ana no ka bila dala pepa iloko o ka hale ahaolelo mai ke kakahiaka mai, ua haawi hou ia aku ia ua bila la na kekahi komite wae e noonoo hou a hoihoi hou mai iloko o ka hale. O na lala o keia komite, oia ke Kuhina o ko na Aina E, na alii J. M. Horner, Peterson, Williams, a me na lunamakaaina A. S. Wilcox, Iosepa, Kauhi a me Akepoka. E hewa anei ke koho e ae, e hoihoi mai ana lakou he elua hoike. Kanaulu-Kuaana. Ma ka po Poaono i hala, Augate 20, ua polena paa ia iho la iloko o ka berita maemae o ka materemonio e ka Rev. H. H. Paleka, o John Newa Kanaulu me Miss Lucy Kaiwew Kuaana, maloko o ka luakini o Kawaiahao. He kukulu hua kepau ka hana a ke kane no ko makou halepai, a ke pahola aku nei makou i ko makou mau lima akau o ke aloha ia laua, me ka nonoi pu aku i ka lokomaikai o na Lani e hooloihi ia ko laua mau ia ma keia ao a e hoolaupao aku hoi i ko laua home. Ua paa anei he ekolu o na hale hou loa o Mr. J. T. Waterhouse makua ma ka anemoku o Palea, Manana, Ewa, a he elua i koe e pii ae la e paa. Imua e Ewa!

            O ke kumupaio e malamaia aku ana ma Kaleleonalani Hale i keia po Poalua iho, Augate 30, -"Ua pono anei i na Kahunapule ke mare wahine ole, aole paha?" E naue nui ae.

            Ua lilo aku ma ke kuai ia i ka Poakahi aku nei o keia pule, ka aina hanai holoholna o Puuloa ma Waimea, Hawaii, a i on a ia e Mr. F. Spencer, ia Bishop & Co. no ke kumukuai he $16,000.

            Hoike kula Sabati. -He nani a maikai na hana hoki Kula Sabati o Kohala Akau i malamaia ma ka la 31 o Iulai i hala. Ua hoki mai na haumana i ka piha hauoli ma ia la, a no lakou ko'u hoomaikai nui. -J. K. Kamaka.

            Ua hoouna aku ka Hale Leta ma Honolulu no Iapana a me Kina maluna o ka mokuahi Oceanic o ke ahiahi Poalua aku nei, ia 5001 mau leta a me 280 mau nupepa. He 4655 o ia mau leta a me 244 mau nupepa, no Iapana wale no.

            Ma ka la 31 o Iulai, ua hoohui ia ma ka berita o ka mare o Miss Luce Haleole no Hanapepe, a me Mr. Kalaweole no Waimea, he keiki maikai oia, he noho hookuonoono, na Rev. G. L. Kopa laua i hoohui ma ka mare maloko o ka Halepule Kuokoa, a hoi aku ka hapanui oia anaina e paina.

            Ua loaa aku ma ko Kaukali poli o Kamoiliili, kekahi ipukukui o ke aupuni i kau ia i ka po ma na wahi i pohopoho ia o ke alanui aupuni a i pau pono ole i ka paa, i nalowale honua i kekahi mau po aku nei i kai ia ai ma ke alanui. Ua hopu ia ua Kaukali nei e ka makai a ua lawe ia mai e hoopaa. Ua hookolokolo a hoopai ia i eono mahina.

            Mai Kauai mai. -Ma ka la 17 o Augate nei, ua hoohui ia o John Koani Jr. no Kealia me Annie Opunui o Lihue, ma ka home aekai o ke Kiaaina W. H. Rice ma Kalapaki. Ma ka la 18 o Augate, ua hoohuiia o J. Ulunui o Nawiliwili me Miss Julia Awai o Hanapepe, ma ka home o ke kane ma Nawiliwili. Imua e na opio, me ka malama hemolele i ka berita maemae o ka mare. -J. B. Hanaike.

            Hookahi la mahope iho o ka haalele ana aku o ka mokukaua Amerika Bosetona ia Kaleponi, haule iho la kekahi luina o M. Kehou kona ino, mailuna iho o ka moku a pa ke poo i ka oneki moe. Ua ola oia he elima la mahope iho, a make aku la i ke kakahiaka. I ke ahiahi iho, ua hoouhi ia oia me ka hanohano o ka oihana aumokukaua a kanu ia aku la iloko o ka hohonu. O Irelanai kona aina hanau, he 21 wale no makahiki.

            Ma hope iho o ka hora 4 ahiahi Poalua aku nei o keia hebedoma, ua hiu ae ka leleuma o ka moku Adimarala Farani mai kona wahi e hekau ana ma ka nuku o Mamala, a ua kikihi aku la no Vanekouwa. I loko o na hebedoma elua a keia mokukaua i ku iho nei, ua hoomakamaka iho kona Aliimoku kiekie a me kona mau paalalo a nui na hoa aloha maanei, a ua nui no hoi na mikimiki ana a ka Hope Kanikela Farani no ka oluolu o na alii o ka moku. Ua haawi ia no hoi, he ahaaina aupuni i keia Adimarala.

            No Ewa.- Ma ke ahiahi Poaono, Augate 20, ua hoohuiia ma ka mare o Manoanoa (k) me Manoanoa (w), ma ko laua wahi noho ma Kaohai, e ka Rev. J. M. Ekela. [He wahi ano pahaohao iki ko makou no keia paa mare ma o ka laua mau inoa la, aka, e like me ka mea i loaa mai ia makou pela no e hoopukaia aku nei. L. H.] Ma ke ahiahi Sabati, la 21, ua malamaia no he mare mawaena o Mr. Kanoho me Naiwi (w), ma Waipio, e ke Kahu no o Ewa. He wahi papaaina kekahi mahope iho. -D. K. Kaumiumi.

            Mahope iho o ka hora 3:30 o ka auina la Poalima o ka pule i hala ia Iokua e lawelawe hemahema ana i kekahi pukaupoohiwi ma kekahi hale e kokoke aku ana i ka halekoa, a e komo aku ana he wahine o Luukia iloko o ua hale ia. A i keia wahine i komo io aku ai, ua kai mai la keia Iokua i ka pu i piha a upiki iho la i ke kiko o ka pu. Ua kani mai la ka pu a komo ka poka ma ka poohiwi o ka wahine a puka aku la ku i ka pa a loaa aku he pa piula. Ua hoao keia Iokua e papa aku i ka wahine a e hunakele i keia poino nui i ulia mai. Aka ua lohe mai la nae kekahi poe ma kekahi keena a ua holo mai la. ua hiki aku ka makai haole a ua hoouna ia o Kauka Pekekona e hala mai a wahi ae i ka palapu. Ua hoouna ia ka wahine poino i ka halemai Moiwahine, ua hopu ia o Iokua a ke kali nei no ka hopena o kela wahine.

            E Malama Pono i na Kamalii.

            Ina he mau kamalii kau, a laila e hauole loa ana oe ke lohe i na olelo a Mr. John Cook o Pilot, okana aina o Vermiliona, mokuaina o Ilinee. Eia kana: "He elua makahiki i hala aku, loaa iho la he elua o ko'u ohana, he kanaka ui a he kaikamahine, i ka ma'i koikoi loa e kahe awai ana ke koko mailoko mai o ke kino me ke kupilikii maoli. Aole i hiki i ke kauka maanei ke hoopaa i kela a me keia o na mea i loaa i ka ma'i, mahope o hookahi hebedoma o ka lapaau ana. Ua hoopau aku au i ka kauka, a hoomaka i ka hooinu ana i ka Chamberlian Colic, Cholera a me Diarrhoea Laau. Ua hoomaka koke mai ka maha a ua ala mai kuu mau kamalii iloko o na la pokole mai ka ma'i a'u i hopohopo ai o ko laua moe make ia. He laau lapaau ola a maikai. E kuai ia ma na halekuai laau lapaau a pau, o Benson, Smith & Co., na Agena. @

Nuhou Kuwaho.

Pau o Salibure.

Noho Poo Pohakuhauoli.

Honi i na Lima o ke Aliiaimoku.

Halawai o na hale ahaolelo

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi "Oceanic" ma ka nuku o Mamala i ka hora 6:27 kakahiaka Poalua aku nei, ua loaa mai ia makou na mea hou o na aina mamao, a oia keia e panee ia aku nei:

Halawai o na Ahaolelo o Enalani.

            Ladana, Aug. -I keia kakahiaka, i ka wa o ka Hale Makaainana i akoakoa ai, ua kena ia mai la na hoa o ka Hale, e hele aku iloko o ka Hale Haku e hoolohe ai i ka heluhelu ia ana mai o ka Haiolelo Alii i ka wehe ana o ke kau. Eia na olelo o ka haiolelo, oiai ua pau mua na hana o ka Ahaolelo mamua o ka hookuu ia ana malalo o ke kuahaua o Iune 28, nolaila aohe he mea maikai i ka Ahaolelo e hoomau aku i kona noho ana ma keia manawa kupono ole o ka makahiki. Ua hoopuka ia na manaolana i na e halawai ana ka Ahaolelo i kona manawa maa mau, alaila oia ka wa e hoolala ia aku ai na hana kuloko a me launa ohana ana.

            Mahope o ka heluhelu ia ana o ka haiolelo alii, ua hoomaha iho la na Hale elua a akoakoa hou i ke hora 4.

            I ka wa i akoakoa hou ai ka Hale Makaainana, ua heluhelu hou ia ka haiolelo i mua o ia hale. O ka hapa hope nae, ua lilo i mea hoohenehene nui ia e ka aoao kuokoa.

            Ua noi mai o Barton, ka lunamakaainana pili alii mai Midarmagh mai, e pane ia ka haiolelo alii.

            I keia kakahiaka no ka hiki ana mai o Pohakuhauoli me ke ola paapaana loa.

            Ua waiho ia ae he palapala hoopii kue ia Williama Redmond, he Panela i koho ia e na balota oi he 446 e ka okana o Clare.

            Ladana, Aug. @-Iloko o ka Hale Makaawinana i keia la, ua hoomaka o Pohakuhauoli i kana haiolelo kue i ke aupuni, penei: Ua haalele mai ke aupuni o Haku Salibure i na maa a pau i ike ia ma o ka waiho ole ana mai i ko lakou mau hookohou kuhina i ka wa a lakou i ike ai ua haawi ka aina i ka olelo hooholo hoahewa ia lakou. Ke halawai nei ka Hale i keia wa. Aka no ke aha? Ke i mai nei ka haiolelo alii ia kakou, aole. E hokua hou anei ka Hale Makaaainana e hakaka i na kaua i hoouka ia i na makahiki i hala eono? Aole he kumuhana ano nui i waiho ia i ko ka aina noonoo i like ka piha o ka hoonaauao ia ana e like la me ke kumuhana i hooholoia iho la e ke kau koho balota i pau. Iaia i huli ae ai e kamailio no ka mea pili i ke aupuni kuloko no Irelani, mawaena o na leo huro o na lunamakaainana o Irelani, ua waiho mai o Pohakuhauoli he koi, he mau makahiki iho nei ko Irelani kaalo mau ana imua o ke kaua, a ua loaa ua kulana la i keia wa. O na kahua o kana bila e hookuu ana ia Irelani i aupuni kuloko no lakou, ua maopopo lea i na mea a pau. Ma kona mau hooko ia ana, ua hookoe ia no ko ke aupuni imeperiala noho poo ana, oiai e haawiia ana ia Irelani ka hooponopono ana i ko lakou mau hana kuloko ponoi wale iho no. Aole on a kanalua i ka ke aupuni kuokoa hana i ka wa e hoole ia ai ka Bila Aupuni Kuloko. O kona kiola ia ana, aole oia ka mea e pau ai ka lakou hana no ia kumu.

            Ladana, Aug. 11.-Ma ke aumoe iloko o ka Hale Makaainana, ua ninau ia ke noi a Asekuita, he lunamakaainana kuokoa, aole e hilinai i ke aupuni, a ua hooholoia e 350 ae ia 310 kue. Ua lilo ka hopena o keia koho ana i mea olioli nui loa na ka aoao kuokoa. A i ka pau ana, ua hoopanee ka Hale no hookahi hebedoma.

            Ladana, Aug. 15.-Iloko o ka Hale o na Haku i keia la, ua hoike mai o Haku Salibure, mamuli o ka haule ana o ke aupuni ma ka hoololi hilinai ole i waiho ia ae e Asekuisa (Asquith) iloko o ka Hale Makaainana ma ke noi pane i ka haiolelo alii, ua hoihoi aku ke aupuni i ko lakou mau hookohu oihana, a ua lawe aku ka Moiwahine. Mahope iho o ka Haku Salibure hoike ana mai i keia mau mea ae la, ua ninau ae la oia pehea la ko ka Aha Kuhina hou hoolala hana.

            Ua pane aku ka Eia o Kimberley, ua minamina loa oia i ka hiki ole ke hoike aku i kekahi lohe maopopo. Ua pakui aku ka Eia, aole ia i lilo i Kuhina i keia wa. Aole e hiki iaia ke kamailio a kuka pu me kona mau hoa.

            Ua haalele iho o Pohakuhauoli i ke kakahiaka o ka la 15 o Augate i ukaliia e Haku Algernon Edward West, a holo aku la no mokupuni o Wight, e waiho aku imua o ka Moiwahine i na inoa o ka Aha Kuhina hou, a e lawelawe pu hoi i na maa o ka honi ana i na lima o ka Aliiaimoku. Ua huro nui ia o Pohakuhauoli i ka wa on a i haalele iho ai, a pela no ma na wahi o kana huakai i kamoe aku ai.

            I ka wa a Pohakuhauoli i a'e aku ai ma kekahi aoao o ka pa kapili moku ma Potamota ma kona alahele e kau aku ai iluna o ka moku alii holo lealea, ua haawi mai la na poola i na huro hoohanohano nona. I ke ku ana aku o ka moku alii holo lealea i Cowes Hikina, ua halawai hou mai o Pohakuhauoli me ke anaina nui ohaoha hoohanohano iaia. Ua komo aku oia iloko o ke kaa lio a hookele ia aku la no Osborne Hale' a iaia i hiki aku ai i ka halealii, ua apo ia mai la oia e Haku Henry Ponsonby a hookipaia aku la ma ke keena i hoomakaukauia nona.

            Ma hope o ko Pohakuhauoli paina ana, ua pahola mai la ka Moiwahine i anaina e ike aku, a ua hele aku oia a honi i na lima o ka Moiwahine e like me ka rula maa mau. Alaila, ua waiho aku la o Pohakuhauoli i na inoa o na iaia o ka Aha Kuhina. A ke kakahiaka o ka la 16 o Augate e hoi aku ai o Pohakuhauoli no Ladana.

Ka Beritania mau pakaha Aina.

            Ua lilo i mea nune nui ia ma Wasinetona ko ka mokukana Beritania Champion pakaha ana ai i ka mokupuni o Johnson ma ka Pakipika nei. Ua hoomaopopo ia, e noi aku ana ke Keena o ko na aina e ia Beritania nui e hoopau wale i kana pakaha ana i kela mokupuni ae la maluna.

            Me he mea la ma ka ka nupepa Ho ku Ahiahi o Aukalana Nuikilani hoike, aole wale o Champion ko Beritania manuwa e lawelawe nei i ka pakaha aina ma ka moana Pakipika no ka Moiwahine Victoria, aka o ka mokukaua Curaeoa kekahi o na aumoku Beritania. No ka mea au hoi ae oia a ku i Fiji mai kana huakai holo ma ka moana Pakupika, a i loko o ia wa ana i holoholo ai, ua lawe ae oia a hoohui mai no Beritania nui i na mokupuni Gardiner, Danger a me Nassau. Mai Fiji aku, ua holo keia mokukaua i Tutuila, a mahope o ka hoolele ana aku i uka o ka aina ia Komisina Hazzard, ua hoi ae oia i ke awa o Pago Pago a lawe lima nui ae la he apana aina e hoolilo ia aku ana i wahi hoahu lanahu no na aumokukaua Beritania.

            Ke olezzo nei ka Hoku Ahiahi, ua hoohana mua ia keia wahi e na Amerika i kahua hoahu lanahu, aka mahope iho o kela makani ino o 1880 i pau ai na mokukaua Amerika i ka ili, ua haalele aku na Amerika ia wahi.

Na mea hou Kalai Aupuni o Amerika Huipuia.

            Aia no na Aoao Kalai aupuni kualenalena o Amerika Huipuia, na Ripubalika a me na Democarata, ke noho hookananeo la e kali ana paha o ke kualilii ae o ke kau wela, alaila hoomaka mai na ohiuhiu hakuepa koho balota. Aka eia nae ka Aoao Makaainana ke haukawewe mai nei na leo nui akena e kohokoho ai e pulumi ia ana e ko lakou aoao ka aina mai o @ ka lakou moho holo Peresidena. Ua hiki ae i Kapalakiko o Generala Joseph B. Weaver, ka moho Peresidena aia aoao, a ke noke ala i ka liki, e hoopahaohao ia ana ke ao holookoa ma keia kau koho balota iho o keia haule lau, a e noho ana o Weaver iloko o ka Hale Keokeo, a ke manaoio ala no hoi kekahi poe in a e paapaana ana kona aoao a hoihoi ia ke koho Peresidena iloko o ka Hale Lunamakaainana e koho io ia ana oia i Peresidena.

Hoouna dala nui a ko Kapalakiko

            Ua hoouna ia aku e na luna aupuni o ke Keena Waiwai o Kapalakiko maluna o kekahi kaa ahi kuikawa e holo ana i Nu Ioka me elima kaa e kolo ia ana, na dala aupuni he $20,000,000 ka nui i opeopeia iloko o na pahu. Ua huoili pu ia he mau kiai lehulehu i hoolako ia me na mea make, no ka liuliu e i o la honua no na hoohalua powa ia mai ma ke alaloa. E lawe loa ia ana a hoahu ma ka hale waiho dala o ke aupuni ma Nu Ioka. Ua lawelawe ia na mea a pau me ka puai leo ole.

Na uluaoa ma Bufalo.

            Buffalo, Aug. 15.- Ua uluaoa ae na poe paahana o ke alanui hao Erie, Buffalo Creek a me Awawa Lehigh, i kulike loa ke ano me ko ka poe hoopiipii uku paahana o ke kulana me ko Reading, ka hoakoakoa o na paahana a hookahi ke noi ana. Ua kiola ia na kaa ukana a me na kaa ohua mailuna aku o ke alahao, a o na hale noho o ka poe hana ua pau i ke puhi ia i ke ahi. O na kaa lanahu, ua hoouna ia ma kahi e a nahaha aku ma ka ihona o ke alanui. He mau po aenei elua ka wena ana o na huina aouli mai na ula ahi mai o keia mau mea i pau i ke ahi.

He poloai i na Aupuni Mokukaua

            Ua hoopuka aenei ke Kuhina Aumokukaua o Amerika Huipuia, he kahea i na aupuni manuwa a pau, e hoouna mai i ko lakou mau mokukaua e komo pu ana iloko o na hookahakaha ana ma ka Paikau Mokukaua nui e malama ia ana i ka mua o ka 1893 ma Hampton Roads a me Nu Ioka, no ka hoomanao ana i ka puni ana o na haneri makahiki eha mai ka ike mua ia ana o Amerika e Kolona.

Kei Poko Rusia ia Peresia.

            Sana Peteroboro, Aug. 8.-Ma Astrabad, Peresia, ua hoahewa loa iho na kahunapule i ke ino o ke kalepa waiona, a oia ke kumu i puka hou mai ai o ka ma'i korela, a nolaila ua ala mai na makaainana me ka manao paa e kinai i ke kalepa waiona. Ua komo aku lakou iloko o na halekuai rama, hao aku la a hana ino iho la i na waiwai o ke kahi heluna poe kalepa o Ameniana, he mau makaainana no Rusia. Ua kena ia he iwakaluakumamalima mau koa kaua lio Rukini e holo mai Rusia aku a kiai i kahi noho o ke Kanikela Rukini, a aia ke hekau la he mokukana Rukini maloko o ka muliwai ma kela aoao mai o Astrabad. Ua koi aku ke Kuhina Rusia e uku ia mai na poho.

 

Hoolaha Hou.

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

I kulike ai me na hooko ana o kekahi moraki i haoaia e Kuawela ia Jonathan Ausin. Kahu Malama, ma ka ia @ o Okatoba 1886. i kope ia ma ke Keena Kakau Kope. Buke 101. ma na aoao @4 me @ a i hoolilo ia aku ia J. A. Maroon e Jonathan Austin ma ka la @ Dekemaba, 1887. ke hooiahaia aku nei ka lohe. ke makemane nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku. no ke kumu ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa oie ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o ka hala ana o na hebedoma ekolu mai keia ia aku, ma ka Poakolu la 21 o Sepatemaba e kuai kukala ia aku no ka waiwai i paa ma ua moraki la ma ka Hale Kudala o Ja@ F. Morgan, Honolulu, hora 22 awakea o ia la.

            No na mea i koe e ninau ia

                        J. A. Magoon.

            Kakauia, Augate 6, 1892.

            O ka aina i paa maloko o na moraki la, oia kela apana aina e waiho la ma Waimea, Kona, Kauahi, i kuhikuhi ia ma ka Palapala Sila Nui Helu @ a Kuleana Helu @ ia Kaniahe.

2@04-@

Hoolaha Moraki

E ike au anei na mea a pau ke nana mai i keia olelo hoolaha. Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ka wahine mare a Haalou (k) o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole. ke hai ia aku nei ka lohe i na mea a pau, o kela a me keia moraki a kuu kane i moraki malu ai i na waiwai paa o maua, aole loa he mana oia moraki ana me kuu ae ole.

Kaipuonio Haalou

            Kalaupapa, Molokai, Aug. 12, 1892.             2404-@

Hoolaha Hoopau Hui.

Ke hoolahaia aku nei ka lohe o ka hui i ku iho nei mawaena o Eleazer Lazarus a me Sing Kee o Honolulu nei malalo e ka inoa o Honolulu Pork Company, ua hoopau ia i keia la mamuli o ka aelike ana.

Eleazer lazarus.

Sing Kee

            Honolulu, Aug. 25, 1892.       2404-@

Olelo Hoolaha.

Ua loaa ia Leong Hoy a Kaalaaea, Koolaupoko, Oahu. ka mana piha e lawelawe no'u ma kuu halekuai ma kahi i haiia maluna oiai au e kaawale aku ana mai keia aupuni aku.

            2403-2t            Au Hoy Lai.

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

Ikulike ai me na hooko ana o kekahi moraki i hana ia e Tin Wo ia S. C. Allen, ma ka la 30 o Aperila, 1892, i kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope me Honolulu. Buke 138 a ma na aoao 52 a me 53, ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko, no ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o elua mau manawa o ke kumupaa i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o ka pau ana o ekolu hebedoma mai keia la aku, a i ka Poakolu, la 21 o Sepatemaba, 1892, e kuaiia aku o ka waiwai i paa ma ua moraki la ma ke kudala akea ma ka Hale Kudala o J. F. Morgan, Honolulu hora 12 awakea.

            No na mea i koe, e ninau ia J. Magoon, Loio no

                        S. C. Allen

            Kakau ia ma Honolulu, Augate 6,1892.

            O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, oia ka hoolimalima o keia aina e waiho la ma Alanui Moi kokoke i kahi hookio o ke Alahao o Oahu, mai a Sam Wo mai a i ua Tin Wo nei, i hana ia i ka la 2 o Iulai, 1891, no ka manawa he umikumamaha makahiki a me ewalu a me hapa malama mai ka la 1 mai o Augate, 1891, ma kauku hoolimalima he ekolu haneri dala o ka makahiki, i hope ia iloko o ke Keena Kakau Kope, Buke 134 aoao 81-83.    2404-4t

Olelo Hoolaha.

E hoomaka ana ke kula o ke kula Kumumua Kamehameha ma ka Poakahi, Sepatemaba 5 aenei, a ua makemakeia na haumana e hoi mai i ka wa e hoomaka ai. O na haumana hou e makemake ana e komo mai, e hoike mua mai i ke Kumuluna.

                        N. J. Malone, Kumuluna.

            Honolulu, Aug. 2, 1892.         2402-4t

Olelo Hoolaha.

O ka mea e loaa aku ana e hele hewa ana maluna o na aina o ka Hui Hanai Holoholona o Kahua me ka palapala ae ole mai @ like me ka piha o ke kanawai o ka aina.

                        J. Maguire.

            Kahua, Hawaii, Augate 4, 1892.        2402-3t

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, i kulike ai me ka maua kuai i hookomo ia iloko o kekahi moraki i hana ia i ka la 21 o Mei, A.D. 1887 e N. B. Kalehua o Waimea, Kauai, ia J. M. Monsarrat o Honolulu, Oahu, i kope ia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 107 a ma na aoao 118, 119 a me 120. nolaila ke makemake nei o J. M. Monsarrat, ka mea e paa nei i ka moraki, e hooko aku i ua moraki ia no ka uhaki ia o ka aelike. oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei, o kela aina a pau, na pono hoa aina a me pilikana iloko o ua moraki la. e kuai kudala ia aku ana ma ka Hale Kudala o James F. Morgan ma alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Poakahi, la 12 o Sepatemapa, A.D. 1892, hora 12 awakea oia la.

            O ka waiwai i moraki ia, penei i kuhikuhi ia ai:

            1. O kela apana aina a pau e waiho la ma Hanalei. Halelea ma ka mokupuni o Kauahi, nona ka ili he 1 ruda, 13 peka-a o ia ka aina i kuhikuhi ia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 3770, Kuleana Hoona Aina Helu 10954 i hoopuka ia ia Waiehu ka makuakane o N. B. Kalehua.

            2. O kela mau apana aina elua e waiho la ma Wainiha. Halelea ma ka mokupuni o Kauahi, he mau loi kalo ekolu a me ke kahua hale nona ka ili he 2 eka, 1 ruda, a oia ka aina i kuhikuhiia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 7840. Kuleana Hoona Aina Helu 9271 i hoopukaia no Kapuumaka, a i hooliloia mai e Namakakolohe ke kaikamahine a ua Kapuumaka a me Kaahanui kana kane ia N. B. Kalehua ma ka palapala i hanaia i ka la 1 o Iune, 1887, a i kopeia iloko o ke Keena Kakau Kope Buke 51, aoao 35.

            Kuike ke Dala. Na uku o na palapala i ka mea e lilo ai.

            No na mea i koe, e ninau ia J. M. Monsarrat.

J. M. Monsarrat,

Mea e paa nei i ka moraki.

            Kakauia ma Honolulu, Augate 13, 1892.

2402-4t

Olelo Hoolaha.

Ua waihoia mai imua o'u he noi kupoho e Mrs. Emma Nakuina, e hoomaopo i kona mau pono, iloko o na auwai ma ke awawa o Manoa, ma keia apana i ikeia o "Keapuapu" a Auwai Hui o Manoa waena a me "Kaualaa" e like me ka mea i kuhikuhi ia e ka Mokuna 26 o na Kanawai o 1888 a me na kanawai e ae o ko Hawaii Pae Aina e pili ana ilaila, nolaila ke hoolaha ia aku nei na poe a pau i kuleana iloko o keia mau pono auwai, e noho ana he aha e hoolohe ma ka Hale o Meka ma Kaualaa, Manoa, ma ka Pokahi la 29 o Augate, A.D. 1892, ma ka hora 2 auina la, a malaila e hele mai ai na poe i kuleana e hooia i ko lakou mau pono. a i ole la e hooponopono ia aku ana me ka hiki ole mai oia poe.

Chas. T. Gulick.

            Komisina o na Ala Liilii a me na Pono Wai o ka apana o Kona, mokupuni o Oahu.

            Honolulu, Aug. 12, 1892.       24@2-3t

E ike ia kakou Hawaii.

            E O'u mau hoaloha a me na makamaka-Aloha nui oukou.

            Ua hoi mai nei o Kukuma mai Kina mai, a nolaila e kuai aku ana oia me ka makepono loa i na lole o ka Halekuai Hui o Kukima Ma. e ku nei ma alanui Nuuanu, ma ka Hale pohaku o Pico. E hoomaka ana ke kuai emi i keia.

Poaono, Iulai 30.

A a hoomauia aku ana no.

Elua pule wale no.

            Ua hoemiia na Lole e like me keia: He 18 iwilei kalakoa maikai no $1.00; he 14 iwilei keokeo paina no $1.00; kukaenalo, $1.00 no 14 iwilei.

            Na Lole kane Kasimea kulukulu paa maikai loa o na ano like ole, e kuai pio ia aku ana me ke emi loa. Na Lipine o na waihoolulu like ole e kuai hoemi loa ia aku ana.

No ke Dala Kuike

            Na Paa Lole kane o keia a me keia ano, palule, palemai, kakini, papale opiopi ano hou loa o na ano a pau. Emi loa ma ke dala kuike. Na huluhulu moe o na ano a pau.

            Na Lole Alapia wahine, he oluolu loa ke kumukuai. Na lole wahine nahenahe, he makepono loa ke kuai pio. Na palekoki, muumuu, kakini, pua papale, a he nui loa aku na mea i koe aole e hiki ke helu papa aku. Na kihei wahine liilii a nunui, he makepeno loa.

Na Lole o kela a me keia ano, a me kela mea keia mea he nui wale aku.

E hele nui mai e kuai, a e ike no oukou iho.

Goo Kim.

            Honolulu, Iulai 30, 1892.        2400-@t

 

Mutual 76 - Na Telepone - Bell 179

C. E. Williams,

Ka põe hookomo mai, kuai aku a me

Hana paka o na hoonani hale

Maikai o na ano a pau me ka makepono.

Me na Piano i Hanaia.

Me ke kupeno i keia ea.

Aole Mu e komo.

 

E Loaa no na he kupapau

No Pohaku Mabeia, e wae ai a ka

Makemake Lawe.

Maanei e loaa ai

Na lako kanu kupapau, kaa

A me ua Pono Ia-loa i ke kino o ka mea aloha.

Helu 105 Alanui Papu - Honolulu

 

Ka Halekuai Laau Lapaau Hou

Huina o na alanui papu me moi.

            Ke hoolako mau ia nei me na laau lapaau oi loa o ka maikai ma Honolulu nei a ke kuai ia nei me ka emi loa.

            Ka Laau Kunu maikai,

                        Ka Laau Hoomaemae Koko Saseparila,

                                    Na Hua-ale maikai,

                                                Na Hua-ale ma'i fiva maikai,

                                                            Na Paakai pipii maikai,

                                                                        Na Paakai hoonaha maikai,

                                                                                    Na Sopa a me na Waiala maikai,

                                                                                                Na Aila Niu hamo lauoho maikai.

            E hoomanao i ka inoa a me kahi o

Hobron a me Newman

            Huina o na Alanui Papu me Moi.        2383-tf.

 

Hoolaha a ka Luna Hooko Kauoha.

            Ma ka waiwai o Richard Meek o Honolulu, Oahu, i make, ke kauoha ia aku nei ka poe i aie i ka mea i make e hookaa koke mai lakou ma ko'u keena ma Aliiolani Hale, Honolulu, a o ka poe he mau koi ka lakou a i ale aku ka mea make ia lakou, ke kauoha ia aku nei e waiho koke mai i ka lakou koi mam@a ae o ka hala ana o na malama eono mai keia la aku.      Henry Smith.

Lunahooko Palapala Kauoha o Richard Meek.

            Honolulu, Iulai 23, 1892.       2400-5t

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

I kulike ai me na hooko ana o kekahi moraki i hanaia e maule a me kana kane J. W. Pii, ia Charles L. Carter, Kahu, ma ka la 3 o Sepatemaba, A.D. 1890, i kope ia ma ke Keena Kakau Kope ma Oahu, Buke 126 a ma na aoao 221-223, nolaila ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku i ua moraki la no ka uhai ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o ka pau ana o na hebedome ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, e hoolaha ia aku no ka aina i paa maloko o ua moraki la, no ke kuai kudala aku ma ka Hale Kudala o Jas F. Morgan, ma alanui Moiwahine, Honolulu, i ka Poakolu, 24 o Sepatemaba, A.D. 1892, ma ka hora 12 awakea o ia la.

            No na mea i koe e ninau ia.

            @ Carter, Kahu

            Mea e paa nei i ka moraki.

            O ka waiwai i paa maloko o ka moraki, oia kela pa aina ma alanui Kinau, ma kahi koke makai pono o ke Kahua Kinipopo, oia ke Helu 293 ma ke ana a ke Aupuni no Kulaokahua, Honolulu, oia ke hapalua o ka pa i kuhikuhiia ma ka Palapala Sila Nui (haawi @ 3327, me ka ili nona ka umikumamalima tausani (15,000) kapuai kuea.

            Honolulu, Augate 17, 1892.   2403-4t

Hoolahe a ka Lunahooponopono Waiwai.

Mamuli o ka mana i loaa ia'u ma ke Kanawai, nolaila, ke hoolaha aku nei au i ka lohe i na kanaka a pau, in a he mau koi ka lakou i ka waiwai o Barenaba Beniamina k, i make, no Waiakea, Hilo, e waiho mai i ka bila i hooiaio kupono ia. A in a he mau waiwai ko ka mea i make e paa ia nei e kekahi poe, e hoihoi mai ia'u; a o ka poe i aie i ka mea i make e hookaa koke mai iloko o na malama eono.

            J. Keliikahi,

            Lunahooponopono Waiwai o Barenaba Beniamina.

            Kukuau, Hilo, Aug. 15, 1892.            2403-

Hoolaha a

Ke Komisina Kuai aina

Ma ka hoopii a kukuli a me S. Kauai, kana kane, kue ia Alexander George a me kekahi poe e ae, imua o ka Aha Kiekie ma ke Kaulike.

            No ka mea, ua hookohu ia ke mea nona ka inoa malalo iho e ka Mea Hanohano Rich. F. Bickerton, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, i Komisina no ke kuai ana aku i kekahi mau apana aina o Nicholas George i make.

            A mamuli oia mana ke hoolaha ia aku nei e kuai ia aku ana ma ke kudala akea na apana aina i hoakaka ia malalo nei ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Alanui Moiwahine, Honolulu, i ka

Poakahi, Augate 29, '92

Hora 12 Awakea

Eia na palena o ua mau apana aina ia e like me ia i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 2506 (Grant) i hoopukala ma ka inoa o Nicholas George.

Apana i kaluaolohe.

Aina papu ma waikiki-waena

            E hoomaka i ke ana ma ke kihi akau mauka o keia e pili ana me Kuilei ana o Keolaloa ma ka lihi akau o ka auwai ma ka pohaku pea X a holo hem 67 hik 58 pauk ma Kuilei o Keolaloa a i ka pohaku X (pea). Hem 45 30 hik o ka auwai e pili ana me Pahoa, alaila holo mawaena o ka auwai e kaawale ai o Kaluaolohe o Kahanaumaikai, penei: Hem 13 15 kom 205 pauk hem 8 30 kom 232 pauk ma Kaluaolohe a hiki i ke kihi hik o ka apana 2 no aupuni, alaila akau 62 30 kom 260 pank, akau 23 30 kom 240 pank ma kuauna e pili ana me ka apana 2 aupuni a hiki i Kuilei o Keolaloa, alaila akau 60 hik 166 pauk akau 45 hik 198 pauk ma Kuilei o Keolaloa a hiki i kahi i hoomaka ai. O ka ili he 1 215-1000 eka.

Apana 2 Pawaa o maalo,

Aina papu ma waikiki.

            E hoomaka ana ma ke kihi Hema makai pili me Kiki no Paukuwahie me Pahoa no Keoni Ana ma ka pa pohaku X (pea) a holo akau 33 45 hik 234 pauk ma Pahoa pa pohaku X (pea), akau 52 45 kom 84 pauk, akau 39 kom 84 pauku hem 69 kom 30 kom 25; pauku ma ka auwai pili me Piliamoo a me Kuamoo, hem 58 20 hik 276 penku ma ke kihi a hiki i kahi i hoomaka ai. O ka ili he 71-100 eka.

            He maikai ke kuleana o keia mau aina. E kuai kaawale ia aku ana keia mau aina, a o ka Apana 1, e hoomaka ke koho ana mai ka $500 aku.

            O na lilo palapala a nau me ka mea koho aina no ia. A e hookaa ia ke dala i ka wa e haawi ia aku ai ka palapala hoolilo, mahope o ke apono ana mai o ka Aha Kiekie.

            No na mea i koe e ninau ia Jas. F. Morgan, Luna Kudala, a i ole ia.

Henry Smith.

Komisina Kuai Aina o Nicholas George, i make.

[2401-4t]

P          Puhalahua.

Loio Loio Loio

Ua ae ia mai au e lawelawe imua o na Aha Hoomalu a me Apana a pau o keia Aupuni. He Agena Hooiaio Palapala no ka Apana o Hana Mokupuni e Mani.

            E loaa no au i ka Ua Peepapohaku o Kaupo, a ma Hana i kekahi manawa.   2887 @

J. Hopp & Co.,

Na Poe Hana ma na lako hale o na ano a pau!

Hana moe, na uluna pulu, etc.

Noho no ka hoolimalima ana, no lako hale me ke kumuhuai emi.

Honolulu.        2357 @

Hoolaha hookapu komohewa.

            Ke hoike la aku nei ka lohe i na On a a pau o na holoholona e helehewa la maluna o ko makou mau Aina ma Humuula a me ka hapa mauka o Piihonua, Hilo, Hawaii, e lawe koke aku ia lakou me ka hookaulua ole, a i ole ia e hoopii ia no e like me ka piha o ke kauawai.

Humuula Sheep Station Company

            Na Armin Haneberg.

K@, Aug. @, 1892.    @

Hoolaha Hookapu aina.

            Ke papa a hookapu loa ia aku nei ka holo ana o na holoholona o ka poe e ae maluna o na aina hanai holoholona o'u ma Piihonua a me ka hapa mauka o Humuula, Hilo, Hawaii, a ke kauoha ia aku nei e hoonee aku i na holoholona me ka hookaulua ole, a i ole, o hoopii ia no e like me ke kauawai.

            J. T. Baker.

            Hilo, Hawaii, Mar. 31, 1892.  @

Hoolaha Hooko o ka moraki a me ke kuai.

            Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, i kulike ai me ka mana kuai i hookomoia iloko o kekahi moraki i hanaia i ka la 24 o Mei, A.D. 1887, e BILL opio o Kaneohe Koolaupoko, mokupuni o Oahu, ia J. M. Monsarrat o Honolulu, Oahu, i kopeia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 108, a ma na aoao 90 a me 91, nolaila ke makemake nei o J. M. Monsarrat, ka mea e paa nei i ka moraki, e hooko aku i ua moraki la, no ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei, o kela aina a pau, na pono hoaaina a me pilikana iloko o ua moraki la, e kuai kudala ia aku ana ma ka Hale Kudala o Jas. F. Morgan, ma alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Poakahi ia 12 o Sepatemab, A.D. 1892, hora 12 awakea o ia la.

            O ka waiwai i moraki ia, penei i kuhikuhi ia ai:

            O ka hapalua i mahelo ole ia o kela apana aiua e waiho ia ma Kaneohe, a o ia ka hapa o ka ili aina o Punaluu, a o ua aina hookahi ia kai hooliioia i ua Bila opio la, a me ka hapalua mai ia Bill Kaneakauhi ma ka palapala i kakaula i ka la 10 o Iulai, 1884, a i kopeia i ke Keena Kakau Kope, Buke 94, a ma na aoao 110 a me 111, a i kuhikuhi ia na palena malalo iho, penei:

            E hoomaka ana ma ka aoao makai o ke alanui aupuni 360 kapuai mai ka palena mai o ka pa aina ekalesia: a e holo ana hema @ 30 hik 211 kapuai alanui aupuni. Akau 44º 45' hik 370 kapuai alanui liilii o Nalua. Akau 53º 30' kom 193 kapuai Nalua. Hema 44º 45 min, kom 425 kapuai Kalanikilo, a i ka hoomaka ana. Ka ili iloko, he 1.72 eka.

            Kuike ke dala. Na uku o na palapala i ka mea e lilo ai.

            No na mea i koe, e ninau ia J. M. Monsarrat.

J. M. Monsarrat,

            Mea e paa nei i ka moraki.

            Kakauia ma Honolulu, Augate 13, 1892.

2402-4t

Olelo hoolaha

            Ka papa loa ia aku nei na mea a pau, aole e lawaia, kipu, ho-a pipi a lio, a komohewa e ae paha maluna o na aina o ka Mahiko o Kaneohe, e waiho la ma Kaneohe a me Kailua, Koolaupoko, me ka loaa ole o ka ae ia e ka Luna Nui. O ka poe e loaa aku ana ua kue i na mea maluna ae i papala, e hoopii ia no e like me ke kanawai.

            W. H. Lowell

            Luna Nui o Kaneohe

            Aug. 2, 1892.  2401-4t

Hale hana kopa o Honolulu.

            Ua paa aenei ka Hale Hana Supa Mahu Hou o ka poe no lakou na inoa malalo iho a ua makaukau lakou e hoolawa aku i ka poe piepiele i na

Kope Maikai loa maoli

I hookomo ia iloko o na Pahu 100 paona mai ke 42 a 56 auka Kope pakahi.

Ke hooia nei makou i ka oi o la Maikai o ka makou Kopa mamua o na Kopa o waho mai.

            Ua kuni ia mawaho o ko makou mau Pahu me ka hoailona "Honolulu Soap Co.," a e

Kuai ia e na halekaui liilii a pau.

Hui hana kope o Honolulu

M. W. McChesney & Sons,

            Na Elgena.

2888-q