Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 35, 27 August 1892 — Page 4

Page PDF (1.82 MB)

This text was transcribed by:  Shirley Liang
This work is dedicated to:  Everyone

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

ME

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

No ka Makahiki………$2.00

No Eono Mahina……..$1.00

Kuike ka Kule

 

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H.M. WHITNEY, Luna Nui,

J.U. KAWAINUI, Iuna Hooponopono.

 

POAONO,………AUGATE 27, 1892.

 

 

KULA SABATI.

 

Sepatemaba 11. Pilipo a me ka malihini Ait@opa. Oihana 8:26-40.

 

            AOLELO mai la ka apela o ka Haku ia Pilipo, I maila, E ko oe a e hele ma ke kukolahema, ma ke ala e ibo aku ai mai Ieruaalemaa Gaza, he waonahele no ia.

            27. Ku ae la ia a hole; aia hoi, he kanaka no Aitiopa, he luna nui na Kaneoake, ke @lliwahine o Aitiopa, oia no maluna o kona waiwai a paom a ua hele mai no hoi ia i Ierusalema e hoomana.

            28. E hoi aku ana ia e noho ana nualoko o kona halekaa, a e heluhelu ana i ka ke kaola @ai@.

            29. Olelo mai la ka Uhane ia Pilipo, E hele oe, e hoopili ako ia halekaa.

            30. Holo ae ia o Pilipo, a lohe iho ia i kana helahela ana i ka ke kaula Is@ie, i ae la ia, Ua ike anei oe i ka moa au e heluhelu nei?

            31. I aku ka kela, Pehea ia e hiki ai in'u ke no ole mai kekahi in'u? Nonoi aku la oia ia Pilipo o pii ae a e noho pu me ia.

            32. Ei@ kahi o ka palapala ana i heluhelu ai, Ua akakalia aku la ia me he hipa la i ka make; a e like hoi me ka hipa keiki i pane ole imua o ka mea naua e ako, pela no ia, aole i ekemu kona waha.

            33. I kona hoohaahaa a@a, na kailiia aku kona hoaponoia; nawai ia hoi @ hai mai i kona hanauna? no ka mea, ua iaweia aku no kona ola, iuai ka honna ako.

            34. Olelo aku ia ua luna ia, I aku la ia Pilipo, Ke ninau aku nei au ia oe, i olelo mai ke kaula i keia mea nowai, nona iho anei, no kekahi mea e paha?

35. Alaila,, owake ae ia o Pilipo i kona wah@, a ma ua palapala la kanu hoomaka an@ e hai mai ai iaia, ia leau,

            36. A i ko laua hele ana ma ke allaloa, hiki aku la laua  ma kahi wai: Olelo ae ia ua luna la, Aia he wai, heaha ka mea e keakea mai ia'u e bapetizoie ai?

            37. I ae la o Pilipo, ina i manaoio oe me ka na@u a pau, ima ua pono. Ke manaoio nei au o Iesu Karisto, oia ke Keikiake Akua.

            38. A kena aku la iam e ku malie ke kaa. Iho pu iho la inua i ka wai, o Pilipo a me ua luna la, a bapetizo ae ia oia iaia.

            39. A pii ae la laua, mai ka wai maim kaili aku la ka Uhane i ka Haku ia Pilipo, aole ike hou ae ua luna la iaia. Hoi aku no ia ma kona ala me ka olioli.

            40. Ikea ae la o Pilipo ma Azoto. I kona hee ana, hai ae la ia i ka euanelio ma na kulanakauhale a pau, a hiki aku ia i Kaisareia.

 

            PAUKU GULA. Ioane 4:36. O ka mea manaoio i ke Keiki he ola mau loa kona.

            MANAO NUI. E alakai ia ana ka mea imi pono i ka oiaio piha pono.

 

OLELO HUAMANA.

            Ua lanakila o Pilipo Haieuanelio ma Samaria. Ua hoounaia aku oia i kekahi oihana hou i ka mea hookahi. Ua waiwai loa ka hoohulihulihuli ana i ka poe lehulehu. Ua like pu ke ano wai wai o ka hoohuluhuli ana i ka mea hookahi.

            26. Anela-Kekahi elele mai ke Akua mai. Iho-mai Samaria aku. Gaza-he kulanakauhale Pilisetia keia, he 60 mile mai ke komohana hema mai Ierusalema aku. 27. Aitiopa-he aina nui keia pili ia Aigupita ma ka hemu, o Meroe kekahi inoa. O Nubia me Abesinia i keia wa. Kanedake- he inoa ohaua keia o na moiwahine Aitiopa, e like me Parao no na moi Aigupita. Hoomana-he kanaka manaoio o na Iudaio. Ua nui loa ko keia ano ia wa no ka manaolana e hele koke mai ana ka Mesia Iudaio i olelo ia ma ke Kauoha Kahiko. 29. Olelo-aole paha ma ka leo maloko o ka noonoo paha. 30. Holo-e hoike aku ana i ko Pilipo ano eleu a hoolohe. Heluhelu-me ka leo nui ma ke ano pihoihoi. Ike-aole waiwai o ka heluhelu wale ana. O ka ike ana i ka manao o ke Akua ma ka Baibaia, ola no ka mea ano nui. 31. Ao-mamuli o ka ike aole mamuli o ka oihana kahunapule wale no. O ka mea ike oia no ke kumuao kupono, aole ke kumu kauoha. 32. Kahi-Isaia 53:7,8. He olelo wanaua pohihihi keia i ka poe Iudaio e manao nui ana i kekahi moi lanakila. 33. Kailila-aole loaa ia Iesu ka hookolo@lolo kupono. Hanauna-ma ka nana aku he mea ole kona ola pokole ana, i oki wale ia aku, pau na makahiki ekolu o ka haiolelo ana, me ke kaua ole ana, me ka hooheneheneia, a me ke kiolaia. 35. Iesu-oia no ke kumuhana ano nui o ka euaneio, aole ke aloha, aole na hana maikai, aole ka pomaikai lani. 36. Keakea-i kona iini e hoike koke aku i kona manaolo. 38. Iho-i kekae o ka punawai, aole i hooluuia laua a elua. Aole keia hu@olelo "iho" he kumu hooiaio o ke ano hana o ka bapetizo, ma ka hooluu a ma ke kapipi ana paha. Ina i hooluuia ka luna Aitiopa mamuli o ke ano olelo, alaila ua hooluuia o Pilipo ma kona iho pu ana i ka wai. 39. Kaili-ma ke ano kupaianaha. 40. Azoto-Asedoda, 1 Samuela 5:1, he 30 mile mai Gaza aku ma ka akau. Kaisareia-kekahi awa pae moku ma ka aekai he 60 mile mai Ierusalema aku ma ke komohana akau.

 

HE MAU NIELE.

            Ka mea huli baibala a me kona pihoihoi, pp. 21-31. Heaha ka olelo ao mai ka aneia mai ia Pilipo? Heaha ka mea a Pilipo i hana ai? Owai ka mea i loaa iaia ma ke alahele? Heaha ka hana a ka malihini? Heaha ka oleloao mai ka Uhane Hemolele mai ia Pilipo? Heaha ka palapala a Pilipo i lohe ai? Heaha ka pane a ka luna Aitiopa? Heaha kana noi ia Pilipo? Ua loaa anei ia kakou i keia wa he mau oleloao mai na aneia mai? E pono anei ia kakou ke huli baibala i ko kakou wa nanea? Hiki anei ke loaa ia kakou ke kau wahi hana no ka Haku ma na wahi kaawale? He kanaka aia anei ka luna Aitiopa? Heaha kona @i nui? Ua kupono anei ka huli baibala ia kakou ma na wahi a pau ma na manawa a pau? E huli baibala anei ka poe imi pono a pau loa?

            Ka haumana eleu, pp. 32-35. Heaha ka palapala a ka luna Aitiopa i heluhelu ai? Aia mahea na pauku? Heaha ka ninau a ka luna? Heaha ka pane a Pilipo? Heaha kou manao ma ka wehewehe ana i keia mau pauku? Heaha ka mea i ololoia? Ua pili lakou ia wai? Pehea i pili ai lakou? Ua alakai anei ka Uhane Hemolele me ka hooholo ana i ka hana a ka Haku? Ia wai e hele ai oe i maopopo ai ke ano o na pauku baibala? Heaha kau hana kumau ma ka huli baibala ana, heluhelu Sabati paha, heluhelu ma na la noa, ma ke kakahiaka a ma ka po paha? Heaha kekahi rula kupono? He pono anei ke alakai koke i ka mea imi ia Iesu, aole ma ka pule, aole i ka halawai haipule waie no?

            Ka hoahanah e hauoli ana, pp. 36-40. Heaha ka mea a laua i loaa ai ma ko laua holo pu ana? Heaha ka iini o ka luna? He mea manaoio maoli anei oia? E pono anei ke bapetizo koke ia ka mea manaoio? Ua  bapetizoia i ka wa ano? Heaha ke kaupalena i keia oihana ekaiesia a nowai keia kuieana? He mea e ola ai anei ka bapetizo ana? No ke aha la i kauoha ai o Iesu e bapetizoia ka poe i hoohaumanaia? Ina paha aole oe i bapetizoia mamua o ka make ana, e hiki anei ia oe ke komo i ka pomaikai lani? Heaha na pauku o ka hoike manaoio a ka luna o Aitiopa? Heaha ko Pauio manao no ka mea e pili ana i ka bapetizo ana, Roma 10:9,10?

 

HE MAU MANAO PILI.

            1. Ua huli anei oe i ka Baibala i kela a me keia la?

            2. Hiki anei i na hoahanau ke lilo i mau paahana kupono na Iesu ke ole e heluhelu i ka Baibala?

            3. E loaa anei i ka mea imi pono ka oiaio e ola ai?

            3. E pono anei ka mea manaoio ke hoike aku i ka hauoli nui?

            5. E pono anei ke heluhelu Baibala ina paha aole moakaka ka manao?

 

NA LETA

 

[Aole o makou makemake e lawe i ke koiko o na hala uo na manao i hoopuka ia malalo o keia poo@e ko makou poe mea kakau.]

 

Ke Punana a ka Waiona.

 

            Ma ka Poaono, Iulai 30, he nui ka ona o Uilama Kele a me D. Kalauokalani, a me ka Hope Makai Nui E. Lililehua. Mai ia Uilama Kele mai e loaa nei ka rama, ka punana o ka waiona. Ua a'o mai o @ Kele i @ kokua, aole e hana i na mea awaawa a pau, aole no hoi e inu waiona. Ke a'o nei oia ia hai, a koe no oia. Ua hoomaka ka inu ana mai na hora o ke ao a hiki i na hora mua o ke Sabati, Iulai 31, ua hanaia na ano hana puaa. He nui na poe ma'i i heleaku e makaikai i kana hana, a pela pu hoi me na kokua.

            Pehea la keia mau hana a Uila ma Kele, he maikai iho la no paha ia ano hana ia?

P. HUAIPAU

            Kalaupapa, Molokai.

 

He Pane Akea ia Puahi.

 

MR. LUNAHOOPONOPONO;

            E oluolu oe e ahonui mai e hookomo iho ma kahi kaawale o kau nupepa i ka'u pane no ka hoike a Puahi o Kalaupapa-Molokai. Eia ka'u hoike, he hoopunipuni loa o Puahi ma kana hoike, ua pii pu au a me Wm. Tell ma ke alanui pali ma ka la 3 o Iulai, oia hoi ka la Sabati, ka la a na komite o ka ahaolelo i hiki mei ai ma Kalaupapa nei. A  ole au i pii ma ia la ma ka pali, oiai au e nanea ana i ka haiolelo naauao a D. K. Pa ma ka aoao ona ma'i a me ka Haiolelo hoi ma ka aoao na Komite o ka ahaolelo a kau wale no lakou i luna o ka mokuahi Waialeale hora 6 ma ia ahiahi, a ua lulu lima pu au me ka Lunahoomalu o ke Komite, a me ka Peresidena o ka Papaola. Ke olelo mai nei hoi o Puahi, ua pii au ma ia la. Hoole au, aohe he oiaio o keia hoike ana. I mea e pau ai ka manao o ka lehulehu, e ninau i na kamaaina i hoike ia ae la maluna, a me na hoa hanohano e ae o ke komite o ka ahaolelo. Hoopunipuni e kahi keia o Puahi.

            Ina ma ka Poakahi ia 4 o Iulai, i pii pu ai au me. W. H. Tell a me kana lede maikai piha oluolu a me na kaimahine elua, a me Makakoa (k), Mahiai (k), hiki ma ke kumu o ka Pali, he papaaina a-i mama i halii ia mai, aohe kulu o ke kini a me ka okoiehao i inu ia malaila, he ole loaa no. O ka poe i pii pu ka hoike no ia mea, e ninau ia S. W. Kawelo, Makakoa, a me na Makai elua. O kona hoopunipuni elua ia, he papaaina mawaena o ka pali, a haiolelo au malaila, ke hoole nei au aohe he papaaina malaila, oiai au e kau ana no ma ko'u lio mai lalo mai a kau iluna o ka pali me ka lele ole i lalo o ko'u lio, aka he oiaio ua upu no au i keia mau olelo moakaaka, he umikumamaono o'u iho ana a me ka pii ana ma kela pali a ke aloha ole, aohe wa o'u i halawai me ka hanohano a ka luna nui a me kona ohana e like me keia, ke pii pu nei i keia pali. Hoopunipuni ekolu, he papaaina ekolu iluna o ka pali, aohe no he mau mea a-i i hoomakaukau ia malaila, alaila au lele i lalo o ko'u lio, ina au i ona pehea ia e hiki ai i ke kanaka ona ke pii ma keia pali, olai ke alanui he nihinihi ma kau wahi, a he akea iki ma kau wahi, aka ke olelo nei o Puahi ole wale, he Lunakanawai ona rama. -Heaha la ko'u mea i haule ole ai i ka pali.

            Ua olelo ia ua aumeume o Wm. Tell i kekahi wahine a nahae ka holoku, aohe he oiaio o keia. Hoopunipuni elima, o wau kai hele aku @ lulu lima pu, ninau au, heaha kau o onei? pane mai kela, e kali ana au i kuu kane me ka bebe a maua, hoi au a hai aku ia Tell i na mea a'u i lohe ai mai kela wahine mai, olelo mai o Tell e hele hou au e ninau, oiai nae kela wahine e hele ana mamua a kiei i ka pali a e pa mai ana ka makani malalo e kilepalepa ana kona holoku me kona hoomau no nae i ka hele, a p@ ma kekahi lala laau, ua hehi aku nei kekahi o ko'u mau kapuai, a moku ae la kekahi wahi o ka holoku ma ka poaeae, a ninau aku nei au, na wai kela keiki, pane mai kela wahine na ko'u ohana. Aole i aumeume o Tell i kela wahine, e ninau i kela ewa maka onaona, akaaka no Haleakala ka uwe o ke kini a o Koolau. Hiki makou ma kahi o Henry Meyer ma Kalae me kana lede maikai, ka ohana a me ka luna helu nui o Honolulu kekahi, hookipa ia makou me ka oluolu maluna o kekahi papaaina nui mai na kamaaina mai, luana malaila, a huli hoi ka luna nui a hoi no hoi au no ko'u home e hooluolu ai, e Mr. Lunahooponopono e oluolu oe e ninau i ka luna helu o Honolulu.

D. KALAUOKALANI

Kapualu Molokai, Aug. 12, 1892

 

Hoike o na Kula o Kohala.

 

            Ma ka la 20 o Iulai i hala, ua hoike iho la ke kula olelo haole o Makapala. He elua kumu haole a hookahi kumu kanaka, he kaikamahine no ke kula o Mauna Oliva, i ka wa o Miss E. W. Laiana ka malama ana o ia kula. Na keia kaikamahine i hoala mua i kula haole ma Makapala nei, ma ke ano kula ohana i ka wa o D. D. Baldwin ke kahukula Nui. Ua ikeia ka holomua o ke kula ia wa, nolaila ua hooliloia i kula aupuni. I ka wa e noho poo ana o keia kumu wahine Hawaii no ia kula ua ikeia ka holomua o na keiki, a mahope mai nei lilo i ka haole ke alakai ana, o ke emi mai la no ia a hiki i ka la i hoike ai.

            Ma ka la 21 ae, ua hoike ke kula haole o Ainakea, a ua ikeia ka like ole o ke kulana o keia mau kula. Oiai i ka wa o E. N. Dyer ke kumu o ia kula, ua holomua na a'o ana, a mahope mai nei palakai loa.

            Ma ka la 22 ae, ua hoike na kula olelo Hawaii, penei: Kula o Honoipu, malalo o ke Mr. Mana ke kumu; ke kula o Honomakau, o Mr. a me Mrs. John Kaimana na kumu. Ua maikai na hana hoike o keia mau kula, a ua ikeia ka holomua o na haumana. He mau ninau liilii kai haawiia aku e Mr. Kahukula i na haumana, a mahope iho he haiolelo na kahi loio hapahaole o @ a ua loio la: "No ka hemahema o Honomakau, nolaila ua kau leta aku nei au e hooikaika ka lunamakaainana a kakou i kula haole no Honomakau." He kupaianaha na hana a keia wahi loio. O Honomakau ke kula makaukau i ikeia eia ka he hemahema iho la ia.

            Ma ka hoike a na komite o ekolu lala, o Honomakau ka helu ekahi, a o Kahei ka helu elua..

            He haiolelo ka hope loa na ka makua Rev. S. W. Kekuewa, alaila hookuu ia na hana.

            KAIMINAAUAO.

            Kohala Akau, Hawaii.

 

Na Anoai o ka Wai Ula.

 

            Eia keia mea hou, ma ka apana o Waimea nei, e puni mau ana ke akule, ma ka mahina o Iulai a me Augate nei. Aole he lono ia mai o na apana o Koloa Lihue a me Hanalei, he neo paha. O puu o papai ma Makaweli, o ka poe kaahele mua, i ike lakou ia puu, ua aahu ia i ka lole ula i keia wa, ua aahu  ia i ka lole ula o keia wa, ua hoouhi ia i ke koloka eleele o na lau ko, a he oluolu na maka ke nana aku, ua paa kekahi hapalua oia puu i ke ko a ka poe hui mahiko.

            Ua keehi ia ke Kepuni ma ka opu, a liuliu iki ua make loa oia, a moe aku la oia aloha ia malihini imi hana, na kona lio oia i peku.

A. K.

Waimea, Kauai,

 

HE MAU MELE.

HOOHENO O KA PUA OHAWAI.

1.         Auhea oe e ka nani, E ke onaona o ka Ohawai, A he waiwai ko aloha ua kilaia, Eia ma nei puuwai.

HUI:    E uu Lei Aloha e, Mai manao kuhihewa oe, Ko aloha wale no ka'u mea nui, E lei hookahi ae nei.

2.         Auhea oe e ka nani, Ka lei mae ole a nei kino, O oe hookahi ka'u mea nui, O nei aina malihini.

Hakuia e MISS N. W. LIPO LANI.

 

LIPO LANI.

            1. Nani ka halia i hiki mai, A ka La e welo ana i Lehua, Elua wale no maua, I ka olu o Lipo Lani Home.

            HUI: He makana he lei keia, Nou e ka lehua o Alakai. Akahi no au a ike, I ua kulu wai a ka Moae,

            2. Kohaehae wale ke aloha, I ka lihilou a ka opua, He pua nani hoi oe, No ka valley o Lipo Lani Home.

Hakuia e W. K. PUA OHAWAI.

 

            He elua o ko makou mau keiki oniu hua kepau i heleaku ma na pali hauliuli o Koolau e hoohala manawa ai, ma ka aluna ahiahi o ke Sabati i huli hoi mai ai laua me ka hele a "Moa unonou Puna i ke akua wahine," i ka ua mea o ke poi mau ia e na nalu poi i ke kumu pali o ke Koolau.

 

NANEA KAMAHAO

O KA

KEIKIALII

ROMEALA;

-KA-

 

Ui Kila Mageneti

O PARAMERI.

 

Ka Nani e haule ai ka Ho@ua; Ka Mahina Meli o Salaredina; Ka La Alohi o Muli@edera; Na Kulu Koko Kamahao Ekolu.

 

Na Ui Hookelakela

O KE AO HOLOOKOA.

 

NA NANI

Puuwai Uahoa o ka Honua nei

-A U KA-

Kila Mageneti o ke Aloha-"O Pa rameri no ia"

 

            Ia Romeala i luai ae ai i kela mau olelo "ua ma'i au i ke aloha," ia wa i hakui koke iho ai ka leo o ka he kill me ka ikaika a iloko o kela inaina a ka ino i holapu ae ia lohe ia aku la kekahi leo i ke poha ana mai me keia mau olelo: "Ekau malie oe e ka La maluna o Sidera, a o oe e ka Mahina maluna o na oawa o Redina."

            O ka mea nona kela leo a ke keikialii Romeala i lohe aku ai no ke kupua Lomela no ia, oiai ua ike mai la ua kupua nei aia ke kupaa o ka puuwai o kana mau hapuu ke hoomaka mai la e hiolo a ke ole e loaa he mau mapuna olelo o ke kauoha maluna o laua alaila, he mea oiaio e lilo ana laua he mea ole imua o ka loea hookelakela o ke ao.

            Nolaila i ka wa a ke kupua Lomela i haawi aku ai i kana mau olelo o ke kauoha, ua kau malie hou iho la laua, a hiki i ka wa i aneane ai o ke keikialii Romeala e haule pahu iloko o ke auhee, a o ia ka ua keikialii la o ka hookelakela i nalu iho ai iloko ona, heaha la kana mea e hana ai e hiki ai iaia ke lilo i haku maluna o na ui haaheo o Homelana.

            He mau minute li'u wale keia noonoo ana o ua loea la o ke ao, alaila holopuni ae la na a-a koko o ka uilani iloko o ua loea la, a me ka leo oolea o ka mea i piha i ka noeau, kanea ae @a @a me kela mau olelo:

            Ae-e kau malie oe e ka La alohi maluna o na lokowai o Sidera, a hiki mai na la o ka ohi hua ana e pouli aunei oe e like me ka wahine i hilahila nona iho, a e loaa aunei ia Romeala ka haaheo ma ka lilo ana he kila makeneti aohe ona makahiki e mae ai Ha! e ka La Alohi o Mulisedera, ku ka lilo ana o kou nani maluna o ke ao holookoa i mea mae wale i na la a pau o kou ola ana a o ka haaheo hoi o kou moto i mea noonoo ole ia e ko ka honua.

            O oe hoi e ka Mahina Meli o Salaredina ka mea hoi nona ke kauoha paa i olelo ia maluna oe o na oawa ahiu o Redina e hoomaha ai i kou nani. Auwe!-ku ka haule ana o mahina meli e like me ka waiu hanini e kahe ana maluna o na launahele a hiki mai na la o ka hoowahawaha ia e o auanei ka inoa maluna ou, he alii wahine e noho ana maluna o na kihi eha o ka pouli. A-he aliiwahine o Salaredina e nohoalii ana maluna o ka po i na la a pau o kona ola@a. No Romeala hoi he o ia mau oia i na makahiki o na hanauna he nui o ka honua, e like me ka mau loa ana o ka inoa o Dubelo kela loea kaulana loa nana i hoohei i ko ka honua iloko o ka hoino a me ka hoowahawaha ia pela no auanei ko Romeala inoa e o ai i na hanauna he nui ma ka olelo ia ana o ke Dubelo elua o ke ao nana i wawahi i ka honua iloko o ka weluwelu liilii.

            Nolaila e ka La Alohi o Mulisedera a me ka Mahina Meli o Salaredina. O kahi a olua e ku la maluna o ko olua mau kapuai, he wahi ia aole loa olua e ike i na nani luhiehu o ke ao a hiki mai ka hopena, aka ina olua e koho ana i ka'u auamo, alaila e ike auanei olua i ka poepoe holookoa o ka honua a me kona mauluhiehu, a olua e olelo iho ai-nani wale kou wahi i noho ai e ka loea o ke ao---

            Ae e na ni kaulana o Homelana i ke kupaa: O ko Romeala wahi, he nui loa na mea i hoomakaukau ia, e e laa na kulanakauhale pookela i piha me na moolelo kamahao, na aina papu me na oawa uliuli, na mauna kiekie, me na kuahiwi i paa mau i ka ohu, na kihapai pua i paoa me ke ala o na pua a me na mahinaai i pala luhiehu me na hua memele e makaleho ai kamahele.

            Aole wale hoi oia, aka o na muliwai akea me ko lakou mau palena koiuiu na lokowai koieie me ko lakou man huna, alaila e anapenap@ana imua o na kukuma o ka malamalama a maluna ae o na mea a pau he hookahi no mea i oi aku o ka haaheo a me ke ola imua o na mea @ pau, o ia no ka pa@aina o ke aloha i hoopiha ia me na mea a pau e hewa ole ai ke olelo-

            "Ua hanai mai ola i@'o,

            Me ka pai huawaina o ke aloha,

            Malalo o ka laau ohia, Ua ho@ahu mai oia ia'u,

            Me ke kahei olona,

            O ke aloha oiaio,

            A me ke kau like paa loa"

            Ano e ka "La Alohi" heaha kau?

A e ka Mahina Meli pehea oe?

            O keia mau olelo hoonaue puuwai a ke keikialii Romeala, ua wawahi aku ia i ka puuwai naueo o ua mau ui haaheo la o Homelana, a me ka leo o ka mea i komohia ka makemake a me ka hoohihi pane mai la laua owau, a owau kai makemake e lawe i kau auamo no ka ike ana i na luhiehu o ka poepoe honua a me na nani like ole o ke ao.

            Na keia mau olelo mua o ka haule, a waiawaia pahu o na ui haaheo o Homelana mahope iho o ko laua kupaa ana malalo o na kauoha a ko laua kahu hanai ke kupua Lomela no ka manawa he aneane e hapalua hora, na ia mea i hoike mai i ke kila makeneti kaulana o Parameri, ua hala na minute o ka uahoa a me ka paakiki, a he hooluu wale no ka hana i koe.

            Nolaila pane hou aku la oia: E ka La Alohi i Mulisedera a me ka Mahina Meli o Salaredina, heaha ka berita o ka hoopaa mawaena o olua a me a'u nei e hiki ai ia'u ke ika iho ua kuikahi o Homelana nei me Parameri?

            O ko maua mau helehelena ka berita o ka hoopaa, wahi a ua mau iu la i pane like mai ai, me ke kiei a halo like ana mai iwaho o ka ipuka aniani, a i ka hookui a halawai like ana ae o ko lakou mau ki@onohi i ka wa hookahi ua maule aku a maule mai ka manao hoohihi iloko o kela a me keia oia hoi ua hapai ke kuko a me ka makemake iloko o ua mau ui la o Homelana no ke keikialii Romeala a pela nohoi me ua keikialii la ua uhu ae la ka manao haale i ka lihilihi no keia mau i-a lawalu hoomoe poli e ake no a haupa i ka palaoa lawalu a kaehu.

            Alaila e ka mea heluhelu o ka kaua e ui a ninau iho ai, owai la o keia poe ka i haule ke kupaa, a owai hoi o lakou ka i lilo he moho lanakila no ka la? Malia paha e olelo ae ana no oe ua kupaa like no lakou, a ua papapau like no i ka he@e@e@ @a@o o ka lepo.

            Pela io no e ka makamaka, ua haule walawala like no lakou iloko o ke kuko a me ka hoohii i kekahi nani i kahi, oiai o Romeala ua hoea aku i Homelana ma ke ano he wawahi a hoohiolo i ke kupaa o na hapuu a kona moi (kupua Lomela) a o ua mau iu la hoi a ka puuwai kupaa nui wale, ua weluwelu aku la ia mahope o na kipoka weliweli ana no ka manawa he aneane e hapalua hora, a nolaila aohe mea e hiki ai ke olelo ae na ke kila makeneti ke eo, a aole hoi he mea e hooheno ai na ka La Alohi a me ka Mahina Meli ke eo ua like wale no kahi wai o Aneki

            "Naue kuu kino,

            Ko hiki ana mai,

            Ke ala pua rose,

            Hone ana ka manao."

            Aka e nana aku kaua no ka mea e lilo ana i moho no ka la nui hookelakela o kela la nui o ke kukala kaua a ke aupuni o Homelana kue ia Romeala ke kila makeneti lua ole o Parameri ka aina hoi a ua loea nei i hoike aku ai imua o kana mau ipo aohe ona lua maluna o ka honua ma na mea a pau, a he aina hoi e kahe ana ka waiu a me ka meli.

            Nolaila, mahope iho o kela mau minute o ka hapai ana o ke kuko iloko o ua mau opua la ekolu a hanau mai ka makemake o kekahii kekahi ia wa i ani peahi mai ai na lima o ua mau ui la ia Romeala e pii aku no ko laua wahi e noho ana, a ilaila e hooko ia ana ka hopena o ka lakou olelo aelike o ka hoohiki paa loa, no ka hopena o ke aupuni o Homelana iloko o ka hulihia a me ka weluwelu liilii.

            E like me ke kono a na kamaaina a hale kipa hoi o ke keikialii Romeala o ia mau minute mua loa o ka hoolauna lapa ae la na kauwa hoolohe a ua loea nei a i ka imo ana a kona (Romeala) mau maka, aia ola e ku ana he alo a he alo me ka La Alohi o Mulisedera a me ka Mahina Meli o Salaredina---

"Huhuhui na maka i kou,

I ka lai o Honolulu"

[Aole i pau.]

 

            Ua pono ole no hoi oe e------------. Heaha mai nei hoi keia au e hoopuiwa nei ia'u e Hi-@a? O! e Mr. Lukau, hamau @aua o lohe mai auanei ko kaua mau haku. Wele, e hoike mai oe i kau mea hou. Ae e Lukau, o kela kanaka pokole iluna i huki ia iho a kiekie ilalo, iaia no pau waiaau ka waha kela laiki. Oia, wau ike no, pau no, wahi a Lukau. Pehea hou aku e Hi-za? O! Wele, aole pono kaua hana nui loa, eia hou aku no ua manawa e hui hou ai.

 

Koolaha Kumau.

 

PAPA! PAPA!

 

AIA MA KAHI O

 

Lewers & Cooke

 

(LUI MA),

 

Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi.

 

E LOAA NO NA

PAPA NOUAIKI

O kela a me keia ano,

 

Na Pani Puka, na Puka Aniani, na Olepelepe, na Pou, na O'a, na Papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui loa.

 

NA PILI HALE O NA ANO A PAU

 

A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

@O na ano a pau loa.

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wale

 

            Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka

 

Uku Haahaa Loa,

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o Laua a me ka Mea Kuai.

 

Hele Mai e Wae no Oukou iho.

2383-q

 

KAAYER SASEPARILA

Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koko ino mai. Ua oi loa ae hoi no ka mea, o kona kahua i hookumuia ai o ka

 

Honodorusa Saseparila Oiaio,

           

            No ka mea, o ka LAU NAHELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ua ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na MA'I o ke KOKO-ua oi ka

 

Ayer Saseparila

 

ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e ka ma'i a me ka eha.

            Ua hoonoono ia ka ai, ua hoopau ia ka ma'i o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke Ake a me ka Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala a pau o ke kino ae, ka laau make o ka ALAALA, ua hoola ia na EHA, na PUHA, na RUMATIKA, na MAIHEHE, na HUEHUE a ma na ma'i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai i ka makai o keia laau.

            Ke hoola nei ia h@i, a e hoola no hoi ia oe.

No ke KUNU a me ke ANU o ka

 

AYer Cherry Pectoral

ka laau lapaau alakai o na ohana.

            No ka NALULU, ka LEPOPAA, ka LENA a me kekahi mau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka

 

AYER HUAALE CATHARTIC

E makemakenui ia nei e ko ke ao puni.

            Hoomakaukauia e Kauka J. C. AYER & CO., Lowell, Masekuseta.

 

HOLLISTER & CO.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

2395-q

 

Koolaha @mauu

 

KAKELA @

ME @

KUK@

 

KA - HALEKUAI - N@

 

WAIWAI LIKE O@

 

NA MEA HANA@

 

KAMANA A PA@

 

PAHI, UP. PULUPULU@

 

NA @PENA

 

KAA - PALALA@

 

IPUKUKU

 

A [ME@

 

KA AILA@

 

PALAU@

 

A me na mea Mahian.

 

NA PAKEKE PO@

 

Ipuhao, Iliwai.

 

Makau me Aho Lawaia@

 

Mikini Humuhumu

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS@

 

Na Mikini a Remington.

 

Kakela me Kuke@

2883-q