Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 37, 10 September 1892 — Page 4
| This text was transcribed by: | Roberta Vogel |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka Makahiki. - - - $2.00
No Eono Mahina. - - - 1.00
Kuike ka Rula
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
H. M. WHITNEY, Luna Nui,
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
POAONO, - SEPATEMABA, 10, 1892.
KULA SABATI.
HOIKE HAPAHA.
Sepatemaba 25. Oihana 1:8.
PAUKU GULA. Epeso 2:20 Ua kukuluia oukou maluna o ke kahua a na Lunaolelo a me na Kaula, o Iesu Kristo iho no ka pohaku kumu o ke kihi.
HE MAU NIELE.
Heaha na kumuhana, pauku baibala, pauku gula, manao nui o keia hapaha? Heaha ke kauoha hope loa a Iesu i kana poe haumana i kona wa i pii ai iluna i ka lani? Heaha kana olelo paa e pili ana i kekahi haawina e loaa ia lakou? Heaha ka hana a na haumana i ko lakou wa i hoi hou ai i Ierusalema? Pehea i hookoia ai ka Iesu olelo ma ka la Penetekota? Heaha ka olelo hoolana a Petero i ke kanaka oopa ma ka puka o ka luakini? Heaha ka hana a ua mea oopa la? Heaha ke kumu o ka hoomainoino ia ana o na lunaolelo? Heaha ka lakou kauoha i na lunaolelo? Heaha ka pane a Petero me Ioane? Heaha ka hewa o Anania a me Sapeira? Pehea ko laua hoopaiia ana? Pehea i hoopakeleia ai na lunaolelo mai ka halepaahao aku? Heaha na olelo hooweliweli a ke kahuna nui ia laua i ko laua manawa i hopu hou ia ai? Heaha ka pane a ua mau lunaolelo la? Pehea ka hoike wahahee e hoohalahala wale ana ia Setepano? Heaha ka hana ma ka hookolokolo a me ka hoopai ana iala? Pehea ke ano o kona make ana? Pehea na hana a ka poo manaoio mahope o ko Setepano make ana? Pehea i lanakila ai o Pilipo ma kana haiolelo ana ma Samaria? Heaha ka Simona Magoi uku i manao ni e haawi aku ia Petero ma? Heaha ka Petero olelo? Heaha ka pauku baibala a Puuku Aitiopa i heluhelu ai i ka wa a Pilipo i halawai pu ai me ia? Heaha ka hana a Pilipo? Heaha na hua i kupu mai ma ka Pilipo mau haiolelo ana?
Na Halemai ma Ladana.
He umikumamaiwa ka nui o na halemai nunui mā ke kulanakauhale o Ladana. He umikumamakahi o lakou ua pakui pu ia aku he mau hale kula a‘o kauka, a he ekolu---Sana Batolome, Sana Tamaki, a me Sana Guy---aia lakou malalo o na kokua haawina dala. O ka halemai nona ka inoa mua oia ka halemai waiwai loa o lakou a pau a kahiko no hoi, a ua kukulu ia i ka makahiki 1122. O kona loaa i ka makahiki 1889 he $350,000. Eia he mau hale nunui i kukulu ia ma Ladana i noho ona ia e keia halemai a ua aneane he 13,000 eka aina o keia halemai ma na okana aina like ole. O ka halemai Sana Tamaki, ua kukulu ia i ka makahiki 1207, a o kona loaa makahiki o ka halemai Sana Guy. O ka Halemai Ladana e ku la ma ke alanui Whitechapel, me kona mau keena i hiki ia 776 poe ma‘i ke noho, oia ka halemai nui hookahi ma Ladana. Ke lapaau ia nei e na kauka o keia halemai he 100,000 poe ma‘i i kela a me keia makahiki mawaho ae o na ma‘i mau, a mawaho pu ae o na ma‘i liilii i hoopaa ole ia ma na buke moolelo. O ka huina nui o na moe oloko o na halemai mau a kui kawa ma ke kulanakauhale o Ladana he 8,500, a mailoko mai o keia huina he 6,500 moe i hoohana mau ia i kela a me keia la. O na halemai o ka poe ilihune o Kina a me na halemai o na hale hana mau, he 14,000 ka nui o na moe, a o ka Halemai o ka Papa Metrofolitan he 3,500 moe no na ma‘i lele, a o ka averika o na moe i hoohana mau ia i kela a me keia la ua haule iho malalo o hookahi tausani.
Eia ke lawe palanehe ia nei e ko makou mau keiki hana ka oniu ana o na hua kepau o ka nupepa hou “ Ka Liberale”. A na Kamaka ia i wili nau okaoka mai iluna o ka papapai o Hulei. Maikai kela.
AHAOLELO O 1892
LA HANA 80, Sept. 1, 1892.
Hoomaka na hana e like me ka mau.
No ka loaa ole o ka Aha Kuhina, ua noi o L. M. Smith, e hoopanee ka Hale a halawai hou i ka Poaono, malia mawaena o ia manawa e hookohu ai ka Moiwahine i Aha Kuhina
Noi o L. M. Kamauoha, e kakau poepoe ia ka olelo hooholo hilinai ole i na Kuhina i hooholo ia ai a hoouna aku i ka Alii ka Moiwahine.
Pane o L. M. Smith, he mea ole wale no keia, no ka mea ua hoike mua aku no ke Kuhina nui i pau i ko lakou hoihoi ana aku i na hookohu, a ua ae ke Alii e lawe.
Noi o L. M. Kamauoha e hoopanee ka Hale ahiki i ka Poakahi Haule.
Ninau ia ka noi a L. M. Smith e hoopane ka Hale a ka Poaono a hooholo ia.
LA HANA 81, Sept. 3, 1892.
Hoomaka na hana e like me ka mau.
Ninau o L. M. Smith i ka Peresidena ina ua hookohuia ona Aha Kuhina.
Pane ka Peresidina, “Aole.”
Noi o L. M. Smith e hoopanee ka Hale a Poakahi. Hooholoia.
Oiai, ua hoopanee ka Hale, aka nae, aole na hoa i haalele i na noho, ua kukala mai la ka Peresidena, ua loaa iaia he papainoa o ka aha kuhina hou ma kona pakaukau, a e kauoha ana oia i ka maheleolelo e heluhelu aku.
Ua heluhelu mai ka Maheleoleo penei:
Hon. R. D. Walbridge, Kuhina o ko na Aina E.
Hon. K. M. Koahou, Kuhina Kalaiaina.
Hon. J. A. Akina, Kuhina Waiwai.
Hon. A. P. Peterson, Loio Kuhina.
Ua lilo keia hana paani i mea paipai nui ia e na hoa.
He Make Walohia.
MR. LUNA HOOPONOPONO: E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o kou kino lahilahi, i kela mau huaolelo e kau ae la maluna, i ike mai ai ou mau kini mai ka hikina a ka la i Kumukahi a ka welona o ka la i Lehua, a oia iho ke@a:
Ma ka hora 10 o ke kakahiaka o ka Poaha, Augate 11, 1892, ua oluolu i ka mea “Mana Loa,” ka lawe ana aku i ka hanu ola makamae o Miss Annie Puhi, ke kaikamahine elua a Rev. D. Puhi . Ua hanau ia keia kaikamahine ma Kakalahale, Kipahulu, Maui, mai ka puhaka mai o Rev. D. Puhi a me Lilia kana wahine, i ka ia 8 o Aperila o ka makahiki 1873 a kuu mai la kona aho hope i ka 19 o kona makahiki a me 4 mahina. I ka piha ana o na makahiki 6 o kona hanai ia ana, ua hookomo ia oia i ke kula kanaka a P. M. Kaluna, ma Kipahulu. He holomua oia ma na haawina kula.
Ua noho oia ma keia kula no na makahiki elua, a mahope mai, ua hookomo hou ia i ke kula hanai o Maunaolu ma Makawao, Maui. Ua noho oia ma keia kula no na makahiki he umi, he pii mau kona makaukau ma na haawina kula, he akahai a he hoopono kona noho ana, a i ka pau ana o na makahiki he umi o kona noho ana ma Maunaolu, ua hoi oia me kona mau makua palupalu e noho ana ma Pauoa, Honolulu. A mahope iho o ka hala ana o kekahi mau pule, ua komo hou oia i ke Kula A‘o Hana Lima a Miss Carpenter ma Makiki, a hala he mau pule ua hoihoi ia mai kela Kula mahope iho o ka Halepule o Kawaiahao, a malaila oia i noho ao ai a hiki wale i ke kikoo ana aku a ua Makua mea keiki o Pauoa e hoi loai e ao i ka lakou mau keiki. A ma ka la 14 o Maraki o ka makahiki 1892, hoomaka kona noho ao ana i na keiki liilii o Pauoa. A i ka piha ana o na Mahina eha o kona noho ao ana ma keia kula i ka la 22 o Iulai 1892, ua hoike kana kula maloko o ka Halepule o Pauoa. Ua hoopiha ia kela hale e na makua mea keiki a me na makaikai, a ma keia la i ike ai na makua i ka lakou mau keiki e hookapeke ana ma ka olelo Beritania, a ua hoopiha ia na makua me ka hauoli no ka lakou mau keiki a me ke kumu nana i ao. A ma ka la 23 ae oia mahina, ua hoomaha keia kula no ehiku pule. Ma ka la 1 mai o Augate, ua hoomaka maila ke kau o ka “Ma’i Fiva” maluna ona a i ka hala ana ae he hookahi pule me eha la, ua hookuu mai la oia i keia ola ana a hele hookahi aku la me ka hookoe iho i kona mau makua, mau kaikunane a mau kaikuaana e paiauma aku ma keia aoao me ke kanikau a me ka luuluu nui.
ADAM PUAALOA JR.
Pauoa, Augate 24, 1892.
He Moolelo
-NO KA-
Ui Nohea Berela.
Ke Kamehai hoopono—Ke kupaa me ka luli ole—He wahine na ke kane hookahi—Ke au popilikia a me ka huli ana o ka pomaikai mahope o ka wahine.
MOKUNA XXV.
“He manaolana ko’u aole oia e make i kela po, a he manaolana pu ko’u aole paha e ko ana kena manao ou,” wahi a Callender i pane aku ai me ka leo malie, “a ina e hooko iaana keia manao ou, alaila, ua hiki loa i keia loio ke koho koke iho nau i lawelawe ia mau hana, a o oe no auanei kana mea e hookolo a e hoahewa ia. He makehewa wale no keia mau manao hikilele ou. Ua olelo mai nei oe he manao kou ua hahai ka loio i na mea a pau ana i ike ai nou i keia ahiahi i ka wa ona i hoi hope mai ai i ka Ela. Ke hoole aku nei au aole oia i hana pela, a aia malaila kona wahi i huhewa ai. Ua manaoio no oia e hoike i ka Ela i na mea a pau ana i ike ai e pili ana nou, aka, ua hookaulua nae oia a no kekahi wa okoa aku, a o kona hana ana pela o kona haulehia ana no ia malalo o kaua. E hele oe e ike i ka Ela i keia po mamua o kou hoi ana e hiamoe. Hiki no ia oe ke hele aku e hui me ia iloko o kona keena kakau ina aole e loaa ia oe iloko o ke keena hookipa. O ka wahine opio i like me oe a i hoonaauao ia ma na mea a pau e pili ana no keia ano hana, he mea oiaio he mea makehewa wale no kona hoao hou ia ana aku e hoonaauao no ke ano o kana hana e hana ai. Aka, aole no nae he hewa ko’u hookamau wale aku i keia---I mau wahi hana hooalohaloha, i mau wahi kulu waimaka, i mau wahi leo uwe hooha’uha’u, a o ka pau no ia o ka pilikia a malaelae hou kou alanui e hoohana aku ai. He olelo wale aku no kau i hele oe i ke keena himeni no kekahi pepa mele, a oiai aole he kukui oloko o ke keena a he pouliuli pu, aole i loaa kau mea i kii aku ai, a ia oe i huli hoi mai ai, ua halawai iho la oe me ka loio, a no kou hikilele no keia hui ana ou me ia me ka manao mua ole ia, aole i hiki @ huikala kupono, a no ia kumu i ano komo ai ka manao hoohuoi iloko ona a peia oia i ninau hoohuoi mai ai ia oe. O keia mau hana au i hui ia me na olelo hoakaka i like ae la me keia, ma ko’u manao ina aole e kuhihewa ko’u manao i ke ano a kulana oiaio o ka Ela, e hoolei ia no auanei kona huhu mai ke kau ana maluna ou a e kau no maluna o kona loio.”
Na keia mau olelo a ka makuakane i ano hoomohala hou ae i ko Octavia nanaina.
“Ua hiki ia’u ke hana e like me kau i kamailio mai nei,” wahi a Octavia, “ina hoi aole e ninau ka Haku Hakuhesa i ke kumu i ho-aole ia ai o ke kukui oloko o ke keena himeni. O ka mea pololei ua ho-a ia no ke kukui, aka, ua puhi ia nae e a’u mamua o ka hiki ana mai o ka loio.”
“Aole loa e ninau ka Haku Hakuhesa e like me ia au e manao nei. A ina e ninau oia pela e hai aku aole oe i ike, a e manao no auanei oia aole no i ho-a ia ke kukui e na kauwa mamuli o ko lakou manao ana ua hele aku oe i ka holoholo. Mai noho no oe e hoohali kamailio aku no keia mea. E hoohali kau kamailio ma kekahi mau mea okoa loa. He mea ole wale no keia. He ake nui ko’u aole e nui ka kaua mau hana e lawelawe aku ai e like me keia ka nui ole. Auhea oe, ua loaa palapala hou mai nei au mai @anada mai.”
“He palapala hou? Ea, he keu ka hoi keia a ke kanaka puni kakau palapala nui wale. O ka eha iho la keia o na palapala i loaa ia oe mai iaia mai.”
“Ae; aole au i manao nui no na palapala mua, aka, o keia palapala hope mai nei aole he hiki ia’u ke hoopalaleha wale e laa na olelo i kakau ia maloko. Aia no oia ke waiho mai la a aole oia e holo koke mai ana a hiki i ka mahina o Mei, a maloko o ka palapala ua kauoha mai nei oia ia’u e hoouna aku i hookahi tausani dala---aole nae ma kona inoa e hoouna aku ai, aka, ma kekahi inoa ana i hoike mai nei. Me he mea la o ka inoa ana i hoike mai nei o ka mea ia nona ka hale kahi ana e noho mai la, e laa me kana i olelo mai nei he kanaka Sawaria, maikai oia. O keia Sawaria maikai, e like me ia ana i hoike mai nei, ke noho aie nei oia mamuli o kekahi moraki i hoopaa ia maluna o kona pa mahinaai no elima haneri dala, a no keia kumu ua makemake ua makuakane nei ou e uku aku i na aie nei a e hoolaupai hoi i ka mala mahinaai me na mea kanu, a ma ia ana i manao ai oia e panai aku i na hana maikai i lawelawe ia maluna ona e ua kanaka la.”
“Makemake loa au ina i hookuu ua Sawaria maikai ia e make ua makuakane nei ou,” wahi a Octavia. “O, ina noi hoi paha i make oia! Heaha no ia hoi kona kuleana o ka hoike ana iaia iho mahope iho o kona nalowale ana no kekahi mau makahiki loihi. Ke haawe nui nei keia mea huna a kaua maluna o ko’u noonoo. Pehea la ina e lohe ana ka Haku Hakuhesa a i ole o Konia aole owau ka hooilina waiwai o kela aina nui o Kalakahope, a o ka ona oiaio, a i manao ia ua make, o ko’u makuakane no ia o Winesoa, a eia no ke ola nei a e huli mai ana oia iloko ae nei o ka mahina o Mei, pehea la ko laua manao a noonoo pu?”
Ua haikea o Konia i ka wa i pa-e aku ai o keia mau olelo hope a kona makuahonowai a me kana wahine. No kekahi sekona ua ulupuni poniuniu ae la oia, pouli pu ae la kona ike, a h@lo-kani-o ae la kona mau kumu pepeiao. Ua ano paupauaho oia i keia wa. Ua manao oia ua paa kana wahine malalo o ka umii @na o keia hakilo ana, aka, i keia wa, ua ike iho la oia, oia ka i paa malalo o ka umii pahele a kana wahine, a no keia mea he mea e ka nui launa ole o kona huhu.
“Maluna o na mea a pau aole he pane e lohe a e mahui paha ka Haku Hakuhesa a me Konia i kekahi mea e alakai aku ana ia laua e ike, ua ike no oe eia no kou makuakane ke ola nei mamua o kou mare ana ia Konia,” wahi a Callender. “E ae no au ua loaa palapala mai au mai a Winesoa mai, aka nae, e hai aku no au, ina e komo na manao hoohuoi a mahui paha iloko o laua, aole au i hoike aku ia oe i na manao o ka palapala. E waiho malie oe na’u ia apana hana e lawelawē. Eia wale no kau e hanai: Hana a nui na hookamani imua o laua, hookohukohu noa nui, a e hoike aku imua o laua ma o kau mau hana e lawelawe ai, he wahine me he mea la aole i ike i keia mea he hana ohumuhumu. O kou poina ana ia oe iho a me kau mau hana, a hoike maopopo aku oe imua o laua ua mare oe ia Konia ma ke ano hoowalewale a ua hoolala mua ia keia mau mea a ua manao mua ia hoi, o kou ae ana no ia e kau iho maluna ou na poino a popilikia a pau he nui. Lohe oe?”
“E hoouna aku ana anei oe i ke dala a kuu makuakane i kauoha mai nei?”
“A pehea ka? Aole anei nona kela aina a waiwai nui o Kalakahope? Aole anei nona na loaa makahiki ne nui au e @ nei? E hoouna aku ana au i ke dala me ka hakalia ole, a e hai pu aku ana au i ka loaa pono ana mai o kana mau palapala a pau, a e hai aku ana au aole au i hoike aku ia oe eia no oia ke ola nei, a o ke kumu o ko’u hana ana pela oia no ko’u kali ana a hiki kino mai oia ianei alaila o kou wa ia e ike a e lohe ai. E hai aku ana au i kou mare ana me ka Ela Hakuhesa o keia mua aku, a e hooia pu aku ana au e nui ana ko kakou hauoli no kona huli hoi mai a hiki hou i ka aina nei. Makemake anei oe e heluhelu i kana palapala? Ua paa pu mai nei au me a’u.”
“Aole, aole loa. Aole o’u hoihoi e heluhelu i kena palapala.”
I keia wa ua hoi hou ae la ko Konia manao a ka mau. Me ka ikaika oia i paio ai me kona inaina ponoi, a no ka Manawa hope ua lanakila ola. Ma kona nanaina nae ua hiki ke ike ia aku aia he nanaina kuoo ke halii la maluna ona, a me he mea la e hoike mai ana ua hooholo iho oia he manao paa iloko ona. No ka mea, me ka malie a me ka palanehe oili aku la, oia mai kona wahi e pee ana, lalau aku la i ka poheoheo o ka ipuka, wili ae la me ka hikiwawe, papale ino aku la i ka ipuka iloko, a ku aku la oia ma ka ipuka ponoi o ke keena kahi a kana wahine a me kona makuahonowai kane e noho ana.
Ku aku la oia a nana aku la ia Callender a me Octavia; aia he minoaka hoowahawaha ke halii la ma kona helehelena, a ma kona mau maka aia he nanaina hoohenehene a kuoo. E hoomanao ia, eia o Konia ke ku nei ma kekahi ipuka e komo aku ai iloko o keia keena.
[Aole i pau.]
Hooponopono hou ia
Ua hooikaika hou na hoahauau o ka Ekalesia o Helani Kona Akau Hawaii, ma o ko lakou Komite la ka Hon. J. G. Hoapili, a me S. W. Kawewehi i ka imi ana ina pono a pau e paa ai ka puoa o ko lakou luakini; a i ka pau ana o na hemahema a pau, ua kauoha koke ke Komite ia S. K. Haluapo [Kamana] no ka hana koke ana i ka puoa, nolaila ua hoomaka ke Kamana i ka hana ma ka la 23 o Augate iho nei, a me ka eleu nui keia wahi kamana ke ike ia’ku nei na pono hou o ka puoa i ka hauwalaoa mai il@na, a me ka manaolaua e pau pono ana paha ka hana i keia mahina ae. O na pono hou, oia na laau, a me na kua hou, a me ka uhi ia o ka puoa holookoa me ka piula hao, a nolaila i ka nana aku he piula hao wale no mai kona kaupoku oluna, a ka puoa hou a he nani ke nana aku, a o keia paha ka luakini ma ka Pae Aina ne i uhi ia oluna me ka piula hao wale no. O keia wale no na mea i ike ia e kou mea kakau, nolaila, o ka ke Akua hana e hooholo ana imua no ka pono o na uhane o kona mau haipule ma keia kihapai; aole no ia e hoihoi ia mai me ka nele.
D. PAMAIAULU.
Kahaluu N. Kona Aug. 31, 1892.
NANEA KAMAHAO
O KE
KEIKIALII
KA
ROMEALA;
Ui Kila Mageneti
O PARAMERI.
Ka Nani e haule ai ka Honua;
Ka Mahina Meli o Salaredina;
Ka La Alohi o Mulisedera:
Na Kulu Koko Kamahao Ekolu.
Na Ui Hookelakela
O KE AO HOLOOKOA.
NA NANI
Puuwai Uahoa o ka Honua nei
A O KE
Kila Mageneti o ke Aloha---“O Parameri no ia.”
O noho oe a mea-huli mai
Huli mai oe-hooko ia loko,
hoopaa iho la laua e kupaa laua no ka wa hope loa a hiki i ka wa e nohaha ai a weluwelu liilii ke keikialii hookelakela hamabaga o ke ao iloko o kona hoohe nui.
E like me ka laua i hoopaa iho ai, pela laua i kiola hope aku ai i na mea a pau, a o ka nani a me ka ui hiehie o ko laua mau helehelena, o ia ka laua i lawe mai ai iloko o ia mau minute o ko laua hoohoka ia, a hoolele mai la maluna o ke keikialii Romeala me he ipukukui uwila ka hela a---
Makole i ke kai o Hana
Halulu i ke alo o Kauiki.
Aole he puai leo, aole hoi he mau minoaka i ike ia aku maluna o ua mau ui la, a oia ka Romeala i nalu iho ai iloko ona me keia mau minute pokole i hala ae nei, he mau helehelena ko keia mau ui a’u i ike maka ai ua hoohakumakuma ia me ke kaumaha, aka i keia sekona hoi, eia au ke ike hou nei ia laua, aole ia mau haawina maluna o laua, aka he hookahi wale no o na maka---
Kukilakila a ke aloha
Me he opua la i ka malie
Nolaila, heaha la ke ano o keia mau hana a ua mau ui nei, wahi hou no a ua keikialii la iaia iho, he mau hana anei keia a laua e wehe mai ana o uwahi. Ha, ha, ha, aole loa e hiki ia laua ke makala i ka hipuu polena a ka loea o ke ao, ina oia ke kahua a laua e manao mai ai e hoohoka mai ia’u. Me ke inoa o ke aupuni o Parameri, a me ka hanohano o ka nohoalii o ka Moi Homelana e haule pahu laua iloko o ke kuhihewa nui e pono ai.
Ka Hui Piliwaiwai Lulu.
Halelu 146:4. Mai hoohuli ae oe i ko’u naau i kekahi mea hewa, e hana i ka hana a ka poe lawehala me ka poe kolohe: Aole hoi au e ai i ka lakou mea ona. Aole like ke ano kanaka me ko Satana. Ua hoopakele o Satana i ka hewa ma kona maoli. Aole hiki i ke kanaka ke koho i ka hewa, ke ole kona uhi ana i ka hewa ma ke ano he mea e pomaikai ai. Aole maopopo loa ke ano o kekahi mau hewa i ka makamua, o ka hookauwa ana i na hoa kanaka, ka moe kolohe, ka piliwaiwai, ka inu rama, a pela aku, aole moakaka i ka wa mamua loa ko lakou ano hewa a me ke ino. Ua manaoio ka mea ona oia no ka wai e ola ai. Ua hoomana ia ke Akua ma ka hookamakama ana. Ua mahalo ia ka piliwaiwai ma ke ano he hana e loaa wale ai na dala.
Heaha ka hewa o ka piliwaiwai? Eia, ua loaa wale i kekahi na dala o kekahi, ua poho wale kekahi me ka pomaikai ole. Aka nae, ma ke kuai maoli ana@ pomaikai laua a elua, ka mea kuai mai, ka mea kuai aku. Ua olelo nae kekahi ua waiho au i mau dala, ua waiho no hoi kekahi. Ina pela, ua palua ka hewa. Ua makaukau na kanaka elua e aihue i ka waiwai o hai. Ua pane hou kekahi mea piliwaiwai, e hoapono ana iaia iho, ua waiho aku au i kauwahi waiwai uuku, aole nui ka poho. A ole pili ke ano o ka hana, eia ka hewa, ua waiho aku ka mea piliwaiwai i kona noonoo a hoopili i kona waiwai i ka lulu hiki wale. Ina paha ua kaena aku oia, ua haawi aku au i wahi dala no kekahi manao pihoihoi e oluolu ai, palua ka naaupo ma keia kaena ana i kana. Ua malama ole oia i kona waiwai; alaila ua kaena aku oia i ka hanohano ma na hana hupo, i keia malama ole, me he mea hoohanohano la.
Aka nae, ua manao iapuwale na kanaka ma na keneturia mamua iho, he oihana maikai ka piliwaiwai? Mamuli o na kanawai o kela a me kela aupuni, ua kukuluia he mau hui piliwaiwai. Ua hookaawale ko lakou mau loaa e kukulu ai i mau hale kula, luakini, haukapila. Aka nae ua loaa maopopo i na kanaka ka naauao e pili ana i ke ano ino maoli o kela piliwaiwai. Ua haalele na kanaka i na hana lima, oia no ka hana kupono e loaa ai na dala. Ua lilo lakou i poe palaualelo.
Hoolaha Kumau.
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI O
Lewers & Cooke
(LUI MA),
Ma ke kahua hema o Alanui Papu
me Moi.
E LOAA NO NA
PAPA NOUAIKI
O kola a me keia @.
Na Pani Puka, na Puka Aniani,
na Olepelepe, na Pou, na O’a,
na Papa Hele, na Papu Ku,
me na Papa Moe he nui loa.
NA PILI HALE O NA NAO A PAU
A me na
WAI HOOHINUHINU NANI
@ na ano a pau loa.
Na Balaki o na Ano he Nui Wale
Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka
Uku Haahaa Loa,
E like me ka mea e holo ana mawaena
o Laua a me ka Mea Kuai.
Hele Mai e Wae no Oukou iho.
2383-q
KAAYER SASEPARILA
Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koko ino mai. Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kahua i hookumuia ai o ka
Honodorusa Saseparila Oiaio.
@ No ka mea, o ka LAU NAHELHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ua ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na MA’I o ke KOKO---ua oi ka
Ayer Saseparila
ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia o ka ma’i a me ka eha.
Ua hoonoono ia ka ai, ua hoopau ia ka ma’i o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke Ake a me ka Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala a pau o ke kino. Ua hookuke ia mai ke kino ae, ka laau make o ka ALAALA, ua hoola ia na EHA, na PUHA, na RUMATIKA, na MAIHEHE, na HUEHUE a me na ma’i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai i ka maikai o keia laau.
Ke hoola nei ia hai, a e hoola no hoi ia oe.
No ke KUNU a me ke ANU o ka
Ayer Cherry Pectoral
ka laau lapaau alakai o na ohana.
No ka NALUNALU, ka LEPOPAA, ka LENA a me kekahi mau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka
AYER HUAALE CATHARTIC
E makemakenui ia nei e ko ke ao puni.
Hoomakaukauia e Kauka J. C. AYER & Co., Lowell, Masekuseta.
HOLLISTER & CO.
Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.
2@-q
Hoolaha Kumau
KAKELA
ME
KUKE
KA – HALEKUAI – NUI
O NA
WAIWAI LIKE OLE.
NA MEA HANA;
KAMANA A PAU
PAHI, UPA, PULUPULU.
:NA PENA
KAA – PALALA.
I PUKUKUI
A ME
KA AILA.
PALAU!
A me na mea Mahia@.
NA PAKEKE POI
Ipuhao, Iliwai.
Makau me Aho Lawaia
Mikini Humuhumu
MIKINI A WILCOX ME GIBBS.
Na Mikini a Remington.
Kakela me Kuke
2@83-q