Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 37, 10 September 1892 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

1;a lekei ae ke kopaa ma ka lono ►e loa f ai ka niau keneta oka oa hookahi. kela maa la palaualolo aku nei o \haoielo, aa makena wale paa iina hoomakeaka i kahakaha ia >ikeike ia ae. 'a makemake !a na keiki kaawai Holokahana, e akoakoa ae mai o ka hora 4 ma ka hale kaawai j 4 o keia ahiahi. ka la 31 o Augate i liaia, nra ua, Koolaupoko, Oahu nel, ua iui ia e S. K. Kuhano raa ka 0 Halalo (k) me Kooui (w). ope oka mare, ua halii ia mai apaaina mare. i hekāa mai ma ka nuku o Ma--1 ke ahiahi Poaha nei, ka uahi u Kina" mai Honokaona a lokahama mai, ma .kona ala m e hoi ana no Kapalakiko. A ahiahi oei, ua holo aku oia. hoi raai ke kahu ekalesla o :eano a me kana wahine, mai x>maha ana aku nei ma ka aina ma i ka "ua ukiukiu o Maka- ' a ua hoopau ia na kukai awai ae ko Makawao kahu kau aku ana o Rev, Mukua an Ropert, Bihopa o Panopomaluna o ka mokuahi Am(ra\a i keia Poakolu iho a holo aku i (apalakiko, no ka poni ana iaia i Hhopa no ka Ekale?iia Kalolika loma ma Ilawaii nei. "He mea pono anei e hooholoia a bila Lulu Piiiwaiwai ma Hawaii aole paha ? M —O keia ke kumu>.tio e malumaia ana ma Kaleleonaani Ilale i keia po Poalua iho, epateraaba 13, hora 7:30. E naue uii ae. Ua hoi mai nei ko Keikialii o ke [ahua kinipopo o Honolulu, Samuel tlahuka ma ke Kinau o ka Poakolu īei. Mamua o kona haalelu ana aku i iiaaina mauna a hoi mai no Honofulu nei, he mau hookuku kinipopo f£.t i malama ia ma Walmea e kekali i mau hui.

Ua hoohikihiki mai ke Kinau i ke kakahiaka Poakolu iho nei, mai Hawaii a me Maui mai, ia 80 mau 3hua kapena a me 97 mau ohua oneki. A ma ka hora 2 auina la onehinei, ua pelu hou aku ke Kinau no kona mau awa kamaama ma Maui a me Hawaii. O ka huina dala o ka Ahahui llina Kupapau o Nuuanu, e waiho ana ma ka lima o ka Puuku, (oia o A. J. Gartwright makua i make), \m ka la 1 o Sepatoraaba nei, ua hiki aku ia i ka $4,916.39. Ua mulama ia ka moolelo o keia ahahui no iwakalua kumamakolu makahiki i hala, a peia no hoi ka houluulu ia ana o na dala loaa.

O na lapana i hoahewa ia ai ma Muui no ka pepehi a uiake loa i ko | iaua hoakanaka, a i kau ia ka lioopai eli ia laua a elua ma ka la 12 | aenei o keia malama, oia hoi o Otsuka ame Masuda, ua hoopanee ia aku nei ka manawa e hooko ia ai ka hoopai a ma ka Poakahi, Okatoba li>. O keia na lapana na laua i pepe hi ka Inpana ma Olowalu, Maui. Ke hoolaha nei ka Luna Wai i ka hapa loa oka wal oke kulanakauhale nei, aka eia no nae na kaa wai hoopulu alanui ke lu uhauha mai nei i ka wai ma na alanui. Aole anel he kupono ke hoohaia ae i ka hoopulu ana i na alanui i ka wa pamaloo loa o ke kumu wai, a e houluulu kahi wai no ka inu ana a me na hana pili i ka pilikia loa e hiki ole ai ke alo. Ua ku mai m* ke awa lai o Kou i ka hora 9 kakahiaka o ka Poakolu nei Sepatemaba 7, ka mokuahi Auseteralia mai Kapalakiko mai, ke awa hope ana i haalele aku ai i ka hora 2 auina la o ka la 30 o Augate i hala. Ua lawe mai oia ia 34 mau ohua kapenn, 11 oliua oneki a mt? 41 mau eke leta. A keia Poakolu aku, e liuli hoi aku ai no ke awa kahi ona i puka mai ai a holo no Honolulu nei.

Ua hooiuaka hou aku ka mokuahi Mokolii i ka holoholo ana ma kona mau awa ku mau ma Molokai, U\nai a me Maui, i ka Poakahi aku nei o keia pule, mahope o kona lapaaa ia aua iho nei ma kona mau wahi nawaliwali. A o ke Kilauea Hou hoi, ka mokuahi nana i pani iho !u*i ma kona wa e lapaau la ana, ua iioomaha iho noi, a mo he mea la e kukulu ia mai ana oia iloko nei o ke j awa, no keia wa hana ole. Ua make ma Kauluwela, Honoluiu nei i ko kakahiaka o ka la 7 o SepatemHba nei o Mrs. Lililehua, wahino a ka Hope Makai nui o Molokai, me kekahi ma'i umii i loaa iaia. I ka Poaono nei no kona ku ana mai i Honolulu nei mai Melokai mai, ma ka huakai i hoihoi mai nei i na kaikamahine i ke kuhu hanai o Kawaiahao, aka, ua kii e mai la ka make a kaili aku la iaia me ka« ike ole o £ana kane.

Ua hopu ia kekahi keiki hapa haole o Thomas Bpencer ka inoa, no jka hihia ālhue lio, a eia oia ke kali |nei 110 ka hana a ke kanawai maluna ona. Ua hoi mai nei o Mr. P. C. Joneis, ka wahine a me na keiki, mai ka huakai hoomaha aka uei I ka home oiwi o Mr. Jones ma Bosetona, Makesuketa. Maikai no ko lakoa mau ola kino a pau. Ua kono la mai makou e hoolaha aku, e noho ana ka halawai Euane-, lio mokupani o Oahu ma Kaneohe, ke hiki aku i ka Poakolu, Okatoba Nolaila ua kauoha ia na iaia a paa e hiki ae ma kahi a ma ka manawa i hoike ia maluna ae.

Ma ka holo ana aku o ka mokuahi Maiulani I ka hora 11 awakea Poaloa nei no na Kona a me Kau, ua kau pu aku o Lunakanawai Kiekie Alapaki Judd no ka holo e malama i ke kau kiure kaapuni e malama la ana ma Rau i ka Poakolu Iho nei. Ika hoomaopopo aku, ina e holopono ana keia kanawai hou hooponopono, aiaiia o ka huakai hope aku la paha keia a ka Lunakanawai Kiekie ma ke ano oihana i na mokupuni. I ka Poakahi nei, ua noho iho o Lunakanawai Kiekie Alapaki Judd, ma ke ano lunakanawai ninaninau no ka hihia hoeha me ka mea make o William H. King, he makai no Wailuku, Maui, ia G. Kapeau Kepoikai, he ma'i lepera i mahuka mai Kalaupapa aku, hoi a pee iuka o Waiehu, a I hooweliweli i ka poe a pau e kii aku ana e hopu iaia. He oiaio, ua hooko keia makai e kii e hopu, aka i kinohi oka hoao ana aku e hopu, ua ki mua īa mai oia e ka mai lepera, nua hala nae. Ua ki aku ka makai i ka iepera a ku nawaliwaii. Ua hookuu ia ka makai i hewa.