Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 37, 10 September 1892 — He Make Walohia. [ARTICLE]

He Make Walohia.

MR. LUNAHOOPONOPONO: E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o kou kino lahilahi, i kela mau huaolelo e kau ae la maluna, i ike mai ai ou mau kini mai ka hikina a ka la i Kumukahi a ka welona o ka la i Lehua, a oia iho keia: Ma ka hora 10 o ke kakahiaka o ka Poaha, Augate 11, 1892, ua oluolu i ka mea "Mana Loa," ka lawe ana aku i ka hanu ola makamae o Miss Annie Puhi, ke kaikamahine elua a Rev. D. Puhi. Ua hanau ia keia kaikamahine ma Kakalahale, Kipahulu, Maui, mai ka puhaka mai o Rev. D. Puhi a me Lilia kana wahine, i ka la 8 o Aperila o ka makahiki 1873 a kuu mai la kona aho hope i ka 19 o kona makahiki a me 4 mahina. I ka piha ana o na makahiki 6 o kona hanai ia ana, ua hookomo ia oia i ke kula kanaka a P. M. Kaluna, ma Kipahulu. He holomua oia ma na haawina kula.

Ua noho oia ma keia kula no na makahiki elua, a mahope mai, ua hookomo hou ia i ke kula hanai o Maunaolu ma Makawao, Maui. Ua noho oia ma keia kula no na makahiki he umi, he pii mau kona makaukau ma na haawina kula, he akahai a he hoopono kona noho ana, a i ka pau ana o na makahiki he umi o kona noho ana ma Maunaolu, ua hoi oia me kona mau makua palupalu e noho ana ma Pauoa, Honolulu. A mahope iho o ka hala ana o kekahi mau pule, ua komo hou oia i ke Kula A'o Hana Lima a Miss Carpenter ma Makiki, a hala he mau pule ua hoihoi ia mai kela Kula mahope iho o ka Halepule o Kawaiahao, a malaila oia i noho ao ai a hiki wale i ke kikoo ana aku a na Makua mea keiki o Pauoa e hoi mai e ao i ka lakou mau keiki. A ma ka la 14 o Maraki o ka makahiki 1892, hoomaka kona noho ao ana i na keiki liilii o Pauoa. A i ka piha ana o na mahina eha o kona noho ao ana ma keia kula i ka la 22 o Iulai 1892, ua hoike kana kula maloko o ka Halepule o Pauoa. Ua hoopiha ia kela hale e na makua mea keiki a me na makaikai, a ma keia la i ike ai na makua i ka lakou mau keiki e hookapeke ana ma ka olelo Beritania, a ua hoopiha ia na makua me ka hauoli no ka lakou mau keiki a me ke kumu nana i ao. A ma ka la 28 ae oia mahina, ua hoomaha keia kula no ehiku pule. Ma ka la 1 mai o Augate, ua hoomaka maila ke kau o ka " Ma'i Fiva" maluna ona a i ka hala ana ae he hookahi pule me eha la, ua hookuu mai la oia i keia ola ana a hele hookahi aku la me ka hookoe iho kona mau makua, mau kaikunane a mau kaikuaana e paiauma aku ma keia aoao me ke kanikau a me ka luuluu nui. ADAM PUAALOA JR. Pauoa, Augate 24, 1892.